'Symfo-rock te triest'
Mensen schilderen is nu uit den
4E
Cultuur&Kunst
ieuwe directeur voor
eidse bibliotheek
Grote Polder
Kunst op afbetaling bij Stelling Gallery
'Mondiale' audities
topconcours Vredenburg
Boek over
Humbert de
Superville
DAG 10 JANUAR11997
chef jan rijsdam, 071 -5356444
Êfertelfestijnen bij Silvester
^ien. In de Leidse jeugdboekhandel Silvester worden twee ver
festijnen gehouden. Deze en volgende maand is er een drie
programma voor kinderen vanaf vier jaar in verteltheater
foorkamertje (onderdeel van de boekhandel, Rapenburg 17).
worden sprookjes, mythen, sagen en legenden verteld. Het
;te verteifestijn is van 17 tot en met 19 januari, het tweede
14 tot en met 16 februari. Voor meer informatie: 071 -
fe ezing over Verre Oosten
iFRDORPJoost Schokkenbroek houdt op 14 januari een lezing
>r een expeditie in 1596 waarbij stuurman Willem Barentz en
i bemanning op zoek gingen naar een zeeweg richting het
lairre Oosten. De lezing begint om 20.30 uur in partycentrum 't
id ide Dorp aan de Hoofdstraat in Leiderdorp,
di
£ids Blues-talent op tv
lil
jen» De masterclass die het Leidse mondharmonicatalent
e m Raken (14) bij Toots Thielemans heeft gevolgd is zondag
;ien op Nederland 3 (10.30 uur) in Villa Achterwerk. Het pro-
mma maakt onderdeel uit van een reeks van vijf uitzendin-
i waarin jonge, muzikale talenten masterclasses volgen bij
ifessionele muzikanten.
jorsato groot genoeg voor Ahoy'
iMpetoren Marco Borsato geeft op 25 april een concert in het
ki tterdamse stadion Ahoy, waar tienduizend mensen zijn optre-
kunnen bijwonen. De zanger is daarmee na Anita Meyer,
rdon en Lee Towers de vierde Nederlandse artiest die de stap
u agt naar zo'n grootschalig optreden.
.it
inatra weer in ziekenhuis
angeles De entertainment-legende Frank Sinatra is gisteren
lieuw in een ziekenhuis in Los Angeles opgenomen na een
taanval 'zonder complicaties'. Volgens zijn arts Rex Kenna-
r lijkt The Voice een lichte hartaanval zonder complicaties te
])ben gehad. Het is de tweede keer deze week dat Sinatra in
ziekenhuis belandt. Maandag kwam hij er met een privé-wa-
aan, om dinsdagmorgen weer te vertrekken. Over wat er aan
ïand was, is niets meegedeeld.
For Absent Friends zaterdag in Het Kasteel
wim koevoet
lidse bibliotheek heeft een
ve directeur. Zijn naam is
Veen. Hij is 42 jaar en hij
nu nog aan het hoofd van
liblio, een facilitaire dienst
het biliotheekwezen, die
meer boekenuitlenen die
zelf geen geld voor hebben
idministrateurs en direc-
n helpt. Als directeur van
liblio heeft hij tien, wat
:re, bibliotheken onder
Veen begint in februari in
n.
in volgt Henk Sannes op.
'ertrok medio vorig jaar
stille trom. Zijn vertrek
be t in verband gebracht met
ootscheepse reorganisatie
de bibiotheek in Leiden,
lij drie filialen moesten
n. De reorganisatie was
i zakelijk om de bezuinigin-
i an de gemeente op te van-
Sannes' vertrek volgde op
een periode van negen maan
den waarin hij overspannen
thuis zat. De 'adjuncten' R.
Heijkoop en mevrouw E. In 't
Hout hebben de afgelopen pe
riode als interim-directie ge
functioneerd.
Volgens adjunct-directeur
Heijkoop zal nieuwkomer Veen
direct 'aan de bak' moeten. De
reorganisatie is weliswaar ach
ter de rug, maar nieuwe proble
men met betrekking tot het
leengeld dienen zich aan. Door
een wetswijziging, die sinds 1
januari van kracht is, hebben
schrijvers recht op een vergoe
ding voor het lenen van hun
boeken. De bibliotheken in Ne
derland zien zich genoodzaakt
dit tarief door te berekenen aan
de lezers. De vrees is dat lezers
zullen afhaken 'dan wel minde
ren. Wordt die vrees bewaar
heid dan zijn nieuwe reorgani
saties niet uitgesloten.
Voor Nederlandse bands
die symfonische muziek
produceren is nog altijd
geen boterham te verdie
nen, zelfs geen droge. De
Rotterdamse formatie For
Absent Friends geldt als
een topper in de Hollandse
symfo-rock, maar daarmee
is de groep nog niet uit het
verdomhoekje waarin deze
muziekstroming zich be
vindt. „Misschien is symfo
nische rock wel te triest."
rotterdam rob van der zanden
For Absent Friends (de naam is
ontleend aan een Genesis-num-
mer uit vervlogen tijden) vecht
al sinds de oprichting, tien jaar
geleden, tegen de vooroordelen
over de symfonische rockmu
ziek. En dat doet extra pijn om
dat FAF, zoals de bandleden
zichzelf noemen, in feite geen
echte symfonische groep is. De
vijfmansformatie - komende za
terdag optredend in Het Kasteel
in Alphen (22.00 uur) - speelt
vrijwel geen breed uitgespon
nen thema's met lange intro's
en veel toetsenwerk. De voor
laatste cd 'Running in circles'
was een album met compacte,
toegankelijke nummers. En ook
de recente cd 'Tintinnabulation'
bestaat uit materiaal dat niet di
rect een traditionele symfo-
sfeer ademt. Het zijn geen inge
wikkelde orkestrale partijen,
maar overwegend lekker in het
gehoor liggende nummers die
dicht tegen de top 40 aanschur
ken. Iets wat voor de meeste
symfobands een vloek is.
„Tien jaar geleden waren we
meer symfonisch bezig," zegt
zanger A.T., in het dagelijks le
ven Alex Toonen en van beroep
gevangenisbewaarder. „Toen
kregen we het stempel en daar
komen we niet meer vanaf. Het
maakt ons eigenlijk niet uit. We
doen waar we zin in hebben en
als mensen het leuk vinden is
het meegenomen. We denken
absoluut niet commercieel en
zijn niet op zoek naar een hit."
De bandleden hebben FAF als
hobby. A.T.: „We groeien ver
der, al zijn we het clubcircuit
nog niet ontstegen. Ik heb sterk
het gevoel dat er dit jaar wel een
doorbraak komt. 'Tintinnabula
tion' gaat als een trein." De titel
betekent overigens zoiets als
'gerinkel van bellen' en is ont
leend aan een gedicht van Ed
gar Allan Poe.
FAF spiegelt zich een beetje
aan Kayak dat in de jaren ze
ventig nationaal en internatio
naal aan de weg timmerde met
melodieuze rock. Saillant detail
is dat A.T. door Ton Scherpen-
zeel is gevraagd om te zingen
op een nieuwe cd die het oude
Kayak wil uitbrengen. Maar de
vergelijking met Kayak is
meteen ook weer het probleem
voor de huidige symfonische
bands, vindt A.T. „Want over
symfo wordt altijd gezegd dat
het niet vernieuwend is en dat
het is blijven steken in de jaren
zeventig. Dat geitewollensokke-
nimago, inderdaad."
De aanhangers van de symfo
nische rock vinden hun genre
juist vooruitstrevend. Het vak
blad voor de symforockers (IO
Pages) heeft als ondertitel 'Tijd
schrift voor progressieve rock
muziek'. Volgens A.T staat sym
fo niet voor louter synthesizers
en een blikken geluid, zoals ve
len denken. „De verwijzing naar
vroeger is ook niet terecht. Er
wordt altijd maar vergeleken
met Genesis, Marillion en Pink
Floyd. Wij zijn anders. En dan
lees je in een recensie dat som
mige stukken van ons wel erg
veel op Marillion lijken. Als je
dan navraagt om welke stukken
het gaat, blijkt ons nummer ge
woon eerder gemaakt te zijn."
FAF bedient zich niet van al
te complex proza op de cd's.
A.T.: „Het Leidsch Dagblad
schreef enkele jaren geleden
een recensie over onze vorige
cd en daarin stond dat de we
reld in brand staat, maar dat
FAF stilstaat bij elke verbroken
relatie. Ik had geen moeite met
die kritiek."
A.T. erkent dat de songs niet
al te diepgravend zijn. En dat ze
vaak over ongelukkige liefdes
gaan. „Laatst keek ik met mijn
vriendin naar een clip van een
band. Het nummer ging over
een man die zo verliefd en ge
lukkig was en dat op een hele
romantische manier bezong.
Fleel vrolijk allemaal. Mijn
vriendin zegt: 'dat vind ik nou
schitterend. Waarom gaat het
bij jou altijd over stukgelopen
liefdes en ellende?' Toen ben ik
gaan nadenken, ze heeft gelijk.
Het heeft ook iets met die sym-
fo-cultuur te maken. De instru-
menten zetten vaak een wat de
pressieve sfeer neer. Je speelt
veelal in mineur, het is zelden
een feestelijke bende in de sym
fonische muziek. Verdorie,
waarom eigenlijk? Ik ga na dit
interview meteen werken aan
Zeker voor de Randstad geldt,
dat de beste plpkken allang be
bouwd zijn. Elke volgende
bouwlocatie is minder geschikt
dan de vorigedit geldt zowel
voor de bestaande stad als voor
het uitbreidingsgebied. Het wo
nen op de
Veluwe of
midden in
het Groene
Hart is wel
het ideaal
van veel in
dividuen,
maar heeft
voor de sa
menleving
te grote ne
gatieve ef
fecten.
Voor Leiden
is objectief
het vliegveld
Valkenburg
de minst
slechte nieu
we bouwlo
catie. Het
ligt buiten
het Groene
Hart. De vo
rige minis
ter van
volkshuis
vesting,
ruimtelijke
ordening en milieu (VROM),
Hans Alders, vond dat ook. Hij
durfde echter Hare Majesteit
niet tegen te spreken, toen zij het
vliegveld Valkenburg wilde
openhouden voor de ontvangst
van Haar Soort Mensen. Hans
Alders is nu de Commissaris van
Hare Majesteit in Groningen.
Margreeth De Boer was Com
missaris van Hare Majesteit in
Drenthe en is nu de minister van
VROM. Haar toevoeging aan het
ruimtelijk beleid rond Leiden, is
een veto op de bebouwing van
de Grote Polder in Zoeterwoude.
De gemeente Zoeterwoude
steunt haar beleid, maar weet
natuurlijk ook hoe betrekkelijk
standpunten van een minister
van VROM zijn. De laatste veer
tig jaar heeft de ambtsperiode
van de minister van VROM
maximaal vier tot vijf jaar ge
duurd. Niet zo gek, dat de ge
meente Zoeterwoude ook een
draaiboek heeft voor het geval er
toch in de Grote Polder gebou wd
gaat worden.
In 1896 stond Zoeterwoude voor
de stadsuitbreiding nog gewoon
grondgebied aan Leiden af.
(Hierdoor woon ik nu in Leiden
en niet in Zoeterwoude). In het
begin van de jaren zeven tig deed
Leiden wel het werk voor de ves
tiging van Heineken en andere
bedrijven, maar bleef het grond
gebied dat van Zoeterwoude.
Voor de (eventuele) bebouwing
van de Grote Polder laat Zoeter
woude Leiden links liggen en
werkt in plaats daarvan samen
met de multinational Aegon en
de projectontivikkelaar Bouw
fonds Woningbou w.
Deze 'private partijen' hebben al
fors geïnvesteerd in grondaanko
pen. Zij vertrouwen erop, dat de
Grote Polder de aandeelhouders
behoorlijke dividenden zal ople
veren. Er
zijn in Zoe-
terwoude
best nog
meer boeren
die hun
land voor
een mooie
prijs willen
verkopen;zo
goed gaat
het ook weer
niet in de
agrarische
sector. De
politici en
ambtenaren
van Zoeter
woude heb
ben ook een
belang bij
woning
bouw. Voor
hun salaris
is het aantal
inwoners
immers
maatstaf.
Salarisgren-
zen liggen
onder meer bij 8.000, 14.000 en
24.000 inwoners. Zoeterwoude
heeft nu ongeveer 8.500 inwo
ners. In de Gemeentegids van
Zoeterwoude 1997 kunnen we
zien dat het aantal inwoners
aan het afnemen is. Bouwen
voorkomt daling onder de 8.000
inwoners en maakt zeker groei
tot boven de 14.000 mogelijk;
misschien wel boven de 24.000
in woners. Zoeterwoude zou dan
de grootste buurgemeente van
Leiden kunnen worden. Dit jaar
krijgt Zoeterwoude een nieuwe
burgemeester. Van de nieuwe
burgemeester verwachten dat hij
bebouwing van de Grote Polder
voorkomt, is hetzelfde als van
een kat verwachten dat hij geen
muizen vangt.
Hoe ongewenst is bebouwing
van de Grote Polder nu echt? Vo
rig jaar september verscheen het
rapport 'Cultuurhistorie in het
Groene Hart, een overzicht en
een waarderingskaart'. Verschil
lende wetenschappelijke disci
plines werkten onder leiding van
de hoogleraar Guus Borger sa
men. Zo was er een inbreng
vanuit de monumentenzorg, de
archeologie, cle planologie en
wat 'de mensgebonden natuur'
heet. De Grote Polder heeft de
kwalificatie 'middenkwaliteit'
gekregen. Er is beleidsruimte om
het toch verantiuoord te vinden
om de Grote Polder te bebou
wen. Maar dan wel ter wille van
de huisvestingsnoden van Lei
den en niet uit louter winstbe
jag-
ihaanse schilders in Leiden: tussen traditie en overleven
marina van den berg
nge gangen met afbladde-
verf sta je ineens in een
anse oase. Dé verchroom-
ullenbak heeft een huise-
eedje; op het salontafeltje
een paarse cyclaam. Aan
uren hangen kleurige mi-
ren: diepblauwe Arabische
:n en helderrode figuurtjes
je de grauwe gangen ver-
In dit pand aan de Mid-
gracht, de foyer, wonen
vluchtelingen, die hier
lieuw leven moeten op
en.
kleine oase is van Masood
n Fahim (19) Asif. Ze zijn
ntmoedigd. „Er zijn zoveel
enaars in Nederland", ver-
Masood. Nog maar net
ssen moeten ze het hier
zien te rooien. De Asifs
lit Afghanistan gevlucht,
hun ouders waren omge-
n bij een raketaanval op
uis. Op die dag waren de
verderop aan het werk in
elier. Ze hoorden de raket
n. Fahim: „Het leek niks
iders, dat gebeurde elke
i Kabul." De miniaturen
le Asifs zijn mooie am-
elijke werkjes. Gemaakt
akmanschap volgens oude
es. De aard van hun af-
ngen is wel bijzonder,
imentalistische moslims,
Taliban, zijn tegen het
den van personen. Dit
fgoderij in de hand wer-
poeger was het normaal
ensen te schilderen, maar
lat uit den boze.
ging nog een stapje
Hij maakte een Af-
se miniatuur van een ma-
met kind. Dat is 'hoogst
ruikelijk' volgens R. Mun-
conservator van het
tuseum voor Volkenkun-
islam kent Jezus als pro-
naar beschouwt hem niet
on van God. Maria is als
noeder eveneens onbe-
dk ben moslim, de koran
n boek", verklaart Fahim,
de bijbel heb ik ook hele-
lelezen." Het is een teken
leiden monique de boer
De Leidse Stelling Gallery is
vanaf 1 januari toegelaten tot
de nieuwe KunstKoopregeling
van de Mondriaan Stichting in
Amsterdam. Dankzij deze re
geling kunnen kleine kopers
kunstwerken op afbetaling ko
pen. Zo wil de Mondriaan
Stichting hUn meer mogelijk
heden bieden binnen de
kunstwereld. In de ogen van de
stichting is iedereen bij deze
regeling gebaat. De kunstenaar
en de galerie krijgen het geld
waar ze recht op hebben en de
koper krijgt het werk meteen
mee naar huis. De Mondriaan
Stichting leent een geldbedrag
aan de galerie en krijgt dit in
termijnen van de koper terug.
De Mondriaan Stichting draait
dus op voor de rente. Volgens
de Mondriaan Stichting vol
doet Stelling Gallery 'zowel aan
formele als kwalitatieve criteria
uit de KunstKoopregeling' en
zijn de exposities 'van kwalita
tief hoogstaand niveau'.
utrecht gpd
De broers Asif leerden de schildertechnieken van hun vader, die het weer van zijn vader leerde.
van religieuze tolerantie, maar
het betekent ook loskomen van
strenge tradities. „Ergens een
eigen draai aan geven, dat zou
niet passen", aldus Munniken.
Op de miniaturen staan
jachttaferelen, wouwen en
landschappen. De afbeelding is
geïllustreerd met kleurige geo
metrische patronen. Hier is op
de vierkante millimeter geschil
derd, stipje voor stipje, lijntje
voor lijntje. „Je moet helemaal
ontspannen zijn," vertelt
Masood, „nergens anders aan
denken." En geen bibberende
handen hebben. Voor het pa
troon worden eeuwenoude
technieken gebruikt. „Dit is de
slurf', zegt Fahim, terwijl hij op
de achterkant van eèn envelop
een fijne krul tekent. Elk pa
troontje heeft een eigen aandui
ding, vaak van bloemen, fruit of
dieren.
De broers Asif leerden de
technieken van hun vader, die
het weer van zijn vader leerde.
Fahim vertelt dat zijn broer er
bij was toen fundamentalisten
hun vaders atelier binnenvielen.
Masood verschuift op de leren
poef en gaat op zijn handen zit
ten. Hij wordt prikkelbaar. Het
Nederlands beheerst hij goed,
maar er zijn weinig woorden
voor zo'n gebeurtenis. Hij wijst:
„Ik ben daar, ik zie alles." Hoe
ze het atelier binnenstormden
en 40 schilderijen in brand sta
ken. Hij werd mishandeld toen
hij probeerde ze tegen te hou
den. „Ik ben nu doof aan één
oor", zegt hij.
Hun jongere broertje is nog in
Afghanistan, maar ze weten niet
of hij nog leeft. Geen ouders,
geen familie in Nederland,
broertje kwijt en C-status. Dat
betekent een tijdelijke verblijfs
vergunning, tot de situatie in
FOTO HENK BOUWMAN
Afghanistan is verbeterd. Dan
moeten ze terug. Wachten
duurt lang als je twintig bent,
elk jaar is een eeuw. Ze willen
tandarts worden. „Ik wil niet
naar de sociale dienst", zegt
Masood. Of hij het schilderen
niet zou missen als hij tandarts
zou worden? Er valt een stilte.
„Dat is een hele moeilijke
vraag." Hij heeft er geen ant
woord op.
Het werk van de Asifs is op af
spraak te bezichtigen. De
foyer, tel. 5661049 (tot 8 uur 's
avonds).
Utrecht behoort samen met
Moskou, Milaan, New York,
Chicago tot de steden waar zo
genaamde 'screening auditions'
worden gehouden voor het
prestigieuze Van Cliburn Piano
Concours. Voorheen werden
kandidaten voor de finaleron
den in het Texaanse Forth
Worth geselecteerd via optre
dens op videobanden, nu ge
beurt dit met behulp van live
recitals.
De internationale jury, be
staande uit de pianisten Dean
Elder, Ian Hobson, Jerome Lo-
wenthal, Cécile Ousset en met
componist en dirigent John
Giordano als voorzitter, reist
langs deze steden om uit zo'n
150 deelnemers de ongeveer 35
kandidaten selecteren.
In de negen voorgaande Van
Cliburn Competitions heeft
nimmer een Nederlandse pia
nist een rol van belang ge
speeld. Evenmin heeft een Ne
derlander ooit als jurylid gefun
geerd en ook in deze tiende edi
tie is van Nederlandse deelne
ming geen sprake. Niettemin
werd Utrechts Vredenburg
('close to Amsterdam', volgens
de Amerikaanse persberichten)
gekozen als een van de locaties
voor de belangrijke voorronden.
De winnaar van het eigenlijke
concours in Forth Worth, in mei
en juni van dit jaar, kan behalve
een geldprijs van twintigdui
zend dollar, stimulerende bege
leiding van zijn of haar carrière
tegemoet zien. Een cd-opname
maakt deel uit van deze onder
steuning en gedurende twee
jaar organiseert de Van Cliburn
Stichting concerttournees voor
de winaar.
De pianisten die tijdens de
Utrechtse auditieconcerten te
beluisteren zijn in recitals van
veertig minuten komen uit
West- en Oost-Europa, Japan en
Korea. De concerten zijn gratis
toegankelijk voor publiek en
vinden in negen sessies plaats,
van zaterdag 11 tot en met'
woensdag 15 januari in de Gro
te Zaal van Muziekcentrum Vre
denburg.
Het concours is genoemd
naar Lavan Harvey Cliburn jr.
Deze Amerikaanse pianist zette
onder de naam Van Cliburn in
april 1958 in Moskou het Eerste
Internationale Tsjaikovski Con
cours op zijn naam. Die over
winning gold als een punt voor
de Amerikanen in de Koude
Oorlog waarin de Sovjetunie zes
maanden eerder had gescoord
met de lancering van de Spoet
nik. De Amerikaanse overwin
ning kwam dan ook als geroe
pen en de jonge pianist werd in
New York als een nationale held
binnengehaald met een grootse
serpentineparade.
Muziekcentrum Vredenburg.
Tijdsschema: za 11/1 van 14-17
uur; zo 12/1 van 10-11.40 en
van 19.30-22.30 uur; ma 13/1,
di 14/1, wo 15/1 van 11.30-
14.10 en van 19.30-22.30 uur.
Het Prentenkabinet van de
Rijksuniversiteit Leiden heeft
een boek uitgebracht over de
Nederlandse tekenaar en kunst
theoreticus David Pierre Giotti-
no de Superville. Het eerste
exemplaar van het boek werd
gistermiddag door de samen
steller en auteur Prof. Dr. J. Bol-
ten, directeur van het Prenten
kabinet, aangeboden aan de
Rector Magnificus van de uni
versiteit, Prof. Dr. L. Leertou
wer.
Humbert was een geleerd en
gedreven kunstenaar. In 1812
vestigde hij zich in Leiden waar
hij directeur en leraar werd van
de tekenacademie Ars Aemula
Naturae.
Tot 3 maart is in het Stedelijk
Museum De Lakenhal de ten
toonstelling 'D.P.G. Humbert de
Superville, virtuoos en geleerde'
te zien met een keuze van ruim
zestig tekeningen. Het boek
'Miscellanea Humbert de Su
perville' omvat onder meer bio
grafische gegevens, informatie
over de archivalia en zijn com
plete oeuvre. Het is te bestellen
bij de Stichting Vrienden van
het Leidse Prentenkabinet, Ra
penburg 65, 2311 GJ in Leiden
door storting van f 110,- op
postgirorekening 211021 of op
bankrekening 469508620
(Amrobank Leiden) van de ge
noemde stichting, onder ver
meldingvan 'Miscellanea HdS'.
