Onenigheid over opvang
Rwandese vluchtelingen
Di Rupo wankelt
Buitenland
Zwitsers willen claims
uit oorlog afkopen
Turkije martelt kinderen
Overleefd
Historische ontmoeting
Hof Wit-Rusland begint
procedure tegen president
Veto van Amerikanen
treft Boutros-Ghali
Als Di Rupo omvalt, is kabinet-Dehaene in gevaar
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1996
Twaalf jaar cel voor kaapster
bonn» In Hamburg is gisteren een Palestijnse terroriste tot
twaalf jaar cel veroordeeld. De rechters achtten de 43-jarige
Souhaila Andrawes schuldig aan moord, gijzeling en verstoring
van het vliegverkeer. Ze was een van de vier Palestijnen die in
1977 een vliegtuig van Lufthansa kaapten. Ze wilden de Duitse
regering dwingen gevangen leden van de Rote Armee Faktion
(RAF) vrij te laten. Duitse commando's bevrijdden de passagiers
in Somalië. De gezagvoerder was toen al door de Palestijnen ge
dood. Andrawes was de enige kaper die het er levend afbracht.
Ze werd in Somalië veroordeeld, zat daar drie jaar in de cel,
maar dook later in Noorwegen onder. Twee jaar geleden werd ze
daar ontmaskerd.
Ciorbea nieuwe premier Roemenië
Boekarest De populaire burgemeester van Boekarest is gisteren
aangewezen als nieuwe premier van Roemenië. Dat gebeurde
twee dagen nadat de hervormingsgezinde Emil Constantinescu
het presidentschap had veroverd.
Mens blijkt 400.000 jaar ouder
new york De vondst van een bovenkaak in Ethiopië bewijst dat
de mens zeker 2,3 miljoen jaar oud is ofwel 400.000 jaar ouder
dan tot nu toe gedacht. Dat meldde de Amerikaanse krant New
York Times gisteren. Onderzoekers vonden de kaak tussen grove
stenen werktuigen in de Hadar-vlakte in Ethiopië.
Siemens maakt anti-afluisterbehang
münchen Het Duitse concern Siemens heeft een behang ont
wikkeld dat vertrekken ondoordringbaar maakt voor afluisterap
paratuur en elektromagnetische storingen. De kern van het be
hang is een weefsel van nylon en koper, zo maakte Siemens gis
teren bekend. Het nieuwe produkt, Shieldex geheten, zal worden
gebruikt in de nieuwe gebouwen van het Duitse parlement in
Berlijn.
Kans op inzet interventiemacht wordt steeds kleiner
Er is grote onenigheid ontstaan tussen de Rwandese re
gering en Westerse hulpinstanties over de opvang van uit
Oost-Zaïre teruggekeerde Hutu-vluchtelingen. Het Inter
nationale Rode kruis is boos dat het een doorgangscen
trum aan de grens moest sluiten, omdat Kigali kost wat
kost wil voorkomen dat nieuwe opvangkampen worden
gecreëerd op Rwandees grondgebied.
kampen bevonden. Die zij nu
leeg. Rwanda houdt echter vol
dat op een paar achterblijvers
na alle Hutu's zijn teruggekeerd.
Rwanda wil hier kennelijk
mee aantonen dat een interna
tionale interventiemacht, die
vluchtelingen in Zaïre zou moe
ten opsporen en helpen, niet
langer nodig is. In het Duitse
Stuttgart zou morgen worden
gesproken over de nieuwe situ
atie en de gevolgen daarvan
voor een interventiemacht. Gis
teravond werd bekend dat de
bijeenkomst wordt verschoven
naar vrijdag.
Een aantal deelnemers heeft
NAIROBI-OOSTENDE-NEW YORK
GPD-AFP-Rtr-DPA-ANP
Bovendien zijn de partijen het
oneens over het aantal Rwande-
zen dat nog in Zaïre verblijft.
Zaïrese rebellen melden dat elk
moment een nieuwe vluchtelin
genstroom op gang kan komen,
terwijl Rwanda zegt dat bijna al
le vluchtelingen al naar huis zijn
teruggekeerd.
De vluchtelingenorganisatie
van de VN, de UNHCR, meent
dat er nog zeker 700.000 Rwan-
dezen in Zaïre verblijven, met
name rond Uvira en Bukavu,
waar zich enkele grote opvang-
al laten weten hun bijdragen
aan het leger flink te zullen be
perken. Zo willen de Verenigde
Staten minder dan 1.000 man
schappen leveren, en dan alleen
voor logistieke doeleinden. Ook
de Britten en Canada willen een
herziening van de plannen.
Canada, dat de leiding van de
interventie op zich heeft geno
men, heeft daarom vertegen
woordigers van de landen die
meedoen vandaag in New York
bijeengeroepen. Minister van
buitenlandse zaken Axworthy
zei echter dat er geen besluit
valt vóór de bijeenkomst in
Stuttgart.
Nederland is in principe be
reid het mandaat van de vre
desmacht aan te passen, zodat
het bijvoorbeeld mogelijk wordt
hulp te bieden in Rwanda. Ook
het Nederlandse kabinet neemt
pas na 'Stuttgart' een beslissing
over de bijdrage aan de missie.
In Oostende spraken de mi-
Man mist vrouw,
maar raakt huis
met granaat
ZÜRICH BOB KROON
Een Bosnische Serviër heeft
gisteren zijn huis in puin ge
schoten toen hij een granaat
op zijn vrouw afschoot, haar
miste en zijn woning raakte.
Het incident in Bijeljina, zo'n
160 kilometer ten noordoosten
van Sarajevo, was het hooget-
punt van een echtelijke ruzie.
„De vrouw probeerde de straat
op te vluchten maar haar rnan
ging haar achterna met een
bazooka", aldus VN-woord
voerder Ivanko. „Hij vuurde
met de bazooka op zijn vrouw,
miste, raakte zijn huis en
richtte grote schade aan."
De man is gearresteerd.
Pakpahan krijgt
alsnog vier
jaar celstraf
IAKARTA Rtr-ANP
CORRESPONDENT
Het Zwitserse bankwezen over
weegt honderd miljoen frank
(135 miljoen gulden) beschik
baar te stellen voor nazaten van
joodse oorlogsslachtoffers met
bankrekeningen in Zwitserland.
Zo willen de banken een einde
maken aan de voortdurende in
ternationale kritiek op het ge
sjoemel met joodse tegoeden
uit de Tweede Wereldoorlog.
De banken zeggen 36 miljoen
frank te hebben opgespoord op
'slapende' rekeningen. Volgens
het Joods Wereldcongres is des
tijds echter zeven miljard dollar
op Zwitserse rekeningen ge
stort, al noemen joodse instan
ties in Zwitserland dat bedrag
absurd hoog.
Volgens de Zwitserse krant
Handelszeitung wordt over een
minnelijke schikking al weken
lang geheim beraad gepleegd
tussen de Zwitserse bankiers
vereniging, het Joods Wereld
congres en de Amerikaanse
senator D'Amato.
Weliswaar werd eerder dit
jaar al een gemengde onder
zoekscommissie ingesteld on
der leiding van Paul Volcker, de
voormalige centrale bankier van
de VS, maar Volcker denkt jaren
nodig te hebben om alle 400
Zwitserse geldinstellingen door
te lichten. D'Amato beschuldigt
Zwitserland van lijntrekkerij en
met name de grote banken vre
zen dat als gevolg van de kwes
tie hun concurrentiepositie op
de Amerikaanse markt in gevaar
kan komen.
Het Indonesische
rechtshof heeft vakbondsleider
Muchtar Pakpahan (43) een cel
straf van vier jaar opgelegd we
gens het aanzetten tot rellen in
in de Sumatraanse stad
Medan. De openbare aanklager
Medan heeft dat bevestigd.
Het hooggerechtshof nam het
ibesluit al op 25 oktober. Aan
hankelijk was Pakpahan tot vier
jjaar cel veroordeeld, maar na
negen maanden kwam hij plot
seling vrij. Aangenomen werd
dat dat het resultaat was van in
ternationale druk. Pakpahan is
de voorman van de niet officieel
erkende vakorganisatie SBSI.
De Nederlandse vakcentrales
CNV en FNV en de Kamerfractie
van het CDA willen dat minister
Mierlo (buitenlandse za
len) zich inzet voor Pakpahans
vrijlating. De Indonesische vak
bondsman zit momenteel in
een speciale cel in het kantoor
van de procureur-generaal. Hij
werd op 30 juli aangehouden na
'je rellen in Jakarta. Naar
bet zich laat aanzien, heeft de
opebare aanklager echter moei
te met het opstellen van een
deugdelijke aanklacht tegen
hem.
Nieuwe wet muilkorft media
Ongunstig daarvoor is ook de
censuurwet waarover parle
mentariërs in Ankara zich mo
menteel buigen. De regering
vindt dat de pers 'terreur uitoe
fent' en daarom aan banden
moet worden gelegd. Volgens
het voorstel kunnen journalis
ten boetes krijgen van minimaal
9.000 en maximaal 36.000 gul
den. Uitgevers riskeren boetes
tot meer dan 300.000 gulden,
hoofdredacteuren boetes die
half zo hoog zijn. Persorganen
kunnen in bepaalde gevallen tij
delijk worden verboden.
ANKARA-ISTANBUL AP-GPD
Kinderen in Turkije zijn steeds
vaker het slachtoffer van marte
ling. Dat staat in een vandaag
gepubliceerd rapport van Am
nesty International. „Kinderen
van 12 jaar staan bloot aan af
schuwelijke wreedheid", aldus
de mensenrechtenorganisatie.
Amnesty heeft Turkije er bij
herhaling van beschuldigd de
mensenrechten te schenden.
Dat komt de regering slecht uit,
omdat deze graag wil dat Tur
kije wordt toegelaten tot de Eu
ropese Unie.
Sneeuw leidt tot chaos in Europa
rome dpa vallen bomen voor onbegaan
bare wegen. Duizenden kwa
men te laat op het werk en
scholieren bleven thuis.
In Italië viel de neerslag in de
vorm van regen. In grote delen
van het land deden zich zware
overstromingen voor. De rivie
ren de Po, Arno én Tiber traden
buiten hun oevers. Bij verkeers
ongevallen door het slechte
weer kwamen negen Italianen
om het leven.
Vroege sneeuwval en overstro
mingen hebben gisteren in gro
te delen van Europa chaos ver
oorzaakt. Honderden automo
bilisten in Oost-Frankrijk brach
ten de nacht door in hun inge
sneeuwde voertuigen. In Enge
land vielen twee doden op glad
de wegen.
Ook in Duitsland zorgden
spiegelgladde wegen en omge-
kaspiysk In Kaspiysk in de Russische deelrepubliek Dagestan zijn 68 mensen omgekomen door de aan
slag van het afgelopen weekeinde op een flatgebouw. Als laatste overlevende werd Magomed Gadzjijev
uit het puin gehaald. Reddingswerkers zagen eerst slechts een hand en een onderarm van hem, maar uit
eindelijk wisten ze hem te bevrijden. fotos reuters andrej rozjkov
nisters van buitenlandse zaken
en defensie van de Europese
Unie gisteren over Zaïre. Afge
sproken werd dat eventuele in
zet van troepen door de West-
Europese Unie (WEU), het mili
taire samenwerkingsverband
van een aantal landen, onder
neutrale VN-vlag moet plaats
vinden.
Een eigen troepenmacht zou
op teveel weerstand stuiten,
omdat drie oud-kolonisators
Frankrijk, België en Groot-Brit-
tannië deel uitmaken van het
samenwerkingsverband. De rol
van de WEU kan volgens veel
landen om dezelfde reden nooit
anders dan ondersteunend zijn,
ook al sprak Eurocommissaris
Van den Broek eerder op de dag
nog van een 'organiserende en
coördinerende voortrekkersrol'.
Maandag beslissen de ministers
van buitenlandse zaken wat de
eventuele opdrachten van een
WEU-bijdrage zullen zijn.
Vaticaanstad President Fidel Castro heeft paus Johannes Paulus II
gisteren uitgenodigd voor een bezoek aan Cuba. De paus heeft de
uitnodiging aanvaard. In het Vaticaan hadden de twee een histori
sche, 35 minuten durende ontmoeting. De 76-jarige kerkleider en
de 70-jarige president gaan er volgens een Vaticaanse woordvoer
der van uti dat het bezoek volgend jaar kan plaatsvinden. „Heilige
Vader, ik hoop u spoedig op Cuba te mogen begroeten", zei Castro
bij het afscheid. „Dank U. Mijn zegen voor het Cubaanse volk",
antwoordde de paus. Cuba is het enige Spaanstalige land van La-
tijns-Amerika dat de paus nog niet heeft bezocht, foto reuters
MINSK-MOSKOU DPA-AFP-ANP-Rtr
Het Constitutionele Hof van
Wit-Rusland begint een proce
dure tegen president Aleksandr
Loekasjenko. Daartoe besloot
het hof gisteravond. De rechters
gaan onderzoeken of het staats
hoofd de grondwet heeft ge
schonden.
Als het hof tot de conclusie
komt dat Loekasjenko in strijd
met de grondwet heeft gehan
deld door voor komende zon
dag een referendum uit te
schrijven, dan wordt de volks
stemming mogelijk uitgesteld.
De stap van het hof is de
laatste ontwikkeling in een
steeds hoger oplaaiende
machtsstrijd in Wit-Rusland.
President Loekasjenko wil zon
dag het omstreden referendum
doorzetten dat hem nog meer
macht moet geven dan hij toch
al heeft. De oppositie in het par
lement is daar fel tegen. Pre
mier Tsjigir trad maandag af uit
protest tegen Loekasjenko's
koppigheid. Intussen verliest de
president in de steden steeds
meer steun.
Pogingen van parlementariërs
om de president af te zetten, la
ten Loekasjenko koud. „Het
volk heeft mij niet de macht ge
geven om hem af te staan", zei
hij gisteren. Eerder op de dag
vroegen 75 oppositieleden het
Constitutionele Hof om de pre
sident uit zijn ambt te zetten.
Loekasjenko streeft ernaar de
economie van Wit-Rusland ver
gaand met die van grote buur
Rusland te integreren. Hij haakt
naar de oude, communistische
tijd en heeft zelfs de oude Sov
jet-vlag opnieuw ingevoerd.
DEN HAAG HANS DE BRUIJN
Met een veto tegen de herbe
noeming van secretaris-gene
raal Boutros-Ghali van de vere
nigde Naties hebben de Ameri
kanen de verhoudingen in de
Veiligheidsraad op scherp gezet.
Veertien van de vijftien leden
van de raad waaronder
Groot-Brittannië, Frankrijk,
Rusland, Duitsland en China
gunden Boutros-Ghali na 31 de
cember een twee termijn van
vijf jaar. Maar de Amerikanen
willen de 74-jarige Egyptenaar
onder geen voorwaarde zien te
rugkeren. Washington vindt
hem ongeschikt om eens goed
de bezem door het logge VN-
apparaat te halen.
Na de stemming, die achter
gesloten deuren plaatsvond,
kunnen formeel andere kandi
daten worden voorgedragen,
maar Boutros-Ghali wil zich
niet terugtrekken. Drie leden
van de Veiligheidsraad, waaron
der Egypte, lieten al weten dat
ze hem mogelijk opnieuw kan
didaat stellen. Dat kan leiden
tot een nieuwe confrontatie met
de VS.
Volgens VN-ambassadrice Al
bright heeft de Republikeinse
meerderheid in het Amerikaan
se Congres 'het vertrouwen in
de heer Boutros-Ghali verloren'
en zal een herbenoeming er toe
leiden dat president Clinton van
dat Congres alleen maar moei
lijker de 1,4 miljard dollar kan
lospeuteren die de VS nog aan
de VN moeten betalen.
Het is de eerste keer in de 51-
jarige VN-historie dat een zit
tende secretaris-generaal een
tweede termijn wordt onthou
den.
SUSSEL PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
De Belgische vice-premier Elio
Rupo wankelt nu het federale
parlement een commissie heeft
flgesteld die zich buigt over op-
van zijn parlementaire
onschendbaarheid. Als de com
missie hem doorverwijst naar
tiet Hof van Cassatie, dan moet
tiij aftreden, zo valt te beluiste
ren. De Brusselse procureur-ge
neraal wil een onderzoek naar
io instellen op verdenking
ton pedofilie.
De nieuwe zedenzaak zorgt
!oor hoogspanning. De fractie-
eiders van de oppositiepartijen
'1D, Agalev, PRL en Vlaams
tok zeiden gisteravond dat de
Positie van Di Rupo onhoud
baar is als zijn onschendbaar-
-eid wordt opgeheven. Het me-
'Dageweld van de afgelopen da-
en heeft de reputatie van de
ocialistische vice-premier al
waar geschaad.
Kamervoorzitter Raymond
angendries hekelde gisteren
Brusselse parket, dat ver-
huwelijke gegevens uit het
bssier over Di Rupo naar de
rets zou hebben gelekt. Zo
meldde persbureau Belga dat
een getuige diverse voor Di
Rupo belastende verklaringen
heeft afgelegd. De feiten betref
fen volgens Belga de periode
1989-1990, toen de getuige 15
jaar was. Seksueel verkeer met
jongeren onder de 16 is straf
baar in België.
Langendries eist nu dat mi
nister .De Clerck (justitie) in
grijpt. „Het is weerzinwekkend
dat elementen uit het dossier
worden verspreid nog voordat
het dossier aan het parlement is
voorgelegd", aldus de kamer
voorzitter.
Di Rupo denkt voorlopig niet
aan aftreden en meent dat hij
het slachtoffer is van een hek
senjacht. Hij herhaalde gisteren
dat hij in zijn privéleven nooit
strafbare feiten of zedendelicten
heeft gepleegd. De roep om op
het hoogste politieke niveau
koppen te laten rollen, is een
maand na de 'witte mars' in
Brussel echter zeer sterk. Na de
arrestatie van de
pedofiel/crimineel Mare
Dutroux werd gesuggereerd dat
ook hoge politici bij pornonet
werken waren betrokken.
Ook in het parlement van de
BRUSSEL PAUL KOOPMAN
Di Rupo.
foto belga
Franstalige gemeenschap is een
commissie ingesteld. Die moet
het dossier van onderwijsminis
ter Jean-Pierre Grafé onder de
loep te nemen. Mogelijk is hier
sprake van persoonsverwisse
ling. Grafés broer Jacques werd
eerder aangehouden wegens
zedendelicten met minderjari
gen.
correspondent
„Ach, ik zou graag de rots willen zijn in
deze woelige zee", zei oud-PvdA-fractie
leider Thijs Wöltgens toen zijn partij
door de WAO-crisis op zijn grondvesten
schudde. Zo flagmatiek is de Waalse so
cialistische vice-premier Elio di Rupo
(45) misschien niet. Maar een rots is hij
zeker. Premier Dehaene bouwde zijn
rooms-rode kabinet voor een belangrijk
deel op de mijnwerkerszoon uit Morlan-
welz. Dat de publicitaire golven op hem
inbeuken in verband met een pedofilie
zaak wordt in België om meer dan één
reden met zorg bezien.
Di Rupo is de beau-gargon van het kabi
net-Dehaene; altijd in maatpak en met
vlinderdas, expressief gelaat, vaak breed
lachend met donkere pretogen. 'De dis
crete charme van de Parti Socialiste'
doopte de Vlaamse pers de nieuwe aan
winst van het kabinet-pehaene in 1994.
De Parti Socialiste kon na de affaires
rond helikopterfabrikant Agusta en de
moord op politicus André Cools wel zo'n
charmeur gebruiken. Di Rupo droeg de
belofte in zich de aangeslagen partij naar
rustiger vaarwater te loodsen. Hij was
een politicus van de 'nieuwe generatie',
niet betrokken bij smeergeldzaken, prag
matisch, recht-door-zee en getalenteerd.
Dat hij het schopte tot vice-premier,
heeft hij vooral aan zichzelf te danken.
Di Rupo is, zoals veel Waalse PS-kop-
stukken, niet met een zilveren lepeltje in
de mond geboren. Zijn vader, een mijn
werker, was als immigrant kort na de
Tweede Wereldoorlog in het Waalse
staalbekken neergestreken. Elio, de jong
ste van zeven kinderen, was nog maar
een jaar toen zijn vader bij een ver
keersongeluk het leven liet. Drie van zijn
broers belandden in een weeshuis, om
dat hun moeder het gezin niet meer kon
onderhouden. Elio werd grootgebracht
in een Belgisch arbeidersgezin dat het
niet veel breder had.
Maar op de middelbare school besloot
Elio aangevuurd door een leerkracht
die veel in de jongen zag ambitieuzer
doelen na te streven dan een leven in de
mijnen. Op zijn twintigste deed hij in
Brussel met succes toelatingsexamen
voor een universitaire opleiding schei
kunde. Aan de universiteit van Bergen
studeerde hij cum laude af. Later promo
veerde hij aan de universiteit in het Brit
se Leeds.
Na een korte carrière als assistent aan de
universiteit van Bergen verlegde Di Rupo
zijn aandacht naar de politiek. „In mijn
jeugd las ik graag Trotski en ik ra'akte on
der de indruk van zijn betoog over het
belang van het partijapparaat", zei hij
eens. In de in Wallonië almachtige PS
maakte Di Rupo zich in recordtempo
onmisbaar. Via de posten van kabinets
medewerker, adjunct-kabinetschef, in
specteur-generaal op het ministerie van
energie, gemeenteraadslid, wethouder,
senator en Europarlementariër bouwde
hij zijn netwerk en invloed uit.
In 1992 kreeg hijn eerste ministersporte
feuille in de Waalse regering. Twee jaar
later tilde PS-voorzitter Philippe Busquin
de beloftevolle politicus naar het federa
le kabinet. Di Rupo volgde de door de
Agusta-affaire omstreden Guy Coëme op
als eerste vice-premier en minister van
verkeer.
Premier Dehaene wist een hechte com
bine te vormen met de Italiaanse mi-
grantenzoon. Di Rupo bleek een hard,
maar betrouwbaar onderhandelaar, die
zich voortdurend verzekerde van de
steun van zijn eigen achterban, ook op
moeilijke momenten. Toen het vakver
bond ABW een nationale staking uitriep
tegen mogelijke ingrepen in de sociale
zekerheid, hield Di Rupo voet bij stuk.
Ook zwichtte hij niet voor het leraren-
protest in Wallonië dat het middelbaar
onderwijs maandenlang lamlegde.
Kort na de begrotingsonderhandelingen
in 1995 verklaarde hij: „Verwacht van
mij niet dat ik ga pronken met wat de so
cialisten al dan niet afgedwongen heb
ben. Dit is een coalitieregering". Met
zo'n partner leek de christen-democrati
sche premier Dehaene ervan verzekerd
dat hij ook met zijn tweede kabinet de
eindstreep zou halen.
Maar inmiddels is dat niet zo zeker
meer. Een Kamercommissie onderzoekt
of de onschendbaarheid van Di Rupo
kan worden opgeheven, opdat het Hof
van Cassatie hem kan ondervragen over
vermeende pedofiele contacten met
minderjarigen. Om de minister te kun
nen horen, moet hij door het parlement
formeel 'in staat van beschuldiging' wor
den gesteld. Dat is een procedure uit
1831 die oorspronkelijk bedoeld was om
ministers te beschermen, maar nu al drie
Waalse toppolitici en de voormalige
NAVO-topman Willy Claes de kop heeft
gekost.
Di Rupo zelf vindt dat hij ook als het
parlement hem naar het Hof van Cassa
tie verwijst moet kunnen aanblijven
als minister. Hij is, zegt hij onschuldig,
nog niet gehoord en al helemaal niet be
recht. Maar ook Claes, Coëme, Spitaels
en Mathot moesten hun functies neer
leggen voordat ze hun onschuld konden
aantonen.
Te bezien valt of Dehaene een minister
durft te handhaven die van pedofiele de
licten wordt beschuldigd. Zo vlak na de
psychologische schok die de zedenzaak -
Dutroux heeft veroorzaakt, zal dat in elk
geval niet eenvoudig zijn. Anderzijds
komt het rooms-rode kabinet-Dehaene
zelf in de gevarenzone als de rots Di
Rupo aan gruzelementen wordt gesla
gen.
