Vredesprijs oogst veel lof Allah zij met generaal Dostum' 'Sorry Tony, het premierschap zit er niet in' 'Heli's Angels rukken op naar Oost-Europa' Economische top onzeker Buitenland Winnaar Nobelprijs Vickrey dood Ramos Horta: Guerillaman wordt keurige diplomaat Op de vlucht ZATERDAG 12 OKTOBER 1996 Busongeluk Estland, acht doden tallinn Een busongeluk in Estland heeft gisteren aan vijf schoolkinderen en drie volwassenen het leven gekost. Er vie len dertien gewonden. De bus was op de terugweg van een sportdag toen het in de flank werd geramd door een vrachtwa gen met boomstammen. Overlevenden zagen de vrachtwagen wild over de weg slingeren voor hij de bus raakte. Duitse Bondsdag krimpt in bonn» De Bondsdag, het Lagerhuis van het Duitse parlement, heeft gisteren besloten zichzelf te verkleinen van 672 volksafge vaardigden naar 598 om zo geld uit te sparen en de besluitvor ming effectiever te maken. De Bondsdag telde in 1990 nog 497 zetels, maar dijde sterk uit door de Duitse hereniging. De parle mentariërs besloten bij handopsteken dat er bij de verkiezingen van 2002 maar 598 volksvertegenwoordigers zullen worden ge kozen. Ebola-virus in Gabon eist zeven doden Brazzaville In het Afrikaanse land Gabon zijn zeven mensen overleden door toedoen van het Ebola-virus, heeft een woord voerder van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gisteren bekendgemaakt. Het is de tweede keer dit jaar dat het virus de kop opsteekt in Gabon. Het virus, dat bij acht van de tien slacht offers dodelijk is, veroorzaakt inwendige en uitwendige bloedin gen. Fransen krijgen nieuw nummer den haag Alle abonnees in Frankrijk krijgen een nieuw tiencij- ferig telefoonnummer. In Finland gaan de nieuwe nummers vrijdagavond om 11 uur in. In Frankrijk gebeurt dat op 18 okto ber om 23 uur. Dit heeft PTT Telecom gisteren meegedeeld. Koerier slikt 43 drugscondooms kuala lumpur» Een 25-jarige Brit heeft een poging tot drugs smokkel met de dood moeten bekopen. De man had in Maleisië 43 condooms met heroïne ingeslikt, om vervolgens het vliegtuig naar Thailand te pakken. Kort na aankomst op het toeristen eiland Penang zakte hij op straat in elkaar. Nadat omstanders de Brit naar een ziekenhuis hadden gebracht, bleek hij te zijn over leden aan een overdosis. Vijf doden bij bomaanslag Algerije algiers Bij een bomaanslag op een markt even buiten Algiers zijn gistermorgen vijf doden en zeventig gewonden gevallen, hebben ziekenhuisbronnen bekendgemaakt. Vrijdagmarkten zijn nu al zes weken lang het doelwit van aanslagen, waarvoor Algerijnse moslimextremisten verantwoordelijk worden gehou den. Linzenhap bij Indiase McDonald's new delhi» De bevolking van India kan morgen eindelijk kennis maken met de fastfoodketen McDonald's die een winkel opent in een winkelcentrum van de hoofdstad New Delhi. Opmerkelijk is dat de fastfoodwinkel als enige filiaal ter wereld geen rund vlees en varkensvlees serveert maar alleen schapenvlees. Tachtig procent van de Indiase bevolking wordt gevormd door hindoes die koeien als heilige dieren beschouwen. Verder wonen er in India ruim 110 miljoen moslims, voor wie varkensvlees onrein Massagraf gevonden in westen Liberia monrovia Ruim twintig lijken zijn opgegraven uit een massa graf bij de Liberiaanse plaats Senje. De stoffelijke resten zijn vrij wel allemaal van vrouwen en kinderen die vorige week door ge wapende strijders zijn vermoord. Een paüioloog-anatoom, Issac Moses, zei gisteren in Senje dat de slachtoffers met wapens en andere voorwerpen om het leven zijn gebracht. Volgens Moses moeten er meer massagraven rond Senje zijn. Nieuw middel tegen Alzheimer Jeruzalem» Israëlische wetenschappers hebben een middel ont dekt dat de symptomen van de Ziekte van Alzheimer kan ver minderen. De stof, een mengsel van fosfolipiden dat is gemaakt uit soja-lecithine, kan het geheugen van de patiënt en zijn her kenningsvermogen verbeteren, meldt The Jerusalem Post. De wetenschappers van het Kaplan Ziekenhuis hebben tests uitge voerd bij 96 patiënten. Aanslag op politicus in Bangladesh dhaka In de Bengalese hoofdstad Dhaka is een vooraanstaand lid van de regerende Awami Liga doodgeschoten, heeft de politie gisteren gemeld. De 45-jarige Obaidul Huq Babul overleed don derdagavond in het ziekenhuis nadat hij in het noordelijke stadsdeel Mirpur was neergeschoten door twee mensen die wis ten te ontkomen op een motorfiets. Babul was kandidaat voor de Awami Liga bij een verkiezing in het zuidelijke district Bhola. kopenhagen De Heli's Angels motorbende is van plan uit te breiden naar Oost-Europa en de voormalige Sovjet-Unie. Dat blijkt uit docu menten die eind september in beslag zijn genomen bij een in val in een clubhuis van de An gels in Roskilde, zo heeft de Deense politie gisteren bekend- „Het lijdt geen twijfel dat de Heli's Angels zich in het oosten willen vestigen", aldus Per Lar- sen, hoofd van een speciale brigade die zich met het geweld van motorbendes bezighoudt. „We weten dat ze contacten hebben met bewonderaars in Moskou en Sint Petersburg en dat ze vaak naar Rusland zijn gegaan." De uitbreiding naar het oos ten, met name Rusland, heeft ook te maken met de handel in verdovende middelen. „Drugs zijn daar erg goedkoop", aldus Larsen. De expansieplannen be vestigen zijn vermoedens over de criminele activiteiten van de motorbendes. De Deense Heli's Angels zou den Europa in drie zones willen verdelen. De eerste zou de Noordse landen, de Baltische staten, Rusland, Wit-Rusland-en Oekraïne moeten omvatten. De tweede zone betreft de Britse ei landen, terwijl de derde goed deels overeenkomt met het West-Europese vasteland. Deze laatste groep zou vaste voet moeten krijgen in Oost-Europa en de Balkan. De documenten kwamen bo ven water in een onderzoek naar de oorlog tussen de Heli's Angels en een rivaliserende mo torbende, de Bandidos. Bij deze bloedige vete zijn in de Noordse landen sinds 1994 acht doden en zestig gewonden gevallen. TEL AVIV GPD Het ziet er steeds meer naar uit dat de in Cairo te hóuden derde Economische Topconferentie voor Noord-Afrika en het Mid- den-Oosten zal worden uitge- steld. Vier weken voor het begin van de bijeenkomst is het poli- tieke klimaat in de regio zo slecht geworden dat nu zelfs in Israël stemmen opgaan om het y evenement naar een latere da- ffl turn te verschuiven. Ex-ambas sadeur Zalman Shoval, een ver trouweling van premier Benja min Netanyahu, zei gisteren dat de huidige sfeer 'niet geschikt' is voor een dergelijke bijeen komst. De economische topconfe renties zijn een gevolg van het onder premier Jitschak Rabin begonnen vredesproces. De eerste werd in 1994 gehouden in Casablanca, de tweede een jaar later in Amman. Het was de sterk verbeterde sfeer in het Midden-Oosten die het moge lijk maakte dat zakenlieden en politici uit Israël, alle hoeken van de Arabische wereld, het westen en Zuid-Oost-Azië el kaar konden ontmoeten. Vooral Israël profiteerde daar econo misch van. mazar i sharif vervolg voorpagina Dostum loopt omgeven door bodyguards de trap van het paleis af. Daar wachten al enkele uren in de schaduw 56 dorpsoud sten uit de provincie Saripul, ten westen van Mazar I Sharif. Ze willen overeenkom stig een eeuwenoude traditie in Afghanistan hun loyaliteit bewijzen, in dit geval tegen de Taliban uit het zuiden. Ze zijn afkomstig van verschillende stammen: Tadzjiken, Oe- zbeken, Turkmeni's, Hazzara's en zelfs Pat hanen - de Talibs zijn ook Pathanen. De met tulbanden getooide en in traditionele kleding gehulde dorpsoudsten krijgen alle maal een lichte handdruk van de 'vorst'. Een dorpsoudste staat op en begint een lofrede op Dostum. „We zijn afkomstig van verschillende etnische groepen en steunen generaal Dostum, Allah zij met hem, en zijn troepen hier in het noorden. Wij zijn bereid u tot onze laatste druppel bloed te verdedi gen." Een andere stamoudste vraagt om wapens. „Wij willen u en Afghanistan ver dedigen." De andere dorpsoudsten knikken goedkeurend. Dostum lacht vriendelijk, waarna de 'loyaliteits-sessie' is afgelopen. De dorpsoudsten lopen op hem af om nog even wat persoonlijke problemen met de Oezbeekse leider te bespreken. Ook dat is de Afghaanse traditie. Daarna wandelt de generaal in onze richting. We mogen twee vragen stellen. Wat zijn uw bedoelingen in Afghanis tan? En met de Taliban? Dostum: „Ik ben voorstander van het herstel van de vrede in Afghanistan door onderhandelingen met alle partijen. Alle problemen moeten worden opgelost aan de onderhandelingstafel. Ook de Taliban moe ten hun problemen door dialoog oplossen, anders zal er weer oorlog ontstaan en bloed worden vergoten. Op dit moment zijn er geen gevechten tussen mijn troepen en die van de Taliban." Wat heeft u met Masud afgesproken? Dostum: „Als de troepen van Masud on der zware militaire druk komen te staan en ze te vaak worden aangevallen door de Tali- ban-militie, dan zal ik Masud militair steu nen. Dat hebben we afgesproken." De generaal neemt afscheid en loopt de trap weer op naar zijn paleis. amsterdam ap Indonesische regering verbitterd dat prijs naar 'politieke opportunist' gaat Bittere afwijzing en grote vreugde. Dat waren de reacties gisteren van de Indonesische regering en de rest van de wereld op de bekendmaking van de winnaars van de No belprijs voor de Vrede van dit jaar, de Oost-Timorese bal ling Jose Ramos Horta en de Oost-timorese bisschop Carlos Felipe de Xomenes Belo. Met de toekenning van de prijs heeft de Indonesische regering nog nooit zo'n duidelijke internationale afwijzing gekregen van zijn an nexatie van Oost-Timor. oslo/jakarta/den haag rtr/afp/anp Een Indonesische regerings woordvoerder noemde het be sluit van het Nobel-Comité gis teren meteen 'verrassend en ta melijk spijtig'. Hij maakte Ra- new york ap De econoom William Vickrey (82), die dinsdag werd onder scheiden met de Nobelprijs voor economie, is gisteren over leden. De Amerikaan van Cana dese afkomst Vickrey werd don derdagnacht, kort voor midder nacht, bewusteloos hangend over het stuur van zijn auto ge vonden door een mede-wegge bruiker op een snelweg 50 kilo meter ten noorden van New York. Hij was. onderweg naar een conferentie van weten mos Horta uit voor 'een politie ke opportunist die het Oost-Ti morese volk voor zijn eigen be lang manipuleert.' Op de per soon van Belo wilde hij niet in gaan. President Joao Sampaio van Portugal, dat steeds de Oost-Ti- strijd heeft gesteund, sprak van een 'geweldige ver rassing'. Ook minister Pronk van ontwikkelingssamenwer king noemde de toekenning 'in teressant, verrassend en welver diend'. Hij is blij dat de Nobel prijs steeds vaker de aandacht vestigt op kwesties die 'in de aandacht lijken weg te zakken'. Minister Van Mierlo van bui tenlandse zaken erkende dat de Nobelprijs de kwestie-Oost-Ti- mor weer op de agenda zet en hoedde zich verder voor politie ke uitspraken die de betrekkin gen met Indonesië kunnen be lasten. Mensenrechtenorganisa ties als Amnesty International en de Indonesische activist Poncke Princen zijn zeer blij met het eerbetoon aan de Oost- Timorezen. Een 'zeer ingenomen' Vati- caan prees Belo als 'een man van de kerk die zich onvermoei baar inzet voor vrede door dia loog'. De vredesprijs die is ver leend 'aan twee strijders voor het zelfbeschikkingsrecht van Oost-Timor: bisschop Carlos Felipe de Ximenes Belo, en de in ballingschap levende verzets strijder José Ramos Horta' wordt binnenkort uitgereikt. Bisschop Carlos Filipe Ximenes Belo is een sleutelfiguur in deze 'door Indonesië bezette voorma lige Portugese kolonie. Dertien jaar lang heeft hij aan de ene kant weten te voorkomen dat de bitterheid van de Oost-Ti- morese bevolking over de Indo nesische heerschappij over het gebied de pan uit zou rijzen, terwijl hij aan de andere kant onvermoeibaar bij Jakarta heeft aangedrongen op een vreedza me oplossing. Als bisschop heeft Belo grote invloed op het grotendeels katholieke Oost-Ti mor. De 730.000 Oost-Timore- zen respecteren hem niet alleen als geestelijke maar ook als een gelijke, een man van eenvoudi ge komaf die ellende en armoe de heeft overwonnen. Beio's va der, die onderwijzer was, stierf toen de latere bisschop twee jaar oud was. Als kind werkte hij op het land, hoedde de water buffels, en leerde zichzelf lezen en schrijven. Hij werd voor priester opgeleid in Lissabon, waar hij dertien jaar heeft ge woond (Oost-Timor was toen nog een Portugese kolonie) en behaalde later de doctorstitel in Rome. Volgens mensen die hem persoonlijk kennen is de 48-jari- ge geestelijke een intelligente man met een onafhankelijke geest en een spits gevoel voor humor. Hij luistert graag naar de muziek van The Beatles, en spreekt Portugees, Engels, Spaans, Indonesisch, Duits en het Oost-Timorese Tetun. „Als hij geen bisschop was, zou hij manager van een groot bedrijf kunnen zijn, of pre mier", aldus de specialist in in ternationale betrekkingen Ar nold Cohen, die aan een biogra fie van Belo werkt. Belo is ook een bescheiden man. .Andere mensen hebben meer recht op deze prijs dan ik", zei hij toen hij te horen had gekregen dat hij de Nobelprijs voor de Vrede had gekregen. „De prijs is niet voor mij alleen, maar voor alle Oost-Timorezen die hard hebben gewerkt voor de vrede. In 1983 werd hij tot bisschop benoemd. Vanaf dat De Oost-Timorese bisschop Carlo Belo gefotografeerd op 13 januari vorig jaar. foto reuters heeft hij geijverd voor een ge weldloos eind aan de Indonesi sche bezêtting. Hij heeft nooit een blad voor de mond geno men als het erom ging de Indo nesische militairen te bekritise ren, maar evenmin spaart hij de jonge Oost-Timorezen die de onafhankelijkheid met geweld willen bevechten. Volgens Cohen is het vooral aan Belo te danken dat de ge wapende beweging die vecht voor de onafhankelijkheid maar weinig volgelingen heeft. Vol gens de Indonesische militaire autoriteiten zijn er maar 200 guerrillastrijders. „Als Belo er niet was, dan zou de hele zaak in de lucht vlie gen", zegt Cohen. „Hij is de he le dag bezig met het tegengaan van geweld". De bisschop, wiens dagen om half zes 's och tends beginnen, maakt werkda gen van zestien uur. Zijn populariteit bij de bevol king heeft hem in Jakarta ge haat gemaakt. De Indonesische regering zou liever een bein- vloedbare kerkleider zien. Oost- Timor is het enige katholieke gebied in het merendeels isla mitische Indonesië. De in ballingschap levende Oost- Timorese verzetsstrijder Jose Ra mos Hora. foto anp jaar in Den Haag van de UNPO- award, een prijs van de organi satie van niet-vertegenwoordig- de naties en volkeren, zei hij dat een onafhankelijk Oost-Timor nog steeds een realistische optie is. „De recent gestarte uitzen dingen van een Portugees satel- liet-tv-station naar onder meer Oost-Timor zijn een teken aan de warid dat de repressieve re geringen hun greep op de situa tie verliezen." De immer correct geklede en altijd met een vlinderdasje ge sierde Ramos Horta, staat be kend als een onvermoeibaar voorvechter voor de Oost-Timo rese onafhankelijkheid. Behalve als woordvoerder treedt hij ook op als persoonlijk vertegen woordiger van Fretilin-leider Xanana Gusmao die momenteel op Java een gevangenisstraf uit zit van twintig jaar. „Mijn lei der" noemt Ramos Horta hem ook. Mede daarom meent de kersverse winnaar van de No belprijs voor de Vrede dat hij liever diens naam dan die vaq hemzelf in Oslo had gehoord. Premier Major blaakt van zelfvertrouwen op Conservatieve partijconferentie londen hans geleünse correspondent In decibellen gejuich en applaus voor de leiders was er grote overeenkomst tussen de gisteren in Bournemouth afgesloten Conservatieve partijconferentie en die van Labour een week eerder in Black pool. Maar één detail gaf een groot ver schil weer: Het gedrag van hun echtge notes. Geroutineerd kwam Majors 'geheime wapen', huisvrouw Norma, na de bevlo gen toespraak van de partijleider-pre mier op het podium aan zijn zijde staan. Beschermend legde honest John een arm om haar schouders en breed lachend de zaal inkijkend namen zij gezamenlijk de staande ovatie in ontvangst. Een toneel tje dat ouderwetse degelijkheid uitstraal de. Vorige week haalde Labour-leider To ny Blair zijn echtgenote Cherie met een gebiedend handgebaar het podium op. De succesvolle advocate moest haar zelf standige natuur kennelijk zo'n geweld aandoen. Haar adorerende blikken leken net zo echt als een kunstgebit. Dit verschil tussen jezelf kunnen blij ven of een rol spelen, liep als een rode draad door Majors afsluitende toespraak. Ook in stijl. Major was onderkoeld, sprak rustig, toonde zich geen grijze muis maar een politiek conferencier met ge vatte kwinkslagen, en onderstreepte dat de Tories altijd zichzelf blijven en trouw zijn. Blair acteerde vorige week met bre de armgebaren en veel stemverheffingen om duidelijk te maken dat hij grootse vi sies op een andere toekomst heeft en zijn partij een gedaantewisseling heeft ondergaan. Die ontspannen presentatie leverde Major voor het eerst in tijden weer een winnaar-image op. „Major heeft kans gezien de Conservatieven te verenigen. Hij heeft duidelijk gemaakt dat het on danks de voorsprong van Labour in de opiniepeilingen geen gelopen koers is met de verkiezingen", oordeelde een po litiek ervaren BBC-correspondent. Major benadrukte dat het geweldig goed gaat met het Verenigd Koninkrijk: lage infla tie, meer werkgelegenheid, hogere lo nen, lagere hypotheekrente. Zijn belof ten voor de toekomst, bedoeld voor het Tory-verkiezingsmanifest, waren dan ook gematigder dan die van Labour. Niet 15 of zelfs 10 procent als laagste belas tingtarief, maar terug van 24 naar twin tig. Hij beloofde meer geld voor de noodlijdende nationale gezondheids zorg, ieder jaar meer dan compensatie van het inflatiepercentage, maar vermeed een bedrag te noemen. Hij haaldè stokpaardjes van stal, die er bij de bevolking in gaan als koek: stimulering van jeugdsport door een team van sport - vedettes als ambassadeurs naar scholen te laten afreizen, vermindering en gelei delijk afschaffing van belasting op spaar tegoeden en erfenissen en vooral keihar de aanpak van kleine misdaad. Vooral zijn voornemen om jonge van dalen letterlijk aan de leiband te leggen door elektronisch huisarrest, oogstte donderend applaus. Elektronisch toe zicht gaf de zaal, en blijkens de opinie peilingen ook het land, een groter gevoel van veiligheid, zeker nu dit ook gaat gel den voor vandaaltjes in de leeftijd van tien tot vijftien jaar. Natuurlijk kwamen er van buiten de zaal protesten. Van de reclassering bij voorbeeld die meteen liet weten dat jon geren elektronisch aan huis te binden geen zin heeft en vernederend is. Of van de onderwijsbonden, die klaagden dat hij geen extra geld voor onderwijs heeft uitgetrokken, terwijl de gezondheidszorg kritisch vaststelde dat hij aan zijn belof ten geen prijskaartje hing. Maar vooralsnog deert het Major wei nig. Zijn partij kwam tot op het bot ver deeld over Europa naar Bournemouth en hij slaagde erin althans vanaf het grote podium de neuzen naar één kant te krij gen. Door de onderlinge meningsver schillen in het kabinet (voorlopig?) te be graven, kreeg Major de partij op één lijn. Major heeft de Conservatieven hun zelf vertrouwen teruggegeven. De Tories omarmden hun leider als de straatvech ter uit een wijk waar de meesten van hen geen stap zetten, het Londense Brixton. Het maakt de rolverwisseling in de Britse politiek volledig: de Tory Major, de scho lier van een volksschool die tegen de ver drukking in op eigen kracht zijn kansen greep, tegenover Tony Blair, zoon van welgestelde Tory-ouders, de kostschool jongen die op latere leeftijd het socialis me omarde. „Meneer Blair vraagt: ik ben geen soci alist meer, mag ik nu premier worden. Sorry, Tony, die job is al vergeven", grapte Major. Het klonk niet eens onge loofwaardig. Met de toekenning van de No belprijs voor de Vrede aan de Oost-Timorese balling Jose Ra mos Horta heeft Indonesië gis teren duidelijker dan ooit tevo ren een afwijzing gekregen van zijn annexatie van Oost-Timor. Want de 46-jarige Ramos Horta, die in Australië in ballingschap leeft, is in de internationale we reld bij uitstek de vertegen woordiger van de onafhanke lijkheidsbeweging voor Oost-Ti mor. Hij is geboren in de tijd dat het land nog een Portugese ko lonie is en heeft een Portugees paspoort en een Portugese va der. De voormalige buitenland secretaris van de verzetsbewe ging Fretilin, begonnen als gue- rillastrijder, ontvluchtte zijn land drie dagen voor het Indo nesische leger in 1975 binnen viel. Sindsdien leidt Ramos Hor ta een lobby voor zijn bezette land en andere onderdrukte volkeren. Hiervoor reist hij de gehele wereld af. Daarnaast geeft hij op de rechtenfaculteit van New South Wales in Sydney colleges over diplomatie. Ramos Horta heeft rechten gestudeerd in de Verenigde Staten. Bij de uitreiking eerder dit schappers. Aangekomen in het ziekenhuis bleek hij dood. Vickrey stond bij zijn studenten bekend als een verstrooide pro fessor met sportieve inslag om dat hij vaak rolschaatsend naar de universiteit kwam. Man gijzelt zes. mensen in Duitse bank kuenzelsau ap In de Zuid-Duitse plaats Neu- enstein houdt een man sinds gistermiddag zes mensen in gij zeling in een bank. Hij eist vijf miljoen mark losgeld en een vluchtauto, zo heeft de politie gemeld. De gijzeling begon om vijf uur 's middags. In twee telefoonge sprekken met het radiostation Regenbogen in Mannheim heeft de gijzelnemer deze eisen her haald. Hij dreigde een van de gijzelaars dood te schieten als daaraan niet binnen vijf uur ge hoor zou worden gegeven. De politie heeft het gebied rond de bank hermetisch afgesloten. Helikopters met scherpschut ters zijn in Neuenstein geland. Neuenstein ligt in de deelstaat Baden-Wuerttemberg. kabul» Een jonge Afghaanse is samen met haar broertje op de vlucht in een dorpje even ten noorden van de Afghaanse hoofdstad Kabul. Gisteren hebben ook alle hulporganisaties laten weten dat de grond in Kabul ze te heet onder de voeten is geworden sinds de strijd tussen de Taliban en een nieuwe alliantie van drie strijd krachten in het noorden van het land is opgelaaid. foto reuters Patrick de moirmont

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1996 | | pagina 5