Wintertijd is snoeitijd
Tuinieren
Vraag en antwoord
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1996
Over het algemeen wordt er zeer gewichtig
gedaan over snoeien. Dat zou alleen maar
vakwerk zijn. Maar met een beetje inzicht
en goede wil kan elke amateur zijn struiken
en ïdeinfruit snoeien, zonder schade aan te
richten.
Voor vrijwel alle struiken en ook voor
kleinfruit zoals bes, mispel en kweepeer
geldt, dat we meer bloem dus ook vrucht
kunnen verwachten als we geregeld oude
takken verwijderen. Met verwijderen bedoel
ik afknippen of afzagen tot aan de grond.
Daarmee schep je ruimte voor de jongere
takken die dan beter zullen groeien en
bloeien. Wie elk jaar een of twee oude tak
ken weghaalt houdt er een jonge struik aan
over.
Is dat met zorg gebeurd dan wordt de rest
met zorg bekeken. Is deze nog te dicht,
geen nood, dan knippen we alle takken en
twijgen die naar binnen wijzen weg, maar
dan wel zo, dat we knippen tot op een oog
dat weer braaf maar buiten wijst. Het takje
dat uit dit oog voortkomt, zal dan immers
ook naar buiten (lees zon en licht) wijzen.
Onze bloeiende struiken zoals Chinees
klokje, Jasmijn, Deutzia en Weigelia hadden
we als het goed is al van de zomer
moeten snoeien. Het stond immers te lezen
in alle tuinrubrieken: snoei de uitgebloeide
oude takken tot de grond toe weg, zodat er
ruimte komt voor jong groen. Maar wat te
lezen staat, gebeurt lang niet altijd. Er is im
mer zoveel te doen midzomer. En dan niet
alleen in de tuin.
Dus zijn die brave uitgebloeide takken
blijven zitten. Maar nu wordt het ernst. Nu
gaan ze eruit, of ze willen of niet. Liefst he
lemaal tot aan de grond en dan even kijken
of we er een, twee of drie uitknippen. Dat is
afhankelijk van de groeikracht. We mogen
ook weer niet al te veel wegsnoeien. We wil
len immers volgend jaar ook weer volop
bloemen. De takken van het Chinees klokje
kunnen, mits 24 uur van top tot teen in
lauw water gelegd, nog tot bloei komen en
dat is dan weer meegenomen.
Tja, en dan zijn er nog de bomen die we
in een baldadige bui gekocht en geplant
hebben, zonder aan de toekomst te denken.
En nu worden ze te groot. Zijn ze erg veel te
groot dan lijkt het verstandig om een vak
man in te schakelen. Die heeft niet alleen
verstand van snoeien, maar ook het juiste
gereedschap en betrouwbare trappen. Valt
het nog mee dan kunnen we zelf aan de
slag.
Populieren en wilgen kunnen simpelweg
op anderhalf a twee meter afgezaagd wor
den in de hoop dat we dan een mooie knot-
boom krijgen. De linde en de kastanje ver
dragen zeer veel snoei. Daarvan kunnen we
in de loop van enkele jaren de kroon zo be
werken dat het een bol- danwel vierkante
kroon wordt. Het vereist moed en veel
werk, maar alles beter dan omzagen in ons
bomenarme land. De esdoorns mogen nu
niet meer gesnoeid worden, evenals noten
bomen. Die moeten voor één of half okto
ber onder handen worden genomen. An
ders is er kans op te veel verlies van sappen.
De beuken kunnen we met veel zorg en
moeite in het gareel houden door ze elk jaar
in vorm bij te snoeien. We noemen dat ha-
bitussnoei en ik heb het zelf, met succes,
gedaan bij een beuk die helaas ook te groot
werd. Maar bij de beuk moet er altijd op ge
let worden dat de stam beschermd blijft te
gen te veel zon. Anders ontstaat er zonne
brand en wie wil zijn beuk daaraan wagen.
Jute om de stam voorkomt veel ellende.
Voor alle snoeiwerk geldt: begin vooral
met snoeien zolang struik en boom nog
jong zijn en houdt het dan goed bij. Dat is
en blijft de beste snoeimethode.
Sierhekwerk
Spijlenhekwerk
Schuifhekken
Plantsoenhekken
Gaasafrastering
Sportveldafrastering
Tennisbaanafrastering
Schoorsteenkappen
Oudhollandseverlichting
GREET BUCHNER
geeft antwoord op
al uw tuinvragen
Brieven naar:
POSTBUS 507
2003 PA HAARLEM
Een beetje onduidelijk en vooral
zeer summier is de vraag van R.
Jansen uit Haarlem. Die luidt:
hoogte-draden en wanneer, be
treft de grote hortensia's. Ik ver
onderstel dat het de klimhor-
tensia is en die hecht zichzelf.
Wat snoeien aangaat: zo min
mogelijk. Eventueel midzomer
na de bloei. Is evenwel een
struikhortensia bedoeld, dan
luidt het advies: vooral niet
snoeien in de herfst. In het
voorjaar, na de vorst, iets terug
snoeien. Er zijn liefhebbers die
zweren bij de formule: terug
snoeien tot op twee gelijke uit
lopers. Hortensia's houden van
kalkvrije, voedzame, vochthou-
dende grond evenals van half
schaduw.
P. de Boer uit IJmuiden heeft
hetzelfde probleem met de ole
anders als ik. Althans als het
gaat over de oleanders die bui
ten stonden. De mijne in de ser
re heeft prachtig gebloeid. De
buitenoleander heeft veel knop
pen gemaakt, slechts een enke
ling kwam tot bloei. Nu zijn er
twee mogelijkheden: toch nog
binnen zetten achter een zon
nig raam en hopen dat de
knoppen open gaan. Als ze erg
ver zijn lukt het. Zijn ze nog niet
op kleur, dan gewoon diep in-
snoeien en hopen dat we vol
gend jaar een langere en war
mere zomer krijgen. Op de
meeste plaatsen was het niet
zonnig en warm genoeg voor
deze zuiderlingen om tot bloei
te komen. Hij hoort dan ook
niet in ons klimaat thuis.
Tja, dat is me een probleem:
Mevrouw G. v.d. Marei uit Hil-
legom bracht van de vakantie in
Frankrijk zaadjes mee van de
mimosa. De eerste moeilijkheid
is dat mimosa in feite een aca
cia is, de tweede dat er diverse
soorten acacia's zijn, die we als
mimosa kennen. De meest be
kende, de bloemistenacacia, is
de A. dealbata en dat is een
snelgroeiende grote boom die
helaas voor de lezeres niet
winterhard is. Dat wordt dus
een kuipboom en uk ervaring
weet ik dat dergelijke planten
veel zorg vragen. Maar wat te
doen met de nu al zes cm grote
plantjes? Oppotten in een grote
re pot, op een koele, lichte
plaats laten overwinteren en na
de nachtvorstên buiten zetten.
Ze zullen als kool groeien, want
de A. is een harde groeier. Maar
ze moeten eind oktober wel
weer op een min of meer vorst-
vrije plaats. Oudere exemplaren
verdragen lichte vorst, jonge
niet. De grond moet goed door
latend zijn, niet te nat en de
plaats buiten ('s zomers dus)
moet veel zon hebben. Kijken of
er ooit een mimosaboom in de
tuin staat?
M. Uilenbroek uit Bennebroek
weet, naar aanleiding van mijn
verhaaltje over de plaag van de
witte winde in mijn tuin, te
melden dat er in zijn tuin twee
jaar geleden een plaag van
kleefkruid was, maar steeds
weer uittrekken van dit los in de
grond zittende gewas heeft er
voor gezorgd dat de plaag nu
over is. Er heeft zich kennelijk
geen zaad meer kunnen vor
men. Gefeliciteerd en bedankt
voor de mededeling.
Ing. G.H. Renes uit Leiderdorp
heeft heel wat te stellen in zijn
volkstuin. Op de eerste plaats:
knolvoet in de kool. Eén van de
moeilijkste problemen en altijd
het gevolg van kool telen op een
grond die er niet geschikt voor
is; te lage Ph-waarde, te weinig
of verkeerde voeding. Kool
hoort thuis op zware kleigron
den en daar heeft men veel
minder last van ziekten. Toch
op de volkstuin? Dan maar tob
ben! Een methode tegen knol-
voet is: een jaar overslaan en op
de voor kool bestemde grond
prei telen. Ook een zorgenkind,
maar alia. Een andere methode:
naar'de drogist en vragen naar
kaliumpermanganaat (Kmn 04),
een donkerpaars kristal. Een
klein beetje in water totdat
't mooi paars ziet en dan zoveel
klei (pottenbakkersklei bijvoor
beeld) toevoegen totdat het een
mooi papje is. Daarin de wor
tels van de te planten kool roy
aal dompelen en dan pas plan
ten, restant van papje rond de
plant. Witte vlieg, óók weer
graag op zwakke planten die op
gronden staan waar ze niet
thuishoren! Spuiten met milieu
vriendelijk ECO-insect, vroeger
Plantschoon. Goedkoper: spui
ten met zeepspiritus: 1 liter wa
ter, een theelepel zachte zeep, 1
eetlepel spiritus. Om de 10 da
gen, vooral ook de onderkant
van het blad, waar de eitjes zit
ten. Overigens ken ik ook een
liefhebber die koolplanten in
een zeer grote pot met goede
aarde zet en die pot ingraaft.
Ideetje?
Nog een probleem: de woeke
rende wingerd. Hiervoor is
maar één oplossing: alle stukjes
wortelstok weg. En dan de 'kat-
testaarten'. Ik vermoed dat het
over de heermoes ofte wel Equi-
setum gaat. De bovengrondse
delen geregeld afsnijden zodat
de plant géén kans krijgt om
groen te vormen. De afgesne
den delen drogen. Ideaal mid
del tegen schimmels en ter ver
sterking van het blad. Wellicht
te proberen om een aftreksel
naast de koolplanten te gieten,
elke week een beetje. Veertig
gram Equisetum in 2 liter water
een half uur laten koken, 2 maal
24 uur laten trekken, zeven en
aanvullen tot 10 liter. Dan valt
er nog plezier te beleven aan de
'kattestaarten'.
1
A
M
T
E
L
A
N
S
2
S
T
K
0
A
0
M
N
3
B
M
A
E
A
T
N
D
4
D
E
I
V
R
A
M
N
5
N
0
E
G
A
T
L
D
6
E
L
W
I
A
A
0
N
7
N
L
0
0
V
I
T
E
8
T
A
N
A
R
H
U
T
9
I
T
L
R
A
E
A
G
10
G
E
N
Z
E
D
A
L
11
L
N
0
0
M
D
S
E
12
S
P
T
0
0
D
K
E
13
K
H
L
0
U
I
N
S
14
S
P
D
0
E
R
N
T
OPGAVE
OPLOSSING
CITAAT
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
een citaat.
Horizontaal:
1. kaartenboek; 2. waterdamp;
3. deel v.h. jaar; 4. lage rust
bank; 5. tamelijk; 6. slinger
plant; 7. nimmer; 8. gebak; 9.
langzaam; 10. makker; 11. op
slagplaats; 12. geest; 13. veilige
bergplaats; 14. laddertrede.
KRUISWOORDRAADSEL
HEINZ
U-O./ US-/-A/-Z.' /-*r (3-A
M-B-T S-U-R-0-U-&<r£-N
Y-O.0./Z.U/.T
TOMPOES
Tom Poes en het boze oog
De grote wind, die bolderend over de
heide van Lammermoer joeg, maakte
zich meester van de oude herberg.
Het eens zo rechtschapen gebouw
was vermolmd tot in de spanten - en
nu de storm vrij toegang had door
het openstaande venster kon het zich
niet langer staande houden.
Krakend braken de balken boven de
vergadering ineen - en terwijl de riet
bedekking in de duistere nacht ver
woei, spoedde de kudde zich in
doodsangst naar buiten.
„Waar is Moen?" vroeg heer Bom
mel, zich uit het gedrang losmakend.
„Verdwenen", zei de oude Amram
op doffe toon. „En waar is Abel? De
deugniet heeft het kwaad over ons
gebracht."
„Het was Moen", riep heer Ollie uit.
,Ik heb hem persoonlijk zien staan.
Maar nu is het uit. We gaan het
kwaad met wortel en tak uitroeien,
vriend Amram! Verzamel de gemeen
te!"
„Het was Abel", herhaalde de grijs
aard handenwringend. „Hij heeft
zich afgegeven met de boze krachten
en nu moet hij ook worden zwartge
maakt. Want al ben ik ook zijn vader;
rechtschapenheid moet er zijn."
Met deze woorden verdween hij ge
broken in de nacht om de bevolking
van Ooikooi opnieuw te verzamelen.
Intussen was Abel in grote nood naar
het duistere woud gerend.
„Er gaat iets ergs gebeuren", hijgde
hij onder het voortgaan. „Dat is de
straf voor mijn misdragingen. Ik
moet Ola gaan waarschuwen en zo is
het maar net. Want ik heb het kwaad
over haar gebracht."
H
W
smm
E R
mmmm
O P
DOOR JAN VISSER
De atmosfeer is zo'n 1000 kilometer dik maar leven en weer spele-
zich af in de onderste luchtlaag die 13 kilometer is en troposfeer
wordt genoemd. Boven de koude polen is deze luchtlaag slechts 8
lometer dik maar ter hoogte van de evenaar 18 kilometer. De trope
zijn namelijk veel warmer en warmere lucht zet meer uit. Tussen
en 55 kilometer zit een laag die stratosfeer wordt genoemd. Daar
wordt het warmer in plaats van kouder omdat bepaalde gassen
warmte van de zon vasthouden.
Heel opmerkelijk is een 27 maanden durende windcyclus die voo^
komt op een hoogte tussen 15 en 30 kilometer. Gedurende 13,
maand waait de wind uit het westen en keert daarna, om vervolger
ruim 13 maanden uit het oosten te gaan waaien. Thans is er sprak
van een oostelijke windfase. In combinatie met een opwarming op
hoge niveau en andere fenomenen, zoals de geringe activiteit (wen
uitbarstingen) op de zon, wordt het normale grootschalige circulat
patroon verstoord.
Dat komt ondermeer tot uitdrukking in het snel verzanden van
westcirculatie. Op grond van dit soort ontwikkelingen verwacht de
kende Duitse voorspeller Wolfgang Roder uit Berlijn een zeer kouo
januari in grote delen van Europa. Op andere gronden zijn collega'
van hem dezelfde mening toegedaan.
Het actuele weer is niet zo fraai als de laatste dagen. Wolkenvelde;
uit Duitsland vertroebelen vandaag het uitspansel. Veelal grauww
dus en het kwik komt niet veel hoger dan 4-5 graden. Gunstig isd
er over het algemeen niet meer dan een zwakke wind waait uit uit<
lopende richtingen. Vanavond een aantrekkende wind uit het zuidi
tot zuidwesten.
Morgen passeert een front met regen. Later op de dag een opklap
maar in een scherp afkoelende atmosfeer (op grote hoogte tot
5 kilometer) komen 's avonds buien met onweer en hagel tot ontw
keling. Na het weekeinde nieuwe depressies.
E U R
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag.
Noorwegen:
Veel bewolking en vooral
langs de kust regen-,
sneeuw- en hagelbuien.
Kans op onweer. Zaterdag
afnemende wind. In het
noorden en langs de grens
met Zweden maxima rond
het vriespunt. Elders mid-
dagtemperatuur tussen 4
en 9 graden.
Zweden:
Wolkenvelden. Zaterdag
vooral in het midden, zon
dag ook elders, af en toe
regen en met name in het
noorden sneeuw. Maxima
uiteenlopend van enkele
graden onder het vries
punt in Lapland tot onge
veer 6 graden in het zui-
Denemarken:
Meer bewolking en zondag
toenemende kan:, op re
gen. Middagtemperatuur ongeveer 6
graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
■Zaterdag enige tijd regen, maar in zuid-
oost-Engeland nog wat zon en tot de
avond meest droog. Zondag 'half tot
zwaar bewolkt en vooral langs de kusten
winterse buien, mogelijk ook onweer.
Lagere temperaturen; maxima zondag
uiteenlopend van 4 graden langs de
Schotse oostkust tot rond 8 in het zuid
westen.
België en Luxemburg:
Zaterdag wolkenvelden en droog. Vooral
in het westen ook zon. Zondag meest
bewolkt en enige tijd regen. Middagtem
peratuur ongeveer 5 graden; in- de Ar
dennen nog wat lager.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zaterdag perioden met zon. In de ooste
lijke departementen wolkenvelden,
maar vrijwel overal droog. Zondag overal
meer bewolking en vanuit het westen re
gen. Maximumtemperatuur rond 6 gra-
Portugal:
Perioden met zon. Zaterdag in de Algar-
ve nog een kleine kans op een (onweers-
)bui. Middagtemperatuur uiteenlopend
van 14 graden in het noordwesten tot
18 in de Algarve.
Madeira:
Geleidelijk meer zon en afnemende bui
enkans. Middagtemperatuur ongeveer
18 graden.
Spanje:
Overwegend veel bewolking en enkele
buien. Vooral in het zuiden soms met
onweer. Zondag vanuit het westen meer
zon en afnemend buiig. Ook steekt er
een frisse noordenwind op. Middagtem
peratuur ongeveer 11 graden, aan de
Costa Blanca en Costa del Sol en in An-
dalusié maxima rond 18 graden. Zater
dag ten noorden van Madrid een stuk
frisser met maxima van een graad of 6.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon. Zaterdag nog
een kleine kans op een regen- of on
weersbui. Middagtemperatuur rond 23
graden.
Marokko:
Westkust: tamelijk bewolkt en enkele
stevige regen- of onweersbuien. Zondag
sterk afnemende buienkans en meer
zon. Middagtemperatuur meest tussen
17 en 20 graden.
Tunesië:
Naast zon soms ook wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuur ongeveer 25
graden, zondag enkele graden lager.
Zuid-Frankrijk:
Zaterdag naast zon vooral aan de voet
van de Pyreneeën en in de Provence
wolkenvelden en van tijd tot tijd regen
(buien). Mogelijk ook onweer. Zondag
overal meer bewolking en toenemende
regenkansen. Middagtemperatuur van 6
graden bij Clermont-Ferrand tot 12
langs de Middellandse Zee.
Mallorca en Ibiza:
Half tot zwaar bewolkt en enkele pittige
buien, mogelijk met onweer. Maximum
temperatuur zaterdag rond ongeveer 18,
zondag ongeveer 15 graden.
Italië:
Half tot zwaar bewolkt en enkele stevige
regen- of onweersbuien. Plaatselijk is
veel neerslag mogelijk. Zaterdag in het
zuiden en op Sicilië nog perioden met
zon en overwegend droog. Maxima ten
zuiden van Rome rond 19 graden,-in het
noorden tussen 8 en 12 graden.
Corsica en Sardinië:
Naast zon ook wolkenvelden en en kans
op enkele regen- of onweersbuien, zater
dag vooral op Corsica. Middagtempera
tuur rond 19 graden.
Malta:
Van tijd tot tijd zon en meest droog.
Middagtemperatuur ongeveer 21 gra-
Griekenland en Kreta:
Zaterdag flinke perioden met zon en
droog. Zondag meer stapelwolken en
vooral in het westen kans op een regen-
of onweersbui. Maxima van 16 graden
bij Thessaloniki tot ongeveer 20 in het
westen en zuiden,
Turkije en Cyprus:
Kusten: overwegend zonnig en droog.
Middagtemperatuur van 17 graden rond
de Dardanellen tot 23 op Cyprus.
Duitsland:
Zaterdag wolkenvelden, maar vrijwel
overal droog. Kans op mist. Zondag be
wolkt en enige regen. Later op de dag
sneeuwgrens vanuit het westen dalend
naar 1500 meter. Maxima rond 5 gra-
Zwitserland:
Bewolkt en vooral aan de zuidlls
het Alpenmassief perioden mei'
Zondag later op de dag vanuit
ten sneeuwgrens dalend naar
ter. Maxima meest tussen 6
Oostenrijk:
Meest bewolkt en met name
den van tijd tot tijd regen. Ma
temperatuur rond 7 graden.
Wolkenvelden en op de meeste pi
droog. Vooral zaterdag ook geregs
Kans op mist. Middagtemperalt
eenlopend van een graad of
noorden tot rond 10 in het uiten
Tsjechië en Slowakije:
Zaterdag af en toe zon en vrijwe
droog. Zondag wolkenvelden
wat (mot)regen. Plaatselijk
dagtemperatuur rond 7 graden,
wakije enkele graden hoger.
Hongarije:
Naast zon van tijd tot tijd ook wo!
den. Zondag mogelijk wat (mo'
Kans op mist. Middagtemperatc
9 graden.
ZONDAG 17 NOVEMBER 1996
Zon- en maanstanden
Zon op 08.04 Zon onder
Maan op 13.12 Maanond?
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.45* 20.05 07.
Laag 02.55 15.34 02.36
MAANDAG 18 NOVEMBER 1996
Zon- en maanstanden
Zon op 08.06 Zon onder
Maan op 13.34 Maan one?
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 08.55 21.24 08.28'
Laag 04.16 16.35 03.57
Weerrapporten 15 november 19m
Amsterdam onbew.
De Bilt onbew
Deelen onbew.
Eelde onbew.
Eindhoven onbew.
Den Helder onbew
Rotterdam onbew,
Twente zwaar bei
.Maastricht onbew.
Aberdeen zwaar bei
Athene onbew.
Barcelona regen
Berlijn zwaar be\
Boedapest zwaar bev
Bordeaux zwaar bei
Brussel onbew.
Cyprus licht bew
Dublin motregen
Frankfurt zwaar bei
Genève zwaar bei
Helsinki motregen
Innsbruck zwaar bei
Istanbul halt bew,
Klagenfurt zwaar bei
Kopenhagen grondmis
Las Palmas zwaar bei
Londen onbew.
Luxemburg zwaar bei
Madrid licht bew
Malaga halt bew.
Mallorca half bew.
Malta zwaar bei
zwaarbew
half bew
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Zurich
Bangkok
Buenos Aires zwaar bevi
Johannesburg zwaarbew
Los Angeles licht bew.
New Orleans licht bew
New York licht bew
Tel Aviv licht bew.
Tokyo licht bew.
Toronto half bew
