'Deltawet tegen armoede nodig'
Beter een half ei dan een lege dop
Binnenland
Eerste geboorde
verkeerstunnel
Ritzen ziet af van
hogere prestatie-eis
Vervoersbedrijf Vancom
blijft rijden in Groningen
VRIJDAG 1 NOVEMBER 1996
Spookrijdend naar oogarts
assen Een 73-jarige inwoonster van Hoogeveen is bij Beilen van
de autosnelweg geplukt. De bejaarde dame reed al vanaf Spier
tegen het verkeer in. Ze vertelde de politie op weg te zijn naar
een oogarts in Meppel. De vrouw had nog niet door dat zij als
spookrijdster aan het verkeer deelnam. Behalve dat de vrouw
een bekeuring krijgt, raakt ze vermoedelijk ook haar rijbewijs
kwijt.
Slecht op kaaiman gepast: boete
oud-beuerland» De kantonrechter heeft gisteren in Oud-Beijer-
land duizend gulden boete opgelegd aan de 26-jarige man uit
Numansdorp, omdat deze niet goed had gepast op zijn brilkaai-
man. De Numansdorper had de meterlange krokodil gekocht bij
een dierenwinkel in Schiedam. Daags na de aankoop bleek de
kaaiman uit zijn hok ontsnapt. Een grote zoekactie werd op
touw gezet en een plaatselijk zwemverbod ingesteld. Uiteinde
lijk bleek het beest in een kast bij de eigenaar thuis te zitten. De
officier van justitie vond de Numansdorper naïef. „Iedereen
weet dat je laokodillen niet in een hoek van de kamer kunt hou
den, dat is toch stupide." Volgens een deskundige is een beet
van de kaaiman zeker gevaarlijk.
Rotterdamse winkels zondags open
Rotterdam Na Amsterdam zullen binnenkort ook in Rotterdam
veel winkels op zondag waarschijnlijk open zijn. Habitat Neder
land begint in november in de Maasstad met zondagopeningen
van het nieuwe filiaal aan het Beursplein. Dat büjkt uit overleg
binnen de Raad van Nederlandse Detailhandelsbedrijven. Vol
gens directeur A. van Raak van Habitat aan het Beursplein zullen
grote zaken als de Bijenkorf, V D, de Hema en C A snel vol
gen.
Voorlichting over weed voor ouders
utrecht Nieuwsgierige ouders kunnen zich vanaf vandaag uit
gebreid laten voorlichten over weed en hasj. Zo kunnen zij ken
nis nemen van zaken waarmee zoon of dochterlief aan het expe
rimenteren is. Het initiatief is van het Voorlichtingsbureau
Drugs, dat zich bedient van TV-spotjes en folders, die klaar lig
gen bij bibliotheken en postkantoren. Volgens het bureau heeft
ongeveer veertien procent van de jongeren van twaalf jaar en
ouder wel eens geblowd. Ongeveer 6,5 procent van de jongeren
tussen de 12 en 18 gebruikt regelmatig hasj en weed. Veel ou
ders weten daar weinig van en vinden het een lastig onderwerp
om met hun kinderen over te praten.
Testen achterstand kleuters niet zinvol
Amsterdam Het testen van vierjarigen op eventuele achterstand
is niet erg zinvol. Dat zal de strekking zijn van het advies van de
commissie- Kohnstamm. Staatssecretaris Netelenbos (Onder
wijs) wil van de commissie weten of kinderen kunnen worden
getest voordat zij naar de basisschool gaan. Volgens dr. G. Kohn
stamm, hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Rijksuni
versiteit Leiden, wordt de onderzoeker van een dergelijke test
niets wijzer. Hij geeft de voorkeur aan een test in groep 3 van de
basisschool (bij zes- of zevenjarigen). Die zouden moeten wor
den beoordeeld op hun vaardigheden in taal (lezen en schrijven)
en rekenen.
Medisch pretpark krijgt groen licht
Rotterdam De Maasstad kan gaan werken aan een voor Neder
land uniek medisch pretpark, dat onder de voorlopige naam As-
klepion wordt opgezet. De Rotterdamse gemeenteraad trok er
gisteren twaalf miljoen gulden voor uit. Asklepion beoogt recrea
tie en medische educatie te combineren. De Rotterdammers re
kenen op 250.000 tot 650.000 bezoekers per jaar. Het Neder
lands Praeventiefonds, het ministerie van volksgezondheid en
zorgverzekeraar Zilveren Kruis steunen het project. De attractie
moet verrijzen naast het Imax-theater aan de Leuvehaven. De fi
nanciering is overigens nog lang niet in orde. Politiek is het plan
in Rotterdam omstreden.
Taalunie maakt beroepenlijst
den haag Groentevrouw, putjesschepster, brandweervrouw.
Hoe worden deze voorheen typische mannenberoepen aange
duid nu steeds meer vrouwen deze functies krijgen? De Taalunie
gaat op pad en stelt een lijst op van vrouwelijke en sekse neutra
le beroepsnamen. Dit hebben de bewindslieden Ritzen en Nuis
van onderwijs, wetenschappen en cultuur samen met hun
Vlaamse collega's besloten. De overheid zal zich niet uitspreken
over het gebruik van neutrale of vrouwelijke beroepsnamen.
Congres in Zwolle eist meer vrijheid gemeenten
Gemeenten moeten meer vrijheid krijgen om wat te on
dernemen tegen armoede onder hun inwoners. Tijdens
de landelijke 'armoedeconferentie' die gisteren in Zwolle
werd gehouden, is dat bepleit. Een 'Deltawet tegen de ar
moede' luidde een van de opvallendste aanbevelingen
aan het adres van minister Melkert van sociale zaken en
werkgelegenheid.
Melkerts eigen ministerie kreeg
gisteren een duidelijke hint voor
een praktische aanpak van de
armoedebestrijding: In het re
cente verleden heeft het minis
terie gemeenten in hun mini-
ma-beleid vaak teruggefloten en
op de vingers getikt. De plaatse
lijke politiek, zo heette het dan,
moest zich onthouden van in
komensbeleid. Dat was aan Den
Haag voorbehouden. Met die
starre Haagse regels moest het
afgelopen zijn, stelden veel con
gresgangers, het ministerie
moest de gemeenten ruimte ge
ven voor een eigen beleid.
De gemeentelijke sociale
diensten zelf bleven overigens
niet buiten schot. Zij zouden
meer oog moeten hebben voor
de waardigheid en de zelfred
zaamheid van uitkeringsgerech
tigden, was een andere aanbe
veling. Rijk, uitvoerende instel
lingen en de mensen met de
laagste inkomens zelf moesten
gedrieën een strategie ontwik
kelen tegen armoede en sociale
uitsluiting.
In negen discussieronden be
spraken de congresgangers de
problematiek van de armoede.
Aanleiding was het rapport 'De
andere kant van Nederland' van
minister Melkert van sociale za
ken en werkgelegenheid.
Melkert vroeg daarin om onor
thodoxe oplossingen en heeft ze
gekregen. Deze keer niet alleen
van de prominent aanwezige
bisschop Muskens van Breda.
Armoede kwam in Zwolle uit de
taboesfeer. De discussie in den
lande gaat niet meer om de
frauderende en calculerende
burger, maar ook over een over
heid die op het gebied van ar
moedebestrijding steken laat
vallen. En over de rechten van
de direct betrokkenen om over
hun situatie mee te praten.
De meest vergaande aanbe
veling was een Deltawet tegen
de armoede. Onderdeel daarvan
is een soort armoede-effectrap-
portage voor elke wet (gezond
heidszorg, onderwijs, woning
bouw en dergelijke) die de
koopkracht van de minima aan-
Bij deze benadering hoort ook
het opwaarderen van onbetaal
de arbeid als vrijwilligerswerk
en zorgtaken voor kinderen.
Mensen die maatschappelijk
nuttig bezig zijn, moeten daar
voor opslag krijgen en geen
strafkorting op hun uitkering bij
het weigeren van een slecht be
taalde en vaak minder interes
sante Melkertbaan.
Een andere suggestie was:
een dertiende maand voor de
minima. Ook werd geopperd
dat elektronische bestanden
konden worden benut om men
sen op te sporen die uitkerings
rechten laten liggen (in plaats
van de huidige fixatie op frau
debestrijding). De gelijkstelling
van tijdrovend vrijwilligerswerk
met een baan in een banen
pool, werd eveneens als moge
lijkheid aangestipt. En voorts
het toestaan van lagere woon
lasten door het delen van een
woning, zonder automatische
korting op de uitkering.
Dag-voorzitter Havermans,
oud-burgemeester van Den
Haag, herkende in deze gecom
bineerde aanpak veel elemen
ten die met succes in de sociale
vernieuwing zijn toegepast. Ook
D66-Kamerlid Bakker voelde
zich geïnspireerd. Hij kondigde
een tien-puntenplan tegen de
armoede aan voor de rest van
deze kabinetsperiode. Minister
Melkert zegde toe alle sugges
ties serieus te zullen bekijken.
Hij zal de conclusies van Zwolle
betrekken in een vervolgrapport
dat hij volgend jaar aan de
Tweede Kamer zal presenteren.
Tot die tijd heeft de PvdA-be-
windsman genoeg om over na
te denken.
barendrecht» Naast de Heinenoordtun-
nel bij Barendrecht is gisteren een reus
achtig snijrad in een bouwschacht geta
keld. Het acht meter brede en veertig ton
wegende gevaarte is een van de voor
naamste onderdelen van de boormachi
ne, die zich over enkele maanden een
weg moet banen onder de Oude Maas
door. Op die plek moet de eerste geboor
de verkeerstunnel van Nederland komen.
De machine moet in februari gereed zijn
voor deze klus. „Een stukje ruimtevaart
onder de grond, een beetje futuristisch",
noemde projectleider van Rijkswaterstaat
H. Admiraal de boormachine. Of het ap
paraat de toekomst heeft, moet blijken.
Het 'reuzenrad' heeft vijf rode armen die
de grond moeten loswoelen. De tweede
Heinenoordtunnel is een proefproject
voor boren onder de grond. Het moet
voor overheid, bedrijfsleven en weten
schappers nuttige informatie opleveren.
Bijvoorbeeld of de slappe grond niet al te
zeer gaat verschuiven, in dicht bevolkt
gebied een belangrijk gegeven. Naast de
bouwput in Barendrecht is een bezoe
kersruimte ingericht. Een maquette-ei
land, audiovisuele presentaties en inter
actieve informatiezuilen moeten een
beeld geven van het boorproces.
FOTO ANP CEES SPRUIJT
In begrotingsdebat onderwijs
De verhoging van het percenta
ge te behalen studiepunten
voor eerstejaars studenten gaat
volgend jaar niet door. Minister
Ritzen legt zich neer bij het ver
zet van de Tweede Kamer tegen
de verhoging van deze presta
tie-eis van vijftig naar zeventig
procent. Dit bleek gisteren bij
de afsluiting van het debat óver
de begroting van Onderwijs.
De Kamer wil zich nog niet
binden aan het voorstel van Rit
zen dan maar in september
1998 tot de verhoging van de
prestatie-eis over te gaan. Eerst
willen de regeringspartijen
PvdA, WD en D66 bekijken
welke studenten de huidige
norm niet halen en gedwongen
worden te stoppen met hun
studie. Ook willen ze bezien of
de hoger-onderwijsinstellingen
de kwaliteit van het onderwijs
daadwerkelij k verbeteren.
Ook de bezuiniging op de stu
diefinanciering voor scholieren
van het middelbaar beroepson
derwijs van twaalf miljoen gul
den voor volgend jaar vervalt.
De fracties willen pas instem
men met zo'n bezuiniging als
Ritzen kan aantonen dat de toe
gankelijkheid van dit onderwijs
niet wordt aangetast. Dat bewijs
kan volgens de Kamer pas wor
den geleverd als duidelijk is wat
voor OV-kaart de studenten na
1 november 1998 krijgen. Ritzen
wil de OV-kaart voor deze groep
scholieren uitkleden. Vanaf
2000 moet dit 124 miljoen gul
den opleveren.
gen en de werknemers van het
Groninger Vervoerbedrijf (GVB)
zal nakomen. Vancom, die ook
busdiensten in Zuid-Limburg
rijdt, voert het management
over het GVB en heeft een over
eenkomst met de gemeente
Groningen om uiteindelijk een
meerderheid van de aandelen
van het verzelfstandigde ver
voerbedrijf over te nemen. De
Amerikaan is teleurgesteld over
de trage vorderingen met het
invoeren van concurrentie in
het openbaar vervoer in Neder
land.
Vancom zal Groningen niet de
rug toekeren. Dat zegt direc
teur/eigenaar Terry van der Aa
van het Amerikaanse vervoers
bedrijf. Dit in weerwil van zijn
uitspraak in het dagblad Trouw
dat hij zich zal terugtrekken uit
Nederland als er niet meer mo
gelijkheden komen voor con
currentie.
Van der Aa staat achter die
uitspraak, maar zweert deson
danks dat Vancom zijn ver
plichtingen aan de stad Gronin-
Het huidige pensioensysteem belooft veel, maar erg hard zijn die beloftes niet. Een
loongolf, inflatie of tegenvallende rendementen zorgen ervoor dat de pensioenen
snel worden uitgehold. De oplossing voor dat probleem: zorg dat ook de werken
den belang hebben bij een lage inflatie en een gematigde loonontwikkeling. Voer
een middelloonpensioen in. Het is nog eerlijker ook dan het systeem dat we nu
hebben. Aflevering 2 van een tweedelige mini-serie. Deel 1 stond in de krant van
gisteren.
Grijze yuppen bestaan vrijwel niet
HAARLEM SJAAK SMAKMAN
Het kabinet zet er hoog op in,
de invoering van een middel
loonpensioen. Niet het veelal
relatief hoge eindsalaris, maar
het gemiddelde salaris gedu
rende de hele loopbaan moet
maatgevend worden voor het
uiteindelijk pensioen. En hoe je
het ook wendt of keert, eerlijker
is het systeem wél.
Erg populair in de discussie
is het voorbeeld van de pen
sioenpromotie. De man die 35
jaar lang modaal verdient (en
navenant weinig premie be
taalt) en in de laatste vijf jaar
nog gauw naar een ton per jaar
springt. De grijze yup zwaait af
met een pensioen waarvoor hij
bij lange na niet genoeg premie
heeft betaald. Het ontbrekende
geld mogen anderen in de pot
stoppen, de minder fortuinlijke
collega's die nooit zo'n sprong
hebben gemaakt. Het is heel
oneerlijk. Alleen: die grijze yup
pen bestaan vrijwel niet.
Voor bijna iedereen geldt dat
de carrièresprong met bijbeho
rende salarisstijging plaatsvindt
tussen het 25ste en 40ste jaar.
Na de veertigste verjaardag zit
er over het algemeen weinig
meer in, en vanaf dat moment
is het nog altijd 25 jaar (premie
betalen) tot aan het pensioen.
En om pensioenpromoties te
ontmoedigen hanteren veel
pensioenfondsen voor de
laatste vijf of tien actieve jaren
al een middelloonsysteem.
Voor veruit de meeste men
sen is de verhouding tussen
pensioen en betaalde premies
dus best redelijk. Maar het blijft
ontegenzeggelijk een feit dat
carrièremakers er beter uit
springen dan mensen die nooit
verder komen dan een perio
diekje op zijn tijd. De carrière
makers krijgen altijd meer dan
waarvoor ze hebben betaald.
En op zichzelf is die onrecht
vaardigheid een uitstekend ar
gument voor een middelloon
stelsel.
Besparingen
Het zijn echter niet voorname
lijk deze argumenten, die het
enthousiasme van het kabinet
voor het middelloon bepalen.
De regering is vooral blij met
de besparingen die het de
schatkist oplevert. Eigenlijk is
dat een betreurenswaardig
vuiltje in de huidige discussie.
Een middelloon pakt lager uit
dan een eindloon en er is dus
minder premie voor nodig.
Het Centraal Planbureau
heeft berekend dat het op den
duur zelfs twintig procent pre
mie kan schelen. Voor een
werkgever met honderdduizen
den mensen in dienst, zoals de
overheid, is dat een aantrekke
lijk vooruitzicht. Werkgevers
betalen namelijk in de regel het
leeuwendeel van de aanvullen
de-pensioenpremies. Een mid
delloonsysteem bespaart de
schatkist al snel vele honder
den miljoenen en op den duur
zelfs miljarden guldens per
jaar.
Een middelloonsysteem
hoeft namelijk niet goedkoper
te zijn dan een eindloonsys
teem. Er zijn genoeg 'goede
doelen' te bedenken voor het
geld dat je uitspaart. De Rabo
bank bijvoorbeeld heeft een
middelloonsysteem waarbij
werknemers elk jaar geen 1,75,
maar 2 procent van het jaarsa
laris aan pensioenrechten op
bouwen. Zo wordt voor een
veel grotere groep een eindre-
sulaat van 70 procent van het
gemiddelde loon haalbaar. Je
spaart dat immers in 35 jaar bij
elkaar in plaats van in 40 jaar.
Zekerheid
Het zou jammer zijn als de ko
mende middelloondiscussie
wordt verengd tot een centen
kwestie. Want niet alleen is een
middelloonsysteem eerlijker,
het biedt de gepensioneerden
ook meer zekerheid.
Bij het eindloonsysteem lo
pen werkenden nauwelijks risi
co's. Zij kunnen de aantasting
van hun koopkracht door de
geldontwaarding compenseren
met looneisen. En aangezien
hun pensioenrechten meestij
gen met hun loon, is ook dat
pensioen inflatiebestendig. Van
inflatie zijn de gepensioneer
den de dupe: de indexering van
hun pensioenen kost dan veel
meer geld dan de pensioen
fondsen hebben. Hun pensioen
blijft dus onvermijdelijk achter
en hun koopkracht giert om-
laag.
Bij een middelloonsysteem
bouwt iedere werknemer elk
jaar een bedrag aan pensioen
op: een percentage van het sa
laris dat hij in dat jaar verdien
de. Aan het eind van zijn loop
baan heeft hij dus een massa
kleine bedragen die samen zijn
pensioen vormen. Dat heeft
een belangrijk nadeel. Zelfs bij
een beetje inflatie kan iemand
voor het pensioenstukje dat hij
op zijn 25ste opbouwde, op
zijn 65ste bij wijze van spreken
nog geen rolletje drop kopen.
In een middelloonsysteem
proberen pensioenfondsen
daarom alle aanspraken, zowel
die van de 65-plussers als die
van de werkenden, waardevast
of welvaartsvast te houden. Alle
opgebouwde stukjes pensioen
worden elk jaar aangepast aan
de inflatie of aan de CAO-loon-
stijging. Maar: alleen als daar
geld voor is.
Loongolf
Daar zit het grote verschil met
een eindloonregeling: de in
dexering van de pensioenrech
ten is bij het middelloonsys
teem niet alleen voor de gepen
sioneerden, maar ook voor de
werkenden niet automatisch.
Als de werkenden een loongolf
met bijbehorende inflatie ont
ketenen, kleden ze dus niet al
leen de pensioenen van de 65-
plussers uit, maar ook hun ei
gen al opgebouwde pensioen
rechten. Die worden dan im
mers ook niet of nauwelijks ge-
indexeerd.
Een middelloonsysteem is
daarmee niet alleen een instru
ment om loonmatiging te be
vorderen, het zorgt er ook voor
dat eventuele pijn eerlijk wordt
verdeeld over werkenden en
gepensioneerden. Want als het
pensioenfonds de aanspraken
van de werkenden niet auto
matisch meer hoeft te indexe
ren, blijft er vanzelf (meer) geld
over voor het aanpassen van de
pensioenuitkeringen aan de
65-plussers.
Een middelloon brengt dus
forse veranderingen teweeg: de
pensioenen vallen gemiddeld
iets lager uit, maar daar staat
tegenover dat niemand nog
een (riant) pensioen kan op
bouwen op kosten van minder
fortuinlijke of getalenteerde
collega's. Bovendien wordt bij
tegenwind de pijn gel ij keli j k (er)
verdeeld over de werkenden en
de gepensioneerden. Maar bo
venal biedt een middelloonsys
teem de gepensioneerden meer
zekerheid dat het pensioen dat
ze krijgen, niet wordt uitge
hold.
Middelloon of eindloon: het
is de keuze tussen de zekerheid
van het halve ei of het risico
van een lege dop.
Met dank aan Roel Jansweijer.
WD pleit voor
subsidiestop
milieuclubs
den haag gpd
De WD wil dat de overheid
stopt met het structureel subsi
diëren van de milieubeweging.
Verenigingen als Milieudefensie
en de' stichting Natuur en
Milieu moeten zelf via hun le
den maar zorgen genoeg in
komsten te krijgen voor hun
werk. Wel zou voor bepaalde
projecten apart subsidie aan de
overheid kunnen worden ge
vraagd.
Het is de tweede keer binnen
een maand dat de WD de sub
sidies aan de milieubeweging
ter discussie stelt. Vorige maand
pleitte de fractie voor beëindi
ging van de subsidie aan
Milieudefensie, als acties om
het vliegverkeer op Schiphol
lam te leggen zouden worden
doorgezet. Milieudefensie legde
zich echter neer bij een rechter
lijk verbod op zo'n actie.
Volgens de WD krijgt Green
peace ook geen subsidie en de
ze organisatie weet toch goed
het hoofd boven water te hou
den.
Antiek
Beurs
congrescentrum
"Leeuwenhorst"
Noordwijkcrhout
1-2-3 november
vrij. 17-22 uur
zat. 11-18 uur
zon. 11-18 uur
Gooisch
Antiquairs Gilde
