Oppositie Servië komt
met radicale protesten
Nieuwjaar brengt Noord-Ierland oude geluiden
Buitenland
Rebellen Peru: Eerst
praten, dan vrijlating
E
Rusland betrokken bij
wapenwedloop Cyprus
Cowboy te water
DINSDAG 7 JANUAR11997
Vraatzuchtige poppen van de markt
fi. segundo De Amerikaanse speelgoedfabrikant Mattel stopt
met de productie van de Cabbage Patch Snack Time Kids. Deze
poppen kunnen plastic eten inslikken, maar kwamen in op
spraak omdat ze ook het haar en de vingers van kinderen veror
beren. Mattel heeft slachtoffers van de pop een schadeloosstel
ling van veertig dollar toegezegd. In een aantal gevallen moesten
ouders het haar van hun dochtertje afknippen of de pop demon
teren om hun kind uit de benarde positie te bevrijden.
'Aantal executies in Iran verdubbeld'
cairo» Het aantal executies in Iran is het afgelopen jaar meer
dan verdubbeld ten opzichte van 1995. Dat meldde de mensen
rechtenbeweging Amnesty International gisteren. In 1996 zijn
volgens Amnesty 110 mensen terechtgesteld in Iran, vaak na een
oneerlijk proces. In 1995 waren er dat 50. Het aantal werkelijke
executies kan echter nog hoger liggen, omdat ze niet allemaal
worden gemeld, aldus Amnesty.
Gerechtshof: Turken mogen gokken
ankara Het Hof van Beroep heeft gisteren het verbod voor Tur
ken om in casino's te gokken opgeheven. Het verbod was eerder
per decreet door het ministerie van binnenlandse zaken uitge
vaardigd. Dat ministerie heeft volgens de rechtbank geen zeg
genschap over de casino's. De Turkse regering, onder leiding
van de islamitische Welvaartspartij, vindt gokken zondig. In de
cember liet minister van binnenlandse zaken Tansu (filler weten
dat zij de casino's wil sluiten, omdat ze zouden worden gebruikt
om geld wit te wassen.
Cubanen zeer gezond dankzij crisis
havana Cubanen zijn zeer gezond dankzij de beperkingen die
de regering de bevolking heeft opgelegd wegens de economi
sche crisis. Dat schrijft het vakbondsblad Trabajadores. Uit on
derzoek blijkt dat het aantal sterfgevallen door hart- en vaatziek
ten en hersenbloedingen, welvaartsziekten die tot de belangrijk
ste doodsoorzaken behoorden, sterk is gedaald. Uit de studie
blijkt ook dat de Cubanen minder dik zijn, niet alleen door min
der eten, maar ook omdat ze door de energiecrisis vaker moeten
lopen. Ook wordt er minder gerookt en gedronken.
Bejaarde vermoordt hoogbejaarde
durham Een 77-jarige man heeft in een kliniek in de Ameri
kaanse staat North Carolina een patiënt van 100 jaar vermoord.
Het drama speelde zich zaterdag af in een veteranenziekenhuis
in Durham. Het slachtoffer, George Beaty, maakte volgens de
dader teveel lawaai. Daarop sloeg hij hem met zijn looprek een
schedelfractuur. Beaty, een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog,
stierflater aan zijn verwondingen. De 77-jarige werd door een
psychiater onderzocht.
Stasi wilde vijanden hondsdol maken
baden-baden De Stasi, de geheime politie van de voormalige
DDR, heeft onderzocht of het mogelijk was tegenstanders van
het regime uit te schakelen door ze te besmetten met hondsdol
heid. Dat meldde het tv-programma Report gisteren.-Report ba
seerde het bericht op documenten, waaruit blijkt dat een arts in
1981 de opdracht kreeg een rapport over hondsdolheid te schrij
ven. De opdracht was afkomstig van het Stasihoofd van de regio
Schwerin. De arts kwam met een stuk, waarin hij beschreef hoe
het virus kon worden toegediend en hoe de doodsoorzaak van
een slachtoffer kon worden verdoezeld.
Moslimrebellen kelen 22 Algerijnen
algiers Algerijnse moslimrebellen hebben in de nacht van zon
dag op maandag achttien mensen vermoord. Dat gebeurde in
het dorp Douaouda, enkele tientallen kilometers van Algiers. In
de hoofdstad werden vier personen het slachtoffer van een
moordaanslag. Volgens het Algerijnse persbureau APS waren de
slachtoffers 'op een laffe manier vermoord'. Dat is de gebruike
lijke officiële omschrijving als Algerijnse burgers de keel is afge
sneden. De daders waren een 'groep terroristen', waarmee mos
limrebellen worden bedoeld.
Creutzfeldt-Jakob doodt Brits meisje
londen Een Brits meisje van negentien jaar is in november
overleden aan de hersenziekte Creutzfeldt-Jakob (CJD). Zij is
voor zover valt na te gaan het vijftiende slachtoffer van de nieu
we variant van de ziekte, die in verband wordt gebracht met de
gekke-koeienziekte BSE. Dit heeft het Britseministerie van
volksgezondheid gisteren. De gemiddelde leeftijd van de slacht
offers van de nieuwe vorm van de ziekte is 27,5 jaar, terwijl 'ge
wone' CJD-patiënten gemiddeld 63 zijn.
LIMA Rtr-DPA-AFP
De rebellen van Tupac Amaru
(MRTA) in de bezette Japanse
residentie in de Peruaanse
hoofdstad Lima laten pas weer
gijzelaars gaan als de onderhan
delingen met regeringsonder
handelaar Palermo zijn hervat.
Dit heeft de vertegenwoordiger
van MRTA in Europa, Velazco,
gisteren gezegd.
Bij de residentie zijn vanmor-
;en schoten en een explosie ge-
ïoord. Aanvankelijk meldde de
radio alleen een explosie, maar
korte tijd later verklaarden ge
tuigen ook schoten te hebben
gehoord. De toedracht was te
gen de middag nog onduidelijk.
Onderhandelaar Palermo
bracht acht dagen geleden voor
.het laatst een bezoek aan het
omsingelde gebouw, voor een
gesprek met de leider van de
gijzelnemers, Nestor Cerpa.
Volgens Velazco werden de ge
sprekken afgebroken wegens de
onverzoenlijke uitlatingen van
>resident Fujimori. „Wij heb-
>en teveel mensen vrijgelaten
tegemoetkoming", aldus
leider van de grootste onaf
vakbond van Indo-
ïesië, Muchtar Pakpahan, heeft
psteren geweigerd aan een cel-
;haf van vier jaar te beginnen,
-ijn advocaat zei dat Pakpahan
iet Hooggerechtshof heeft ge
daagd zich ten derden male
over zijn zaak te buigen.
Pakpahan werd veroordeeld
degens 'het aanwakkeren van
irbeidsonrust' in 1994. Aanvan
kelijk had het hof deze veroor
deling vernietigd wegens gebrek
ISTANBUL jtSSICA LUTZ
De oppositie tegen de Ser
vische president Milosevic
heeft gisteravond aange
kondigd dat de protesten
tegen het bewind vanaf
donderdag radicaler zullen
worden. „We zullen niet
meer wijken voor de poli-
tiecordons en we zijn er ze
ker van dat wij de langste
adem hebben", aldus stu
dentenleider Dusan Vasil-
jevic.
BELGRADO AFP-Rtr-PPA
Gisteravond liepen ongeveer
200.000 aanhangers van de op
positie naar de kathedraal van
Sint Sava. Patriarch Pavle van
de Servisch-Orthodoxe Kerk
ging daar voor in de nachtmis
voor het orthodoxe kerstfeest.
De politie hield zich afzijdig, of
schoon er in Belgrado een de
monstratieverbod van kracht is.
In een kerstboodschap riep
Pavle de Servische regering op
de overwinning van de opposi
tie bij de gemeenteraadsverkie
zingen te erkennen. De kerk,
waartoe de grote meerderheid
van het Servische volk behoort,
distantieerde zich vorige week
van president Milosevic.
In een toespraak tot de beto
gers kondigde oppositieleider
Zoran Djindjic een telefonische
blokkade van staatsinstellingen
aan. Vandaag en morgen krij
gen de demonstranten lijsten
met telefoonnummers van on
der meer de ministeries, de
staatstelevisie en het persbu
reau Tanjug. „Blokkeer hun te-
tussen wie dat gevoerd zou wor
den. Volgens het akkoord wordt
het gebied waar de raketten ge
stationeerd worden Russisch.
Het Russische personeel krijgt
de diplomatieke status. Aange
zien Grieks-Cyprus een defen
sieverdrag met Griekenland
heeft, komt de bevelvoering de
facto echter in handen van het
Griekse leger.
Turkije heeft zo'n 30.000 troe
pen ter plaatse, sinds het in
1974 de noordelijke helft van
Cyprus bezette. De kans is groot
dat dat aantal nu zal worden
opgevoerd. Ook wordt gespro
ken over het aanvoeren van
soortgelijke raketten om tegen
wicht te bieden aan de Russi
sche wapens.
Afgelopen zomer dreigde de
situatie al uit de hand te lopen,
toen bij diverse incidenten in de
VN-bufferzone tussen de twee
helften drie doden vielen. Cy
prus staat op de lijst om EU-lid
te worden. De Turkse helft is
echter niet gekend in dit besluit,
en weigert zich te onderwerpen
aan het Grieks-Cypriotische ge
zag. Als het eiland onder de hui
dige tweedeling lid wordt van
de EU, wil de Turkse kant aan
sluiting zoeken bij Turkije.
correspondent
Turkije en de VS hebben de
Grieks-Cypriotische regering
scherp bekritiseerd voor een ak
koord over de aankoop van
Russische luchtafweerraketten.
„Ons antwoord is duidelijk. We
bewapenen ons niet om aan te
vallen, maar uit zelfverdedi
ging", zo reageerde een Grieks-
Cypriotische woordvoerder.
De S-300 raket werd door
Rusland ontwikkeld als alterna
tief voor de Amerikaanse Pa
triot, maar hij is sneller, heeft
een groter bereik en kan twaalf
doelvyitten tegelijk treffen. Dat
betekent dat de raket alles wat
vliegt kan neerhalen. Dat brengt
Turkse militaire helikopters,
maar ook burgers in gevaar.
Onder het internationale em
bargo mag er niet op het Turkse
noorden worden gevlogen,
maar er zijn dagelijks vluchten
tussen Turkije en Turks-Cyprus.
Het is niet ondenkbaar dat de
Griekse zijde met dit machtige
wapen naleving van het embar
go zal afdwingen.
Waarnemers sluiten niet uit
dat de komst van de raketten
leidt tot een gewapend conflict.
Het is moeilijk vast te stellen
Betogers staken kaarsen in de sneeuw tijdens het kerstprotest in Belgrado. foto epa anja niedringhaus
lefoonnummers 24 uur lang.
Hoe minder zij werken, hoe
minder schade zij het land toe
brengen", zei Djindjic.
Onbekenden gooiden gister
avond een bom naar het kan
toor van de Servische partij JUL
(Verenigd Links), die deel uit
maakt van de regeringscoalitie
in Belgrado. De explosie veroor
zaakte schade aan het gebouw
en naastgelegen panden, maar
er vielen geen gewonden. JUL
wordt geleid door Mira Marko-
vic, de echtgenote van Milose
vic. De partij heeft gepleit voor
hard optreden tegen de demon
stranten.
De oppositie, verenigd in Za
jedno (Samen), heeft elke be
trokkenheid bij de aanslag van
de hand gewezen. Eén van de
oppositieleiders, Vuk Draskovic,
suggereerde zelfs dat de partij
van Markovic zelf achter de
aanslag zit. „Het walgelijke regi
me doet zijn laatste wanhopige
pogingen om aan de macht te
blijven door een aanslag in scè
ne te zetten."
De opperbevelhebber van het
Joegoslavische leger, generaal
Momcilo Perisic, sprak gisteren
indirect zijn steun uit voor de
oppositie. Hij maakte een dele
gatie van studenten duidelijk
dat het leger in geen geval tus
senbeide zal komen om een
einde aan de betogingen te ma
ken.
Dassault betaalde smeergeld
luik »anpvan de smeergeld-affaire. Ver
moed wordt dat smeergeld is
gebruikt om de besluitvorming
in het Belgisch kabinet te beïn
vloeden.
Het bewijsmateriaal is al in
1995 door de Franse autoritei
ten in beslag genomen. Pas na
aandringen van de Belgische
minister van justitie De Clerck
kreeg het gerecht de stukken in
handen. Het is nog onduidelijk
wat er met al het geld is ge
beurd.
De Franse vliegtuigbouwer Das
sault heeft in 1989 33 miljoen
gulden 'commissie' betaald om
een Belgische order voor de
modernisering van F-16's in de
wacht te slepen. Dat blijkt uit
Franse documenten, die in be
zit zijn gekomen van justitie in
Luik. Met de order was circa 350
miljoen gulden gemoeid.
Het gerecht tracht al lange
tijd de toedracht te achterhalen
de MRTA-zegsman. Het gijze
lingsdrama lijkt daarmee nog
altijd geen stap dichter bij een
oplossing te zijn gekomen. Met
het voortduren van de patstel
ling groeit de angst dat de Peru
aanse regering zal besluiten ge
welddadig in te grijpen. Tot nu
toe weigeren beide partijen
concessies te doen. De guerril
lastrijders eisen de vrijlating van
ruim vierhonderd gevangen ka
meraden. Fujimori weigert
daarop in te gaan.
De bezetters hebben al meer
dan vier dagen geen enkele gij
zelaar vrijgelaten. Met name in
Japan is men bevreesd voor een
hardhandig ingrijpen door het
leger. Nog altijd houden naar
schatting twintig leden van Tu
pac Amaru 74 mensen in gijze
ling, onder wie nog twee am
bassadeurs $n ruim tien Japan
se diplomaten en zakenlieden.
Premier Hashimoto van Japan
waarschuwde dat de situatie
zeer gemakkelijk uit de hand
kan lopen. De Japanse regering
streeft naar een vreedzame op
lossing.
merced De Califomische veeboer Gene Roberts probeerde gisteren zijn koeien te redden, nadat de rivier de Toulumne in de Amerikaanse staat buiten zijn oevers was getreden. Onge
veer 600 stuks vee kwamen vast te zitten door het wassende water, dat werd veroorzaakt door hevige regenval en smeltende sneeuw. President Clinton heeft California en de noordelij
ke buurstaat Oregon wegens het aanhoudende noordweer al tot rampgebied verklaard. foto reuters ted benson-modesto
Pakpahan wil herziening straf
aan bewijs. In oktober corri
geerde het hof zichzelf en ver
oordeelde het Pakpahan alsnog
tot vier jaar.
Ondertussen zit Pakpahan in
voorarrest, in afwachting van
berechting wegens zijn rol bij
onlusten van afgelopen zomer.
Daarbij vielen vijf doden. De
rellen braken uit nadat troepen
het kantoor van oppositiepartij
PDI binnenvielen, om een einde
te maken aan protesten van
aanhangers van leidster Mega
wati Soekamoputri.
LONDEN HANS GELEIJNSE
CORRESPONDENT
Het nieuwe jaar belooft de Noord-Ieren weinig goeds.
Nadat op oudejaarsdag bij Belfast Castle op het nip
pertje een zware IRA-bom onschadelijk kon worden
gemaakt, was het gisteren wel raak. Een uit een rij
dende auto afgevuurd projectiel ontplofte in hartje
Belfast bij de politiepost voor het gerechtsgebouw.
Een politieman raakte door rondvliegend glas licht ge
wond.
De militante protestante leider dominee Paisley be
schuldigde de IRA die de aanslag inmiddels heeft
opgeëistvan provocatie. Het is de bedoeling een
reactie uit te lokken van protestante paramilitaire or
ganisaties, zo meende Paisley. Een opinie die wordt
gedeeld door de Britse inlichtingendienst.
Protestante terreurorganisaties als UDA/UVF en het
UFF hebben al herhaaldelijk gedreigd hun uit 1994
daterende staakt-het-vuren te verbreken als de IRA
doorgaat met aanslagen. De Ulster Freedom Fighters
zeggen het vredesproces niet te willen ondermijnen,
maar hebben vorige maand wel geprobeerd twee lei
dende Ierse republikeinen om het leven te brengen.
Van alle kanten werd gisteren dan ook druk uitgeoe
fend op de kleine politieke partijen die banden onder
houden met de paramilitairen om niet te reageren op
het IRA-geweld. „Het enige wat de IRA hoopt, is dat
de protestante milities terugslaan", zei gisteravond
één van de meest uitgesproken Ierse katholieke lei
ders, Lagerhuislid Joe Hendron van de sociaal-demo
cratische SDLP. Zo'n reactie zou kunnen leiden tot
een verbod op verdere deelneming aan het vredes
overleg voor de politieke partijen die relaties met de
milities onderhouden.
Sinn Fein, de politieke tak van de IRA, is om precies
die reden uitgesloten van een plaats aan de onder
handelingstafel. De Britse minister voor Noord-Ier
land, Sir Patrick Mayhew, waarschuwde gisteren dat
in die situatie geen verandering zal komen zolang de
IRA blijft weigeren het in februari vorig jaar verbroken
bestand in ere te herstellen. „Zij kunnen hun politieke
partij niet naar de onderhandelingstafel bombarde
ren. Dit versterkt alleen maar hun zelf opgelegde uit
sluiting van de besprekingen", aldus Mayhew.
Sinn Fein-leider Gerry Adams treurde als te doen ge
bruikelijk om de aanslag van gisteren. „Het is een be
treurenswaardig symptoom van de problemen die alle
partijen met de huidige situatie hebben", aldus
Adams. Enkele uren voordat hetprojectiel werd afge
vuurd, was duidelijk geworden*lat er niets terecht zal
komen van een verkiezingspact tussen Sinn Fein en
de SDLP. Adams had dit voorgesteld in besprekingen
met SDLP-leider John Hume. Bij de komende Britse
verkiezingen zou samenwerking ervoor moeten zor
gen dat ten minste zeven van de zeventien Noord-Ier-'
se Lagerhuiszetels in katholiek-republikeinse handen
komen.
Hume reageerde gisteren met voorwaarden vooraf,
die voor Sinn Fein onverteerbaar zijn. Samenwerking
tussen ons is alleen mogelijk als de IRA het geweld af
zweert, aldus Hume. Bovendien eiste hij dat Sinn Fein
bij eventuele verkiezingswinst ook daadwerkelijk zit
ting zal nemen in het Lagerhuis. Sinn Fein erkent het
Britse parlement echter niet als vertegenwoordiging
voor Noord-Ierland.
De terugkeer van het geweld betekent ook toenemend
isolement voor Sinn Fein-leiders als Gerry Adams en
Martin McGuinness. Gedurende de bestandsperiode
slaagden zij erin als fatsoenlijke politici over te ko
men, Adams was ook een geregelde gast op het Witte
Huis. Nu zij er niet in slagen om de IRA van nieuwe
aanslagen te weerhouden, regent het weer beschuldi
gingen dat beide heren formeel lid zijn van de officieel
verboden organisatie.
Twee weken geleden schreef de Sunday Times op ge
zag van bronnen bij de inlichtingendienst dat beiden
opnieuw waren toegetreden tot de Army Council de
hoogste bestuursraad van de IRA. Gisteren meldde
The Times dat in de Sinn Fein-boekwinkel in Belfast
IRA-video's worden verkocht waarop Adams en Mc
Guinness figureren. Beiden ontkennen lid te zijn van
de beweging.
Voor de Noord-Ieren zijn het vertrouwde geluiden.
Bijna een jaar na de IRA-bomaanslag in de Londense
Docklands is er vrijwel niets meer over van de hoop
op vrede die postvatte als gevolg van een bestand dat
18 maanden stand hield. Met nog enkele maanden te
gaan voor de verkiezingen is het hoogst onwaarschijn
lijk dat premier Major enige concessie zal doen aan
Sinn Fein, temeer daar zijn minderheidsregering af
hankelijk is van steun van de Unionisten, cüe niets
willen weten van 'onderhandelingen met terroristen'.
Lid commissie
Dutroux lacht
om aantijging
BRUSSEL PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
Er werd gisteren smakelijk gela
chen in de Belgische parle
mentscommissie die de zaak-
Dutroux onderzoekt. Hikkend
las commissielid Moreaux een
anonieme brief voor, waarin hij
wordt beschuldigd van deelna
me aan seksfeesten van zaken
man Nihoul, handlanger van
Dutroux.
Door openlijk de draak te ste
ken met de beschuldigingen,
lijkt Moreaux te hebben voorko
men dat hij in problemen komt.
In het getraumatiseerde België
is maar weinig nodig om in op
spraak te raken. Anonieme ver
klaringen maakten vice-premier
Di Rupo eind vorig jaar het wer
ken onmogelijk. Precies dat
hebben 'kwade krachten' nu op
het oog met aantijgingen tegen
commissieleden, meent de
commissie zelf.
Omdat de commissie onder
zoekt welk politiekorps of justi
tiële dienst verantwoordelijk is
voor de blunders in de zaak-
Dutroux, wordt het werk met
grote belangstelling gevolgd.
Het eindrapport wordt in maart
verwacht.
Inmiddels lijkt er in een mijn
bij Jumet enig schot te komen
in het onderzoek naar mogelijke
andere ontvoerde kinderen.
Dutroux' vriendin Michèle Mar
tin zei eerder dat in mijngangen
kinderen verborgen zijn gehou
den. Gisteren werd eindelijk de
toegang gevonden tot een gan
genstelsel dat mogelijk door de
bende is gebruikt.
Bouwmagnaat
Schneider komt
voor de rechter
BONN PETER VAN NUIJSENBURG
CORRESPONDENT
De Duitse bouwmagnaat Jürgen
Schneider zal zich voor zes ge
vallen van grootscheepse fraude
voor de rechter moeten verant
woorden. Gisteren werd de 446
pagina's tellende aanklacht be
kendgemaakt tegen de man die
vele banken voor honderden
miljoenen heeft opgelicht.
Schneider kan maximaal vijf
tien jaar cel krijgen. Hij vluchtte
in 1994 naar de VS, nadat zijn
uit luchtkastelen bestaande im
perium was ingestort. Zijn fail
lissement en vlucht waren we
kenlang hét nieuws in Duits
land.
Schneider liet vijf miljard
mark aan schulden en honder
den debiteuren achter. Hij werd
in Florida gearresteerd en vorig
jaar uitgeleverd. Ook Schneiders
vrouw Claudia zal terecht moe
ten staan. Zij hielp haar man
245 miljoen mark naar geheime
bankrekeningen in Zwitserland
over te hevelen.
