'Eigen bijdrage
fonds kost geld'
Depressieven moeten oppassen met de paddo
Binnenland
ïie de geweldchip nodig
?eft, gebruikt hem niet
In de was
Leerlingen speciaal onderwijs mankeren nogal wat
.Ou zorgt voor meer
i uurwerkslachtoffers
Antiek
Beurs
17 JANUAR11997
?deriands Persbureau GPD Geassocieerde P<
rans-Nederlands onderzoek drugs
omingen Nederland en Frankrijk gaan samenwerken bij het
■tenschappelijk onderzoek naar de effecten van drugs. Volgens
liiiister Ritzen van onderwijs „kunnen feiten en getallen een
drage leveren aan het debat". De Franse staatssecretaris d'
ibert toonde zich gisteren bij de aankondiging van het initia-
fvooral geïnteresseerd in onderzoek naar de nadelen van
ugs. Voor hem staat bij voorbaat vast dat alle drugs schadelijk
„Maar de wetenschap is vrij."
irus legt hele oesterhandel lam
uiaag De export van oesters ligt sinds dinsdag stil. De oes-
javekers hebben dit gedaan op verzoek van de hoofdinspectie
indheidsbescherming die na klachten uit Denemarken een
5 in oesters ontdekte. Dit kan ook andere partijen oesters
bben aangetast. In totaal zijn tweehonderd meldingen bin-
ngekomen, waarvan enkele uit Nederland, van mensen die
Je werden na het eten van oesters. Het produktschap vis, dat
nkt dat het om een incident gaat met uit Ierse wateren afkom-
ie oesters, kan de schade nog niet berekenen. Vorig jaar ex-
rteerde Nederland tien miljoen oesters met een omzet van zes
Ijoen gulden.
telefoonlijn voor klagende sollicitant
jhaag Mensen met klachten over de gang van zaken rond
licitaties kunnen vanaf zaterdag 18 januari hun problemen
iden bij een speciaal opgerichte klachtenlijn. Het meldpunt is
esteld door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgele-
iheid. Het ministerie hoopt via de klachtenlijn beter inzicht te
jgen in eventuele knelpunten op het gebied van werving en
ectie van nieuw personeel en van de klachtenafhandeling. Tot
maart kunnen mensen met hun ervaringen op werkdagen
issen 09.00 en 21.00 uur gratis bellen met 06-0223285.
Jenen bepalen infectiegevoeligheid'
Sommige mensen hebben een genetisch bepaalde ge-
eligheid voor infecties. Dit kan verklaren waarom sommige
•nsen doodgaan door hersenvliesontsteking, terwijl anderen
idanks een besmetting niet eens ziek worden. Dit blijkt uit een
derzoek van de Rijksuniversiteit Leiden. De resultaten zijn ge-
bliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift de Lancet. On-
rzoeker Westendorp onderzocht 190 naaste familieleden van
jnsen die geleden hadden aan hersenvliesontsteking. Dertig
jcent van deze groep was geïnfecteerd maar vertoonde geen
ikteverschijnselen. Het wel of niet ernstig ziek worden heeft
Igens de onderzoeker te maken met de aanwezigheid van een
paalde hoeveelheid van een chemische stof die het immuun-
iteem activeert.
[iljoen gulden voor Aziatische olifant
senaar Het Wereld Natuur Fonds (WNF) heeft ruim 960.000
Iden ingezameld voor de actie om de Aziatische olifant te red-
n. De organisatie zegt nog twee ton nodig te hebben om de
lodzakelijke projecten te kunnen financieren. Dat heeft WNF
leren meegedeeld in Wassenaar. Daar overhandigden vijftig
rlingen van een basisschool uit Hoevelaken namens WNF
im 7.500 oproepen tegen de handel in ivoor aan de ambassa-
ur van Thailand.
iderzoeker ziet weinig in 'tv-bewaker'
hAAG ANP
geweldchip die met name
[digen moet afschermen van
lige scenes in televi-
programma's, is minder ef-
iefdan gedacht. Tot die slot-
ikomt professor Groebel in
rapport over mediageweld
hij heeft opgesteld voor mi
er Sorgdrager van justitie en
itssecretaiïs Nuis van me
ien).
uders die zelf al waken te-
overdadig geweld zullen de
aanschaffen, terwijl in ge
nen die het toch al niet zo
v nemen de voorziening zal
breken. Bovendien zullen
roepen hun eigen verant-
irdelijkheid afschuiven op
mders, die maar een toestel
ichip moeten kopen. Ten-
te hebben kinderen vaak
oud tv-toestel op hun eigen
lens de jaarwisseling is voor
eerst in vijf jaar het aantal
hverkslachtoffers weer ge
il. In totaal moesten in ons
1.100 mensen in het zie-
- thuis worden behandeld. Dat
5-daagse midweek, inkl. trein-
Nir tussen elke willekeurige
>ts In Nederland en Almelo,
elntaxi-kaartjes en 2 taxiritten
"Mo 475,-
W verzorgd, inkl. 4 overnachtingen,
dronkjes en maaltijden, gebruik van
'Wfadliteiten en iedere avond
tinmen t.
betalen bij om altijd minder.
*3e all-in midweek-arrangementen
"an ma. t/m do. f 100,- p.p.p.n.1
Vraag vrijblijvend onze folder r
"°'<t Congresen Uitgaanscentrum
van Nederland
cn Palace - Almelo - Tel. 0546-542 i 21
Zorgverzekeraars luiden noodklok
De eigen bijdrage die ziekenfondsverzekerden sinds 1 ja
nuari moeten betalen, kost meer dan ze opbrengt. Die
vrees spreekt Zorgverzekeraars Nederland uit nog geen
drie weken nadat de regeling met een eigen bijdrage is
begonnen. „Pas aan het eind van het jaar weten we zeker
of onze angst terecht is. Dan zijn de betalingen binnen",
houdt adjunct-directeur Bontjer van Zorgverzekeraars
Nederland een slag om de arm.
Zeist anpcollectieve lastendruk is de
maatregel bedoeld om het ge
bruik van medische voorzienin
gen af te remmen. Dit moet 110
miljoen gulden opleveren. Het
kabinet vindt dat mensen meer
weloverwogen naar een arts
moeten stappen.
Bontjer denkt juist dat de ei
gen bijdrageregeling geen enkel
remmend effect op het bezoek
aan artsen heeft. „Integendeel,
wij denken dat mensen, zeker
als ze rond de 160 gulden eigen
bijdrage zitten, zullen proberen
Sinds 1 januari hebben zieken
fondsverzekerden te maken met
een eigen bijdrage van maxi
maal 200 gulden per jaar. Daar
staat tegenover dat de nominale
premie met 110 gulden per jaar
omlaag is gegaan. Mensen die
in 1997 aan de 200 gulden eigen
bijdrage toekomen, krijgen 90
gulden terugbetaald. Dit is om
te voorkomen dat chronisch
zieken te zwaar belast worden.
Naast een verlaging van de
de 200 gulden te halen. Dat le
vert tenslotte 90 gulden op",
zegt Bontjer.
Minister Borst van volksge
zondheid liet bij de presentatie
van de plannen vorig jaar april
weten niet bang te zijn dat
mensen nog even snel naar de
specialist zullen gaan. Voor de
huisarts geldt immers geen ei
gen bijdrage.
Zorgverzekeraars Nederland
denkt ook dat de administratie
ve kosten fors hoger zullen zijn.
„Verzekeraars moeten straks
vrij kleine bedragen van verze
kerden terugvorderen. Dat is
een kostbare zaak", zegt de ad
junct-directeur.
Voor dit jaar zijn de uitvoe
ringskosten geraamd op hon
derd miljoen gulden waarvan
veertig miljoen gulden aanloop
kosten zijn.
Bijna elke school
heeft een sponsor
UTRECHT ANP
Bijna alle scholen worden op
één of andere manier ge
sponsord. Het gaat om com
puters in de Was, een ver
zorgde rondleiding door een
bedrijf of reclame in en rond
de school. Dit blijkt uit een
onderzoek van DUO Onder
wijsonderzoek onder ruim
400 directieleden en docen
ten.
Uit het onderzoek blijkt
dat scholen welwillend staan
tegenover sponsoring zolang
dit geen pure reclame is. Een
derde van de ondervraagden
vindt sponsoring zelfs ge
wenst. De helft vindt het on
gewenst maar driekwart
daarvan geeft wel dat aan dat
sponsoring noodzakelijk is
voor scholen. Staatssecretaris
Netelenbos (onderwijs) komt
waarschijnlijk deze maand
nog met een gedragscode
voor scholen. Ze vindt dat
sponsoring niet de inhoud
van het onderwijs mag beïn
vloeden. Ook is het onaan
vaardbaar dat commerciële
geldschieters de objectiviteit,
betrouwbaarheid en onaf
hankelijkheid van scholen in
gevaarbrengen.
hengelo. anp
Jodiumtekort schadelijk voor
hersenen van ongeboren kind
twaalf gram per dag enkele ja
ren geleden tot dagelijks zes
gram op dit moment.
„De ziekte aids krijgt - be
grijpelijk - veel aandacht, maar
de gevolgen van het jodiumte
kort zijn op wereldschaal ge
zien zeker zo ernstig," meent
Van der Heide. Zo staat vast
dat de geestelijke prestaties
van mensen afnemen door een
gebrek aan jodium. Ook kan
vergroting van de schildklier
optreden (krop). Dat is door
medisch ingrijpen veelal te
herstellen, maar dat geldt niet
voor een gebrekkige ontwikke
ling van de hersenen van een
ongeborene, zo wijst onder
zoek van de Lanbouwuniversi-
teit Wageningen en andere we
tenschappelijke instituten uit.
Gezien het belang van jodi
um voor de volksgezondheid
heeft de rijksoverheid AKZO
Nobel toestemming gegeven
om het jodiumgehalte van
keuken- en tafelzout te verho
gen. Het concern wil ook de
dosis jodium in brood- en
vleeszout opvoeren. Ook gaat
er meer jodium in de likstenen
voor koeien. Mensen krijgen
dan via de melk meer van die
stof binnen.
Te weinig'Nederlanders besef
fen hoe schadelijk het tekort
aan jodium voor het ongebo
ren kind is. De ontwikkeling
van de hersenen kan er een
achterstand door oplopen die
na de geboorte niet meer valt
te herstellen. De intelligentie
blijft daardoor onder het ge
middelde.
De Wageningse hoogleraar
fysiologie Van der Heide heeft
gisteren in Hengelo de alarm
bel geluid over de gevolgen van
het jodiumtekort tijdens de in
troductie van het nieuwe Jozo
Zout door AKZO Nobel. Het
bedrijf heeft het gehalte jodi
um in het zout verhoogd om te
bereiken dat mensen er meer
van binnen krijgen.
De consumptie van jodium
is afgenomen door andere eet
gewoonten. Zo eten de Neder
landers minder brood dat van
oudsher jodiumhoudend zout
bevat. Vooral onder jonge
vrouwen komt een gebrek aan
jodium zeer geregeld voor. Zij
consumeren vaak crackers in
plaats van boterhammen. De
dagelijkse zoutconsumptie is
in Nederland teruggelopen van
kamer dat zo'n voorziening niet
heeft. Groebels inventarisatie
laat zien dat mediageweld af
stompt. Mensen gaan geweld
meer en meer normaal vinden.
In incidentele gevallen draagt
het bij aan agressief gedrag. An
dere nadelige effecten zijn de
ontwikkeling van een angstig
wereldbeeld en aanmoediging
van groepsgeweld. Vooral jon
geren in een omgeving waar ge
weld 'gewoon' is, lopen risico.
De hoogleraar wil graag dat
alle mediasectoren die geweld
vertonen, eigen regels opstellen
en handhaven. Daarnaast zou
er een onafhankelijke commis
sie van experts moeten komen
die voor een eenduidige beoor
deling van geweld op televisie,
video, Internet en computer
spelletjes moet zorgen.
Het kabinet komt binnenkort
met een eigen standpunt.
nieuwegein» Zeven miljoen poststukken moeten er vanaf juni elke dag in dit nieuwe sorteercentrum van PTT Post worden verwerkt. Naast dit centrum in Nieuwegein bouwt de PTT Post
nog vijf sorteercentra die in 1998 alle oude expeditieruimten moeten vervangen. In Nieuwegein krijgen 1.800 mensen een baan. Gisteren werd de complete vloer van 21.000 vierkante
meter in afwachting van deze mensen en de poststukken van een beschermlaag voorzien. foto anp koen suyk
leiden» gpd-anp
iel, snelsnel leidde tot ongelukken
waren er zo'n 300 meer dan een
jaar eerder.
Sinds 1992, toen het aantal
gewonden rond de jaarwisseling
1.900 bedroeg, is het aantal
vuurwerkslachtoffer gestaag ge
daald. De Stichting Consument
en Veiligheid (SCV) wijt de hui
dige stijging vooral aan de
slechte weersomstandigheden.
Zo konden vuurpijlen door een
sterke oostenwind een grillige,
onvoorspelbare loop nemen
waardoor omstanders werden
geraakt. Ook woeien door de
harde wind flessen met vuurpij
len om. Volgens de Stichting
Consument en Veiligheid sloe
gen ook veel mensen de ge
bruiksaanwijzing bij het vuur
werk over. Woordvoerder Meij
er: „Door de kou willen mensen
hun vuurwerk snel, snel, snel af
schieten en dan kan het wel
eens misgaan."
Illegaal vuurwerk veroorzaak
te overigens de ernstigste ver
wondingen. Ook twee van de
drie doden konden op conto
van direct exploderend illegaal
vuurwerk worden geschreven.
In de eerste dagen van januari
viel 45 procent van de slachtof
fers. Vorig jaar was dat nog der
tig procent. Oorzaak was niet
afgegaan vuurwerk dat op straat
bleèf liggen. Dit vuurwerk werd
door de jeugd alsnog tot ont
ploffing gebracht met soms de-
seastreuze gevolgen. Gemeen
telijke reinigingsdiensten moe
ten vuurwerk dan ook eerder
opruimen, vindt de SCV.
Leerlingen in het speciaal on
derwijs zijn in het algemeen on
gezonder dan hun leeftijdge
nootjes op de reguliere basis- of
middelbare school. Ze zijn vaak
dikker, mogelijk omdat ze min
der bewegen en ongezonder
eten. Ook lijden ze vaker aan
kwalen die niets te maken heb
ben met hun verstandelijke of
lichamelijke handicap.
Dit blijkt uit het eerste om
vangrijke onderzoek naar de ge
zondheid van 2.500 leerlingen
op scholen voor speciaal onder
wijs. De uitkomsten geven aan
dat veel kinderen extra begeleid
moeten worden bij een eventu
ele terugkeer naar het reguliere
onderwijs. Het rapport is van
middag aangeboden aan staats
secretaris Netelenbos (onder
wijs). Zij maakt zich sterk voor
het minder doorverwijzen van
kinderen naar scholen voor spe
ciaal onderwijs.
Integratie van deze scholieren
op normale basisscholen kan
echter alleen lukken wanneer zij
intensief sociaal-medisch wor
den begeleid. Pedagogische en
onderwijskundige begeleiding
alleen is niet voldoende, zeggen
onderzoekers Hirasing en Spee,
verbonden aan TNO/Preventie
en Gezondheid in Leiden. „De
staatssecretaris moet zich reali
seren dat deze kinderen niet zo
maar van de reguliere school
zijn gehaald. Zij blijken duide
lijk meer tekortkomingen te
hebben dan alleen datgene
waarvoor zij naar het speciaal
onderwijs zijn gestuurd. Het is
vaak een opeenstapeling van
problemen."
Zo toont het onderzoek aan
dat de kinderen in het speciaal
onderwijs behalve vaker te dik,
ook vaker een lui oog of een
slecht gehoor hebben. Vooral
jongere kinderen plassen meer
in bed, maar ook op oudere
leeftijd (tot vijftien jaar) komt
bedplassen vaker voor dan bij
leeftijdgenoten in het gewone
onderwijs. Ook epilepsie is een
frequenter voorkomende ziekte
bij kinderen in het speciaal on
derwijs. Voorts zijn handicaps
met spreken en het uithou
dingsvermogen veelvuldiger
aanwezig. De kinderen zijn dan
ook vaker onder medische be
handeling en slikken meer me
dicijnen.
Deskundigen waarschuwen voor het gevaar van een psychose
Trippen op hallucinerende paddestoe
len kan gevaarlijker zijn dan menig
paddoverkoper beweert. Door het
consumeren van dit geestverruimende
natuurproduct kunnen ernstige psy
chische klachten ontstaan. Deelname
aan het verkeer wordt absoluut ontra
den.
den haag cees van der laan
De risico's van het eten van hallucine
rende paddo's worden sterk onder
schat, verklaren Anco de Jong, coördi
nator van het Voorlichtingsbureau
Drugs in Utrecht, en Roel Kerssemaker
van de Jellinek Kliniek in Amsterdam.
„Iedereen denkt dat als een middel niet
verslavend is, je het onbeperkt kunt ge
bruiken. De nadelen van de paddo wor
den veronachtzaamd", meent Kersse
maker.
Het Voorlichtingsbureau Drugs bereidt
inmiddels een voorlichtingscampagne
voor om onder andere op de risico's
van het eten van geestverruimende
paddo 's te wijzen. „Bij onze drugsinfor
matielijn worden frequent vragen ge
steld over de paddestoelen, meer zelfs
dan over heroïne", zegt De Jong. Ook
het Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieuhygiëne (RIVM) bereidt een
onderzoek voor naar de paddo, zegt een
woordvoerster.
Volgens De Jong is het middel vooral
gevaarlijk voor mensen 'die niet goed in
hun vel zitten'. De Jong: „De actieve
stof van de paddo, psilocybine, werkt in
op het bewustzijn. Er treden bewust
zijnsveranderende effecten op. Gebrui
kers kunnen knap angstig worden en
dat kan lang nawerken. Onverwerkte
zaken uit het verleden kunnen terugko
men. Er zijn gevallen bekend dat men
sen psychotisch werden. Risicogroepen
zijn vooral mensen die depressief zijn,
last van stress of psychische klachten
hebben. Maar ook bij mensen die ner
gens last van hebben kan een trip zeer
slecht vallen.
Vanwege de hallucinerende effecten
wordt het rijden in een auto of op de
fiets afgeraden. „Dat is levensgevaar
lijk", meent Kerssemaker. De Inspectie
voor de Gezondheidszorg is nog niet
bezorgd over de paddotrend, maar
waarschuwt wel: Afhankelijk van de
sterkte van het soort paddestoel, kan
gebruik soms, leiden tot een 'ernstige
verstoring van het functioneren van de
hersenen'.
Hallucinerende paddestoelen, door
kenners omschreven als een milde
vorm van LSD, zijn in de afgelopen ja
ren aan een opmars bezig in Neder
land, die doet denken aan de opkomst
van de nederwiet en xtc. De Nederland
se variant, het Kaalkopje, wordt op gro
te schaal gekweekt in soms professione
le kwekerijen. In de zogenoemde
smartshops, in vrijwel elke stad te vin
den, worden verschillende soorten pad
do's grif verkocht in de vorm van thee,
cake of joints, zowel vers als gedroogd.
Klanten kunnen in de meeste steden al
gebruik maken van de diensten van
paddo-taxi's. Via een 06-nummer kan
een bestelling worden opgenomen.
Verkopers en gebruikers van de paddo's
vinden dat het een vrij onschuldig mid
del is, niet verslavend en niet gevaarlijk
voor de gezondheid. De Inspectie voor
de Gezondheidszorg meent dat er voor
alsnog geen redenen zijn om de alarm
bel te luiden. „Het is een keuze van het
individu. Er zijn zoveel zaken waarmee
mensen onverstandig omgaan."
Het openbaar ministerie en de politie
slaan de paddotrend argwanend gade,
ofschoon opsporing van paddohande
laren en -kwekers zeker nog geen prio
riteit krijgt. Formeel is de geestverrui
mende maar natuurlijk groeiende pad
destoel legaal. Alleen het bestanddeel
psilocybine valt onder de Opiumwet.
Daardoor zijn 'bewerkingen' van de
paddo, bijvoorbeeld gedroogde padde
stoelen, of paddo-thee, vermoedelijk
ook verboden. Maar zeker is dit niet.
Op de achtergrond speelt de uitspraak
van de Haarlemse rechtbank in de Qat-
zaak (blad van de Miraa-plant waarvan
je ook gaat hallucineren). De rechtbank
meende dat de uit Oost-Afrika afkom
stige licht verdovende Qat-plantjes, die
vooral onder in Nederland verblijvende
Somaliërs worden genuttigd, een na
tuurlijk product is en daarmee legaal.
Dit zou mogelijk ook op kunnen gaan
voor de paddo.
Politie en justitie kijken om deze reden
reikhalzend uit naar een proefproces,
dat volgende maand dient in Rotteri
dam. Daar zal een verkoper van pad
do's terecht staan. Zeer onlangs werd
ook een grote paddokwekerij opgerold
in het Limburgse Kerkdriel. In dit
laatste geval ging het echter ook om
duidelijke bewerkingen van het Kaal
kopje in de vorm van onder andere wa
fels.
Maar wat de justitiële autoriteiten voor
al vrezen is dat het met de paddo de
zelfde kant op gaat als met de neder
wiet. Een soepel gedoogbeleid kan lei
den tot een miljoenenindustrie. „Het
gevaar bestaat dat kwekers het bestand
deel psilocybine in de paddestoel zullen
trachten op te voeren, zoals ook is ge
beurd bij nederwiet. Of het prioriteit zal
krijgen in de opsporing is echter geheel
afhankelijk van de jurisprudentie op dit
terrein. Op dit moment is actieve op
sporing niet aan de orde", meent de
Zwolse hoofdofficier Hulsenbek.
PvdA opnieuw
nummer één
hilversum gpd-anp
De PvdA trekt weer de meeste
kiezers. De grootste regerings
partij krijgt in de meest recente
opiniepeilingen 39 zetels, een
winst van twee. Daarmee stre
ven de sociaal-democraten voor
het eerst sinds twee jaar de WD
voorbij in de peilingen. Die blijft
steken op 36 zetels, vijf meer
dan nu in de Tweede Kamer.
Dat blijkt uit een peiling van het
onderzoeksbureau Interview.
Volgens opiniepeilingspecia
list Maurice de Hondt is het
succes van de PvdA vooral te
danken aan de populariteit van
premier Kok. WD-leider Bolke-
stein lijkt zijn glans iets verloren
te hebben. Dat geldt zeer zeker
ook voor D66-voorman Van
Mierlo. Zijn partij duikelt van 24
zetels nu naar 18. Deze partij
lijkt dan ook het slachtoffer te
worden van populariteit van
Kok. Het zal volgens De Hondt
moeilijk worden voor de partij
om weer uit het dal op te klim
men.
Voor oppositiepartij CDA zijn
de problemen nog niet voorbij.
Van 34 Kamerzetels zouden de
christen-democraten er bij ver
kiezingen op dit moment nog
eens twee verliezen. De Hond
voorziet echter wel betere tijden
voor het CDA. Met een goede
lijsttrekker kan de partij bij de
Kamerverkiezingen in 1998 ze
ker weer een belangrijke rol
spelen.
Opvallend is ook de verdub
beling (van vijf naar tien zetels)
die GroenLinks wordt voor
speld. De ouderenpartijen zou
den vijf van hun zeven zetels
kwijtraken, terwijl de SP er één
wint (naar drie). De kleine
christelijke partijen en de CD
hoeven niet te rekenen op winst
of verlies.
Duitser bekent
moord op meisje
Een 34-jarige Duitser heeft be
kend een 10-jarig Duits meisje
seksueel te hebben misbruikt en
haar vervolgens om het leven te
hebben gebracht. Wandelaars
troffen het lijk van het kind vrij
dag aan in het Amsterdamse
Bos. De politie hield de Duitser
woensdagmorgen aan in het
huis van zijn ouders in de buurt
van Varel, de woonplaats van
het meisje. Hij is achttien jaar
geleden wegens seksueel mis
bruik van en de moord op een
meisje al eens tot zes jaar ge
vangenisstraf veroordeeld
Volgens de man trok hij meis
je vorige week donderdag tegen
de avond in de buurt van haar
ouderlijke woning in Varel zijn
auto in Hij misbruikte haar in
het huis van zijn ouders en ver
moordde haar vervolgens uit
angst voor ontdekking. Daarna
bracht hij het lijk naar het Am
sterdamse Bos.
Leeuwenhorst
Noordwijkerhout
50 deelnemers
17-10- lü januari
vrijdag 17 L'2 uur
zaterdag 11-18 uur
zondag 11 18 uur
Gooisch
Antiquairs Gilde
