'De voet is de spiegel van het lichaam9
Engelse baptist wordt secretaris
Konferentie Europese Kerken
Leiden Regio
ANDERS
Kerk Samenleving
Bisschop Ter
Schure uit
ziekenhuis
ontslagen
Van't Spijker: een man van
heel de gereformeerde gezindte
M
m
DINSDAG 14 JANUAR11997
DOOR JAN WESTERLAKEN
Dit tijdperk kenmerkt zich door een grote zoektocht naar innerlijke harmonie. Evenwicht tussen lichaam en geest. Daar draait het
om. De traditionele hulpverleners bieden niet altijd een oplossing. Gevolg: steeds meer mensen zoeken hun heil bij een alternatie
ve therapeut. Wat mag iemand van hen verwachten? Het Leidsch Dagblad werpt in een serie van tien afleveringen een blik in de
wereld van 'andere genezers'.
Marian van der Valk (51)
wist het vijftien jaar
geleden ineens. De
Woubrugse bekwaamde
zich in aikido-yoga. De
manier waarop een
Japanse vrouw haar
kennis van
ademhalingstechnieken
overdroeg sprak zo tot
de verbeelding dat ze er
meer van wilde weten.
Zo rolde ze van het één
in het ander. Op die weg
kwam ze ook in
aanraking met
voetreflextherapie.
CHEF HANS JACOBS, 071-356414, PLV.-CHEF RUDOLF KLEUN, 07l|
BURGERLIJKE STAND
LEIDEN - Geboren Anne Wil-
lemijn Martine dv A.W.J.
Bischoff en J.H. Brouwer
KeeszvJ.W.J. Duivenvoorden
en E. Jekel Stefan Milan zv R.
van Spengen en P. Snel Jere
my Ronald zv K.S. Knott en
L.C. Allen Cas Willem zv R.J.
van Kuilenburgen J.S. Zonne
veld Nudrat dv N.A. Tahir en
N.J.A. Begum Frederique Jen
nifer Willemijn dv J.H.B, Kitse-
laar en M. de Boom Lisa dv
T.H.M. Slobbe en C.A.J. Hoog-
ervorst Jesper zv A.F.A. Kloe
ke en J.E. Madiol Tim zv
E.T.J. Heemskerken J.L. van
der Wiel Robin zv M. Hogewo-
ning en J. de Jong Ruben zv J.
Valstar en J. Heemskerk Mark
zv D.A. Meiivogel en A.G. Rous
Tijs zv P.J. Brom en S.C.M.
Fles Ricky Hendrik zv H.
Goudkuil en M.C. Filippo
Femke Rosalie dv P.L.M. Borst
en P. Borst Petra Johanna
Magteld dv B.W. de Vreugd en
J. Kamhoot Fleur Alice Wille
mijn dv P.L.G. Fisseren N. In-
drisie Jane Merlene dv E.F.
Pieplenbosch en E.E.M. de
Bruin Jordy Bertus Martinus
zv W. Hillebrand en M.A.
Termeulen Quita dv J.M. Pol
en N. Bavelaar. RikzvT. Ou
wehand en D.W. van der Plas
Hendrik zv G.J. Minnee en G.
van den Haak Apolonia Wil-
helmina dv N J. Kuipers en CJ.
Ippel Remco zv M.C. de Mol
en J. Plokker Jacobus Antoni
Theodorus zv E. Treffers en
J.C.M. van der Slot Leonie Pe-
tronella dv J.T.P. Smit en
W.M J. Slingerland Didi dv A.
van Dijk en W.C.M.B. Kooter
Maartina Jannette Pieternel la
dv J.H.G.M. Eijmael en J.A.
Verkade Levien Jacob zv M J.
Bareman en M.J.L. van Gorsel
Charlotte Louise dv A.J.M. Win
kelman en C.C.M. Vollebregt
Johannes Jacobus zv F.G.van
Tol en M J. Mooten Ernico zv
I.L. van de Laar en K. van der
Mark Samuël zv J. Pestman
en M.J. Jansen Annemarie
Catharina Alida Maria dv A.A.J.
Lapgeveld en A.J.M. Meijer
Elisabeth Petronella dv H.J.M.
van Wieringen en M.T.J. Baars
SilkeLieke Maria dvP.G.Vol-
water en W. Mvan der Geest
'Jan Huig zv J.H. de Besten J.
van Delft Akke Marijtje dv
J.H. de Besten J. van Delft
Ruben zv J. van Leeuwen en
J.P.C. Neuteboom Julianne
Maxime dv H.B. van Ginkel en
E.H. Devilee Robin Johannes
Adrianuszv M.C.A. Goossens
en L.J.M. Speel Kevin Jé
J.J. Heemskerk en A.D.C,
lierse Wesley zv J.F. Dres
E. Pronk Roseline dv 1.U
kers en J.P. Janssen Eist
ke Eline dv P.J. Koole en
van den Berg Manou dvl
Kooreman en C.H. van Sti
Daniël zv D. Zwanzigeren
M.T.M. Verhaar* Pegahd
Beheshti Rouyen S. Megl
Bert zv P.J. Koomen enl
Gunther Denise dv M.C.
venhoven en J.A. Jong H
Irene dvJ.W. Swatersenl
Graafland.
Overleden J. du Mortier,
24 dec. 1916, geh. gew.i
H.W. SchuchhardG.E.F
po, geb. 1 mei 1902, geh
met P. van der Lucht DJ
Hoekstra, geb. 8 juni 192
man G.A. Kis, geb. 5 fel
1941, ev P. Bloemendaal
van Oosten, geb. 28 maai
1911, man M. van der A -
geb. 29 mei 1913, geh. j>
met J. de Wit C.C. Visch
30 juni 1943, ev C. vanV
H. Leugering, geb. 3 me
1924, man D. Reinicke,
10 maart 1932, man H,
voo, geb. 19 okt 1925, rc
J. Bronger, geb. 21 feb. 1
geh. gew. met H. Veldhui
van Duijn, geb. 11 dec. 1
man M. van der Zwet, ge
aug. 1904 geh. gew. met
de Haas F.G. Saunders,
23 mei 1915, geh. gew.i
N. van Leeuwen M.W. VI
menhoven, geb. 31 okt. 1
man F.J.A. van Dieren,j
11 juli 1921, man. W. v;
Mark, geb. 7 sept. 1924,
E. Kuipers, geb. 25 april
geh. gew. met W.F. van d
Burg. J.H. van der Velde,
26 nov. 1936, geh. gew.
Haazebroek C. van Duijv
voorde, geb. 25 juni 1931
L. van der Plas D. Overb
geb. 25 april 1903, man
J.W.F. Vroom, geb. 13 m
1913, man E.Y. Bijl, ge
nov. 1925, geh. gew. mei
Dijkstra A.A. van Westbi
geb. 28 april 1906, geh.
met B.A. Prins M.T. Rar
geb. 28 maart 1959, mai
van Schoneveld, geb. 25
1946, man W.J. Edens,
15 jan. 1919, man W.v
Mourik, geb. 30 mei 192
man.
Gehuwd H.E. Bakkeren
Cremers E.H.M. Nieuwe
en I. Biesot A.J.M. Adar
A. Yuusuf J. van der Wie
A.C. Smits.
DE SPITS
Het werk van oude en nieuwe bouwmeesters gezien
door de lens van fotograaf Loek Zuyderduin. Van
daag in De Spits: de toren van de gereformeerde Pet-
rakerk in Rijnsburg.
De Engelse baptistenpredikant Winston Clements (53)
wordt secretaris-generaal van de Konferentie van Eu
ropese Kerken (KEK). Hij volgt per 1 september ir. Jean
Fischer op, die sinds 1987 deze post bekleedt. Dit heeft
de KEK gisteren bekendgemaakt.
GENEVE ANP
Clements, als zoon van een zen
deling in China geboren, is
sinds 1990 secretaris internatio
nale zaken van de Britse Raad
van Kerken. Daarvoor werkte hij
als docent aan het baptistense-
DEN BOSCH. ANP
Bisschop Ter Schure (74) van
Den Bosch is gisteren uit het
ziekenhuis ontslagen. Hij werd
tien dagen geleden met acute
hartritmestoornissen in het Ca-
rolusziekenhuis aldaar opgeno
men.
De bisschop zal geleidelijk
aan zijn werkzaamheden her
vatten. Vorlopig zal hij zich nog
moeten ontzien. Dit heeft het
bisdom bekend gemaakt.
Paus bezorgd
over Hongkong
VATICAANSTAD CIC/RTR/AFP/DPA
Paus Johannes Paulus II heeft
gisteren de Volksrepubliek Chi
na gewaarschuwd de rechten
van derooms-katholieken in
Hongkong te respecteren. Op 1
juli krijgt China de macht over
de Britse kroonkolonie. In zijn
traditionele nieuwjaarstoe
spraak tot het corps diplomati
que zei de paus dat hij de ont
wikkelingen in Hongkong zal
volgen met het oog op de situa
tie van de rk gelovigen aldaar.
Hij zei erop te vertrouwen dat
'de pluriformiteit, de mensen
rechten en de wetten' zullen
worden gerespecteerd.
minarie in Bristol en de Univer
siteit in die stad. Eerder was hij
predikant van enkele baptisten
gemeenten.
De nieuwe secretaris-gene
raal is de laatste jaren betrokken
geweest bij de activiteiten van
de KEK in het vroegere Joego
slavië. De rol van de KEK bij de
burgeroorlog op de Balkan is
door Zwitserse, Duitse en Ne
derlandse kerken scherp bekri
tiseerd doordat de BIK kri
tiekloos als spreekbuis van de
Servisch-Orthodoxe Kerk op
trad. Eén van de taken van Cle
ments wordt dan ook de KEK de
geloofwaardigheid terug te ge
ven die ze onder Fischer heeft
verloren.
Verder kampt de organisatie
met grote financiële problemen.
APELDOORN ANP
De christelijke gereformeerde hoogleraar dr. W.
van 't Spijker, die vandaag afscheid neemt, 'is
niet alleen van Apeldoorn, maar van heel de ge
reformeerde gezindte'. Zo heeft de hervormde
kerkhistoricus drs. K. Exalto hem bij zijn 65e
verjaardag omschreven.
Van 't Spijker was een kwart eeuw hoogleraar
kerkgeschiedenis en kerkrecht aan de Theologi
sche Universiteit van de Christelijke Gerefor
meerde Kerken te Apeldoorn. In 1970 was hij
aan de eertijds gereformeerde Vrije Universiteit
gepromoveerd op een proefschrift over de refor
mator Martin Bucer.
Hoewel hij een 'afgescheidene' was, leefde hij
ook intens mee met het wel en wee van de her
vormd-gereformeerden (de Bonders) in de Ne
derlandse Hervormde Kerk, schreef vorige week
dr. ir. J. van der Graaf, algemeen secretaris van
de Gereformeerde Bond, ten afscheid in De
Waarheidsvriend Van 't Spijker is redactielid en
medewerker van Theologia Reformata, het
kwartaaltijdschrift van de Bond.
Van 't Spijker is ook de man van de 'kleine oe-
cufnene', de moeizame pogingen van de 'kleine'
gereformeerde kerken om tot hereniging te ko
men. „Laten we om Gods wil iets dappers
doen", zei hij vorig jaar op een bijeenkomst van
het Contactorgaan Gereformeerde Gezindte
(COCG). De kerkelijke verdeeldheid noemde hij
'een schandaal' en 'volstrekt ongeloofwaardig'.
De bijbel spreekt over 'één kerk, één gemeente
en één tempel van de Heilige Geest'.
Bij zijn 65e verjaardag kreeg Van 't Spijker de
bundel 'Geest, Woord en Kerk' aangeboden. Die
drie thema's hebben hem gedurende zijn.loop
baan intensief beziggehouden. De charismati
sche geloofsgemeenschappen zijn volgens hem
zo sterk in opkomst omdat de Geest zich sterker
dan ooit openbaart, zei hij in 1988. Die gemeen
schappen houden de reformatorische kerken
een spiegel voor.
Van 't Spijker werd in 1991 directeur van het
(onafhankelijke) Instituut voor Reformatiege
schiedenis, gevestigd te Utecht. Behalve als
kerkhistoricus geniet hij ook veel aanzien door
zijn bijdragen aan De Wekker, het officiële or
gaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken.
„Zijn wekelijke bijdragen werden breed gelezen
en gewaardeerd", schreef Van der Graaf.
De scheidende hoogleraar ontvangt op 7 mei
een eredoctoraat van de Protestantse Universi
teit voor Christelijk Hoger Onderwijs te Potchef-
stroom. Zijn opvolger is dr. H.J. Selderhuis, die
ook op Bucer is gepromoveerd.
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Overschie (part-time):
mw. J. Marion te Soesterberg (part-ti
me); te Capelle aan den IJssel: H.
Harkema te Onstwedde; te Zeist
(Centrumwijk): A.W. van der Plas te
Waddinxveen,
Aangenomen: naar Staphorst
(deelgemeente De Rank); drs. H.G.F
Hübbers, kandidaat te Zeewolde;
naar Leiden (Zuid-West, Bevrijdings-
BEROEPINGSWERK
gemeente): B.J.W. Schelhaas te Mid
delburg.
Bedankt: voor Numansdorp (b.w
Elim) (part-time): A. Vlietstra te Voor
burg (b.w.).
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Wommels: L.L.J. Web
bink, kandidaat te Utrecht.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Axel (2de predikants-
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: tweetal te Biezelinge: C.A
den Hertog te Apeldoorn-Centrum en
M.J. Oostingte Boskoop.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Bedankt: voor Berkenwoude: J. Ka
reis te Oudemirdupv
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
De tekorten bedroegen in 1995
enkele tonnen op een begroting
van drie miljoen gulden. Er wer
den toen twee arbeidsplaatsen
geschrapt en de salarissen van
de resterende zeven stafleden
gingen met 7 procent omlaag.
De KEK, die in 1959 werd op
gericht, telt 119 anglicaanse, or
thodoxe en protestantse lidker
ken. Voorzitter is de anglicaanse
deken John Arnold, ook afkom
stig uit Engeland.
KANTOOR
Rooseveltstraat82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voornabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071 -5.128 030
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
G. P. Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
H. G. van der Post (adjunct)
PUBLIC RELATIONS
W. H. C. M. Steverink 071-5356356
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-5356215
Tel. dag. 9.30 - 11.30 uur of per post.
REDACTIE
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J.M.Jacobs, chef red. Groot Leiden
AJ.B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Redactie:
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 to
0711
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging
ken tot het automatisch afschrijven
abonnementsgeld, ontvangen ƒ1,
per betaling.
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDS.CH DAGBLAD OP CASSETT!
Voor mensen die moeilijk lezen, sled
hebben of blind zijn (of een andere
dicap hebben), is een samenvatting
regionale nieuws uit het Leidsch Da
geluidscassette beschikbaar. Voorn
0886-482345 (Centrum voor Gespri
tuur, Grave).
I E K
N H U I
klass
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en vanal
dag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diaconessenhuis) e
St.Elisabeth Ziekenhuis.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, vo<
bovendien van 10.30 -11.15 uur en van 19.45-21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00 - 15.30 uur en 19.00-19.30 ui
overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoende verpli
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30
daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders tot 21.
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, kla:
daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 ui
Partners/echtgenoten met kindeten.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, uitsluite
partners/echtgenoten en eigen kinderen,
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een ru
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en oorl
de en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde'
kunde 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15-1'
babyzaal en boxenafd^ling: volgens afspraak.
VOETREFLEXTHERAPIE
De voetreflextherapie alleen, Marian van der Valk
geeft dat ruiterlijk toe, is niet zaligmakend. „Zoals el
ke therapie heeft ook deze haar beperking. Welke? Er
felijke afwijkingen, bijvoorbeeld, daar kun je weinig
mee. Ik zie vaak mensen die al jaren met hun klacht
in het medische circuit hebben rondgesjouwd. Die
mensen hebben vooral aandacht nodig en die geef ik
hun ook. Ja, dat helpt. Ondanks de beperkingen die
zo'n klacht met zich meebrengt."
Moeten mensen iets overwinnen om hun blote voe
ten te laten zien? Het lijkt intiem. De therapeute: „Die
ervaring heb ik niet. Ook niet bij iemand die zich niet
graag blootgeeft. Ze maken wel opmerkingen over
zweetvoeten en eetknobbels, maar verder niets. De
klant gaat gemakkelijker uit z'n sokken, dan uit z'n
kleren."
Eén ding benadrukt Marian van der Valk met klem:
„Ik ben geen échte genezer. De mensen maken zich
zelf beter. Ik zet het lichaam aan om beter te worden.
Nee, ik ben toch God niet? Het enige dat ik doe is hen
hierbij een handje helpen. Niet meer en niet minder."
Marian van der Valk praktiseert in Woubrugge:
Kerkstraat 16, tel. 0172-518643.
DE THERAPIE
De reflexologie gaat ervan uit, dat op de voe
ten en handen zones liggen, die corresponde
ren met organen, klieren en andere delen van
het lichaam. Het is een eeuwenoude ge
neeswijze, die lang geleden in China en Egyp
te werd toegepast. Twee Amerikaanse artsen
herontdekten de therapie.
De fysiotherapeute Eunice Ingham ontwikkel
de vervolgens speciale technieken om de re
flexzones op de voeten te behandelen. Doel
van de therapie is het bereiken van een na
tuurlijk evenwicht in het lichaam. De thera
peut geneest niet, maar ondersteunt en bevor
dert natuurlijke processen. Er zijn reflexzones
voor de spijsvertering, uitscheidingsorganen
(nieren en urinewegen), lymfevaten, het hor
monale systeem, de ademhaling, hart en
bloedvaten, het zenuwstelsel en het bewe
gingsapparaat.
KOSTEN EN VERGOEDING
Een reflexologie-behandeling kost gemiddeld
zestig gulden. Sommige verzekeraars vergoe
den de kosten.
OPLEIDING
Er is een beroepsvereniging: de Vereniging van
Nederlandse Reflexzone Therapeuten (VNRT),
gevestigd in Monnickendam. Zij is van maan
dag tot en met vrijdag van 9-13 uur te berei
ken. Telefoon: 0299-652882.
Marian raakte min of meer verslingerd aan allerlei
vormen van alternatieve geneeskunde. Hoewel de
voetreflextherapie bij haar op de eerste plaats komt,
werkt ze ook met Reild, Bach-remedies, Touch for
Health en NLP, een therapie die uitgaat van de kracht
van het denken.
Zoals gezegd, de voetreflex staat bij haar nummer
één. Over de reden daarvan zegt ze: „Met voetreflex
kun je de mensen terugbrengen naar de werkelijk
heid. Een werkelijkheid, die inhoudt, dat er meer is
dan alleen maar denken. Dat er ook nog een paar be
nen en voeten aan het lijf zitten. Elke behandeling is
voor mij net zo spannend als voor de patiënt. De voe
ten kunnen zó gevoelig zijn. Het gekke is dat er nau
welijks aandacht aan wordt besteed. Maar voeten zijn
er niet alleen om schone sokken over aan te trekken."
Marian van der Valk werkt nu zo'n kleine acht jaar als
voetreflextherapeut. Wat 'vertellen' die voeten haar
eigenlijk? „Een heleboel. Ze vertellen mij of iets in het
lichaam wel of juist niet naar behoren werkt. Ik kan
aan de voeten voelen of een orgaan optimaal functio
neert. Is een bepaalde zone te hard of juist te zacht
of extra gevoelig. Op die manier krijg ik antwoord
op de vraag op welke plek er in het lichaam iets
niet goed is. Voeten zijn heel persoonlijk. Ze simu
leren niet. Als er een pijnlijke plek zit, dan zit die er.
En die plek vertelt mij waar er wat mis is."
Een behandeling voetreflextherapie begint met een
gesprek en het onderzoeken van de voeten. Uit zo'n
onderzoek, is haar ervaring, komen soms dingen naar
voren waarvan de patiënt geen enkele weet had. Als
ze één of meer harde plekken op de voet ontdekt, dan
masseert ze die. Andere plekken houdt ze soms alleen
maar vast en kijkt wat de patiënt ervaart. Marian:
„We gaan samen op weg en kijken wat er mogelijk
is. Ik zet iets in beweging en moet maar afwachten
hoe de patiënt daar uiteindelijk op reageert."
Met de voetreflextherapie kunnen in principe alle
klachten worden aangepakt, vertelt Marian van
der Valk. „Maar", voegt ze er onmiddellijk aan
toe, „je kunt niet alles genezen. Iets dat écht|stuk
is, is kapot. Geeft dat kapotte stuk pijnklachten,
dan kun je die met voetreflex verminderen,
draaglijker maken. Ik kom nooit aan iets waar
voor een dokter nodig is. Iemand met een
blindedarmontsteking stuur ik acuut naar het
ziekenhuis. Reumatische klachten, die vaak
chronisch zijn, ja, daar kan ik wel wat mee. Je
kunt voetreflex heel goed samen doen met de
gangbare therapieën. Anders gezegd: bij een pa
tiënt met reuma kun je met een gerust hart voet
reflex toepassen, ook al wordt hij in een ziekenhuis
met medicijnen voor zijn kwaal behandeld.
Watje met mijn therapie heel goed kunt?
Ontspanning geven. Daarop werkt het heel
goed."
De voeten mogen zeker niet worden be
schouwd als een soort opslagbank van el
lende. „In elk geval niet meer dan de rest
van het lichaam", zegt Marian van der Valk. „Het is
niet anders, maar de voeten zijn minder in beeld. Je
loopt ermee, schoenen aan en gaan. Op die voeten zit
niet meer dan op andere plekken. Wat je in de voeten
vindt, treft je ook aan op andere plaatsen in het li
chaam. Je moet dat zien als een weerspiegeling, maar
wel een zuivere weerspiegeling. Van de voeten kun je
van alles aflezen en, zoals ik al zei, voelen wat er zit."
De voetreflextherapeute geeft alleen antwoord op
vTagen die haar worden gesteld. En als ze wat tegen
komt, dat ze niet helemaal vertrouwt, dan adviseert
ze de patiënt de huisarts te raadplegen. Van der Valk:
„Ik veroorloof me niet te zeggen dat er een ziekte er
gens schuilgaat. Vandaar dat ik dan zeg, loop even bij
de arts binnen. De klachten waarmee mensen bij mij
komen, daar reageer ik op. Ik zeg wat
ik ga doen, maar ik zeg nooit, dat ik
iets wel even oplos. Zo werkt dat
niet. Je moet altijd even af
wachten of de therapie aan
slaat en wat er gebeurt."
Marian van der Valk: „Met
voetreflex kun je de mensen
terugbrengen naar de
werkelijkheid."
FOTO HIELCO
