Leven van analfabeet vol met uitvluchten
Noodweer bedreigt heidens Nederland
Leiden Regio
Kerk Samenleving
Twee Duitse predikanten
vrijgesproken voor kerkasiel
EKD schorst theoloog met
100.000 dollar schulden
Vaticaan trekt
bijdrage aan
Unicef in
WOENSDAG 6 NOVEMBER 1996
chef hans jacobs, 0
7 -chef rudolf kleun. 0
Het Leidse Studiehuis geeft cursussen aan mensen met lees- en schrijfproblemen
Een gezellig avondje tv-kijken is er voor
Henk (46) meestal niet bij. Hij slaagt er niet
in van tevoren de leuke programma's op te
zoeken in de televisiegids. En als hij kijkt
wordt zijn avond meestal verpest door de
enorme hoeveelheid ondertitelde films.
Want Henk is analfabeet, één van de 5000
in Leiden. Zodra hij moet lezen of schrijven,
raakt hij in problemen. Of het nu bij het
invullen van acceptgiro's is of bij het
ontcijferen van voorschriften op
medicijnflesjes. Tot een jaar geleden kon hij
nauwelijks een letter lezen of schrijven. Nu
volgt Henk een cursus bij het Leidse
Studiehuis. „Ik ben een vechter. Doe mij
voor hoe een computer werkt en ik weet
ermee om te gaan. Jarenlang heb ik me
staande weten te houden door goed te
kijken wat anderen deden."
ACH, ALWEER MUN BRIL VERGETEN!!!
Toch was dat niet voldoende om zich in de maat
schappij te handhaven. Zijn oplettendheid kon het
verdere gebrek aan taalvaardigheid niet goedmaken.
De Leidenaar verschool zich daarom dikwijls achter
een enorme hoeveelheid smoezen. Henk was altijd
zijn bril vergeten, nam alle brieven en formulieren
mee naar huis en verzon complete verhalen als hij
zijn kinderen voorlas. Zelfs zijn vrouw wist lange tijd
niet van zijn analfabetisme.
„Uiteindelijk ben ik toch door de mand gevallen
zegt Henk. De fabriek waarvoor Henk werkt, kondig
de een jaar geleden een test aan, die in verband met
de ARBO-wet werd afgenomen onder alle werkne
mers. „Ik bleek niet de enige te zijn, die slecht of he
lemaal niet kon lezen en schrijven." Henk werkt al 22
jaar in de fabriek en weet dat het bedrijf achter hem
staat. „Ze hebben gezegd dat de cursus het hele be
drijf ten goede komt."
Henk kwam ongeveer een jaar geleden terecht bij het
Leidse Studiehuis. Het Studiehuis is een instelling
voor basiseducatie, die speciaal gericht is op volwas
senen met geen of weinig vooropleiding. Over het al
gemeen komen de mensen die problemen hebben
met lezen en schrijven uit de lagere milieus. Dat
maakt van analfabetisme een sociaal probleem.
„Het sociale milieu speelt nagenoeg altijd een rol,
maar we willen vooral niet de indruk geven dat de
mensen hier zelf iets aan kunnen doen. We plaatsen
geen etiket", vertelt Cora Brussee, teamcoördinator
en docente van het Studiehuis. Niet alleen de oudere
analfabeten, zoals Henk, melden zich bij het Studie
huis. „We hebben ook jongeren van 18 jaar." Uit on
derzoek blijkt dat tien procent van de kinderen op de
basisschool het tempo niet kan bijhouden. Dit kan
soms leiden tot achterstand in het rekenen, lezen en
schrijven.
Naast sociale afkomst speelt de cultuur van een
groep soms ook een rol in het analfabetisme. „Onder
de woonwagenbewoners is schrijven en lezen bij
voorbeeld lange tijd van ondergeschikt belang ge
weest", zegt Jon Mann, docente en cursistbegeleider
van het Studiehuis.
In tegenstelling tot Henk voelt zijn klasgenote Jannie
(54) zich geen analfabeet. Jannie werd op de lagere
school altijd achterin de klas gezet. „Ik moest iedere
dag koffie rondbrengen en de toiletten doortrekken.
Ik kwam nooit aan de beurt", zegt Jannie. Na de la
gere school ging ze gelijk werken als schoonmaak
ster. „Ik was toen niet ouder dan 12 jaar, maar ik wil
de zo snel mogelijk van school af. De jaloezie op de
andere meisjes, die wel aandacht kregen, was heel
sterk."
Henk en Jannie wijten hun ongeletterdheid aan de
begeleiding op de lagere school. Thuis werd het ge
brek aan onderwijs ook niet opgevangen. „In veel ge
zinnen ontbreekt het aan een leescultuur. Leiden is
historisch gezien een fabrieksstad. „De gezinnen die
daar werkten lazen niet en hadden geen boeken en
tijdschriften in huis", zegt Jon Mann.
De moeder van Jannie heeft nooit iets van haar erva
ringen op school gemerkt. Ze spraken er thuis niet
over. „Mijn moeder kon zich daar toch niets bij voor
stellen. Als ze iets moest tekenen, zette ze een kruis
je."
Ook bij Henk thuis bemoeide niemand zich met zijn
schoolprestaties. „Mijn moeder heeft me bij mijn
grootmoeder gedumpt, toen ze hertrouwde. Alle aan
dacht van mijn grootmoeder ging uit naar haar win
kel." Op zijn dertiende stopte Henk al met leren. De
uitdrukking Waar je mee omgaat, word je mee be
smet', gaat zeker op voor Henk. „Mijn vrienden
werkten allemaal en verklaarden mij voor gek dat ik
nog naar die rotschool toe ging." Op een dag heeft
Henk een werkbriefje gehaald op het stadhuis en is
hij gelijk gaan werken bij een wijnhandel aan de Ho-
gewoerd. Dat was 6 dagen in de week tappen, van 7
tot 7, voor 31 gulden per week.
De ommekeer voor Jannie kwam toen de kinderen
het huis uit waren. Ze had meer tijd voor zichzelf. Via
advertenties kwam ze terecht bij het Studiehuis. Jan
nie schreef weliswaar voor haar cursus hele korte
briefjes en las romannetjes, maar of ze alles goed
heeft begrepen weet ze niet. „Ik schaam me ei
voor. Toen mijn dochter bijvoorbeeld na eenz
weer naar school ging, heb ik haar ooit een bri
meegegeven. De leraar accepteerde het niet, vi
dacht dat mijn dochter het had geschreven. D
ik mijn dochter niet aandoen. Ik heb de leraar
beid en het misverstand rechtgezet."
Jannie en Henk volgen twee tot drie keer in de
cursussen bij het Studiehuis. Jannie wil graag i
leren schrijven. Ze zou graag zelf de wensen oj
kaarten schrijven en minder zenuwachtig zijn
deren op haar vingers kijken. Sinds kort leest z
vertenties voor vrijwilligerswerk. Ze wil nog evi
wachten voordat ze daarop reageert. Nog een|
cursussen en dan is ze er klaar voor, vindt ze.
Henk heeft de smaak te pakken. „Als het voori
weggelegd wil ik uiteindelijk het middenstands
ma halen." Hij ziet het niet zitten om aan zijn
ren te vertellen dat hij analfabeet was. Het is n
meer nodig. „Ik laat tegenwoordig een zelfgesc
ven briefje achter als ik naar cursus ga."
redactie dick van der plas, 071 -5356481
leeuwarden gpd
Onheilsprofetieën over onbekeerlijke
volkeren zijn niets nieuws. Het wordt
wat interessanter, wanneer concrete
rampen worden aangekondigd. Twee
evangelische organisaties kondigen nu
'vreselijke stormen en overstromingen'
aan.
Allereerst is daar de Christelijke Am
bassade in Jeruzalem, waarvan de drij
vende kracht Jan Willem van der Hoeven
momenteel een 'elfstedentour' door het
land maakt.
In haar nieuwsbrief laat de 'ambassa
de' weten dat een opwekking in Neder
land hard nodig is. Terugkeer tot Gods
geboden is nodig en ook hulp aan het
goddelijke volk. Uit haar achterban, on
der wie blijkbaar velen die de gave der
profetie hebben, heeft de organisatie
'vele waarschuwingen' ontvangen over
'het komende oordeel over Nederland,
ook via vreselijke stormen en waterover
stromingen'.
In de nieuwsbrief van de ambassade
wordt blijkbaar met instemming een
brief aangehaald van een 'Drentse bin
nenvetter' uit Klazienaveen, die het vol
gende visioen zegt te hebben gehad: „In
Nederland zal binnen afzienbare tijd een
overstroming komen, die niet voorko
men kan worden. Door niemand, geen
Jorritsma of andere waterbouwkundige.
Het water komt."
De 'ambassade' haalt daarbij een tekst
uit Lucas 21 aan, waarin melding wordt
gemaakt van 'een radeloze angst onder
de volken vanwege het bulderen van de
zee en de branding'.
Naast de organisatie van Van der Hoe
ven slaat ook de evangelische gebedsbe
weging Op de bres voor Nederland op
dat aambeeld. De beweging bidt al jaren
voor de noodzakelijke bekering van het
Nederlandse volk. In de 'gebedsbrief
wordt nu ook melding gemaakt voor
stormen en dijkdoorbraken, wanneer
Nederland zich niet bekeert.
„Van verscheidene kanten hebben we
berichten ontvangen dat de Here God
door stormen en watersnood ons land
waarschuwt", aldus Op de bres voor Ne
derland. „Wanneer we de berichten in
de kranten van vandaag lezen, dan zien
we dat grote delen van de dijken niet
voldoen aan de normen. Het gevolg kan
zijn dat door het stormweer er gaten in
de dijk komen. Dit zal rampzalige gevol
gen hebben."
keulen epd
was de man echter in die perio
de bij privé-personen en niet in
het kerkgebouw ondergebracht.
De 24-jarige man is inmiddels
het land uitgezet.
Het proces was geen beste
beurt voor de Duitse Justitie, zei
Jörn-Erik Gutheil van de Evan
gelische Kerk van Rijnland.
Naar zijn mening ging het om
een poging de predikanten en
daarmee de heel kerk te intimi
deren. Als Justitie de feiten goed
onderzocht had, was het nooit
tot een rechtszaak gekomen.
Twee predikanten in Keulen die
wegens het verlenen van kerk
asiel waren aangeklaagd, zijn
gisteren vrijgesproken. Volgens
de rechter is er geen sprake van
kerkasiel geweest.
De predikanten werden ervan
verdacht een zigeuner zonder
verblijfsvergunning, die uitgezet
dreigde te worden, tussen no
vember 1994 en februari 1996 in
hun kerkgebouw onderdak te
hebben verleend. Volgens hen
hannover epd
De Evangelische Kerk van
Hannover heeft de theoloog
Rainer Lingscheid met on
middellijke ingang ge
schorst. Hij heeft nog een
schuld van 96.000 dollar
(ruim 150.000 gulden) aan
de Wereldraad van Kerken.
Er is ook een tuchtprocedure
tegen hem in gang gezet. Dit
heeft de EKD te Hannover
gisteren bekendgemaakt
Lingscheid, die een bril
jant theoloog wordt ge
noemd, werkte twee jaar
voor het Wereldraadbureau
in New York dat de contac
ten met de Verenigde Naties
onderhoudt. Hij werd uitge
leend door de EKD die ook
zijn salaris betaalde.
Na afloop van zijn termijn
dit voorjaar bleek dat hij geld
voor persoonlijke uitgaven
uit de kas had opgenomen.
Hoewel hij de Wereldraad
schriftelijk toezegde het geld
te zullen terugstorten, was
dat in oktober nog niet ge
beurd. De Wereldraad heeft
toen de EKD ingeschakeld
die beloofde de zaak af te
wikkelen.
Met ingang van december
zou Lingscheid studiedirec
teur voor theologie, ethiek
en recht worden van het
EKD-studiecentrum in Loc-
cum. Die aanstelling is door
de schorsing komen te ver
vallen.
Rad van
Avontuur
leiden Om geld
binnen te halen
voor de restauratie
van de Hartebrug-
kerk aan de Haar
lemmerstraat in
Leiden, wordt ko
mende zaterdag (9
november) een Rad
van Avontuurdag
gehouden. Het
evenement wordt
gehouden van 's
middags 14.00 tot
16.00 uur en 's
avonds van 20.00
tot 10.00 uur. De
toegang is gratis.
Voor de opknap
beurt van het
beeldbepalende
kerkgebouw in de
Leidse binnenstad
heeft de Rijksdienst
voor Monumenten
zorg subsidie ver
leend. Maar een
belangrijk deel van
de werkzaamheden
moet door het
kerkbestuur zelf
worden gefinan
cierd.
ARCHIEFFOTO WIM
DIJKMAN
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Aangenomen: naar Beu:
sichem en Zoelmond: N. de
Lange te Broek op Langedijk.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepbaarstelling: mevr.
L.A. Slotboom-v.d. Mout, Ge-
mertstraat 15, 6844 HD Arn
hem.
GEREFORMEERDE GEMEEN
TEN
Beroepen: te St. Catharines
(Ontario, Canada): G.J. van
Aalst te Ridderkerk.
Bedankt: voor Rotterdam-
Zuid: J.W. Verweij te Rijssen.
vaticaanstad afp/kna
Het Vaticaan heeft zijn symboli
sche bijdrage aan Unicef stop
gezet. Daarmee protesteert de
Heilige Stoel tegen de vermeen
de promotie van voorbehoed
middelen en abortus door het
VN-kinderfonds. Dat meldde
het Vaticaan gisteren in een ver
klaring.
Het Vaticaan beschuldigt
Unicef er vooral van meege
werkt te hebben aan de publi
catie van een VN-handboek
waarin voorlichting over de
morning-afterpil wordt gege
ven. Ook zouden Unicef-mede-
werkers zich hebben geleend
voor het uitdelen van voorbe
hoedmiddelen.
In een reactie zegt Unicef de
beslissing van het Vaticaan te
betreuren. Het kinderfonds
heeft nooit het doel gehad om
geboortebeperking of abortus te
bevorderen, aldus de reactie.
Pastor geïnstalleerd
langeraar/aarlanperveen
Diaken Louis van den Hoven zal
komende zaterdagavond (9 no
vember) worden geïnstalleerd
als pastor van de parochie H.H.
Petrus en Paulus in Aarlander-
veen en de parochie H. Adria-
nus in Langeraar.
Dat gebeurt door deken L.P.
Peeters tijdens een Heilige Eu
charistieviering die om 19.00
uur begint.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00uur 071-5128030
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
G. P. Arnold (adjunct). J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
H. G. van der Post (adjunct)
PUBUC RELATIONS
W. H. C. M. Steverink 071-5356356
OMBUDSMAN
R.DPaauw 071-5356215
Tel. dag. 9.30-11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J.M. Jacobs, chef red. Groot Leiden
AJ.B.M Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Familieberichten:
C
Redactie: C
Hoofdredactie: C
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot I
071
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging
ken tot het automatisch afschrijve
abonnementsgeld, ontvangen ƒ1
per betaling.
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTi
Voor mensen die moeilijk lezen, sle
hebben of blind zijn (of een andei
dicap hebben), is een samenvattin
regionale nieuws uit het Leidsch 0
geluidscassette beschikbaar. Voori
0886-482345 (Centrum voor Gesp:
Auteursrechten voorbehoudi
Dagbladuitgeverij Damiati
N H
U I z
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis: vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 e
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00; Diaconessenhuis: maandag t/m vrijl
tot 17.00; St. Elisabeth Ziekenhuis: dagelijks.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 u
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voorff
bovendien van 10.30 -11.15 uur en van 19.45-21.00 u
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00- 15.30 uur en 19.00-19.30 ujlt
overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoende verp4.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur
daarnaast ook 1115-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders t<
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14 00-14.30 k]
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): dagelijks 14.00-15.00 ui
daarnaast ook 1115-12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS [e
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15—15.00 k
18.30-19.30 uur. L
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 uuk
Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, uitsluitaT
partners/echtgenoten en eigen kinderen. jn
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een rX
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige. t
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en oorlj
de en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde#3
kunde 14.15-15.00 uuren 18.30-19.00 uur. Jc
Kinderkliniek zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15-1
babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
ren 18.30-19.30 u
klas
