'Akkerbouw weigert mestheffing'
Oud nieuws voor
treinreizigers.
Winkelier is 1500 kilo vuurwerk kwijt
Wim Mager zet nieuw Apenheul op in Frankrijk
Jsgang doorkruist oudejaarsviering ijsbrekers
Binnenland
ensioenfondsen hoeven
jremies niet te verhogen
JBWmSS!
Na hart-longtransplantatie is
weer normaal leven mogelijk
fi
fERDAG 28 DECEMBER 1996
ANP Algemeen Nederlands Persl
CPD Geassocieerde Pers Diens
jeine gemeente kan herrie niet aan
haag» Inwoners van kleine gemeenten krijgen meer met ge-
idsoverlast te kampen, vreest de Nederlandse Stichting Ge-
idhinder. Ze is bang dat deze gemeenten niet zijn toegerust
n een goed beleid te voeren. Daarom verzet de stichting zich
gen overheveling van de verantwoordelijkheid voor geluids
ader-regelingen van het rijk naar gemeenten. Vooral kleine ge-
eenten zouden niet beschikken over voldoende mankracht,
lis en apparatuur om lawaai-overlast terzakekundig te be
rijden. „Vaak is een enkele ambtenaar verantwoordelijk voor
handhaving van allerlei milieuregels", aldus directeur J. Kui-
van de stichting.
nni
rouwen niet in cel, maar in kamer
1f]l
erhugowaard In de nieuw te bouwen vrouwengevangenis in
;erhugowaard zullen gedetineerden hun straf uitzitten onder
n mild regime. De vrouwen zullen niet in cellen maar in ka-
ers verblijven. De nieuwe gevangenis, die plaats biedt aan
chtig gevangenen, moet in 1999 in gebruik genomen worden,
dus een woordvoerder van het ministerie van Justitie. Een aan-
van die kamers vormt samen een wooneenheid, voorzien van
keuken, een huiskamer, douches, toiletten en acht slaapka-
;rs. De slaapkamers worden 's nachts niet afgesloten. In de
lit-keukens kunnen de vrouwen hun eigen maaltijden berei-
t. Het nieuwe complex zal tevens worden voorzien van een
deling voor gezinshereniging en twee eenheden voor drugs-
rslaafde gedetineerden.
Iraanmachinist zwaar gewond
irdenberg Een 26-jarige kraanmachinist uit Gramsbergen is
idag zwaar gewond geraakt door een bedrijfsongeval in Col
doorn. Het ongeval gebeurde bij het rooien van een 25 meter
ie populier. Deze hing tijdens het zagen in de hijskraan toen
populier opeens de verkeerde kant opviel. Hierdoor kantelde
vijftig ton zware hijskraan en kwam met de boom op een
ïrderij terecht. Het tegenwicht van honderd kilo achter op de
an viel op de cabine van de kraanmachinist. De man is zwaar
nvond naar een ziekenhuis in Zwolle overgebracht.
eeks tips over moord op Nunspeter
ispeet» De politie heeft veel tips binnengekregen over de
oord op een 43-jarige inwoner van Nunspeet. Afgelopen zon-
igmiddag werd de man doodgeschoten in de bossen bij Epe.
?n tijde van de moord waren er in het bos veel wandelaars,
itsers en ruiters. De politie trekt alle tips na. Het dertig man
erke rechercheteam onderzoekt ook de werkkring van het
e ichtoffer. Hij was in dienst bij het intergemeentelijk samen-
erkingsverband Noordwest-Veluwe als milieuambtenaar. Het
n ichtoffer is vrijdagmiddag onder grote publieke belangstelling
r kui .graven op de gemeentelijke begraafplaats van Nunspeet.
eld-
deelt beleggingen 45 miljard
beleggingen voor de oude
;van de Nederlander hebben
kan jaar bij tien grote pensioen-
moiidsen zo'n 45 miljard gulden
En jeleverd. Zij haalden samen,
ij hei ongeveer 330 miljard gulden
ndei mogen, een beleggingswinst
gemiddeld 13,5 procent. Na
eveneens succesvolle jaar
15 lijkt verhoging van de pre-
?s nauwelijks nodig,
leze conclusies zijn te trek-
uit een onderzoek van Fi-
iciële Diensten Amsterdam
IA), een onafhankelijk onder
\LT: Aantal delicten valt mee
Directeur na 25 jaar weg bij Apeldoomse attractie
apeldoorn «anp
Wim Mager (56), algemeen di
recteur en initiatiefnemer van
Apenheul in Apeldoorn, verlaat
zijn geesteskind. In 1971 begon
hij met een paar apen rond een
oude blokhut in het Apeldoom
se park Berg en Bos. Ruim 25
jaar later is zijn bedenksel uitge
groeid tot de wereldwijd beken
de Apenheul.
Het park trok het afgelopen
jaar een recordaantal bezoe
kers. Ruim 560.000 mensen
kochten een toegangskaartje.
Toch heeft Mager besloten op te
stappen „Ik voel in mijn botten
dat het geen kwaad kan dat ik
vertrek. Het park ligt als een
blok op de weg. Ze kunnen heel
goed verder zonder mijn hulp",
zegt hij.
Mager vertrekt naar Frankrijk.
De regionale overheid van de
streek rond Poitiers steekt veel
geld in de ontwikkeling van een
apenpark naar voorbeeld van
Apenheul. Deze apentuin wordt
de tegenhanger van het nabij
gelegen wetenschaps- en tech
niekpark Futuroscope. Mager
gaat zich bezig houden met de
inrichting van het park, de ver
zorging, huisvesting en presen
tatie van de dieren.
Mager vertrekt op een mo
ment dat het Apeldoomse park
uitstekende toekomstverwach
tingen heeft. De Apenheul heeft
genoeg geld voor grote investe
ringen. Momenteel krijgt het
park een grote opknapbeurt. Tal
van dierenverblijven worden
vernieuwd of aangepast. Als het
seizoen in april weer begint,
gaat het nieuwe onderkomen
van de dwergchimpansee's, de
Bonobo's, of)en.
„Ik verlaat Apenheul met ge- aanwaaien", zegt Mager. Hij ring doen hem beseffen dat hij
mengde gevoelens. Maar het
gevoel dat ik in Frankrijk de
kans krijg het allemaal nog een
keer over te doen overheerst.
Een kans die uit het niets kwam
heeft niet de illusie dat het op
zetten van een apenpark in
Frankrijk een fluitje van een
cent zal zijn.
Ruim 25 jaar Apenheul-erva-
nog veel tegenslagen op zijn
pad kan verwachten. „Een
zwarte dag in onze geschiedenis
was de brand in het houten
apenverblijf. Op 24 maart 1989
verbrandden 42 apen. Het was
verschrikkelijk. Een andere
angstaanjagende gebeurtenis
was de virusinfectie die onze
gorilla's trof. Tijdens de winter
van '87/'88 lagen alle gorilla's
plat. We vreesden dat ze het
niet zouden overleven. Uitein
delijk hebben we er twee verlo
ren", vertelt Mager.
Een lastige periode voor
Apenheul was het ruim tien jaar
durende geharrewar met de ge
meente over het bestemmings
plan. In 1985 kregen omwonen
den genoeg van de steeds maar
groeiende populariteit van de
het park, met alle overlast die
daarmee gepaard'ging. Ze be
studeerden het bestemmings
plan uit 1947 en ontdekten dat
Apenheul geheel illegaal in het
park Berg en Bos was gevestigd.
Tien jaar lang mocht de directie
het park niet uitbreiden.
Mager begint na nieuwjaar
met zijn werk in Frankrijk. Ad
junct-directeur Bert de Boer
neemt zijn taken over. Mager
kapt de banden met Apenheul
radicaal af. „Ik kan wel zeggen
dat ik betrokken blijf maar daar
heeft de nieuwe directeur niks
aan. Voor je het weet loop ik
hem voor de voeten en dat wil
ik voorkomen. Apenheul moet
zelfstandig verder'
Wat overblijft voor Mager zijn
de herinneringen aan de suc
cessen van Apenheul. Hij kijkt
met het meeste plezier terug op
de geboorte van de eerste goril
lababy in het park. „Daar zijn
we in 1979 wereldberoemd mee
geworden. Het was nog geen
enkele dierentuin gelukt een
baby-gorilla na de bevalling in
leven te houden. Het was fan
tastisch om te zien hoe de moe
der haar jong tegen zich
aandrukte. Tegenwoordig zijn
we zo ver dat een bevalling van
een gorilla bijna routine is ge
worden."
Nieuwe boerenvoonnan Geluk waarschuwt:
zoeksbureau. FDA becijferde
hoe de fondsen - goed voor bij
na de helft van het belegde, Ne
derlandse pensioenvermogen -
dit jaar hebben geboerd. Daar
bij werd rekening gehouden
met verschillen in de belegde
portefeuilles en de stijgingen
van beurzen en dergelijke.
Vooral de fondsen die veel in
aandelen beleggen behaalden
klinkende resultaten. Het Shell
Pensioenfonds (ongeveer 14
miljard gulden) voert de top
tien aan met een resultaat van
16,8 procent. Vorig jaar was dat
10 procent.
De overheid en de veehouders moeten zich niet vergis
sen in de vastberadenheid van de akkerbouwers. Pogin
gen om het mestprobleem mede op hun bord te leggen,
zijn tot mislukken gedoemd. De akkerbouw zal zijn kont
tegen de krib gooien en daarmee de halve veestapel op
het spel zetten. Dat zegt Jan Geluk, de nieuwe akker-
bouwvoorzitter van GLTO, een bundeling van boeren
bonden.
dinteloord gpd
meeste groenten zijn belabberd.
Het quotum van suikerbieten
„Het gaat ronduit slecht in de staat onder druk en we mogen
akkerbouw. De prijzen van steeds minder middelen gebrui-
aardappelen, uien, graan en de ken om te spuiten. Het zit op al
le fronten tegen. Nu komt daar
de dreiging van de mineralen-
boekhouding nog eens bij", ver
zucht de boerenvoorman.
Geluk: „Natuurlijk is mest het
probleem van de veehouderij.
Wij willen als akkerbouwers
best in het najaar dierlijke mest
gebruiken. Maar omdat er dan
weinig gewassen groeien, spoelt
er veel uit. Het ziet er nu naar
uit dat de regering ons voor het
stikstofverlies wil laten betalen.
Dat doen wij natuurlijk niet,
dan maar geen organische
mest. Wij redden ons met
kunstmest in het voorjaar ook
wel."
Hij zegt de indruk te hebben
dat die opstelling bij overheid
en veehouders nog niet hard
genoeg is overgekomen. „De
veehouders zijn drukdoende
het fosfaatgehalte in de me$t te
rug te dringen. Dat is heel aar
dig, maar daar schieten wij geen
klap mee op, want men wil ons
voor de stikstof heffingen opleg
gen. Die lopen per bedrijf zo in
de duizenden guldens. Daar be
ginnen we niet aan."
Bovendien brengt een mine-
ralenboekhouding ook nog eens
de nodige administratieve
rompslomp met zich mee en
ook daar is Geluk niet van ge
diend. „Ik weet precies hoe dat
gaat. Wij geven cijfers op, die
men vervolgens niet vertrouwt
en dan mogen we er accoun
tants bij gaan halen. Met een
aanvoerregistratie zonder hef
fingen zou ik nog wel kunnen
leven. Begin je eenmaal aan
zo'n hele boekhouding, dan
moet je de verliesnormen voor
stikstof natuurlijk weer per ge
was gaan uitsplitsen. Schei uit
zeg, dat wordt een drama."
Gaat het toch die kant op,
dan is het uiteindelijk de vee
houderij, die van een koude
kermis thuiskomt, voorspelt Ge
luk. Als wij niet meer afriemen,
blijven de veehouders met hun
mest zitten. Het mestoverschot,
dat net een beetje beheersbaar
lijkt, keert dan in ongekende
omvang terug. Dan staat zo
maar de helft van de veestapel
op het spel. Dan wil ik de poli
tiek nog wel eens horen."
igm-
a 152-jarige winkelier in Tiel is
Tai- eren bijna zijn hele voorraad
inverk kwijt geraakt. De poli-
nam bij hem meer dan 1500
in beslag omdat dit gevaar
spul niet volgens de wette-
bepalingen was opgesla-
)e politie moest drie keer
een busje rijden om al het
irwerk, waarde 15.000 gul-
over te brengen naar het
litiebureau. Een milieuamb-
van de gemeente had de
ikeljer vorige week al ge-
arschuwd dat zijn
rnte niet voldeed aan de ei-
In overleg met justitie nam
politie de hele partij op 200
na in beslag. Voor die klei-
re hoeveelheid was wel op-
gruimte die voldeed aan de
orschriften.
/olgens HALT-Nederland valt
aantal vuurwerk-delicten in
derland overigens mee." Het
ntal jongeren dat dit jaar we-
een delict met vuurwerk
alternatieve straf heeft ge-
igen is kleiner dan vorige ja-
Woordvoerder N. Joosse
Vuurwerk
groningen gpd
ongevallen Het aantal vuurwerkongevallen is de afgelopen twee jaarwisselingen aanmerkelijk gedaald
GETROFFEN LICHAAMSDELEN
1995/1996
oor
2,5%
oog
15,0%
hoofd (overig)
7.5%
hand
45,0%
vingers
13,5%
arm (overig)
2,5%
been
7,5%
overig
6.3%
van HALT-Nederland heeft dat
gisteren gezegd. HALT (Het Al
ternatief) zorgt voor vervangen
de straffen (dienstverlening)
voor jeugdige wetsovertreders
en heeft in alle grote gemeenten
vestigingen.
Volgens de zegsman is „het
over het algemeen rustiger is
dan voorgaande jaren", al zijn
er nog geen cijfers die deze con
clusie ondersteunen. Joosse
wijst er wel op dat de dagen
waarop vuurwerk verkocht mag
worden nog moeten beginnen.
Alle districten lopen mee in
de pas, er is geen gebied aan te
wijzen waar de huidige trend
zich niet voordoet. Joosse
schrijft de daling toe aan de ex
tra inzet van politie (vervolging
en preventie) en intensievere
voorlichting, ook op scholen.
Verder doet de kou van de afge
lopen dagen ook een duit in het
zakje. Daardoor gaan jongeren
minder snel de straat op, aldus
Joosse.
Voor wat betreft die kou wijst
HALT-Nederland er op dat dat
stilte voor de storm kan zijn.
„De kou speelt zeker mee, maar
als iemand een berg vuurwerk
heeft gekocht wil hij die uitein
delijk toch afsteken. Of het nou
koudis of niet."
HALT noemt de tijdspanne
waarin vuurwerk nog niet offi
cieel verkocht mag worden,
maar de kerstvakantie al wel is
begonnen de „voorperiode". En
die verliep in voorgaande jaren
veel rumoeriger.
De ingreep is een primeur in de
Nederlandse medische wereld.
Toch noemt prof. T. Ebels een
hart-longtransplantatie, die
woensdag in het Academisch
Ziekenhuis van Groningen
plaatsvond bij een 22-jarige
vrouw, 'niet extreem moeilijk'.
Volgens de Groninger chirurg
is een 'normale' longtransplan
tatie gecompliceerder dan de
ingreep die Ebels woensdag met
succes heeft verricht. Hoewel de
transplantatie twee vitale orga
nen betrof, is de bewuste opera
tie veel minder bewerkelijk dan
een longtransplantatie. „Er zijn
gewoon minder handelingen
mee gemoeid", verduidelijkt
Ebels.
Zou de vrouw alleen een
longtransplantatie hebben on
dergaan, dan waren daar zes
verbindingen voor nodig ge
weest, bij de hart-longtrans
plantatie blijft dat aantal be
perkt tot vier.
Bij de patiënte werd woens
dag eerst het hart verwijderd,
daarna volgden de longen. Het
hart en de longen van de donor
werden als één geheel geïm
planteerd. De vrouw heeft in to
taal vijf uur op de operatietafel
gelegen. In de tijd dat zij het tij
dens de operatie zonder hart en
longer* heeft moeten stellen,
werden de hart- en longfuncties
overgenomen door een speciale
hart-longmachine.
Volgens Ebels ligt daar het ri
sico van de operatie overigens
niet. Dat is veel meer gelegen in
de uren waarin het hart en de
longen zich buiten het lichaam
bevinden. „Tussen het tijdstip
waarop we de organen hebben
verwijderd bij de donor en
daarna hebben ingebracht bij
de patiënt zit ongeveer vier
uur", aldus de chirurg. In die
tussentijd werden de organen
geconserveerd door een specia
le vloeistof.
De vrouw heeft een goede
kans om in de toekomst weer
een normaal leven te kunnen
leiden. Wel zal daar een periode
van intensieve revalidatie aan
vooraf gaan. De woensdag ge
opereerde patiënte kampte haar
leven lang al met een aangebo
ren hartafwijking. De aandoe
ning veroorzaakte zo'n grote
druk op de longen, dat de toe
stand van de vrouw zien
derogen verslechterde. Bij niet-
operatief ingrijpen was ze ver
moedelijk op korte termijn
overleden, denkt Ebels. De in
greep die hij in samenwerking
met een omvangrijk operatie
team uitvoerde, is pas sinds kort
mogelijk in Nederland.
enk is anders, maar het is nu eenmaal je werk'
et is nu al voor de tweede achtereenvolgende keer
ik de dagen tussen kerst en nieuwjaar aan de bak
iet. Leuk is anders, maar het is nu eenmaal je werk",
schipper Auke Kapitein. Het liefst zat de Urker
tis, bij de warme kachel en in gezelschap van fami-
leden. In plaats daarvan verkeert hij met zijn ijsbre-
Auke op het stijfbevroren Markermeer in heel wat
iger omstandigheden.
Het stoere schip mag dan wel eens, begin dit jaar bij-
orbeeld nog, voor hetere vuren hebben gestaan, toch
)et het zo nu en dan wel degelijk alle 1000 paarden-
ichten aanspreken. Vooral bij begin- en eindpunt
nsterdam trekt de ijsbreker er flink aan.
Door de wind zijn in dit deel van het meer grote
iotsen en platen ijs overelkaar geschoven. Het ijs va-
ert elders in dikte van tien tot vijftien centimeter,
iar hier moet de Auke blokken van meer dan een hal
ve meter opzij schuiven, om ruimte voor de in zijn kiel
zog varende vrachtschepen te scheppen.
Een olietanker, die een motor van liefst 7000 paar
denkracht onderdeks heeft staan, heeft de steun van de
Auke en de nauwelijks minder sterke Jelle Auke van
schipper Lub Kapitein hard nodig. Om de haverklap
komt de kolos vast te zitten, zo zwaar is ter plaatse de
ijsgang. Het schip, met een voor deze omstandigheden
ongunstige bolle kop, is ondanks het aanzienlijke mo
torvermogen niet vooruit te branden. Tot acht keer toe
draaien de Urker ijsbrekers bij om de tanker los te va
ren.
Kapitein: „Het is één bonk ijs. Ik kijk er echt van op.
Er ligt veel meer dan ik had verwacht. Ook de schippers
verrast het. Ze dachten misschien dat het met dit win
tertje zo'n vaart niet zou lopen. Wie het risico heeft ge
nomen om de feestdagen ergens achteraf te gaan lig
gen, kan zijn vaarschema wel overboord gooien."
De vrachtschippers zijn overigens pas vanaf maan
dag verplicht in konvooi het IJsselmeer over te steken.
Ze mogen nu nog gerust in hun eentje het traject Am
sterdam-Lemmer vice versa afleggen. „Maar er is geen
sterveling die dat meer aandurft", zegt Kapitein. „Groot
gelijk. Allereerst wordt je schip door dat ijskraken er
niet fraaier op. Bovendien stuurt het erg ongelukkig. Als
je in het zog van een voorganger vaart, blijft je schip
heel en vaar je een stuk plezieriger."
Over plezier gesproken; Kapitein heeft van huis uit
een puik humeur, hij blijft het ijsbreekkarwei dan ook
van de zonnige kant zien. Dat moet ook wel, want voor
lopig zijn hij en zijn jeugdige bemanningsleden nog wel
even in de vaart. „Alle Urkers zitten thuis, zelfs de man
nen van de visserijvloot maken het zich makkelijk.
Tuurlijk, we verdienen er aan, maar echt lekker zit het
je toch niet met zulke dagen. M'n jongens hier aan
boord hebben het misschien nog wel het zwaarst",
lacht Kapitein. „Ze hebben verkering met leuke meis
jes. Die zitten nu eenzaam met de armen overelkaar."
NS viert oud nieuw. En daarom rijden er op 31 december vanaf 20.00 uur
geen treinen meer. Zorg dus dat u voor 20.00 uur op uw plaats van bestemming bent.
De nachttreinen staan rond 01.00 uur weer voor u klaar.
Op 1 januari rijden de treinen zoals op zondag. Meer informatie over het
treinverkeer en het openbaar vervoer rond oud nieuw kunt u natuurlijk altijd krijgen
bij het NS-loket, bij onze conducteurs of via OV Reisinformatie: 06 - 9292 (50 ct/m).
Of raadpleeg uw NS Reisplannen Die u heeft aangevuld met
de Update januari*. Want daarin vindt u de dienstregeling voor
oud nieuw. Prettige jaarwisseling. Goed voorbereid. Biedt zekerheid.
