Met een film als 'Ransom' bezweer je angst'
l'Er was geen chaos bij de inschrijving'
Schrijvende Lezers
Van Schie heeft zuster Maria
Magdalena slecht begrepen
Nooit 'Gijzelnemers'
Het relaas van een toerrijder
Cultuur Kunst
-2
INDERDAG 9 JANUAR11997
-r~
OMBUDSMAN
LE/DSCH DAGBLAD
CHEF ADRIAAN BRANDENBURG. 071 -5356484. PLV -CHEF DICK VAN DER PLAS. 071 -
iggekeerd van de Elfsteden-
it hebben enige schaatsers
dit rayon hun verbazing uit
sproken over een kop in de
int van afgelopen vrijdag:
aos rond inschrijving. „We
n 's ochtends bij de inschrij-
g geweest en hebben daar
3 lemaal geen chaos gezien. In-
3j rdaad, het computersysteem
:l uit en de verwerking van de
~j* »evens kostte meer tijd. Je
iest dus langer wachten dan
ders het geval was geweest,
y 'ar onder chaos versta je toch
it anders. Dan weet niemand
laer waar hij het zoeken moet,
lende dus. Daar was geen
;e van. Het was geen kop
scht doet aan de inspan-
in van de organisatie om
ordelijk te laten verlopen",
in samengevatte vorm
^mening,
heb het artikel zelf er nog
op nagelezen en dat is ta-
ijk gematigd van toon. An-
gd: de kop vindt in zijn
ïerpte eigenlijk geen recht-
rdiging in de tekst. De
tfdredactie die ik er even
ir raadpleegde, deelde mijn
ning: „Het was geen gelukki-
kop."
U iwelijk
jÉ ikelen over het koninklijk
H is worden meestal met grote
eresse, maar ook, vooral door
touderen, met argusogen ge-
df en. Nederlanders houden
00 sr het algemeen niet van wat
gemakshalve 'Engelse toe-
nden' noemen: diep gewroet
1 iet privéleven van iemand en
er niet in dat van leden van
koninklijk huis.
in paar jaar geleden bracht
deze krant de weergave van
prins Bernhards oordeel over de
beruchte affaire-Greet Hofmans
uit de jaren vijftig. Die bleek te
staan op geluidsbanden die de
biograaf van de prins, de Ameri
kaan Alden Hatch, ruim dertig
jaar terug van gesprekken met
de prins had gemaakt. Na de
dood van Hatch waren die op
namen in handen gekomen van
een Amerikaanse universiteit en
door een redacteur van deze
krant opgespoord. Zelf vond ik
het een knap staaltje journalis
tiek werk, historisch ook van
groot belang, maar een aantal
lezers vond het maar niets.
Waarom moest 'onze oude ko
ningin met deze oude koeien
nog eens worden lastiggeval
len'?
En zo waren ook enige lezers en
lezeressen niet verrukt van het
artikel Een diamanten ver
standshuwelijk op Soestdijk van
afgelopen vrijdag. Er rees een
beeld uit op van een dominan
te, ongemakkelijke prins Bern-
hard, bezig met eigen besognes
en een daarmee niet goed raad
wetende prinses/koningin, die
'diverse periodes' gescheiden
leefden.
Een lezer schreef daarover: „De
schrijfster van het artikel heeft
of een diepe haat tegen het ko
ningshuis of ze schept er beha
gen in om over iemand te rod
delen. Anders ga je een stel ou
de mensen die aan de voor
avond staan van hun 60-jarig
bruiloftsfeest niet in het open
baar op een dergelijke wijze te
kijk zetten. Dit artikel hoort
thuis in een of ander pulpblad
maar niet in een algemeen ge
respecteerde krant. Ik kan op
geen enkele wij
ze hierin een re
delijk doel ont
dekken."
Een lezeres
vond het artikel
'een inbreuk op
hun privacy. In
elk huwelijk zijn
ups en downs
en dat hoeft
toch niet aan de
grote klok te
worden gehan
gen. Het zijn
mensen die
toch al niets
kunnen doen of
de pers zit er
bovenop. Moeten die strubbe
lingen bij hun diamanten hu
welijksfeest dan nog eens wor
den geaccentueerd? Als het alle
maal waar is, hoor, want dat is
maar de vraag. De krant citeert
en beweert wel het nodige,
maar wie zegt nu eigenlijk wat?
Er worden geen namen ge
noemd, af en toe lees je dat 'een
ingewijde' wat zegt. En zo blijf
je zitten met de vraag: wat is
waar en wat is roddel?'
RUUD PAAUW
mocht worden
geschreven
over de leden
van het Huis
van Oranje
('Onze geëer
biedigde Vor
stin en Haar
Koninklijke
Dochter'
schreden,
enz.). Het leid
de tot vreem
de, gezwollen
verhalen waar
aan elke vorm
van realiteits
zin ontbrak.
Halverwege de
jaren zestig, toen een soort cul
turele revolutie in Nederland
woedde, kwam daar een eind
aan. Er werd met aanzienlijk
nuchterder ogen naar leden van
het koninklijk huis gekeken dan
voorheen. De keuze van huwe
lijkspartner van de prinsessen
Irene en Beatrix droeg daar het
nodige toe bij.
Van die nuchterheid getuigt ook
Een diamanten verstandshuwe
lijk op Soestdijk in de krant van
vrijdag j.l. De lezeres kan dan
klagen dat men via anonieme
bronnen van alles en nog wat
De ombudsman van het Leidsch Dagblad is van
maandag tot en met vrijdag bereikbaar van 9.30-11.30
uur onder telefoonnummer (071)-5356215. Brieven
kan men richten aan het adres: Ombudsman Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Het werk van de
ombudsman valt buiten de verantwoordelijkheid van
de hoofdredactie.
Voor klachten over de bezorging gelieve men te bellen
(071) - 5128030.
kan beweren tot en met roddel
toe, maar geen enkele hofdigni-
taris of ingewijde die bereid is
een tipje van de sluier op te
lichten zal bereid zijn openlijk
zijn naam aan dit soort infor
matie te hechten. Anonimiteit is
daarbij een voorwaarde. Het is
aan de journalist om te bepalen
of hij de bron betrouwbaar ge
noeg vindt om de gegevens te
gebruiken. Een nauwgezet jour
nalist zal zijn werk naar beho
ren doen. En ik heb vooralsnog
geen reden om te denken dat
dat hier niet het geval is ge
weest.
Een diamanten verstandshuwe
lijk op Soestdijk acht ik geen in
breuk op de privacy. Het is,
goed beschouwd, een rustig
stuk waarin geen onvertogen
woord staat. Veel was trouwens
al min of meer bekend. De leze
res voert als bezwaar aan dat er
in elk huwelijk wel eens moeilij
ke momenten zijn en die hoef je
op zo'n feestdag toch niet te on
derstrepen. Normaal gesproken
niet, maar dit is nu eenmaal
geen gewoon huwelijk van ge
wone mensen. Dat lag al beslo
ten in de wijze waarop het des
tijds tot stand kwam. Na zestig
jaar past dan het opmaken van
een balans. Je kunt daarbij niet
de standaard voor huis-tuin-èn
keuken huwelijken hanteren.
Een lezer noemt het artikel in
zijn brief 'pulp' dat niet in een
behoorlijk dagblad thuishoort.
Daar ben ik het niet mee eens.
Dat gaat mij te ver. Weliswaar
vroeg ik mij bij een enkele pasa
ge ook af of die nu op dit mo
ment moest worden geschre
ven, maar ik prefereer een arti
kel als Een diamanten ver
standshuwelijk (wat men er ook
tegen wil aanvoeren) boven de
nietszeggendheid en lakeien
mentaliteit waarmee in het ver
leden leden van het koninklijk
huis werden beschreven.
Tatjana
De Multi Media pagina van 3 ja
nuari bevatte het bericht Tatja
na in haar blootjedat er van
'het nationale sekssymbool
Tatjana' een schijfje in de han
del is 'waarop de droom van
menig man werkelijkheid
wordt: je mag Tatjana uitkle
den, op computerscherm wel te
verstaan'. Uit de verdere be
schrijving blijkt dat dat nog een
hele klus is, maar na alle ge
zwoeg op het toetsenbord
wacht een topless Tatjana.
Een lezer vindt het allemaal erg
banaal. „Dat u zoveel ruimte
vrijmaakt om zoiets aan te kon
digen en er dus reclame voor te
maken, begrijp ik niet. In een
wereld vergeven van de seks,
gooit u er nog een schepje bo
venop. Er zullen toch wel be
langrijker dingen op cd-rom
verschijnen?"
Ik heb het eerder geschreven:
de krant is een spiegel van het
dagelijks leven. Daarin doen
zich zowel ernstige en belang
wekkende als frivole en banale
dingen voor. Van kledij ontdane
bovenpartijen van dames ziet
men overal op het strand en op
de tv. Dat wekt nauwelijks nog
opzien. Is het dan al bezwaarlijk
dat de krant er alleen maar mel
ding van maakt dat iets derge
lijks op cd-rom te zien is? Een
dergelijk bezwaar lijkt me nu
toch wat overdreven.
Als feactie op de brief van pater
Van Schie in het Leidsch Dag
blad van 12-12-96 het volgende.
Jammer, dat pater Van Schie
deze brief in de krant heeft la
ten zetten. Ook jammer, dat de
krant er zo'n misleidende kop
boven heeft gezet.
Van Schie heeft zuster Maria
Magdalena slecht begrepen. In
het door hem gewraakte artikel
wordt alleen maar een voor
beeld gebruikt, dat ook van on
verdachte zijde anders over het
celibaat wordt geoordeeld, dan
tegenwoordig helaas gebruike
lijk is.
Op geen enkele wijze wordt
kritiek geuit op gehuwde domi
nees in het algemeen. Dat was
ook helemaal niet aan de orde.
Ik denk, dat één telefoontje vol
doende was geweest om van de
zuster zelf te horen dat Van
Schie veel meer in het artikel
leest, dan zij bedoeld heeft.
Nu denken velen, dat deze
zuster iets tegen dominees
heeft. Jammer! Denkt Van Schie
er aan dat hij juist als priester
een grote verantwoordelijkheid
heeft?
Mevr. A.G. van Veen,
Abbenes.
De media worden overstroomd
door nieuws over gijzelingen.
Gebruikers van onze taal wor
den nu bezwaard door een ex
tra-last: wij hebben geen woord
voor de plegers van het misdrijf.
Voor de hand zou liggen 'gijze
laar'. Maar dat is al in beslag ge
nomen voor de slachtoffers.
Wat doe je dan? Spieken over de
taalgrens? Nee, die schijnvrij
heid is taalslavernij. We hebben
nu eenmaal zelf een taal. We
kunnen onszelf helpen. Zeker in
dit geval.
Sommigen kiezen helaas toch
het Duits als voorbeeld. Dat be
zit Geiselnahme en Geiselneh-
mer ligt voor de Duitse hand,
want Geisel betekent.... gijze
laar. Maar gijzel bestaat in die
betekenis al eeuwen niet meer.
Alleen een dichter die in de ou
de poëzie thuis is zoals Albert
Verwey kan misschien nog iets
'te gijzel geven' - je vindt niet zo
snel een rijmwoord op 'ik ver
brijzel'.
Het televisiejournaal slaat ons
om de oren met gijzelnemers In
onze krant is het me nog niet
opgevallen. We hebben het vol
strekt niet nodig. We bezitten
afdreiging en er is niets tegen
om de plegers van het misselij
ke machtsmisbruik afdreigers te
noemen.
p itrooibeleid van Leiden moet fietsvriendelijker
lijkt zo redelijk, wat de heer Van Velzen
iet Leidsch Dagblad van 30 december
het strooibeleid is hoofdzakelijk ge-
t op vier hoofdroutes voor auto's en vier
ifdroutes voor fietsers. De rest moet dus
be ar wachten. Wie even verder leest moet
de conclusie komen, dat die verdeling
imaal niet zo redelijk is. Fietsers (en
idelaars) zijn namelijk bij gladheid veel
itsbaarder dan auto(mobili)s(ten). Kijk
maar naar de ook in het Leidsch Dagblad
gerapporteerde ongevallen. Bovendien rij
den auto's de weg veel sneller sneeuw- en
ijsvrij dan fietsen. Kortom: Het strooibeleid
van de gemeente Leiden moet fietsvriende
lijker worden.
Maar zelfs wanneer ik uitga van het hui
dige strooibeleid van de gemeente, vraag ik
me af hoe het dan zit met de Broekweg in
de Merenwijk. Dit is toch een hoofdroute,
nietwaar? Duizenden fietsers gaan/komen
via dit pad naar/van hun werk/school/bin
nenstad. Waarom werd deze weg dan pas
dinsdagmorgen gestrooid, terwijl de glad
heid al op zondagmorgen ontstond? Twee
dagen lang was deze weg onbegaanbaar!
Kan de heer Van Velzen mij dat uitleggen?
Indien u reageert op een artikel in deze krant, wilt u
dan in uw ingezonden brief de datum vermelden
waarop het betreffende artikel werd gepubliceerd?
Brieven worden in het algemeen in deze krant
ondertekend met naam en woonplaats.
Plaatsing van ingezonden brieven betekent niet dat
de redactie het eens is met de inhoud ervan.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden
brieven in te korten en plaatsing van brieven te
weigeren.
Met 't Leidsch Dagblad op je blote bast
dacht ik, lukt het vast.
Bij Workum zei een spier
niet verder en tot hier (13.25 uur)
Nog niet aan flarden
per trein naar Leeuwarden,
waar warme haard en gastvrijheid
zorgden voor een gevoel van blijheid.
Dankbaar haal je 't Leidsch Dagblad weer uit de kast
om 't te lezen, en niet voor op je bast.
Mel Gibson zou graag Dutroux ontmoeten in niemandsland
10-jarige acteur (zelf vader van zes kin-
in) die we kennen van karakters die
rgaans overlopen van energie en daad-
:ht, wordt hier anderhalf uur geteisterd
r onmacht en wanhoop. Hij speelt een
arde zakenman wiens zoontje wordt
roerd. Kidnappers eisen twee miljoen
ar losgeld. De vader reageert zeer ver
end. In een tv-uitzending richt hij zich
rape criminelen en laat een koffer met
Akbiljetten zien, zeggende: „Laat ogen-
Rkelijk mijn zoon vrij, of dit zijn de 2 mil-
■r;in die ik geef aan degene die jullie te gra-
Hneemt."
gegeven werd ontleend aan een weinig
ende, van 1956 daterende film met
nnFord, maar in de nieuwe scenario-
Sp 'erking door Richard Price heeft Ransom
sterke psychologische doortekening ge-
om ;en. Alle aandacht wordt geconcen-
ird op het wrede kat-en-muis-spel en op
[eestelijke verscheurdheid van de vader-
lur. Die maakt op zijn omgevirig de in-
kdat hij een onverantwoord spelletje
er speelt met zijn kind als inzet, maar
i inctmatig heeft hij begrepen dat hij vrij-
zeker zijn zoontje nooit meer zal terug
hals hij wél betaalt. Intussen gaat hij bij-
1 apot aan het idee dat hij toch fout heeft
okt.
son vond zijn hoofdrol erg moeilijk om
pelen.
zaten risico's aan vast. Vanaf het mo-
nt dat het kind is ontvoerd, dien je te ge-
J in in een staat van de grootst mogelijke
ierustheid. In vrijwel elk ander filmver-
;n. lknn je met contrasten je karakter reliëf
en, harde momenten afwisselen met te
len e, grimmigheid met humor. Hier diende
te gebeuren binnen de begrenzing van
in l tinue angst en woede, met enkel wisse-
en van intensiteit. Dan is er veel kans
de; het alleen maar méér wordt van hetzelf-
:n dat het vervelend wordt of onwerke-
le zit emotioneel continu in de hel.
tt hoe je je het ene dan wel het andere
ment gedraagt in die hel. dat is lastig ac-
p. Maar het zijn interessante problemen
te moeten oplossen."
ictieal jokes
son mag het dan een lastige rol hebben
mden, regisseur Howard stond er naar
:n zeggen van versteld hoe relaxed Gib-
Mel Gibson weet wie Marc
Dutroux is en zou hem
graag ontmoeten: „België
zou hem over de grens
moeten zetten, ergens in
een stukje niemandsland.
Daar zou ik hem willen
opwachten. Geef hem
maar aan mij!" De in
Australië opgegroeide
Amerikaan die furore
maakte als Mad Max en
vorig jaar vijf Oscars won
voor het zelf geregisseerde
Braveheart, maakt de
opmerking naar
aanleiding van 'Ransom',
de film waarin hij de vader
speelt van een ontvoerd
kind.
Mel Gibson: „Het idee dat ik acteren leuk vind, dat ik niet voor mijn verdriet op een set sta, is van essentieel belang om te kunnen
functioneren." foto cpd
son zich op de set gedroeg. Als de camera
draaide, ging hij net zo diep als hij destijds
in Hamlet had gedaan. Stopte de camera,
dan was Mei onmiddellijk weer in voor elk
denkbaar geintje en putte hij zich uit in het
uitbroeden van practical jokes.
Gibson: „Ik heb gewoon niet de puf om al
die samengebalde emoties voortdurend bij
me te houden. Ik heb een ontspannen
stemming nodig. Alleen vanuit zo'n gevoel
kan ik mijn geest leeg maken, om me ver
volgens te kunnen opladen met de emoties
die nodig zijn. Het idee dat ik acteren leuk
vind, dat ik niet voor mijn verdriet op een
set sta, is van essentieel belang om te kun
nen functioneren. Dat dollen van mij bete
kent dus geenszins dat ik een film niet seri
eus neem. Feitelijk gaat het om dezelfde
energie die ik alleen maar een donkere
wending hoef te geven zodra ik in mijn rol
kruip. Het punt is dat als je vanuit een neu
traal punt vertrekken kunt, je mentaal echt
elke denkbare kant op kunt reizen."
Het maken van Ransom zag Gibson als een
verkwikkende ervaring in vergelijking met
de opnametijd voor zijn eigen Bravehart-
epos. „Dit was stukken minder zwaar om
dat ik nu volledig vrij was van al die extra
last die je hebt als je ook nog regisseur en
producent bent. Ik heb me er wel op be
trapt dat ik nu met extra interesse ging let
ten op hoe ze allerlei technische kwesties
aanpakten. Als ze een shot gingen doorpra
ten, liep ik als een hondje achter de regis
seur en zijn technici aan, alleen maar om te
luisteren. Sinds Braveheart ben ik ontzet
tend leergierig geworden en ben ik anders
gaan kijken naar het werk van de specialis
ten."
En sinds Braveheart is Hollywood anders
gaan kijken naar Mel Gibson. „Men klopt
nu bij mijn eigen maatschappij aan voor al
lerlei projecten. Vooral grote epische verha
len, zeker. Maar ik heb nog niets gezien
waarvan ik opgewonden raak. Ik werk rustig
door aan mijn eigen dingetjes. Ik ben bezig
met de scriptbewerking van een boek dat
Ray Bradbury in de jaren vijftig heeft ge
schreven, Fahrenheit 451. Zeker, ik weet dat
Truffaut het al eens verfilmd heeft. Naar
mijn mening was Truffaut een groot cine
ast, maar Fahrenheit 451 behoorde niet tot
zijn beste films. Die was zelfs verschrikkelijk
slecht en tuttig! Maar het is nog altijd een
schitterend verhaal waar nog steeds een
heel sterke film van te maken is, die juist in
onze tijd mensen diep zou kunnen aan
spreken. En dan moet je het juist niet als
sciencefiction aanpakken. Want Fahrenheit
gaat niet over waar de mensheid naartoe
gaat, maar over waar we al zo ongeveer zijn
aangekomen."
Krankzinnig
„Mensen maken vaak films over de dingen
waar ze bang voor zijn. Dat is al met
sprookjes zo. Die gaan over moorddadige
reuzen of heksen die kindertjes in de oven
stoppen. Dan dient de reus uiteindelijk toch
dood van zijn berg te rollen en de heks
wordt haar eigen oven ingeduwd. Zo wor
den angsten bezworen. In films voor vol
wassenen gebeurt vaak hetzelfde en
Fahrenheit 451 is daar een voorbeeld van.
Het gaat over de angst voor een maatschap
pij waar iedereen is gelijkgeschakeld en
niets meer te kiezen valt. Ik vind dat we dat
punt aardig beginnen te naderen, als je bij
voorbeeld kijkt naar die volstrekt krankzin
nige verkiezingen die we hier net achter de
rug hebben. Wat daar zo krankzinnig aan
was? Dat er dus feitelijk helemaal niets te
kiezen viel; dat het in een land als de Vere
nigde Staten niets meer uitmaakt of je op
de ene dan wel de andere presidentskandi
daat gaat stemmen. Kiezen in Amerika is
geworden dat jij mag zeggen of je door de
een in je voet geschoten wil worden of dat
de ander je met een naald een oog mag uit
steken. Jij mag kiezen! Zoiets noem ik
angstaanjagend."
„Natuurlijk is ook Ransom een film die over
niets anders gaat dan angst en woede. Het
is de ultieme nachtmerrie van alle ouders.
Een kind wordt gekidnapt en er is niets wat
je kunt doen. Projecteer zo'n verhaal op je
eigen situatie en je haalt je de totale cata
strofe voor de geest. Kijk naar die mensen
massa die weken geleden in Brussel op de
been was, en je weet hoe met dergelijke ge
voelens mensen zich massaal kunnen iden
tificeren."
