1
De ijsduivels komen eraan
Tuinieren
Hulpjes als kolenschoppen
1
1
1
t^IÜ
iTERDAG 12 OKTOBER 1996
Vraag en antwoord
i het voorjaar ver-
we ze heilig:
Je laatste nachten
32het vorst aan de
frond. We hebben
iet rond half mei
'RMATiijver de ijsheiligen.
kondigen het
ieskoude nachten
rardig duivels,
hebben het
/er de ijsduivels
Je evenveel scha
kunnen aanrich-
én als hun heilige
grwanten.
Ï21O0Ï Normalerwijze
"^[omen de ijsduivels
.'fond half oktober
|m hun schadelijke
-Jyerk te doen. Maar
kan van jaar tot
verschillen,
lebben we pech
Jan zijn ze er al be
\?in oktober, boffen
dan wordt het
}ind oktober. Even-
Is heiligen luiste-
.en ook duivels niet
1 Vulvar onze bereke-
f 2 hingen. In elk geval
3.js het nu de tijd om
j kijken wat er zoal
J 3ftaar binnen moet
J 3 pf eventueel be-
:hermd moet wor-
len tegen duivelse
•lagers.
beginnen
doneinet vaste planten.
korten we iets in, maar
niet te veel. Overblijven-
stengels vormen een be
nutting voor ondergrondse
Jelen en geven onderdak aan
lerlei nuttig gedierte. Het een-
ige goed gaat zonder meer
laar de compost zodat er vol
doende plaats komt voor bollen
if vroege bloeiers zoals violen,
.muurbloem en dergelijke. Knol-
itgerjen en bollen moeten de grond
nadat overtollige boven-
tndse delen tot op ongeveer 5
zijn afgesneden. Dahlia's en
ïolbegonia's worden zorgvul-
ig van alle aarde ontdaan,.
houden kluit. Een
jrorstvrije plaats is noodzaak.
En nu het steeds terugkeren-
Ide probleem van ons toene
mend aantal kuipplanten. Ge
lukkig heb ik dit jaar een paar
potten met eenjarige blauwe
(vinde (sprookjesachtig mooi),
pie kunnen naar de compost.
ILLUSTRATIE HAN
Maar anders is het gesteld met
de oleanders, de Cestrum, de
kamersinaasappel en nog meer
van dat soort zoals kamerazale
a's. Al dat spul moet naar bin
nen eer het hard vriest, al weet
ik uit de praktijk dat een enkele
graad vorst alleen de fuchsia's
schade berokkent. Die kunnen
echt niets hebben. Zelfs de ge
raniums kunnen in de herfst
een enkel nachtje vorst met
succes overleven, maar de fuch
sia geeft de strijd op. Dus, die
op de allereerste plaats naar
binnen. Ze kunnen, net als ole
anders, wel zonder of met
nig licht toe, maar dat gaat
op voor Cestrum en kameraza
lea of voor de kamersinaasap
pel. Die moeten heel veel lichl
en een temperatuur rond 10
graden. Voor de fraaie Cestrum
geldt: vooral niet snoeien want
aan de uiteinden vormen zich
straks de verrassend mooie
trossen met roserode bloemen.
En nu de tuin. Wat doen we
met planten die weinig vorst
kunnen verdragen? Het blijven
zorgenkinderen. Beschermen
met takken van coniferen als
het flink gaat vriezen of met
zakken van papier danwel met
stukken karton. Plastic voldoet
niet, zelfs gaatjesplastic voldoet
alleen rond potten en aarde. Tot
slot nog het advies om vooral
nooit turf te gebruiken voor be
scherming van vaste planten.
Turf kan rot (vooral bij chrysan
ten) veroorzaken en hoort al
leen thuis bij rhododendrons,
azalea's en heideplanten. Ook
rozen hebben liever stro en rui
ge mest dan turf.
Ziezo, de tuinliefhebbers kun
nen weer aan het werk, al dach
ten ze ervan af te zijn nu de
winter in aantocht is. Niets er
van. Echte tuinliefhebbers blij
ven aan het werk.
Uitgebloeide bloemen, doorge-
wortelde aarde samen met
'compostkorrels' in een dicht
gebonden plastic zak: ziedaar
dat wordt prima compost vol
gens T. de Vries-Dussoren uit
Haarlem. Er zit kennelijk vol
doende lucht in die zak, want
lucht is nodig voor het verte
ringsproces. In elk geval een
prima idee voor balkonbezit-
ters, waarvoor mijn dank.
Maar nu de vraag: kan ik hier
mee doorgaan? Ja, wis en zeker,
mits er nooit en te nimmer aan
getaste of door insecten belaag
de delen in de zak gaan en mits
deze compost aangevuld wordt
met verse aarde en eventueel
iets organische mest. Verder
lijkt het me verstandig om de
inhoud midwinter bij felle kou
even door en door te laten be
vriezen om eventele belagers
van planten kwijt te raken. Nog-
ihaals: prima idee. Waarvoor
dank.
De emelt is de larve van de
landpootmug. Hij leeft als een
echte vegetariër onder de grond
van plantendelen en verpopt
zich einde van de zomer. Dan
ontvlucht hij letterlijk het aard
se bestaan om als grote, niet
stekende, mug veertien dagen
verder te leven. In die twee we
ken legt de mug wéér eitjes in
de grond. Mevrouw Maas uit
Aerdenhout kreeg het advies
om gif te strooien toen vogels
en masse gebruik maakten van
het tafeltje-dek-je van uitvlie
gende muggen. Zonder meer
een slecht advies. Gif is altijd
slecht en muggen eten niet,
maar drinken. Waarschijnlijk
zijn er alleen wat vogels bezwe
ken. De vraag: wat nu? In elk ge-
GREET BUCHNER
geeft antwoord op
al uw tuinvragen
val het gras dat door de vogels
beschadigd is herstellen. Waar
schijnlijk zitten er nog veel ge
zonde wortels, dus alleen goede
aarde en daarmee de slechte
plekken opvullen. Dan flink wat
graszaad, afdekken, aandrukken
en flink gieten om vogelvraat te
voorkomen.
Blijft de herfst redelijk zacht dan
zal het gras goed kiemen.
Mocht alles mislukken dan kan
er volgend vooijaar alsnog inge
grepen worden. En de emelten?
De mogelijkheid bestaat dat de
muggen weer eitjes leggen. Dan
is er volgende zomer kans op
emelten. Makkelijk kwijt te ra
ken. Hoopjes met een mengsel
van 2 delen stroop, 1 deel zeme
len (of havermout), 1 deel zaag
sel neerleggen. Dan zwart plas
tic erover.
De emelten komen op de lek
kernij af en zien niet dat het
licht wordt 's morgens zodat we
ze kunnen vangen. Mijn kippen
zijn er gek op, net zoals alle vo
gels. Een zoele zomeravond
geeft het beste resultaat. Emel
ten kunnen niet worden voor
komen door het strooien van
kunstmest. Dit jaar heb ik ook
enkele grasvelden vol poppen
gezien bij fervente kunstmest
strooiers.
Tja, die blauwe regen. Die be
zorgt af en toe zijn bezitters grij
ze haren omdat hij niet wil
bloeien. Zo ook bij mevrouw
Samson in Haarlem. Het niet-
bloeieri heeft een simpele oor
zaak. De twee planten die zo
fantastisch groeien en niet
bloeien zijn zaailingen van
slechte kwaliteit, dus van een
soort dat niet of pas na jaren
bloeit. Er is maar één oplossing:
eruit met die handel en nieuwe
planten erin, indien bloem ge
wenst is. Er zijn mensen die
blauwe regen alleen kopen in
de tijd dat er al bloemknoppen
in zitten. Uiteraard container-
planten. Dan is men zeker van
bloei. Persoonlijk zou ik één
plant laten groeien, elke herfst
flink insnoeien op een paar
ogen en dan alle zijtakken. Mis
schien komt er ooit bloem. Die
andere zou ik vervangen door
een exemplaar dat wél bloeit.
Ter aanvulling: mijn blauwe re
gen is twintig jaar oud en heeft
nog nimmer gebloeid, alle in
snoeien ten spijt. Ik hou hem
voor het blad.
en zo zijn ijsduiveltjes baanbrekers voor de
lentekoninginnen, die graag bij u in de grond willen,
ze wachten bij:
garden-centre
bloeme ndaal bv.
hoogmadeseweg .leiderdorp
Voor het opruimen van tuinaf
val wordt maar al te vaak een
luidruchtige bladzuiger ge
bruikt. Wie zijn handen, maar
ook buren en milieu wil sparen,
kan voor dat werk ook 'Scoops'
gebruiken. Dat zijn groene
kunststof handscheppen. Die
kunnen na het bijeenharken
grote hoeveelheden gras, blad,
snoei- en ander tuinafval mak
kelijk en snel in één keer oppak-
i de kruiwagen miete
ren voor afvoer naar compost-
hoop of groencontainer.
Te koop bij de betere tuincen
tra. Prijs per paar 17,95 gulden.
1
F
1
W
D
A
E
E
L
2
C
T
A
M
P
K
E
R
3
T
A
O
L
R
E
N
T
4
T
1
M
P
A
E
L
A
5
T
O
N
E
G
V
A
L
6
H
O
A
N
D
E
G
7
P
R
O
D
P
E
R
8
T
S
A
B
1
E
S
L
9
1
N
T
G
O
W
O
10
E
A
S
F
E
A
L
T
11
P
O
M
L
D
E
A
R
12
T
O
E
A
T
L
E
R
13
T
G
A
N
K
E
O
R
14
Z
U
E
1
N
D
1
G
OPGAVE
OPLOSSING
CITAAT
iStreep op elke regel de letters
21 l4veg, die samen het woord vor-
GR imen dat overeenkomt met de
jomschrijving. De resterende let-
Jters vormen van boven naar be-
ineden en van links naar rechts
'een citaat.
UB Horizontaal:
AX dl. trouw; 2. kampeerwagen; 3.
dags.aanleg; 4. Afrikaanse antilope; 5.
igelukje; 6. bedreven; 7. netjes;
w. lijst; 9. voetbalterm; 10. ma-
Iteriaal voor wegverharding; 11.
ingedijkt land; 12. claxon; 13.
vaartuig; 14. spaarzaam.
KRUISWOORDRAADSEL
IAI RI K I
HEINZ
SSE/A/Z, P/T /S" OA/ZE A//EDWE
&OLE-PEO. DOG ALS JE EEM ETE&Z.
EEA/ LESJE W/ET AJEMEA/.
-O o
/VEE EED AA/ATT,
MET YOO/Z Ai/J
iD
/ET <SA MET EDEEEAS
EE&EAS EE AS
E/EEETJE
TOMPOES
Tom Poes en het boze oog
Enige tijd later bereikten heer Bom
mel en Tom Poes het dorpje Ooikooi
en namen hun intrek in de plaatselij
ke herberg. „Welkom", sprak de ho
telier vormelijk. „Ik hoop, dat de he
ren zich thuis zullen voelen in deze
eenvoudige onderneming." „Ik ook",
zei heer Ollie opgewekt. Hij was blij,
dat hij niet de schuld van de aanrij-'
ding gekregen had en daarom had hij
zich niet laten neerdrukken door de
verhalen over het boze oog. „Wij
hebben trek", verklaarde hij. „Een
eenvoudig, doch voedzaam maal zou
wel smaken. Iets met truffels en ka
poenen, wat jij, Tom Poes?" De
waard betrok enigszins. „Zou u dat
nu wel doen?" vroeg hij, achter zijn
toog vandaan komend. „Ach, heren,
zo'n overvloed trekt kwade invloe
den; wees toch voorzichtig!" „Wat
een onzin!" riep heer Ollie uit. „Ik
ben in de bloei van mijn leven en ik
heb altijd goed gegeten; maar van
kwade invloeden heb ik nooit last ge
had. Zeg nu zelf, jonge vriend!"
„Hm", zei Tom Poes. „De heren
moeten het zelf weten", hernam de
hotelhouder. „Sober en vol onthou
ding, zo is het lot van de rechtscha
pene. Maar ja, u bent vreemdelin
gen..." Hij haalde de schouders op en
begon de maaltijd te bedisselen ter
wijl zijn gasten aan een tafeltje bij
het raam plaats namen. „Dat gepraat
over kwade invloeden vind ik maar
vreemd", zei heer Ollie. „Vooral wan
néér het iets met eten te maken
heeft. Als heer ziet men de dingen
graag van de aangename kant." Tom
Poes antwoordde niet direct. De
waard had een schotel binnenge
bracht en nu zag hij in de duisternis
buiten een paar felle ogen verschij
nen die begerig naar de geurige
damp keken...
H
W
DOOR JAN VISSER
De afgelopen weken is de IJslandse vulkaan Bardar-
bunga actief geworden onder Europa's grootste glet
sjer de Vatnajokull. Veel mensen vragen zich af of de
ze uitbarsting van invloed zal zijn op de klimatologi
sche huishouding. Vulkaanerupties braken stof en
gassen tot op zeer grote hoogten in de atmosfeer
waardoor het zonlicht wordt getemperd en de tempe
ratuur enkele jaren achtereen gemiddeld lager uitvalt.
Op mondiale schaal bekeken ongeveer 0.3 graad.
De IJslandse uitbarsting zal echter het klimaat niet
beinvloeden. D$ stof/gaswolk reikt niet hoger dan 6-7
kilometer in de atmosfeer. Verticale luchtbewegingen
en neerslag wassen het stof daardoor uit de lucht. Bo
ven de 15 kilometer hoogte zijn de verticale bewegin
gen echter gering en komt geen neerslag voor. Daar
door kan het stof zich, zoals enkele jaren geleden met
de Filippijnse vulkaan Pinatubo gebeurde, geruime
tijd handhaven.
Na het sombere weer van de afgelopen tijd is er dit
weekeinde ruim baan voor de zon. Vanochtend zijn er
eerst nog wolkenvelden maar vanmiddag, wanneer de
maan voor de zon schuift, perioden met zon. De tem
peraturen lopen op tot 15-16 graden en de zuidelijke
wind wordt aan de kust vrij krachtig.
Morgen nog wat warmer dan vandaag. Het kan 17-18
graden worden en opnieuw overheersen de perioden
met zon. De wind krimpt nog iets, zuid tot zuidoost,
maar houdt dezelfde sterkte.
Ook maandag nog middagtemperaturen boven de 15
graden maar de bewolking wordt al dikker. Van dins
dag af kan er periodiek enige regen of enkele buien
vallen en de temperatuur gaat enkele graden omlaag.
Gisteren vooral in het binnenland een mistige och
tend. In de kustgebieden kwam vrijwel geen mist voor
en later op de ochtend brak de zon enige tijd door. 's
Middags opnieuw wolkenvelden en een'geleidelijk tot
matig toenemende wind uit zuidelijke richtingen.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
Wisselend bewolkt en en
kele buien, in het noorden
en midden op zondag een
winterse bui, mogelijk met
onweer. Vooral op zater
dag nog veel wind. Mid-
dagtemperatuur van 2 gra
den in het noorden tot 12
in het zuiden.
Veel bewolking en af en
toe regen. Zondag in het
midden en noorden perio-
gend droog. Tijdelijk veel
wind. Middagtemperatuur
in het zuiden rond 13 gra
den, elders dalend van 8
graden op zaterdag tot
omstreeks 4 op zondag.
Oenemarken:
Van het zuiden uit geleide
lijk meer zon. In het uiter
ste noorden op beide da
gen kans op wat regen Middagtempera
tuur oplopend tot ongeveer 15 graden
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Veel bewolking. In Ierland en Schotland
perioden met regen en veel wind. Zon
dag ook in Wales af en toe regen. In het
zuidoosten op beide dagen kans op wat
zon. Middagtemperatuur oplopend tot
ongeveer 17 graden op zondag. In ge
bieden met regen aanmerkelijk lager.
België en Luxemburg:
Zaterdagochtend kans op mist. Verder
perioden met zon en droog. Middagtem
peratuur oplopend tot rond 18 graden
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zaterdagochtend plaatselijk mist. Ver
der flinke perioden met zon en droog.
Zondag in Bretagne en de Vendee meer
bewolking, mogelijk wat regen en aan
trekkende wind. Middagtemperatuur op-
Duitsland:
Zaterdagochtend plaatselijk mist.
der perioden met zon en droog. Zondag
zelfs vrij zonnig en middagtemperatuur
oplopend tot 17 graden in het noorden
i 21 n
pend tot or
ig, in hét r
Portugal
Eerst nog zon. Zaterdag in de loop van
de dag toenemende bewolking en vooral
op zondag enkele buien, met een kans
op onweer. Middagtemperatuur onge
veer 21 graden
Madeira:
Vrij veel bewolking en kans op een bui,
mogelijk met onweer. Zondag in de loop
van de dag meer zon. Middagtempera
tuur ongeveer 21 graden, zondag wat
Spanje:
Overwegend zonnig Zondag van het
westen uit meer bewolking en vooral in
het westen en noordwesten een enkele
bui, mogelijk met onweer. Maxima van
21 graden in het noorden tot 25 aan de
costa's in het zuiden en zuidoosten.
Canarische Eilanden:
Op de zuidstranden flinke perioden met
zon en middagtemperatuur ongeveer 25
graden In het noorden meer bewolking
en be.de dagen kans op een bui.
Marokko:
Westkust: Flinke perioden met zon en
vrijwel overal droog. Zondag meer be
wolking en later kans op wat regen. Mid
dagtemperatuur ongeveer 22 graden.
Vrij zonnig. Op de stranden in het noor
den soms wat meer bewolking en zater
dag nog kleine kans op een bui, moge
lijk met onweer. Middagtemperatuur on
geveer 25 graden, in het noorden wat la
ger.
Zuid-Frankrijk:
Zaterdagochtend plaatselijk mist. Ver
der flinke perioden met zon. Zondag met
name langs de kust van de Middelland
se Zee kans op een bui, mogelijk met
onweer. Middagtemperatuur ongeveer
21 graden, aan de voet van de Pyrenee-
en rond 24 graden.
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon, m
bui, mogelijk met o
geveer 23 graden.
Italië:
Vooral langs de kust
Zwitserland:
Perioden met zon en droog. Zondag later
op de dag in het zuiden meer bewolking
en kans op regen. Middagtemperatuur
oplopend tot 18 graden op zondag.
Oostenrijk:
Geleidelijk meer zon en droog. Middag
temperatuur ongeveer 17 graden.
Polen:
Droog weer met flink wat zon. Maxima
oplopend tot 17 graden op zondag.
Tsjechië en Slowakije:
Geleidelijk meer zon en droog. Middag
temperatuur oplopend tot ongeveer 18
graden op zondag.
Hongarije:
Flinke perioden met zon en droog. Eerst
nog kans op mist. Middagtemperatuur
ongeveer 19 graden, zaterdag
graden lager.
ZATERDAG 12 OKTOBER 1996
Zon- en maanstanden
Zon op 08.00 Zon onder 18.50
Maan op 07 39 Maan onder 18.55
IJmuiden Katwijk
Hoog 04.1616.38 03.49 - 16.il
Laag 00.04 12.35 23.45 12.16
Weerrapporten 11 oktober 08 uur:
mistbanken z2
mistbanken zo 1
halt bew ozol
Rotterdam zwaar be
irook kans op e
an de Middelland-
mogelijk met on
weer. Aan de Adriatisch kant geregeld
zon en droog. Middagtemperatuur onge
veer 22 graden, op Sicilië zondag rond
27 graden.
Corsica en Sardinië:
Nog enkele buien, mogelijk met onweer
Tussendoor ook wat zon. Middagtempe
ratuur oplopend tot ongeveer 25 graden
op zondag
Malaga
w.s.O 15 5 0.0
«zwl 11 5 0.0
)zo 2 13 9 0.1
nnw6 15 14 0.0
Malta:
Flin
a perio
enkele bui, mogelijk
weer. Maximumtemperatuur
24 graden.
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon In het westen nog
een enkele regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur rond 23 graden.
Turkije en Cyprus:
Kusten: Geregeld zon en op Cyprus nog
kans op een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur van 20 graden op de
Dardanellen tot 25 op Cyprus.
Buenos Aires o
Casablanca z
Johannesburg o
half bew.
regenbui
