Leger van Zaïre plundert
Dusko Tadic blijft er bij:
Nooit in Omarska geweest
Europa kan VS nu met
gelijke munt betalen
Inflatie
Financiering EU-hulp aan
rundvleessector niet rond
Israël en Palestijnen praten verder
Dreiging
Jeltsin zegt
afspraken
allemaal af
Buitenland
DINSDAG 29 OKTOBER 1996
5
Evacuatie na ongeval met tankwagen
zelzate Bij een ongeval met een tankauto in het Belgische Zei-
zate, vlak over de grens metZeeuws-Vlaanderen, is ongeveer
vijftig liter van de explosieve vloeistof ethylacetaat ontsnapt. Ze
ker 150 mensen hebben tijdelijk hun huizen moeten verlaten in
verband met explosiegevaar. Kort na middernacht was het ge
vaar voor een ontploffing geweken. In Nederland heeft de
brandweer geen schadelijke stoffen gemeten.
Hongersnood dreigt in Noord-Sudan
ceneve Hongersnood als gevolg van droogte in Noord-Sudan
bedreigt 160.000 mensen van het Bejavolk, heeft het Internatio
nale Rode Kruis gisteren gemeld. Tussen de 240.000 en 316.000
mensen lijden aan ondervoeding in het heuvelgebied aan de Ro
de Zee, aldus de organisatie. Er is ruim drie miljoen dollar nodig
voor hulp aan de getroffen bevolking. De droogte in het gebied
duurt al twee jaar.
Al 45.000 doden in Chinees verkeer
peking Bij verkeersongelukken in de eerste acht maanden van
dit jaar zijn in China ongeveer 45.000 doden en meer dan
111.000 gewonden gevallen, zo heeft het persbureau Xinhua gis
teren bericht. Nog eens 7.610 Chinezen verloren het leven bij
5.411 ongelukken in de mijnbouw en meer dan 1.300 kwamen
om bij branden.
VN slaan alarm over toestand Irak
new york VN-hulporganisaties hebben gisteren alarm geslagen
over het gebrek aan voedsel, medicamenten en schoon water in
Irak. Ze zeiden dat zij slechts vier procent hebben ontvangen
van de fondsen waar ze de internationale gemeenschap om
hebben gevraagd. Elke maand komen in Irak 4.500 kinderen on
der de vijfjaar om door honger en ziekte, aldus directeur Carol
Bellamy. Dit cijfer is afkomstig van de Iraakse regering, maar
hulporganisaties menen dat dit aantal juist is.
Grote drugsvangst in Groot-Brittannië
londen De Britse douane heeft een partij hasj ter waarde van
dertig miljoen gulden in beslag genomen. De politie hield giste
ren elf mensen aan, vier van hen aan boord van een Brits jacht
dat met de drugs uit Noord-Afrika kwam. Het schip werd op vol
le zee geënterd en naar een haven in Zuid-Engeland opgebracht.
De politie verrichtte daarna arrestaties in Cornwall, Londen en
Bristol.
Opslagplaatsen Rode Kruis door soldaten leeggehaald
Serie wetten tegen Helnis-Burton-Act
correspondent
De Europese Unie zal de Vere
nigde Staten met gelijke munt
betalen op handelsgebied. Als
de VS Europese bedrijven straf
fen, omdat ze handel drijven
met Cuba, zal de EU hard terug
slaan.
De ministers van buitenland
se zaken van de EU werden het
gisteren in Luxemburg eens
over een serie Europese wetten,
die zullen worden ingezet zodra
de VS de zogeheten Helms-Bur-
ton-Act toepassen. De wetten
zijn in hoog tempo tot stand ge
komen. De basis ervoor werd
pas in juli dit jaar gelegd.
„Hoewel onze tegenstrevers
wel eens iets anders zeggen,
blijkt de EU heel goed in staat
om zichzelf te verdedigen", zei
Eurocommissaris Sir Leon Brit
tan voor internationale handel
gisteren met de nodige trots.
„Dit is een enorm belangrijke
ontwikkeling in de Europese ge
schiedenis."
De Europese wetgeving houdt
Brandwonden door waterkanon
correspondent
De doorgaans zo rustige Zwit
serse hoofdstad is het afgelopen
weekeinde geteisterd door uit
de hand gelopen demonstraties
van meer dan 35.000 door
loonsverlaging bedreigde amb
tenaren en woedende boeren,
wier bestaan door de ingestorte
rundvleesmarkt ook in gevaar
is. De hierop volledig onvoorbe
reide oproerpolitie zette voor
het Bundeshaus een tegenaan
val in met rubberkogels, traan-
gasbommen en waterkanon-
Leger Burundi
schuldig aan
massamoord
Terwijl Banyamulenge-rebellen steeds dichter het cen
trum van Bukavu in Oost-Zaïre naderen, zijn soldaten
van het Zaïrese leger aan het plunderen en brandstichten
geslagen in de stad, alvorens hun hielen te lichten en het
slagveld te ontvluchten. Onder de geplunderde gebou
wen bevinden zich opslagplaatsen van het Rode Kruis,
dat de stad enkele uren eerder had verlaten. Ook al hun
auto's werden ingepikt. België heeft vanmorgen een spe
ciaal vliegtuig naar Bukavu gestuurd om haar burgers en
hulpverleners te evacueren.
correspondent
Gisteren werd de hele dag ge
schoten in en rondom Bukavu.
Vanuit het zuidelijker gelegen
Uvira, dat vorige week in han
den viel van de rebellen, kwa
men berichten over honderden
gedode burgers. Het is niet dui
delijk wie verantwoordelijk is
voor dit bloedbad.
Om orde op zaken te stellen
heeft de Zaïrese regering giste
ren de provincies Noord- en
Zuid-Kivu onder militair be
stuur geplaatst. Het burgerbe-
stuur is vervangen door militai
re gouverneurs. Onmiddellijk
na hun komst werden overal
wegversperringen opgericht
door militairen in een poging
hun collega's van plunderingen
te weerhouden.
Tegelijkertijd verlieten giste
ren de laatste internationale
hulpverleners van het Rode
Kruis Bukavu. Dit betekent dat
de Zaïrese bevolking en de hon
derdduizenden vluchtelingen
die in het gebied ronddwalen
nu compleet zijn afgesneden
van hulp. Er is niemand meer
om de wanhopige ontheemden
op te vangen. In Goma zijn
hulpinstanties begonnen met
het uitdelen van de laatste
voedselvoorraden onder de
vluchtelingen, slechts genoeg
voor niet meer dan twee dagen.
De VN concentreren nu al
hun hulpactiviteiten in Rwanda,
in de hoop dat de Hutu-vluch-
telingen in Zaïre alsnog zullen
besluiten naar hun vaderland
terug te keren. Aan de grens zijn
maatregelen getroffen om ruim
400.000 ontheemden te kunnen
opvangen. Ook het Nederlandse
Artsen Zonder Grenzen is actief
in Gisenyi om teruggekeerde
Rwandezen te assisteren.
Ondertussen woedt ook de
verbale oorlog tussen Zaïre en
Rwanda voort. Kinshasa blijft
Rwanda ervan beschuldigen ac
tief betrokken te zijn bij de
strijd in Oost-Zaïre en zelfs
Rwandese soldaten gevangen te
hebben genomen, terwijl Kigali
stellig blijft ontkennen.
Rwanda's president Pasteur Bi-
zimungu zei gisteren de kwestie
van de Banyamulenge in Zaïre
wel moreel te steunen.
De VN zijn nog steeds van
plan op het diplomatieke front
actie te ondernemen, maar zijn
er nog steeds niet in geslaagd
een speciale afgezant voor het
gebied te benoemen. Dit in te
genstelling tot de Europese
Unie die inmiddels een bemid
delaar naar Rwanda en Zaïre
heeft gestuurd.
De vluchtelingenorganisatie
van de Verenigde Naties (UNH-
CR) vreest dat het regenseizoen
de uitbraak bevordert van epi
demieën, vooral in het vluchte
lingenkamp Mugumga in Oost-
Zaïre. In het kamp zitten
400.000
Een Burundese legerwoord-
voerder heeft gisteren toegege
ven dat militairen zich schuldig
hebben gemaakt aan massa
moord in Zuidwest-Burundi. De
betrokkenen zijn aangeklaagd
door een militaire rechtbank.
Woordvoerder luitenant-kolo
nel Isaïe Nibizi, van het door de
Tutsi-minderheid gedomineer
de leger, noemt de moord op
talrijke boerenfamilies midden
oktober 'een smerige affaire'.
Hij erkent dat militairen dor
pelingen vermoordden die ze
beschuldigden van samenwer
king met Hutu-milities in de
streek. Het zou gaan om 112
burgers, mannen, vrouwen en
kinderen, uit het plaatsje Mata-
na, die op 13 oktober om het le
ven werden gebracht door mili
tairen.
onder meer in dat geen vonnis
sen van Amerikaanse rechtban
ken zullen worden erkend tegen
Europese bedrijven die met Cu
ba handel drijven. Ook bieden
de wetten EU-bedrijven de mo
gelijkheid om door Amerikaan
se autoriteiten geïnde schade
claims terug te vorderen.
Met de Helms-Burton-Act,
die onder Republikeinse druk
door het Amerikaanse Congres
is aangenomen, kan zo onge
veer alle handel met Cuba wor
den verboden, ook aan niet-
Amerikaanse bedrijven die ech
ter wel een vestiging in de VS
hebben.
Minister Van Mierlo van bui
tenlandse zaken noemde het
besluit gisteren 'politiek gezien
van grote betekenis', vooral om
dat de EU dit jaar nog niet op
veel gebieden heeft getoond dat
zij tot werkelijke actie in staat is.
Van Mierlo heeft nu een wapen
in handen tegen Stuart Eizen-
stadt, de Amerikaanse gezant
voor Cubaanse zaken, die van
daag in Den Haag op bezoek
komt.
kenhuis laten behandelen,
waarbij sommigen tweede
graads brandwonden op armen
en benen bleken te hebben op
gelopen. Dit onheil was veroor
zaakt door de waterkanonnen
van de politie, die de demon
stranten bespoten met een
mengsel van water en traanga-
schemicaliën.
De slachtoffers overwegen
een gezamenlijke aanklacht te
gen de kantonale regering van
Bern, die al een onderzoek naar
het politieoptreden is begon-
Boekarest Wat inflatie is, ondervindt deze
de Roemeense hoofdstad Boekarest
den lijve.
Voor het boodschappen doen, telt ze haar geld. In een paar dagen zakte de waarde van de Roemeense
munt van 3.500 lei voor een Amerikaanse dollar naar 4.000 lei per dollar. De nervositeit wordt nog aange
wakkerd door de komende parlements- en presidentsverkiezingen, aanstaande zondag.
foto reuters radu sigheti
Nee, nooit was hij in de concen
tratiekampen Keraterm of
Omarska geweest, antwoordde
Dusko Tadic op een vraag van
zijn Britse advocaat Steven Kay.
Voor Kay was het genoeg, maar
Tadic was nog niet klaar: „In
het mijncomplex (Omarska,
red.) ben ik nooit geweest, niet
voor, tijdens of na de oorlog. Ik
ben er nooit geweest, niet als
burger, niet voor zaken en nie
mand heeft mij ooit gedwongen
ernaar toe te gaan".
Week na week, dag in, dag uit
heeft de Bosnische Serviër men
sen voor het Joegoslavië-tribu-
naal hun meningen en verkla
ringen, hun waarheden en leu
gens over de oorlog in Bosnië,
over hem en zijn vermeende
misdaden horen geven. Altijd
hoorde hij te zwijgen. Zijn enige
inbreng in de rechtszaal vorm
den de haastig geschreven
briefjes die hij zijn advocaten
via de bewakers toestopte. Tij
dens zijn verhoor gisteren was
Tadic echter niets minder dan
een onstuitbare waterval.
Opvallend was de complete,
al dan niet goed ingestudeerde
metamorfose die Tadic in de
getuigenbank onderging na de
onthulling vorige week dat een
van de hoofdgetuigen van de
aanklager had gelogen. Van de
nors kijkende, verveeld en vaak
niet betrokken ogende man was
weinig over. Hier zat tussen
twee bewakers, dat wel een
vriendelijke, alerte man die met
open, welwillende blik de zaal
in keek en zonder mankeren op
alle vragen antwoord gaf.
Te veel soms. Telkens moest
Kay zijn cliënt tot langzamer
spreken manen, daar de tolken
al snel buiten adem raakten.
Tadic bleek daarbij zeer breed
sprakig en hij verloor zich in
eindeloos gedetailleerde ant
woorden.
In het urenlange verhoor
schetste Tadic van zichzelf het
beeld van een man die gruwde
van de nakende oorlog. Hij was
zijn woonplaats Kozarac ont
vlucht voordat de Servische
aanval op 24 mei losbarstte.
Volgens de aanklagers heeft hij
de Servische troepen voor en
tijdens de aanval hand- en
spandiensten verleend. Zijn
enige bezoek aan het concen
tratiekamp Trnopolje was vol
gens hem met een oude Servi
sche vriend die had gehoord dat
ministers bijeen zijn, dat het
niet aangaat om de crisis van de
ene sector naar een andere sec
tor door te schuiven. Hij zei ook
niet in te zien waarom Fischler
de rundvleescrisis wil koppelen
aan de zuivelproblematiek,
zoals de Commissaris heeft ge
daan. Volgens Van Aartsen is
het hoog tijd dat Fischler een
werkelijk ingrijpende hervor
ming van de rundvleesmarkt
nastreeft, 'maar dat type voor
stellen hebben we nog niet ge-
Er bestaan ook nog grote me
ningsverschillen tussen de
Commissaris en enkele landen
over het inzetten van premies
om de rundvleesproductie te
verminderen. Dat laatste is no
dig, omdat de vraag naar rund
vlees in de hele EU fors is terug
gelopen sinds de BSE-crisis dit
voorjaar uitbrak.
correspondent
De Ierse minister van landbouw
Ivan Yates wil vandaag probe
ren een doorbraak te forceren in
het al weken durende conflict
tussen de Europese landbouw
ministers en Eurocommissaris
Franz Fischler. De ruzie gaat
om de financiering van de hulp
aan de rundvleessector, die als
gevolg van de gekke-koeien-
ziekte BSE in een crisis terecht
is gekomen.
Fischler wil daar onder meer
premies voor gebruiken, die
normaal gesproken aan de ak
kerbouw ten goede komen. Ver
scheidene EU-landen, waaron
der Nederland, zijn daar fel op
tegen.
Minister Van Aartsen van
landbouw zei gisteren in
Luxemburg, waar de landbouw-
Kohl bespreekt
Oost-Timor
met Suharto
Amerikaanse bemiddelaar komt terug EU stuurt eigen gezant
De Duitse bondskanselier Hel
mut Kohl, op staatsbezoek in
Indonesië, heeft de situatie op
Oost-Timor 'op een intense ma
nier' besproken met president
Suharto. Dat zei hij gisteren tij
dens een persconferentie in Ja
karta.
De Oost-Timorese bisschop
en Nobelprijswinnaar Carlos
Belo heeft een voorgenomen
ontmoeting met Kohl afgezegd.
„Wij hebben er alles aan gedaan
om een ontmoeting tot stand te
brengen", aldus Kohl. Als reden
voor de afzegging werd ge
noemd dat Belo op dienstreis is
in zijn diocees.
Kohl sprak met Suharto ook
over de situatie van de mensen
rechten in de rest van het land.
De Duitse regeringsleider blijft
tot vandaag in Indonesië.
De Portugese kolonie Oost-
Timor werd in 1975 door Indo
nesië bezet en het jaar daarop
ingelijfd. Door het conflict tus
sen het Oost-Timorese verzet
en de bezettingstroepen vonden
200.000 mensen de dood.
Ondanks de mislukking van de
besprekingen over de Israëli
sche terugtrekking uit Hebron
onder regie van de Amerikaanse
gezant Dennis Ross hebben Is
raël en de Palestijnen besloten
door te gaan met de onderhan
delingen. Dat heeft de Israëli
sche radio gemeld. De delega
ties zouden vandaag weer bij
eenkomen op een niet nader
genoemde plaats.
Ross zal naar die regio terug
keren zodra de Palestijnse pre
sident Arafat weer terug is van
zijn Europese reis, heeft woord
voerder Burns van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken gisteren meege
deeld. Ross was gisterochtend
naar Washington vertrokken.
Ondanks alles blijven de VS
optimistisch over de spoedige
totstandkoming van een ak
koord. „Het duurt misschien
nog twee of drie weken. Er is
momenteel een crisis", aldus
Burns. Bij zijn terugkeer naar
Washington liet Ross zich in de
zelfde zin uit.
Arafat liet zich gisteravond in
Oslo optimistisch uit over een
goede afloop van de onderhan
delingen. De Palestijnse presi
dent zei dat hij zich niets aan
trekt van de kritiek die hij krijgt,
omdat hij een buitenlandse reis
maakt terwijl de onderhande
lingen in een kritiek stadium
zijn.
Om de Europese Unie een
grotere rol in het Midden-Oos
ten te laten spelen, hebben de
EU-ministers van buitenlandse
zaken gisteren in Luxemburg
besloten een eigen gezant te
sturen. Dat wordt de 45-jarige
Spaanse diplomaat Miguel An
gel Moratinos, nu nog de am
bassadeur van Spanje in Tel
Aviv. Het is echter niet de be
doeling dat hij als bemiddelaar
gaat optreden tussen Israël en
de Palestijnen.
Met de benoeming van Mora
tinos is een einde gekomen aan
een voor Europa vernederende
periode, waarin Israël en de
Verenigde Staten om het hardst
riepen dat de EU niets heeft te
zoeken in het vredesproces in
het Midden-Oosten. „Europa
wil niet de indruk wekken dat
het onverschillig aan de kant
staat, af en toe een zak geld in
die richting gooit en de politiek
aan de Amerikanen overlaat.
Dat kan niet", aldus minister
Hans van Mierlo van buiten
landse zaken gisteren in
Luxemburg. De EU is financieel
de grootste donor van het Mid
den-Oosten.
Israël heeft de afgelopen we
ken herhaaldelijk gezegd dat er
voor Europa geen plaats is aan
de onderhandelingstafel. Vol
gens Van Mierlo is dat echter
ook nooit door de EU nage
streefd. „Europa wil pas iets aan
de onderhandelingstafel doen",
zei hij, „als beide partijen vra
gen om hulp". De EU moet ech
ter evenmin, aldus de minister,
„de houding aannemen van o,
jullie willen me niet, dan doe ik
ook maar niets."
Moratinos geldt als een 'door
gewinterde diplomaat'. De EU-
ministers hebben bewust niet
voor een politiek zwaargewicht
als gezant gekozen. Dat zou de
moeizame verhouding met Is
raël er zeker ook niet beter op
hebben gemaakt. De EU hqeft
in de laatste weken bij herha
ling Israël beticht de grote
schuldige te zijn van alle recen
te geweld en spanningen.
Moratinos moet, in de woor
den van Van Mierlo, 'naar beide
kanten toe de ogen en de oren
van de EU' worden. Hij zal niet
alleen de ontwikkelingen tussen
Israël en de Palestijnen in de
gaten houden, maar ook met
andere landen in de regio als
Syrië, Egypte en Libanon con
tact houden.
mexico-stad» Dreigend puft de Mexicaanse vulkaan Popocatepetl wolken as en rook de lucht in. Gisteren
kwam de berg plotseling tot leven, maar volgens deskundigen hoeven omwonenden voorlopig geen ge
vaar te duchten. foto reuters
zijn zus daar verbleef.
Het verhoor van Tadic wordt
vandaag voortgezet.
De eveneens van oorlogsmis
daden verdachte Kroaat Zdrav-
ko Mucic, die in een speciale
VN-cel in Scheveningen zit, is
sinds 20 oktober in hongersta
king. Hij protesteert daarmee
tegen het feit dat nog steeds
niet zeker is wanneer zijn pro
ces begint. Dit heeft zijn advo
caat, mr. Tapuskovic, gisteren
in Den Haag gezegd.
De Duitse minister van bui
tenlandse zaken, Klaus Kinkel,
brengt donderdag een officieel
bezoek aan het Joegoslavië-Tri-
bunaal. Dat heeft het VN-hof in
Den Haag gisteren bekendge
maakt. Het belangrijkste doel
van het bezoek is het bespreken
van de samenwerking tussen
Duitsland en het Tribunaal.
moskou hans hoogenduk
correspondent
In de agenda van de Russische
president Jeltsin zijn alle afspra
ken voor deze week geschrapt.
De specialisten die hem voorbe
reiden op zijn hartoperatie wil
len routine-tests op hun patiënt
uitvoeren. Jeltsins woordvoer
der Jastrzjemski heeft dat laten
weten.
De 65-jarige Jeltsin ondergaat
waarschijnlijk in de tweede helft
van november een bypassope-
ratie. Het herstel zal enkele
maanden duren. Gedurende die
tijd moet een raad van vier de
zaken waarnemen. Die raad be
staat uit premier Tsjernomyr-
din, de leider van het presiden
tiële apparaat Anatoli Tsjoebais
en de voorzitters van de beide
huizen van het parlement.
De president heeft de laatste
weken geprobeerd met allerlei
maatregelen rust te garanderen
voor de tijd dat hij is uitgescha
keld. Inmiddels heeft hij ook
definitief afgerekend met gene
raal Korzjakov. Deze is uit het
leger ontslagen wegens het ver
spreiden van leugens over Jelt
sin en diens gezin. Korzjakov
was in juni al op voorstel van
Tsjoebais ontslagen als hoofd
van het presidentiële veilig
heidsapparaat. Hij had afgelo
pen weekeinde in het openbaar
Tsjoebais ervan beschuldigd sa
men met Jeltsins dochter Tatja-
na de feitelijke macht in het
land te willen c
Ouders krijgen
inzage dossier
zaak-Dutroux
De ouders van vermiste en door
Mare Dutroux vermoorde kin
deren krijgen inzage in alle juri
dische dosiers. Dat heeft de par
lementaire enquêtecommissie
besloten die onderzoek doet
naar de wijze waarop de zaak-
Dutroux is aangepakt. Momen
teel onderzoekt justitie op welke
wijze de ouders de dossiers zo
snel mogelijk kunnen ontvan
gen.
Binnen de Belgische parle
mentaire onderzoekscommissie
bestaat nog onduidelijkheid
over de vraag of de ouders ook
de resultaten van het 'onder
zoek naar het onderzoek' mo
gen ontvangen. De commissie
wil alle mogelijke procedure
fouten vermijden. Zij heeft over
deze vraag daarom twee experts
geraadpleegd. Die geven bin
nenkort uitsluitsel.
