'Laura is meer dan
paar stembanden'
Residentie Orkest kan ook averij oplopen
Cultuur&Kunst
es!
Koningin Beatrix reikt
Koninklijke Subsidie uit
Volgorde
'Saudades'
klopt niet
Meer geld producenten en muzikanten
ZATERDAG 12 OKTOBER 1996
17
chef gert visser. 071-5356441plv.-chef jan rijsdam. 071 -5356444
Cinekid Stempel voor jeugdfilms
amsterdam Volgend jaar verschijnt het Cinekid Stempel, een
kwaliteitskeurmerk voor de jeugd. Het is bedoeld voor bioscoop
films, televisieprogramma's, video's en computerdiskettes. Deze
week stelde de stichting een stuurgroep in die gaat adviseren
over het Cinekid Stempel. Dit jaar viert Cinekid zijn tiende ver
jaardag. Het jaarlijkse internationale film- en televisiefestival
voor de jeugd, vindt traditiegetrouw plaats tijdens een deel van
de herfstvakantie. Ter gelegenheid van het jubileum is er op 15
oktober een internationaal symposium onder de titel 'Die eeu
wige kwaliteit'. In De Meervaart in Amsterdam zijn van 12 tot en
met 20 oktober vijftien nieuwe jeugdfilms te zien. De films zijn
ook te zien in theaters verspreid over het land.
Machtsvertoon in het 'Rijks'
amsterdam De Zuidvleugel van het Rijksmuseum in Amsterdam
presenteert t/m 2 maart een selectie uit de collectie Kostuum
Textiel. De expositie heet 'Machtsvertoon' en bestaat uit ruim
vijftig objecten waarbij 'powerdressing' en symbolen van status
en macht op vlakke textiel, kostuums en accessoires een belang
rijke rol spelen. De objecten zijn afkomstig uit de 18de en 19de
eeuw. Het Rijksmuseum bezit een omvangrijke kostuumsverza
meling, opgebouwd uit exemplaren van de bovenste lagen van
de bevolking.
Klokkenluider van de Notre Dametrein
amsterdam De Klokkenluider van de Notre Dame Trein komt
op zijn Europese reis ook naar drie Nederlandse NS-stations:
Zwolle (20 oktober), Utrecht CS (21 t/m 23 oktober) en Roosen
daal (24 oktober). Aanleiding is de presentatie van de gelijkna
mige allernieuwste Disney-productie. Deze 34ste animatiefilm is
geïnspireerd door De Klokkenluider van de Notre Dame, de lite
raire klassieker van Victor Hugo. Zes rijtuigen zijn omgetoverd
tot het 15de-eeuwse Parijs. Een wandelgang door de wagons
confronteert de bezoeker met de diverse werelden uit de film.
Behalve clips uit deze nieuwe film zijn er tal van activiteiten voor
het publiek. De trein is open van 10.30 tot 17.00 uur.
Kaarten concert Paolo Conté bij K&O
leiden Paolo Conté geeft op zaterdag 26 oktober een concert in
de A. Philipszaal in Den Haag. Bij het Uit-bureau van K&O aan
de Oude Vest 45 zijn tot 19 oktober kaarten voor dat concert ver
krijgbaar.
Paolo Conté 'Live in Concert'.
amsterdam anp
Koningin Beatrix heeft gisteren
in het Koninklijk Paleis op de
Dam in Amsterdam de Konink
lijke Subsidie voor Vrije Schil
derkunst uitgereikt aan zes kun
stenaars. Annemiek de Beer
(Rotterdam), Norbert Grunschel
(Maastricht), Bas Meerman
(Amsterdam), Rik Meijers (Sit-
tard), Dino Ruissen (Amster
dam) en Ellen Zwarte veen (Gro
ningen) kregen uit handen van
de koningin een bedrag van vijf
duizend gulden.
De Koninklijke Subsidie is
een aanmoedigingsprijs voor
Nederlandse schilders tot 35
jaar. Koning Willem III stelde de
onderscheiding in 1871 in. Het
streven jonge kunstenaars aan
te moedigen heeft volgens de
koningin niet aan belang inge
boet.
Italiaanse begint wereldtournee in Nederland
Drie jaar geleden, bij haar eerste bezoek aan Nederland,
was ze een verlegen meisje, dat met haar grote, donker
bruine ogen nieuwsgierig rondkeek in de voor haar nieu
we wereld en haar vrije dag opofferde voor een aantal in
terviews. Nu is Laura Pausini een jonge vrouw, wijzer ge
worden door schade en schande en ervaren in het om
gaan met de pers en het doen van promotie-optredens.
Maar veranderd?
aalsmeer kees groenenboom
„Nee", vindt ze zelf. „Ik zie het
liever zo dat ik niet veranderd
ben, maar gegroeid. En ik praat
nog steeds veel te veel tijdens
interviews. Ja, dit is mijn leven
nu", zegt ze in de kleedkamer
waar ze wacht op een kort pro
motie-optreden in een televisie
programma. Aan alles is te mer
ken dat het voor haar routine is.
„Maar ik vind het nog steeds
heel leuk. Het is voor mij altijd
een droom geweest om dit te
kunnen doen en die droom is
nu uitgekomen. Ik wil dit zo
goed mogelijk doen, met hart
en ziel, dat is voor mij de enige
Drie jaar geleden stond ze op
de drempel van internationale
roem. Ze had net het festival
van San Remo gewonnen en di
rect daarna een grote hit ge
scoord in eigen land met 'La so-
litudine'. Nu is ze een begrip in
niet minder dan 37 landen en
zijn er van haar twee albums
'Laura Pausini' en 'Laura' sa
men 6 miljoen exemplaren ver
kocht.
Nuchter
Ze gaat zorgvuldig r
t dat s
i en probeert er nuchter
onder te blijven. „Het is onver
mijdelijk dat je door dit werk
verandert. Maar ik hoop dat ik
nog steeds dezelfde Laura ben.
De roem hoort bij dit vak. Als je
voor de radio en op televisie
komt is het niet te voorkomen
dat je af en toe wordt behan
deld als een ster. Maar ik doe
mijn best om iedereen te laten
merken dat ik geen ster wil zijn
maar een gewoon mens als ie
der ander."
„Ik ben blij dat ik niet meer
het verlegen meisje ben van
drie jaar geleden. Maar ik ben
wel door schade en schande
wijs geworden. Vroeger ver
trouwde ik iedereen, maar ik
heb gemerkt dat mensen daar
misbruik van gemaakt hebben.
Daardoor ben ik harder gewor
den en dat is jammer. Ik ben
noodgedwongen kieskeuriger
geworden. In de streek waar ik
vandaan kom hebben ze een
uitdrukking: 'Een mens met
grote ogen is een goed mens',
dat houd ik nu steeds in ge
dachten. Tegenwoordig kijk ik
iemand in de ogen en ga op
mijn gevoel af."
Verleden jaar bedankte Pausi
ni haar producer en haar mana
ger en formeerde een ander
team om zich heen. „Ik heb te
gen ze gezegd dat Laura meer is
dan een paar stembanden. Ze
wisten nauwelijks waar ik mee
bezig was, gingen nooit mee
naar het buitenland. Het enige
wat ze deden was geld opstrij
ken. Toen zij op een gegeven
moment villa's konden kopen
en ik niet, merkte ik dat ik opge
licht werd. Toen heb ik met ze
gebroken."
„Mijn nieuwe manager, Alfre
do, is tegelijkertijd mijn vriend,
maar voordat ik een relatie met
hem had, ging hij ook al altijd
met me mee. Ik heb nu een
team met jonge mensen, die me
niet alleen maar zien als een
stem, maar die me serieus ne
men, die rekening houden met
mijn mening en op wie ik kan
terugvallen."
Onmondig
Haar derde cd 'Le cose che vivi'
is in die zin een nieuw begin. Al
heeft Pausini bepaald niet ge
broken met de stijl van de eer
ste twee albums. „Toen ik be
gon in dit vak was ik 18. Als je
zo jong bent, hebben de men
sen de neiging je te beschou
wen als onmondig. Op 'Le cose
che vivi' staat een nummer dat
daarover gaat, 16/5/1974, mijn
geboortedatum. Het gaat niet
over mij, maar over de mensen
van mijn generatie. Volwasse
nen denken vaak dat jongeren
geen ideeën hebben en geen
initiatieven nemen. Ik denk dat
het tegenovergestelde waar is,
dat ze wel degelijk zelf keuzen
kunnen maken en dingen aan
pakken."
„Via mijn fanclub heb ik veel
persoonlijk contact met fans. Ik
krijg ook een heleboel brieven,
waarin jongeren schrijven hoe
ze zijn geïnspireerd door mijn
teksten. Zo ben ik naar aanlei
ding van 'La solitudine' in con
tact gekomen met autistische
mensen. Het lied gaat over een
zaamheid. Autistische mensen
durven zich niet te uiten of op
een andere manier naar buiten
te komen. Door die plaat zijn ze
uiteindelijk toch een stukje ver
der gekomen."
Op 'Le cose' probeert ze wel
haar invloed op een positieve
manier te gebruiken. Ze schreef
'II mondo che vorrei',
de opbrengst naar Unicef j
„Maar het gaat niet alleen om
dat geld. Ik wil met dat nummer
ook overbrengen dat je niet
naar Bosnië hoeft te gaan om
kinderen in nood te zien. In je
directe omgeving zijn ook kin
deren die behoefte hebben aan
steun, soms alleen maar een be
moedigend woord.
In januari begint de sympa-
tieke zangeres aan een wereld
tournee. Het openingsconcert
verzorgt ze in de Rotterdamse
Ahoy. Ze koos voor die plek
vanwege haar speciale band
met Nederland. „Holland is het
eerste land waar ik beroemd
ben geworden buiten Italië.
Hier is eigenlijk mijn internatio
nale carrière begonnen. Een
week na mijn eerste optreden
hier stond ik nummer één met
'La solitudine'. Daar was ik echt
helemaal ondersteboven van."
Laura Pausini treedt 16 janua
ri op in Ahoy, Rotterdam. De
voorverkoop voor dat concert
is vandaag begonnen.
Ter gelegenheid van het 125-
jarig bestaan is in het Paleis ook
een overzichtstentoontoonstel-
ling te zien. Koningin Beatrix
verrichtte gisteren de officiële
opening van de expositie 125
jaar Koninklijke Subsidie. De
tentoonstelling, die tot en met
10 november duurt, biedt geen
compleet overzicht van alle
prijswinnaars. De nadruk ligt op
enkele jaren. Te zien is werk van
onder meer Jan Toorop, Breit-
ner, Pat Andrea en Rudi van de
Wint.
Voor de Koninklijke Subsidie
1996 stuurden 523 kunstenaars
dia's in. Op basis daarvan koos
de jury 141 inzenders. In de
derde ronde selecteerden de le
den de zes winnaars. Hun werk,
maar ook dat van negentien an
dere kunstenaars zal tot en met
10 november te zien zijn.
recensie susanne lammers
Première: Saudades. Leoni Jansen Fer
nando Lameirinhas. Gehoord: 11/10,
Leidse Schouwburg. Nog te horen:
26/10, Partktheater, Alphen a/d Rijn.
De vlag dekt de lading niet. De
naam 'Saudades' suggereert dat
de avond verdrietig volgezon-
gen zal gaan worden. En de
volgorde 'Jansen Lameirin-
ha's' klopt ook niet. Draai die
maar om. Het grootste talent
van Leoni Jansen is haar neus
voor talent.
De muzikanten die met
'Saudades' de schouwburg laten
vibreren, swingen en schudden,
komen uit alle hoeken en gaten
van de wereld. Het repertoire
klinkt er naar. Veel zwoel-swin-
gende nummers met een Zuid-
Amerikaanse inslag, van tijd tot
tijd opgeluisterd met jazzy saxo
foon-solo's door de Amerikaan
Paul Stocker. Daarnaast veel
mooie akoestische gitaarstuk
ken waar het Iberische vanaf
schrijnt. Fernando Lameirinhas
zingt ze met de nodige passie,
veelzeggend, ook al versta je
geen woord Portugees. Ter af
wisseling werd zo nu en dan
een ballad ingevoegd, maar de
avond ging voornamelijk heen
met zuidelijke feestvreugde,
met als extra een Volendammer
fado, waarbij op wonderlijke
wijze een draailier werd geïmi-
Het grootste talent van Leoni Jansen is haar neus voor talent
teerd.
Iemand had het blijkbaar no
dig gevonden om één lijn, één
verhaal van het programma te
maken en die werd gevonden in
de familiegedachte. Jansen in
troduceerde alle muzikanten als
haar broers en dit leidde onder
andere tot een gruwelijke draak
(door haar in het Nederlands
gezongen'La Mama', de balla
de van de zigeuner-koningin. Ze
wekt toch al snel de indruk van
gemaaktheid en met deze en
andere holle pathetiek, krijgt ze
je tenen in de meest verkrampte
toestand. Ook Zonnevelds 'Am
sterdamse grachten' - solo ge
zongen - had ze gerust mogen
schrappen.
Desalniettemin is 'Saudades'
een avond genieten. De gebroe
ders Lameirinhas en Leonardo
Amuedo spelen niet alleen
meeslepend gitaar, maar stralen
ook authentiek plezier uit en
Alan Purves drumt meer dan
verdienstelijk. Het boeiendst
was echter degene die deze mu
zikale basis aanvulde: saxofonist
Paul Stocker. Enigszins narrig
rookte hij sjekkie na sjekkie,
tussen de halen door de meest
FOTO LEO VEGER
uitzinnige capriolen uithalend
op zijn sopraansax.
Echt spannend werd hij in
duel met pianist Onno Krijn.
Wie gaat het verst: jij met je on
derarm op de vleugel of ik toe
terend als een misthoorn. En
ondertussen geen moment het
eigenlijke lied kwijt raken.
Nieuwe bladzijde
oudste handschift
van Nederland
Het Museum Catharijnecon-
vent slaat maandag een bladzij
de om in het belangrijkste en
oudste geïllustreerde hand
schrift dat in Nederland wordt
bewaard, het Utrechts Psalter.
Het monumentale psalmen
boek, dat dateert uit de eerste
helft van de negende eeuw, is
tot 17 november in het museum
tentoongesteld. Tot dusverre
was alleen psalm 1 van het boek
achter glas te bewonderen. Het
Utrechts Psalter wordt al eeu
wen bewaard in de kluis van de
Universiteitsbibliotheek en is
slechts zelden te bewonderen.
Openluchtmuseum
houdt uitverkoop
Het Openluchtmuseum in Arn
hem maakt schoon schip voor
dat het de deuren voor het win
terseizoen sluit. Een grote col
lectie boeken en tientallen
buxusboompjes kortten onder
de veilinghamer. Zaden en stek
jes uit de wereldvermaarde
bloemen- en kruidentuin wor
den verkocht. Bijzondere plan
ten uit de kwekerij gaan in de
aanbieding. Het laatste week
einde van oktober (26e en 27e)
staat helemaal in het teken van
de grote schoonmaak van het
museum. Entreekaartjes zijn die
dagen voor half geld te krijgen.
Boekje over industrieel erfgoed in kuststreek
leiden erna straatsma
Veel bollenschuren in de kust
streek behoren tot de categorie
'industrieel erfgoed'. De Fede
ratie van Musea in Zuid-Hol
land heeft een fietsroute langs
deze historische gebouwen ge
organiseerd. Boekjes met een
routebeschrijving zijn verkrijg
baar bij de VW-vestigingen.
Het boekje maakt deel uit
van een vijfdelige reeks, waarin
verschillende gebieden aan de
orde komen. Deel twee tot en
met vijf gaan achtereenvolgens
over industrieel erfgoed in het
Westland, langs Waterweg en
Kust, door Rotterdam en door
de Krimpenerwaard. De serie
is ontwikkeld ter gelegenheid
van het Jaar van het Industrieel
De fietstocht door de Bollen
streek begint in Lisse, bij het
Museum voor de Bollenstreek.
Daarna voert de tocht onder
meer langs de Keukenhof,
kalkzandsteenfabriek 'Arnoud',
Landgoed Offem en Slot Tey-
lingen.
hilversum anp
De Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten
(SENA) kan dit jaar de uitkering aan producenten
en uitvoerende kunstenaars van muziek aanzien
lijk verhogen. Vorig jaar is er 5 miljoen gulden be
taald als voorlopige uitkering, dit jaar is die voor
lopige uitkering vastgesteld op 23,2 miljoen. De
stichting kon tot een dergelijke verhoging beslui
ten door een sterke stijging van de incasso van de
naburige rechten.
Iedereen die geldt als muziekgebruiker moet de
rechten betalen: bij voorbeeld omroepen, horeca
gelegenheden,- sportkantines, winkelcentra en
winkels. De Wet op Naburige Rechten is sinds 1
juli 1993 van kracht. „In het begin moesten mu-
ziekgebruikers nog wennen aan het idee dat zij
daardoor ineens moesten gaan betalen voor ach
tergrondmuziek en dergelijke", aldus SENA-di-
recteur H. van Berkel. Inmiddels is er door inten
sieve voorlichtingscampagnes zoveel begrip ont
staan, aldus de directeur, dat in de sector 'open
baar gebruik' ruim 150 collectieve overeenkom
sten zijn gesloten.
Zelden zijn de musici van het Residentie Orkest zó
eensgezind geweest als in deze moeilijke dagen nu het
faillissement van de Dr. Anton Philipszaal dreigt. Want
het is toevallig wel hün zaal.
Hun eigen zaal, die ze gulden voor gulden met 'bouw-
mee-concerten' en 'bouw-mee-cd's' bij elkaar hebben
gemusiceerd, in combinatie met de verkoop van
'bouw-mee-taartjes' en meer flauwekul. Die zaal loopt
nu gevaar. Dat maakt met name binnen het orkest
nogal wat emoties los.
Maar erger nog, ook het Residentie Orkest zelf kan ave
rij oplopen. De financiële, organisatorische en persone
le verstrengeling (tot op directieniveau toe) tussen
stichting Residentie Orkest en naamloze vennootschap
Dr. Anton Philipszaal is zó nauw, dat het orkest zelf als
86,4 %-aandeeihouder van de NV niet ongeschonden
uit de strijd lijkt te komen. En dat nemen de orkestle
den hun algemeen directeur Bert van den Akker en het
bestuur van de stichting Residentie Orkest uitermate
kwalijk.
Het Haagse orkest dat onder Svetlanov een niveau
heeft bereikt dat het wellicht niet eerder heeft gekend
en dat er na het slechte seizoen 1995-96 weer wat
abonnementhouders bij heeft gekregen, accepteert niet
dat er straks bezuinigingen, ontslagen en wie weet wat
voor andere ellende komt als gevolg van slecht mana
gement. En al verzekeren directie en bestuur het orkest
dat zoiets niet zal gebeuren, men is toch bevreesd aan
het eind van de rit af te zakken tot het voorzieningenni
veau van een provinciaal orkest.
Toen de orkestleden afgelopen woensdag dan ook met
ondernemingsraad en artistieke commissie in spoed-
vergadering bijeenkwamen, waren directie en bestuur
daarbij niet welkom. Wel was er een vertrouwenscom
missie van drie bestuursleden uitgenodigd. Want ken
nelijk bestaat er binnen het bestuur een zodanige
scheiding der geesten, dat het personeel in het ene deel
meer heil ziet dan in het andere.
De OR is die vergadering begonnen met het voorlezen
van een verklaring waarin krachtig werd uitgesproken
dat het vertrouwen in directie en bestuur tot absoluut
nul is gereduceerd. Na deze harde stellingname, sprak
de voltallige vergadering haar vertrouwen uit in de OR
en de artistieke commissie.
Altvioliste Jet den Hertog, die na haar gedecideerde op
treden tijdens de vergadering, het verzoek kreeg als
woordvoerder van het orkest op te treden, zegt dat de
musici nooit gemotiveerder zijn geweest dan nu. Dat
geldt evenzeer voor hun artistieke prestaties. „We heb
ben nu een zodanig niveau bereikt, dat we op een
fnooie, gezonde manier verder kunnen. Aan het orkest
mag niet worden getornd". Zij zegt dat het 'voorlopig
alleen de zakelijke directie is', die ter discussie staat.
De positie van de ondernemingsraad is door de una
nieme steun vanuit het orkest buitengewoon sterk ge
worden. Dat beseft de OR zelf ook. Toen de drie 'dissi
dente' bestuursleden die de vertrouwenscommissie
vormen, lieten weten dat het bestuur zijn eigen positie
ter discussie zal stellen, werd expliciet gevraagd of dat
ook voor voorzitter ir. W. Hofman geldt. Men wil met
name de voorzitter kwijt.
Algemeen directeur Bert van den Akker reageert wel
heel enthousiast op het feit dat de orkestgemeenschap
instemt met de voorstellen die het bedrijf weer gezond
moeten maken, maar die voorstellen houden ook in dat
er naast deze directeur een 'tum-around-manager'
wordt aangesteld. Iemand die de boel op zijn kop zet
en orkest en zaal de komende tijd organisatorisch hele
maal uit elkaar gaat halen. Die een bedrijfsplan maakt
en de zaal terugbrengt tot de status van verhuurbedrijf.
Dat de status van algemeen directeur Van den Akker
daarbij ongeschonden blijft, lijkt uiterst twijfelachtig.
Zeker als die tijdelijke manager wordt gevonden in de
persoon van Ben van der Meer: Van den Akkers veelge
prezen voorganger.
Want Van der Meer mocht binnen het gezelschap be
kend hebben gestaan als een dominerend iemand die
vaak weerstand opriep en controverses veroorzaakte,
dat hij zijn vak beheerste en de kas kloppend wist te
houden, leidt geen twijfel. Bovendien blijft hij voor al
tijd de man die het orkest zijn gekoesterde eigen zaal
gaf. Dezelfde Dr. Anton Philipszaal die nu bedreigd
wordt.
coos versteeg en aap van der ven»
