'Gesloten boek Leiden moet open'
Nationale Toneel speelt
verder in Haags zwembad
'Don Giovanni' is
zwakker geworden
Cultuur&Kunst
De Regentes naar vuilverbranding
rardjan Rijnders speelt moeder in Liefhebber9
Afscheid vermiste acteur
ïrnietiging
instwerken
gesteld
Metropole Orkest en Rowwen Hèze samen
3AG 14 JANUAR11997
CHEF JAN RIJSDAM. 071-5356444
pjaar voor Leidse hortus
j. Voor de Leidse hortus botanicus was 1996 op alle fronten
*oed jaar. Het aantal bezoekers steeg en het aantal leden
ie vriendenvereniging nam toe. „Het was een absoluut top-
aldus de prefect van de hortus, Jan de Koning. De kassa
ie botanische tuin registreerde 80.000 bezoekers. Dat zijn er
)0 meer dan het jaar daarvoor.
ïseum belicht verzamelaars
g. In samenwerking met het Hoger Onderwijs Voor Oude-
HOVO) organiseert het Rijksmuseum voor Volkenkunde
ie Steenstraat de cursus 'beroemde verzamelaars'. De cur-
iestaat uit tien lessen en begint dinsdag 4 februari. Muse-
ledewerkers vertellen over mensen die beroemd zijn gewor-
om hun collectie van belangrijke, niet-westerse voorwerpen,
nelding voor de cursus: 071-5277299.
mse schrijver Hallier overleden
j. De Franse polemist en schrijver Jean-Edem Hallier is,
gisteren bekend werd, zondag in de Normandische stad
iville aan een hersenbloeding overleden. Hij werd 60 jaar.
zijn tijdschrift L'Idiot international veroorzaakte Hallier
s de jaren zeventig het ene schandaal na het andere. Zo was
e eerste die onthulde dat president Mitterrand er een bui-
chtelijke relatie op nahield, waaruit hij ook een dochter had.
ens Hallier heeft Mitterrand hem om deze onthulling gepro-
d te laten vermoorden.
meert Van Zweden voor daklozen
crdam Concertmeester en dirigent Jaap van Zweden is za
ag 8 februari één van de vele muzikanten op een benefiet -
:ert voor daklozen in het Amsterdamse theater Zuider Am-
anaal. De opbrengst van het concert is bedoeld voor de
w van een nieuw opvanghuis in de hoofdstad voor daklozen
schizofrenie.
itenbeurs Antonius Zalencentrum
n» Op 25 januari heeft in het Antonius Zalencentrum in Lei
een internationale platen- en cd-beurs plaats. Muzieklief-
bers en verzamelaars kunnen er van 10.00 tot 16.00 uur te-
it. Er zijn ook standhouders uit België, Duitsland en Groot-
annië.
positie tekeningen mensapen
den» Het Pieter Vermeulen Museum in IJmuiden heeft van
inuari t/m 2 maart een bijzondere tentoonstelling in huis:
nstreken. De expositie bestaat grotendeels uit originele teke-
;en en schilderwerken gemaakt door mensapen. De Stich-
Kijk op Krabbels heeft de presentatie samengesteld.
den haag anp
theatergroep De Regentes speelt dit
jaar een toneelstuk in de. vroegere hofstedelijke
vuilverbrandingsinstallatie. Daarover voert actri
ce en artistiek leidster van De Regentes, Guusje
Eijbers, momenteel onderhandelingen. Eijbers
maakte dat maandag bekend.
De verhuizing van de groep is ten dele geboren
uit nood omdat haar huidige onderkomen, het
voormalige zwembad De Regentes, door het
stadsbestuur is aangewezen als tijdelijke huisves
ting van het Nationale Toneel. Dat gezelschap
kan wegens een verbouwing twee jaar niet te
recht in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.
Eijbers had al langer plannen voor een voor
stelling tussen vergane vuilniszakken, maar was
en is allerminst van plan om de verbrandingsin
stallatie tot een structurele oplossing om te tove
ren. Die oplossing was het monumentale zwem
bad De Regentes en Eijbers is daarom ook bui
tengewoon teleurgesteld in het gemeentelijk be
sluit ten gunste van het Nationale Toneel.
De in het Regentessekwartier woonachtige ac
trice kwam ooit met het idee om het zwembad
van de sloop te redden door het tot theater om te
dopen. Theatergroep De Regentes werd geboren
en één toneelstuk (Maanlicht en Rozen) gespeeld.
De gemeente vond de structurele plannen van
Eijbers echter te duur en koos uiteindelijk voor
het Nationale Toneel.
Eijbers is teleurgesteld en snapt ook niets van
de besluitvorming. „Het was mijn idee en daar
zijn het Nationaal Toneel en de gemeente mee
op de loop gegaan. Ik noem dat pootje lichten
onder collega's. En waar moeten wij nu naartoe?
De gemeente helpt de één en zadelt de ander op
met een probleem."
De artistiek leidster wijst daarbij op de tweeja
rige subsidie (met een optie voor nog twee jaar)
die ze gekregen heeft van het Fonds voor de Po
diumkunsten. „Wij hebben dus geld, maar geen
onderkomen. Bovendien krijg ik dat geld op
naam van theatergroep De Regentes dus ik weet
niet of dat consequenties heeft voor de benaming
van het voormalige zwembad waarin het Natio
nale Toneel nu gaat spelen."
Een woordvoerder van het Nationale Toneel
noemt de reactie van Eijbers flauw. „Haar plan
heeft het niet gehaald. Wij zijn er daarna pas in
gesprongen. Ik kan me voorstellen dat ze teleur
gesteld is, maar zo zit het leven nu eenmaal in el
kaar."
den haag» anp
Tijdens de renovatie van de
Koninklijke Schouwburg speelt
het Nationale Toneel door in
het" voormalig zwembad De
Regentes in Den Haag. Dat
voorstel heeft de instemming
gekregen van het Haags college
van B en W. De schouwburg is
per 1 januari voor ongeveer 2
jaar dichtgegaanr. Het Natio
nale Toneel is daarom extra
blij dat het stadsbestuur nu
eindelijk een besluit heeft ge
nomen over een alternatieve
locatie. In de zoektocht naar
tijdelijke huisvesting overwoog
het gezelschap zelfs in een
vliegtuighangar op te treden
nabij het Prins Clausplein. Het
Nationale Toneel hoopt in sep
tember van dit jaar het zwem
bad in gebruik te nemen. Op
24 oktober moet vervolgens
het stuk Lu Lu in première
gaan. In totaal heeft het gezel
schap honderd voorstellingen
gepland in het tijdelijke onder
komen. Al eerder zag de actrice
Guusje Eijbers het monumen
tale zwembad, dat al een tijdje
leeg staat, als een potentieel
theater. Zij richtte er zelfs een
theatergroep voor op om haar
plannen te onderstrepen. Ze
speelde er één (succesvol) to
neelstuk: Maanlicht en rozen.
De gemeente ging echter niet
verder met de actrice maar
met het Nationale Toneel. Er
kwam een masterplan dat
voorziet in de realisatie van
„zelfstandige bedrijfsunits in
de bijruimtes van het zwem
bad." De grote hal van het
zwembad wordt omgeturnd tot
een multi-functionele zaal
voor sociaal-culturele activitei
ten.
De totale kosten voor de
plannen in de huidige vorm
bedragen vijf miljoen gulden.
Die komen niet alleen ten laste
van de gemeente, ook het Na
tionale Torteel en het stadsver
nieuwingsfonds dragen bij. De
gemeente heeft haast met het
plan omdat het pand snel ver
loedert als het leegstaat. Over
twee jaar neemt het gemeente
bestuur een besluit over de be
stemming van De Regentes.
Vervolg van voorpagina
De wethouders T. van Rij (PvdA/ruimtelijke ordening) en
P. Langenberg (D66/cultuur) gaven toe dat een miljoen
gulden voor het hele gebied in de binnenstad dat mo
menteel wordt opgeknapt ('Binnenste Beter') niet eens
zo veel geld is. „Maar door de nieuwe aanpak hoeft niet
al het geld uit het kunstbudget te komen", zei Van Rij.
leiden wim koevoet
rbouwing Van Abbe-museum
4 vijftig miljoen gulden
touwing van het Van Ab-
iseum in Eindhoven kost
'erwachting vijftig miljoen
h. De gemeente wil voor
I miljoen gulden grond
ipen om uitbreiding van
useum mogelijk te maken,
eerste verbouwingsplan-
jingen nog uit van een
ïtvan ruim 27 miljoen gul-
'oor dat geld was een uit-
ig mogelijk bovenop het
ronkelijke museumge-
Inmiddels heeft de mi
nister na een gerechtelijke uit
spraak het gebouw uit 1936 tot
rijksmonument verklaard.
Daarom moeten de nieuw-
bouwplannen van het museum
worden herzien.
Uitbreiding aan de achterkant
van het oude gebouw kost ruim
41 miljoen gulden. De gemeen
teraad moet nog akkoord gaan
met de extra uitgaven voor de
grondaankopen, maar de raads-
commssie Financiën was over
wegend positief over het voor
stel.
Hij gaf de Haarlemmerstraat als
voorbeeld. Dijkman beveelt aan
het 'lineaire' karakter van de
winkelstraat te benadrukken in
de bestrating. „Juist door in een
vroeg stadium te komen met
zo'n plan kunnen direct de be
nodigde tegels worden besteld.
De stratenmaker kan het ont
werp direct verwerken in de be
strating."
Dijkman heeft ook iets be
dacht voor het oude kassage
bouw van de rederij aan de
Beestenmarkt. Daarvan zou ze
graag een openbare bioscoop in
de open lucht maken waar films
worden vertoond die de Rijn als
thema hebben.
Van de buiten gebruik gestel
de openbare toiletten bij het
stadhuis zou ze 'een mysterieu
ze kijkkast' willen laten maken
en ook de Meelfabriek acht ze
zeer geschikt voor kunsttoepas
sing.
Dijkman is niet zo erg te spre
ken over de reeds aanwezige
beeldende kunst in de stad. Die
noemt ze 'klein' en 'behou
dend'. De Leidse beeldende
kunst moet volgens haar ook
wel klein zijn omdat er weinig
ruimte is. „Kunst op de mark-
tenroute wordt op marktdagen
abrupt aan het zicht onttrokken
door een pindakraam."
De Leidse kunstenares derikt
dat het mogelijk is om met
beeldende kunst in de openbare
ruimte bezoekers van de bin
nenstad gebieden in te trekken
waar ze anders nooit komen.
„Leiden wordt gekenmerkt door
een zeer lineaire opbouw. Je
moet je best doen om een an
dere kant op te gaan. Zonder
dat je er veel erg in hebt rijd of
loop je over Breestraat of Haar
lemmerstraat in één keer de
stad uit. Al die spannende ste
gen met fasinerende namen als
de Duizenddraadsteeg zie je
niet eens liggen. Leiden mag
geen gesloten boek blijven."
De Leidse Beestenmarkt. Het kassagebouwtje van de rederij zou plaats moeten maken voor een openbare bioscoop in de open lucht, waar filmpjes
draaien over de Rijn. „Om de bezoekers eraan te herinneren dat ze op de oevers van een rivier staan." foto dick hogewoninc
Ijan Rijnders, artistiek leider van To-
iep Amsterdam, staat deze week in
ïgen met de voorstelling Liefhebber
[planken. Hij neemt de moederrol van
':e Lineke Rijxman over. Liefhebber,
dat Rijnders in 1991 schreef, beleeft
ook zijn honderdste voorstelling,
eind vorig jaar strijkt Toneelgroep
dam onder de noemer De Toneelfa-
telkens voor langere tijd neer in enke-
lerlandse en Belgische steden. In ok-
was de aftrap in Rotterdam. De groep
gaat ook naar Gent, Utrecht, Haarlem en
Tilburg aan. In Groningen, waar TGA in to
taal negen dagen blijft, zijn enkele acteurs
door ziekte geveld, waardoor zaterdag Pin
ters Ashes to Ashes moest worden afgelast.
De komende dagen zal het toneelgezel
schap geen voorstellingen afgelasten. Voor
alle producties komen alternatieven.
Zo zal Rijnders vanavond in Grand The
atre en vrijdagavond in de Stadsschouw
burg te zien zijn in Liefhebber, een voor
stelling die aanvankelijk niet zou worden
gespeeld. Woensdag is er in de Stads
schouwburg een extra voorstelling van De
drang. Andere producties die tot en met 18
januari worden gespeeld zijn: Voorjaarsont-
waken, het drieluik van Arnon Grunberg,
Kom liefje, mijn beste vrienden walgen van
me en een reading van De dagen van Leo
pold Mangelmann, Srebrenica!, en Licht.
Tijdens het negendaagse verblijf vinden
ook gesprekken met acteurs en publiek
plaats, zijn er optredens van de huisband
MOOK'M en is er een rondleiding door de
Stadsschouwburg. De eerste drie dagen wa
ren volgens TGA zo succesvol dat De To-
neelfabriek volgend jaar in april weer naar
Groningen gaat.
amsterdam anp
Familie en vrienden nemen donderdag in de Arena Sleep-In in Am
sterdam afscheid van de acteur Jan Floor. De toneelspeler was acht
jaar verbonden aan de Amsterdamse theatergroep De Gebroeders
Flint. Afgelopen zomer sloeg zijn bootje om op het Zweedse Va-
nernmeer. Ondanks diverse zoekacties werd zijn lichaam niet ge
vonden.
De 42-jarige Floor was in Zweden op vakantie met zijn Zweede
echtgenote. Op 18 juli werden hij, zijn schoonvader en een 10-jarig
nichtje verrast door het slechte weer toen ze op het Vanernmeer
met de boot een fuik wilden uitzetten. De boot sloeg om. Het nicht
je wist zich te redden door zich aan een boei vast te klampen. Het
lichaam van de schoonvader werd enige uren later geborgen door
reddingswerkers.
AAG ANP
ministerie van Cultuur
de vernietiging van de
uizenden kunstwerken,
in het kader van de
lende Kunstenaarsrege-
uitgesteld. Kun-
ars krijgen een jaar lan-
e tijd him werk uit het
depot op te halen. Dat
een woordvoerster van
ninisterie gisteren be
id.
het kader van de kun-
arsregeling die in 1949
ingevoerd, werkten
enaars in ruil voor een
ciële ondersteuning van
lijk. Hun kunst kwam
in depot terecht. Bij de
tffing van de voorzie-
in 1987 puilden de kel-
lit.
i vankei ijk was het de
'ling dat kunstenaars
werk tot en met eind
zouden kunnen opha-
)aarna zou vernietiging
n. Op verzoek van de
ing Kunstwegen, die de
lf*ie namens de overheid
Tt, is de periode nu met
aar verlengd. De stich-
3n het ministerie hopen
kunstenaars hun werk
g ophalen, waardoor
er vernietigd hoeft te
Amsterdam Het Metropole Orkest onder leiding van dirigent Dick Bakker (I) en de Limburgse band Rowwen Hèze met Jack Poels, Tren van
Eckvort en Theo Joosten tijdens een gezamenlijk optreden in Amsterdam. Ze ontvingen daar de Gouden Notekraker voor hun bijzondere bijdra
gen aan concerten en optredens. Deze jaarlijkse prijs wordt uitgereikt door een jury van muzikanten. Foto anp
Basquiat opent
Filmfestival
in Rotterdam
rotterdam anp
Basquiat, de speelfilm over de
gelijknamige Amerikaanse kun
stenaar, is de openingsfilm van
het International Film Festival
Rotterdam. De film is het de
buut van een andere Ameri
kaanse kunstenaar: Julian
Schnabel. Hoofdrolspeler Jeffrey
Wright die eveneens debuteert
in de film, zal bij de première
op 29 januari aanwezig zijn.
Het 26e filmfestival dat tot en
met 9 februari duurt, biedt 210
speelfilms en lange documen
taires en meer dan honderd
korte films en videoproducties.
In totaal zijn er circa duizend
voorstellingen.
De openingsfilm gaat over het
leven van de zwarte graffiti-
kunstenaar Jean-Michel Basqui
at, in de jaren tachtig protégé
van Andy Warhol en dé sensatie
van New York. Hij overleed in
1989 op 31-jarige leeftijd aan
een overdosis drugs.
Jackie Chan, de grootste ster
van de Hong Kong-cinema, is
eregast van het festival. Chan
(1954) begon zijn carrière in de
jaren zeventig als de „nieuwe
Bruce Lee", maar profileerde
zich als een komediant in de
traditie van Buster Kaeton en
Harold Lloyd. Op het festival is
zijn laatste film First Strike te
zien. Andere prominente gasten
zijn onder anderen Peter
Greenaway en Chantal Aker
man.
opera
recensie aad van der ven
'Don Giovanni' van Mozart, door Ne
derlandse Opera Muzikale leiding: Hans
Vonk Regie: Alfred Kirchner Decor
Götz Loepelmann Kostuums: Joachim
Herzog. Solisten, Nederlands Kameror
kest en Koor van de Nederlandse Opera
Bezochte voorstelling 11/01, Amster
dam (Muziektheater). Herhalingen 14,
16,19, 2124 en 26 januari, 6, 9, 12 en
14 juli aldaar.
De serie voorstellingen van
'Don Giovanni', waaraan de
Nederlanse Opera zaterdag
avond begon, is al de derde
(deze enscenering van Kirch
ner werd ook in 1988 en 1992
opgevoerd). De hoge, strakke,
donkere, rollende decors doen
het nog steeds voortreffelijk.
En de avonturen van de vrou-
wenverslinder worden zeker
naarmate de voorstelling vor
dert - het begin was zaterdag
wat mat - trefzeker in beeld
gebracht. De manier waarop
hij aan zijn eind komt, waarbij
hij zich wanhopig vastklampt
aan twee omhoog komende
plankieren, alvorens onder het
toneel te verdwijnen, valt
moeilijk te overtreffen.
Maar hoewel we dat alles
weer kunnen bewonderen,
verschilt de 'Don Giovanni'
van nu toch nogal van die van
1988 en 1992. j\llereerst komt
dat doordat niet William Shi-
mell maar Roberto Scaltriti de
titelrol vertolkt. Scaltriti was in
de productie van 1992 Maset-
to, de jonge boer die door Don
Giovanni om de tuin wordt ge
leid. Als zodanig voldeed hij
uitstekend. Maar zijn promo
tie tot louche versierder heeft
hem geen goed gedaan. Hij is
een ongeloofwaardige Don
Giovanni. Het ontbreekt hem
aan charme, raffinement en
overredingskracht. En aange
zien Don Giovanni de motor
dient te zijn achter alles wat
hier gebeurt, is de productie
danig verzwakt.
De muzikale interpretatie
van de opera is er niet op
vooruit gegaan. Voor Nikolaus
Harnoncourt en het Concert
gebouworkest zijn Hans Vonk
en het Nederlands Kameror
kest in de plaats gekomen. De
uitvoering van de ouverture
leek nergens naar. Alle snel
heid kon het gebrek aan sfeer
en dramatiek niet verbloemen.
Vonk en het orkest werden,
net als de meeste solisten,
weliswaar beter naarmate de
voorstelling vorderde, maar de
intensiteit en pregnantie van
de uitvoering onder Harnon
court werden bij lange na niet
bereikt.
Rainer Trost is een fraaie,
gelukkig niet te weke Ottavio,
Gilles Cachemaille een gebo
ren Leporello en Nathan Berg
een wat vreemd, schoolmees
terachtig overkomende, maar
toch wel overtuigende Maset-
to. Maar het zijn de drie da
mes, die de huidige productie
glans verlenen: Charlotte Mar-
giono (Donna Elvira), Luba
Orgonasova (Donna Anna) en
Rebecca Evans (Zerlina). Zo
krijgen we hier een Zerlina om
door een ringetje te halen. En
zowel Anna als Elvira moet na
de ondergang van Don Gio
vanni weliswaar hoognodig in
therapie, maar tijdens de duur
van deze voorstelling hangen
we aan de lippen van dit twee
tal. Hoogste punt onder de
hoogtepunten: Elvira's aria 'Mi
tradi'. Onvergetelijke minuten
in een als geheel toch
enigszins tegenvallende pro
ductie.
TASSO - In het Amphitheater in Amsterdam is van 28 januari t/m 8
februari Tasso te zien. Dit stuk van J.W. Goethe gaat over de onder
gang van een jonge dichter. Het wordt gespeeld door Jorre Vanden-
Bussche, Ingrid Desmet, Rafaëla van der Meulen, Rogier Schippers
en Erik de Vries. Het is een werkplaatsproductie van het Amphithe
ater. De première is op 30 januari om 21.00 uur.
