Met jarretels naar de Rocky Horror Show Cultuur Kunst imide Multatuli Kwartet Interview Bibliotheek Joost Ritman krijgt 35 miljoen rijksgeld onge Barbarian Blues Band brengt doorleefde blues Opbrengst feestconcert voor restauratie Pieterskerkorgel AKO-prijs heet voortaan (G)prijs 4o Dirigent Noord Nederlands Orkest weg koningen Chefdirigent Hans Drewanz van het Noord-Neder- ands Orkest stapt op. Hij kan zijn functie in Groningen niet lan- -- er combineren met zijn verplichtingen in München, Düsseldorf n Bern. Ook heeft hij werkzaamheden die hem onder meer aar Japan roepen. Het orkest heeft het vertrek „in goed over- ®r" aanvaard. Over de opvolging van Drewanz is nog niets mee- deeld. Het is geen geheim dat een aantal orkestleden ontevre- alen was over Drewanz. Zijn technische capaciteiten stonden liet ter discussie, maar enkele musici raakten „niet geïnspi- /ty eerd" door zijn leiding. ïmoenakoor brengt cd uit ien Het Emoenakoor, verbonden aan de Vredeskerk in Lei en, heeft voor het eerst haar liederen op cd gezet. De koorle- en, die bij de opname werden begeleid door dirigent/organist an van Driel en organist Rob de Vogel, zingen op de cd onder ïeer bewerkte psalmen en klassieke stukken. Op concerten ingt het koor ook gospels en negro-spirituals. 'Een Portret' is de tel van de cd. „We willen ons profileren en meteen laten horen at we kunnen. Daarom vonden we deze titel geschikt," aldus luud Ouwenhand, lid en bestuurslid van het Emoenakoor. /an Hinte krijgt Jan Bart Klasterprijs msterdam Ed van Hinte krijgt voor vier artikelen over indus- iële vormgeving de Jan Bart Klasterprijs voor de kunstkritiek, rof.dr. H. van Os, voormalig directeur van het Rijksmuseum, verhandigde hem de onderscheiding van 10.000 gulden giste- in in het Stedelijk Museum. De bekroonde stukken verschenen 1995 in het tijdschrift Items. Jresselhuys haalt herinneringen op msterdam Mary Dresselhuys, die op 22 januari negentig jaar 1 /ordt, haalt op 3 en 24 februari herinneringen op in het Nieuwe e la Mar-theater in Amsterdam. Ze leest eigen verhalen over ïar toneelcarrière voor en voert gesprekken met Paul Haenen. ïul Haenen schreef tien jaar geleden speciaal voor Dresselhuys |Èen bijzonder prettig vergezicht'. Ook maakte hij een tv-inter- evv met de actrice. Carel Alphenaar regisseert de voorstellingen het Nieuwe De la Mar. De productie is in handen van Joop in den Ende. CHEF JAN RIJSDAM, 071-5356444 Een scene uit 'The Rocky Horror Show'. [ederlandse architecten in voor oor opdracht MOMA New York HAAG» ANP twee Nederlandse architec- n Rem Koolhaas en Wiel Arets mee naar de opdracht or de uitbreiding van het we- Iberoemde Museum of Mo- n Art (MOMA) in New York. olhaas en Arets hebben con ventie van acht internationa- ;ollega's uit Japan, Frankrijk, itserland en de Verenigde ten. Alle architecten moeten binnen twee maanden schetsen inleveren van hun ideeën voor de bouw. Als die zijn bekeken, wordt de groep teruggebracht tot drie kandidaten. Alle ont werpen zijn te zien in het muse um. Het MOMA wijdde in 1994 een tentoonstelling aan het werk van Koolhaas en zijn bu reau Office of Metropolitan Ar chitecture onder de titel O.M.A at MOMA. MUZIEK RECENSIE LI DY VAN DER SPEK :ert: Multatuli Kwartet. Paul Eggen, Heieen Kuiper, viool; Hedwig Smul- altviool en Frank de Gee, cello. Ge- rd 16/1, Oudshoornse Kerk, Alphen aan den Rijn. f oed en glans ontbreken tij- is Mozarts Strijkkwartet in G. begon eigenlijk bedonderd, ïzeer slecht intonerende eer viool, een té voorzichtige ;ede, een weinig uitgespro- altviool en de cello hier en ir gewoon vals. Gelukkig ko- n ze met z'n vieren op toe maar het ware élan, sa-* nklank, muzikaliteit laten in zart althans, lang op zich chten. Het blijft bij een timi- kleurloos streven. )e kaarten zijn wellicht op de olse Henryk Górecki (1933) et. Zijn eerste Strijkkwartet erklinkt duidelijk zelfbewus- contrastrijker, spannender. :r blijkt maar weer dat dyna- sch en diep in de snaren strij- gemakkelijker is dan teer en irzichtig strelen. De pianissi- delen hebben iets weg van peuterkooitje dat vol o ver re aandoenlijk vals staat te zingen. Zó moet het inderdaad klinken! Daartussendoor is van alles in trance te beleven: 't get- joek van een denderende 'elek- trische-stoom' trein, de sner pende klank van een zingende zaag en af en toe steekt een Poolse koekoek z'n kop uit de klok. Een gek soort minimal muziek die opzweept. Fantas tisch. En dan maar hopen dat het goed afloopt met een van de meest indrukwekkende strijk kwartetten van Schubert, 'Der Tod und das Madchen'. Hier hoor je dat de primarius vol muziek zit, maar er nog te slor dig mee omgaat, de tweede viool en de alt competent zijn, maar dat visie en power ontbre ken. Bij de cellist vraag ik me af of hij überhaupt diepgang heeft. Hij speelt de piano's en de for tes, maar daar blijft het bij. Toch zijn er af en toe prachtige momenten. Paul Eggen, eerste violist, 'kwartetmeester' zou veel meer moeten praten met z'n colle ga's. Hij speelt zeker bevlogen maar nog veel te veel voor zich zelf, eü kaatst er hier en daar heus wel wat over. Wie nietsvermoedend de van oorsprong Britse rockmusi- cal 'The Rocky Horror Show' bezoekt, wordt al in de eer ste minuten van de voorstelling aangenaam verrast. Niet door de travestieten op toneel, wel door de rijst die je plotseling in grote hoeveelheden om de oren vliegt. Er gens in de show zit een geheime code die de kenners tot grote uitzinnigheid brengt. Niet één keer, maar de hele voorstelling door. kleedpartij is ook aan te raden, evenals zware make-up en een klodder gel in het haar. Bezoe kers die hieraan voldoen, zetten mede de toon van de voorstel ling. Wat is dat toch, die 'Rocky Horror Show'? Een merkwaardi ge eend in de bijt in de rijkelijk gevulde vijver van musicalpro ducties. Een voorstelling die de horrorverhalen van Dr. Fran kenstein op vermakelijke wijze parodieert. Aangevuld met wei nig opvallende, maar wel swin gende rockmuziek, uitgevoerd door fantastische zangers, zan geressen, muzikanten en dan sers. 'The Rocky Horror Show' is een waar cultfenomeen, zeg maar het ultieme voorbeeld van een goede 'slechte smaak'. Vlot geënsceneerd, met veel bravou re uitgevoerd en ondanks het feit dat de show bijna een kwart eeuw oud is nog lang niet geda teerd. Toegegeven, het zwakke verhaallijntje komt nauwelijks uit de verf. Maar daar gaat het ook niet om. De humoristisch DÜSSELDORF MARTIN HERMENS Mojo Theater haalt de opmer kelijke cultshow voor het eerst naar Nederland in de hoop dat hier dezelfde taferelen ontstaan als in Engeland, Amerika en Duitsland. Bij de eerste voor stellingen, eind januari in Am sterdam, verleent Mojo nog een helpende hand. Een paar be zoekers die 'The Rocky Horror Show' al kennen, krijgen zakken met rijst in de handen geduwd. In de hoop dat ze op het juiste moment in de zak graaien en rijkelijk deze aardse vruchten in de rondte strooien. Daarna moet de mond-tot-mondrecla- me het overige werk doen. Dat moet ertoe leiden dat ook Nederlandse bezoekers van de rockmusical met volle bood schappentassen naar de voor stelling afreizen. Want het blijft niet bij rijst alleen. Een kleine greep uit wat er allemaal van pas kan komen: een oude krant, een waterpistool, rollen toilet papier, aanstekers en een setje jarretels. Een ingrijpende ver- uitvergrote persiflage van dc Frankenstein-horror, pittig ge kruid met seks, travestie, dans, fraaie belichting - het is vol doende voor een plezierig avondje uit. De voorstelling vertelt het verhaal van een braaf verloofd (Amerikaans) stelletje dat tij dens een hevige regenbui een lekke band krijgt in een onbe woond gebied waar alleen een kasteel staat. Daar zoekt het koppel zijn toevlucht en komt het tot zijn verbijstering in aan raking met een stelletje geschif te figuren: dokter Frank'n'Furter en zijn transseksuele en anders zins seksueel verknipte vrien den afkomstig van de planeet Transsylvanië. Het naïeve paartje is getuige van de creatie van Rocky, een blonde vent om te zoenen die door de dokter zelf in elkaar is gezet en zowel mannen als vrouwen moet boeien. Natuur lijk loopt er van alles mis, stape len hilarische scènes zich op el kaar en keren de buitenaardse figuren uiteindelijk terug naar hun eigen planeet. Richard O'Brien schreef, vijf jaar na het wegvallen van de theatercensuur in Engeland, de rockmusical. In juni 1973 be leefde 'The Rocky Horror Show' de première. De show was ja renlang in een achterbuurtje in Londen te zien voordat de over steek naar het 'officiële' theater- district West End werd gemaakt. Daar haalde 'Rocky' bijna drie duizend voorstellingen. In New York viel na 45 voorstellingen al het doek; Amerikanen zagen er de humor niet van in. Precies het tegenovergestelde gebeurde met de verfilming van de rockmusical. 'The Rocky Horror Picture Show' was in En geland een financiële ramp, maar legde in Amerika de basis voor het cultfenomeen dat de show vandaag de dag is. Fana tieke fans kleedden zich zoals de figuren in de film en speel den in de bioscoopzaal het hele verhaal mee. Daar lag ook de kiem voor de interactieve theatershow die 'Rocky' tegenwoordig is. Wie de film kent, weet precies wanneer de rijst, de rollen toiletpapier, de aanstekers en de water pistooltjes tevoorschijn moeten komen. Dat maakt van deze voorstelling een amusante ver toning om te zien, zowel op to neel als in de zaal. Wie tijdens één van de voorstellingen in Nederland geen flater wil slaan, doet er dan ook verstandig aan vooraf de film te bekijken of de bezoekershandleiding op Inter net raadplegen. The Rocky Horror Show, 28 ja nuari t/m 1 februari in Amster dam, Theater Carré; 3 t/m 6 fe bruari in Breda, Chassé thea ter; 11 t/m 15 februari in Rot terdam, Luxor theater. Vanwege mijn werk ben ik regel matig geïnterviewd. Toen ik nog optrad met Deelder vonden we kelijks wel één of twee van der gelijke "vraaggesprekken plaats. Net zoals op het toneel vervulde ik daarin een bijrol. Vaak werd mijn persoontje alleen terloops vermeld en, je houdt het niet voor mogelijk op hoeveel verschillen de manie ren mijn eenvoudige voor- en achter naam ge speld kun nen wor den. Ook an derszins konden de dames en heren van de pers be hoorlijk de plank mis slaan. Zo wist een dame van Panorama vast en ze ker dat wij een homo seksuele relatie hadden. Het dreigement haar onze werkelijke neigingen te tonen, sterkte haar alleen maar in haar overtuiging. Het Nieuwsblad van het Noor den stuurde ooit een verslagge-, ver die begon met cle vraag of Deelder zijn eigen teksten schreef waardoor hij meteen weer naar huis mocht gaan. De society-journalist GJ. Dröge was de eerste van een hele reeks col lega's die het, al dan niet tegen beter weten in, leuk vond om mij als de lijfivacht van Deelder neer te zetten. Terwijl ik, als er ergens gevochten wordt, altijd op het toilet wacht tot het over is. De fotograaf van het Nieuws van de Dag vroeg me beleefd een beetje verder van Jules af te gaan staan. De volgende dag kocht ik deze krant en bleek ik van de fo- VALLENTGOED to te zijn weggeknipt. Evenals de antwoorden op de mij gestelde vragen. Als afstudeerstuk voor de film academie maakte Frank Mol ooit een roadmovie over Deelder en zijn gezelschap, dus onder weg in de auto een interview. „Hoe hard rijden we nu, Jules?" „Honderd vijfenne gentig." Stilte op de achter bank. Na enige tijd hoorde ik enig ge murmel achter me. „Wat ben je aan het doen, Frank?" „De rozen krans aan het bid den. „Ik wist niet dat je katholiek was, Frank. „Ik ook niet!", zei de jonge ci neast. Hetzelfde hardrijden inspi reerde Theo van Gogh, toender- tijd verslaggever van Penthouse, om na het gedane interview met de trein naar huis te gaan. Voor een door Glaxo gespon sord medisch blad heeft Hanne- ke Savenije me eens een hele middag aan de tand gevoeld. Glaxo is een handige spray voor astmatici, waartoe ik ook be hoor. Het werd een lang verhaal, maar alleen omdat ik had ge zegd dat ik een andere dokter zou nemen als mijn eigen dokter zou zeggen dat ik met roken moest stoppen, werd het hele ar tikel niet geplaatst. Jammer van de bijhorende foto: de schrijver dezes die probeert stijlvol sigaar- rokend het medicijn van Glaxo tot zich te nemen. AMSTERDAM GPD fabriek voor wegwerpservies- goed De Ster BV niet meer aan de betalingsverplichtingen kon voldoen. Omdat de zakenman een schuld van ruim 500 mil joen gulden bij de ING Bank had legde de bank onder meer beslag op zijn kunstcollectie en bibliotheek. Ritmans Rem- brandt-etsen, schilderijen, glas werk en juwelen zijn sindsdien al onder de hamer gegaan. Na een advies van de Raad voor het Cultuurbeheer plaatste staatssecretaris Nuis (OCW) de bibliotheek in december 1994 op de 'beschermde' lijst van de Wet tot behoud van cultuurbe zit. De ING mag de boeken daarom in principe niet buiten Nederland verkopen. Over de toekomst van de collectie wordt volgens Kortenhorst en een OCW-woordvoerster pas beslo ten na de Liitspraak in de juridi sche procedure die Ritman te gen de ING Bank heeft aange spannen. Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschappen (OCW) stelt 35 miljoen gulden beschikbaar voor de aankoop van de wereldberoemde Biblio- theca Philosophica Hermetica van Joost Ritman door een on afhankelijke stichting. Dankzij dit bedrag kunnen de 16.000 eeuwenoude religieuze ge schriften en boeken over her metische filosofie voor Neder land behouden blijven. Volgens Ritman-woordvoer- der P. Kortenhorst wordt voor de exploitatie gedacht aan de Universiteit van Amsterdam: „Maar dat is allemaal nog onze ker. Het is in elk geval de be doeling dat de bibliotheek voor het publiek geopend blijft. Rit man zal overigens niets met de ze stichting te maken hebben." De zakenman en kunstverza melaar Ritman raakte in 1993 in financiële problemen toen zijn LEIDEN» HANS KEUZERS barian Blues Band, met op de voorgrond Jeroen Bordewijk (links) en cr Minnee. foto pr Jong en de blues spelen gaat niet al te yaak zo soepel samen. De Leidse Barbarian Blues Band dook kort geleden de Bunt-stu- dio in Utrecht in en liet met hun eersteling Devil's Jam ho ren dat er met hun Chicago- blues-variant ook door de jonge generatie blues met een grote B gemaakt kan worden. Drummer Jeroen Bordewijk: „In het land krijgen we vaak van oude bluesbandjes die al jaren meedraaien positieve kritieken. 'De bluessound gaat nog wel met dat jonge bandje' hoor je ze dan zeggen, 'maar de stem van die jonge gassies is vaak veel te weinig doorleefd'. Wij hebben zanger Theun Kohlbeck in ons midden, die lekker doorleefd klinkt. Ze schrikken zich rot als ze later live zien dat het nog zo'n jong broekie is." De band is eigenlijk een ver volg op de Leidse formatie 'Filth the Four Roses'. Die formatie liep in 1993 een beetje op zijn eind. Later kwamen de broers Jeroen en Eric Bordewijk de Zoeterwoudse bassist Peter Minnee tegen en de Barbarian Bluesband was geboren. Borde wijk: „Optredens hebben we al tijd zat gehad. Het gaat om de persoonlijke contacten met kroeg- en zaaleigenaren. Bookingskantoortjes zijn meer wat voor popbandjes. Eigenlijk spelen we in Leiden vrij weinig. Door de stringente geluidseisen zijn er nog maar weinig podia over in de Leidse binnenstad. De Leidse kroegeigenaren zijn gewoon bang voor hun vergun ning." Devil's Jam „De cd hebben we zo direct mogelijk ingespeeld. Het was zonder meer een voordeel dat we de nummers al twee jaar live speelden. Het uitdenkwerk is zogezegd 'on the road' gedaan. Alleen de OLitro's moesten op nieuw geoefend worden. Ik ge loof dat er op de hele cd twee gitaarsoli opnieuw zijn inge speeld. De slowblues 'Bluessix' is zelfs maai- één keer in de stu dio gespeeld. Dat nummer zit zo boordevol emotie, dat valt niet eens drie keer achter elkaar te spelen. Het is ook niet echt een nummer om een avond live te openen. Veel bandjes durven die rustige nummers niet eens te spelen, maar bij ons staat het gewoon op het repertoire. Tweede nummer na de pauze om precies te zijn." Bassist Peter Minnee is vooral tevreden over het totaalgeluid en de sfeervolle prodüctie. „Na tuurlijk klinkt ons livegeluid nog wat energieker, maar dat is al tijd een probleem met studio blues. Een van onze voorbeel den The Red Devils brengen on waarschijnlijk rauwe spetteren de blues, maar die maken er dan wel meteen een live-plaat van. Zelf hou ik van zo sober mo gelijk spelen, met af en toe een subtiele wending. Op 'Omar' heb ik gebruik gemaakt van een vijfsnarige bas. Live verzuipen die lage tonen zo, maar op de plaat geeft dat juist een belang rijke meerwaarde. Eigenlijk is de cd Devil's Jam het afsluiten van een periode. De afgelopen twee jaar hebben we de nummers op talloze ma nieren live gespeeld. We willen vanaf nu een beetje af van het standaard bluesschema. Nog meer gebruik .maken van de specifieke eigenschappen van de bandleden. Gitarist Eric Bor dewijk is bijvoorbeeld ontzet tend gevarieerd in zijn accoor- denreeksen. Het moet gewoon minder rechttoe rechtaan. Een ander punt is dat we minder de hele sound vol moeten plamu ren maar meer binnen een nummer bewust ruimte cre- eren." „Met deze cd moeten we een ingang kunnen vinden bij de middelgrote bluesfestivalletjes. Het leukste is en blijft nog steeds optreden voor de echte kenners. Die vind je vooral bij de blues- en jazzsociëteiten. Dat publiek is gereserveerd tot en met. Handen over elkaar en pas voetjes bewegen als het echt goed klinkt. Heb je daar succes dan weet je dat je echte kwaliteit brengt." Barbarian Blues Band treedt zondag 19 januari om 22.00uur op in café de WW in Leiden. LEIDEN MONIQUE DE BOER Henk Briër wordt deze maand 65 jaar. De Leidse dirigent van het Jeugdkamerorkest, het Ne derlands Madrigaalkoor en ka merorkest Madrigaiesco, geeft daarom op 24 januari met zijn ensembles een feestelijk con cert in de Lokhorstkerk. De op brengst van dit bijzondere concert komt ten goede aan het restauratiefonds voor het orgel van de Pieterskerk. Briër speelt al vanaf zijn tiende jaar piano en orgel. Pas veel later ging hij ook dirigeren. „Eigen lijk ben ik per ongeluk dirigent geworden. Pogingen tot dirige ren pakten goed uit en daarom ben ik orkestdirectie aan het conservatorium gaan stude ren." Het uit 1643 stammende or gel van de Pieterskerk is hem zeer dierbaar omdat hij het zelf vaak bespeeld heeft. Voor zijn studie aan het conservatorium kreeg Briër les van Leo Mens, die destijds als organist aan de Pieterskerk was verbonden. De Stichting Orgelfonds Pieters kerk Leiden is al geruime tijd bezig met het inzamelen van geld voor de restauratie die ruim 3 miljoen kost. Via een actie van het Leidsch Dagblad is inmiddels ruim 44.000 gul den opgehaald. Briër hoopt op een behoorlijke opkomst bij het feestconcert. „Het zou leuk zijn om het restauratiefonds een flink bedrag te kunnen schenken." De dirigent had na jaren weer eens zin om voor deze speciale gebeurtenis een or kestwerk van J.S. Bach uit te voeren. Het Jeugdkamerorkest speelt de Suite nr. 1 voor twee hobo'd, fagot en strijkorkest. Madrigaalkoor en Madrigaies co zetten him jarenlange sa menwerking voort met de uit voering van Magnificat van Vi valdi. Na de pauze besluit Ma drigaiesco met de Serenade voor strijkorkest van Tsaikowsky. Het concert op vrijdag 24 januari in de Lok horstkerk begint om 20.15 uur (kaartverkoop vanaf 19.45 uur aan de zaal). AMSTERDAM GPD De jaarlijkse AKO Literatuurprijs gaat voortaan (Oprijs voor Literatuur heten. Het bedrag van de prijs blijft een ton en aan de reglementen wordt niets wezenlijks veranderd. De stichting die tot nu toe de AKO Literatuurprijs organiseerde maakte verder bekend dat Marcel van Dam de ju ryvoorzitter voor 1997 wordt. Nieuwe sponsor van de prijs is de Generale Bank. Sinds de overname van de Credit Lyonnais Bank Nederland heeft deze grootste Belgische bank een netwerk van 80 kantoren in ons land. Met deze prijs wil de bank haar naamsbekend heid in Nederland vergroten en behalve een fi nanciële ook een culturele brug tussen de twee buurlanden slaan. Met Ed van Eeden, Janet Luis, Marcel van Nieuwenborgh, Henk Pröpper en Frans Roggen blijft de samenstelling van de jury voor 1997 ver der gelijk aan die van de editie 1996. De prijsuit reiking van dit jaar is opnieuw gepland voor okto ber en wordt zo mogelijk opnieuw rechtstreeks op de televisie uitgezonden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 21