Kamerlid met nevenfunctie maakt niet altijd vrienden
Kemphanen betreden het strijdperk
Europa krijgt eigen kinderspeurdienst naar Amerikaans voorbeeld
BinneniandBuitenland
6 OKTOBER
■ERDAG 5 OKTOBER 1996
7
R r
Bill Clinton en Bob Dole houden eerste tv-debat
Morgen houden de Amerikaan
se president Bill Clinton en zijn
Republikeinse uitdager Bob Do
le hun eerste verkiezingsdebat.
Plaats van handeling: het Civic
Centre in Hartford in de staat
Connecticut. Het debat is recht
streeks te zien op CNN (vanaf
03.00 uur Nederlandse tijd in de
nacht van zondag op maandag).
Bijgaand een inventarisatie van
de thema's waarop de kandida
ten hameren en hun verschillen
van inzicht.
Campagnethema:
Voor Clinton is dat de Brug die
Amerika naar de 21ste eeuw
moet leiden, zoals gepresen
teerd op de Deipocratische par
tijconventie in Chicago. Dole
gooit het over de boeg van ka
rakter. Hij presenteert zich als
een betrouwbare man op wie je
kunt bouwen. Daarmee sugge
reert hij dat dat van 'Slick Willy'
(Clinton) niet kan worden ge
zegd. Dole doelt met name op
de Whitewater-zaak en seks
schandalen.
Belastingen:
Vooralsnog het belangrijkste
verkiezingsonderwerp. Dole
stelt een belastingverlaging voor
van 15 procent voor iedereen.
Totale kosten: 540 miljard dol
lar. Dole zegt dat te kunnen fi-
door op de over
heidsuitgaven vijf procent te be
zuinigen. Dole's plan is volgens
Clinton onverantwoordelijk,
omdat het een gat zou slaan in
de begroting. Clinton zelf stelt
een zeer beperkte belastingver
laging voor: onder meer af
schaffing van
de belasting
op winst uit de
verkoop van
onroerend
A/vwrika ANSA
VËRkiÉZINGEH
Onderwijs:
Clinton be
pleit een ver
betering van
het openbaar
onderwijs. Dole wil het privé -
onderwijs bevorderen met een
couponsysteem dat ouders in
staat moet stellen hun kinderen Gore een begin met de uitvoe-
de lagere school van hun ring van deze filosofie.
concept van Ronald Reagan
schildert hij de overheid af als
een instantie die niet zozeer
problemen oplost als wel zelf
een probleem is. Veel federale
overheidstaken wil Dole over
hevelen naar de deelstaten, die
dichter bij de
burger staan
en daarom
plaatselijke
problemen
beter begrij
pen. Ook
Clinton wil
een kleiner
en efficiënter
overheidsap
paraat dat
beter in staat is de burger te hel
pen. Tijdens zijn eerste ambts
termijn maakte vice-president
keuze te sturen. Dit systeem
zou via het marktmechanisme
een concurrentie op gang moe
ten brengen tussen scholen,
waardoor slechte scholen ver
dwijnen en de goede overblij-
Rol van de overheid:
Een belangrijk thema in de
Amerikaanse politiek. De over
heid wordt veelal beschouwd
als een inefficiënt apparaat dat
de vrijheid van burgers aantast.
Dole wil inkrimping van het
overheidsapparaat.' Volgens het
conservatieve Republikeinse
Milieu:
Clinton wil meer wetgeving
voor een schoner milieu met re
gels waaraan bedrijven zich
moeten houden. Dole ziet
milieuvoorschriften als een in
breuk op het vrije ondernemer
schap en als handicap voor eco
nomische groei.
Drugs:
Na het verschijnen van een rap
port dat aangeeft dat het drugs
gebruik onder jongeren toe
neemt, heeft Dole van drugs
een groot nummer gemaakt. Hij
zegt dat Clinton het probleem
heeft verwaarloosd. Clinton
speelt de bal terug en zegt dat
het in meerderheid Republi
keinse Congres dit jaar in zijn
budget heeft gesneden. Hij legt
meer de nadruk op het voorko
men dat mensen drugs gaan ge
bruiken en op behandeling van
verslaafden.
Positieve discriminatie:
Dole is, net als een groot deel
van de Amerikaanse bevolking,
voor afschaffing van positieve
discriminatie die minderheden
bevoordeelt bij het vinden van
een baan. Clinton wil het begin
sel in aangepaste vorm handha
ven. Dat besluit heeft het Repu
blikeinse kamp verdeeld, met
als gevolg dat het als hoofdthe
ma van de verkiezingsagenda is
afgevoerd.
Abortus:
Dole is tegen, Clinton voor.
Omdat de Republikeinen ver
deeld zijn, is dit geen belangrijk
verkiezingsthema.
Misdaadbestrijding:
Dole bepleit harder optreden
tegen gewelddadige misdaad,
langere straffen en meer gevan
genissen. Clinton belooft ook
een harde aanpak, maar met
meer aandacht voor het voorkó
men van criminaliteit. Hij wil
bijvoorbeeld meer politie op
straat.
dere week valt bij zestig mil-
en Amerikaanse huishou-
:ns, tussen alle reclamerom-
el en ander ongevraagd
ukvverk, een velletje papier
de bus met daarop de foto
n een kind. Een van de vele
uizenden Amerikaanse kin-
ïren die elk jaar als vermist
orden opgegeven.
ASHINGTON HANS DE BRUIJN
)RRESPONDENT
papiertjes worden zo gezien
oor miljoenen Amerikanen en
makers ervan hopen op deze
lanier tips te krijgen die leiden
<t het terugvinden van de kin-
;ren en het opsporen van hun
'entuele ontvoerders. Met het-
ïlfde oogmerk worden ook
irtonnen melkpakken van fo-
>otjes van vermisten voorzien,
worden via het Internet fo-
s van verdwenen kinderen
irspreid.
at is het werk van het National
enter for Missing and Exploited
28 i hildren (NCMEC), een unieke
rganisatie die zich uitsluitend
ezighoudt met opsporen van
ie ermiste kinderen. Het NCMEC
2i eeft daarbij zoveel succes, dat
et mogelijk het voorbeeld
rordt voor een soortgelijke or-
o anisatie in Europa. De zeden-
aak in België lijkt dat proces al-
n maar te gaan versnellen.
De Belgische socialistische een wetsvoorstel ingediend
senator en oud-Europarlemen- om een nationale opsporings-
tariër Anne-Marie Lizin heeft dienst naar Amerikaans voor
vorig jaar naar aanleiding beeld op te zetten. De afgelopen
van de verdwijningen in België dagen was ze in Washington
VI
van 10.00 tot 17.00 uur.
m
&SLAAPK AME RS
Beverwijk - Meubelboulevard/Leiderdorp - Winkelcentrum Winkelhof
SPECIALISTEN IN NACHTRUST
om te zien of haar idee ook tot
Europese schaal kan worden
uitgebreid.
Ouders Julie
Lizin bezocht het NCMEC, in
Arlington bij Washington, met
de ouders van Julie Lejeune,
een van de twee meisjes die
eerder dit jaar door Mare
Dutroux werden gekidnapt en
zijn doodgehongerd. Jean-De-
nis en Louisa Lejeune voeren,
samen met de ouders van de
andere slachtoffers van
Dutroux, actie voor een meer
gerichte aanpak van de kinder
ontvoeringen.
Het NMCEC is zo onder de in
druk van de gebeurtenissen in
België, dat het overweegt om,
mogelijk in Brussel, een Euro
pees filiaal op te zetten als het
de landen van de Europese
Unie niet lukt om daarmee zelf
te beginnen. ,,We zijn daarin
zeer geïnteresseerd", zegt Elisa
beth Yore, directeur van het
centrum. „Maar als jullie het
zelf willen doen, dan helpen wij
graag."
Het NCMEC is in 1984 opge
richt door het Amerikaanse
Congres, samen met het minis
terie van justitie. Het centrum
wordt ten dele door de overheid
betaald, en voor de rest uit par
ticuliere bijdragen. Maar het
opmerkelijkste is dat het geen
politiedienst is.
Daardoor is het toegankelijker
voor mensen die tips kwijt wil
len of hun kind als vermist wil
len opgeven; maar vaak niet
naar de politie durven stappen.
Met onconventionele metho
den en de full-time aandacht
die het centrum in tegenstelling
tot de politie aan zaken kan ge
ven, is het zeer succesvol geble
ken. De afgelopen jaren zijn
honderden gevallen opgelost.
'Veroudering'
Zo beschikt het NCMEC over
een 'computerartiest', die in
staat is om een foto van een
vermist kind 'ouder te laten
worden', vertelt Yore. „We had
den een kind dat acht jaar gele
den als tweejarige verdwenen
was. Via de computer konden
we een afbeelding maken die
haar toonde zoals zij er nu, als
tienjarige moest uitzien". Die
leidde uiteindelijk tot haar op
sporing.
Zulke middelen bestaan in Eu
ropa nauwelijks. Lizin strijdt
daarom voor een internationale
samenwerking op dit gebied,
maar niet gebonden aan de be
staande politiediensten. „Het
bestaan van zo'n centrum zal
op slag de prioriteiten van de
politie veranderen", meent zij,
omdat een centrale organisatie
veel effectiever kan zijn dan in
dividueel optredende ouders.
Bovendien is het vertrouwen
van de Belgen in hun politie, na
de vele schandalen en de blun
ders die er in de recente ontvoe
ringszaken zijn begaan, buiten
gewoon laag. „Wij hebben de
politie meer moeten helpen dan
zij ons", zegt Jean-Denis Lejeu
ne. .Alleen door ons aandrin
gen zijn belangrijke gegevens in
de politiedossiers terechtgeko
men. Anders was er niets ge
beurd."
Tijdwinst
Bovendien werkten de politie
diensten in België volledig langs
elkaar heen. Lejeune: „Er was
geen enkele uitwisseling van
tips tussen de politie van Luik
en die van Charleroi." Het Ame
rikaanse NCMEC gebruikt daar
entegen een centrale databank,
IT'S IXIEW, IT'S
E\LLED EIVIOTIOIXI
fotograf
mcv Rg a m e S
multimcori
sof tuarAUJ>I°
waarin tips worden opgeslagen
en aan de politie doorgegeven.
Volgens Lizin hebben de meeste
ouders van vermiste kinderen in
België maar één plek waar zij
terecht kunnen: de media. Ter
wijl in Amerika de politie wette
lijk verplicht is elke melding van
een vermissing meteen te on
derzoeken, „anders kunnen zij
later civiel aansprakelijk worden
gesteld", zegt Yore. Daarvan in
de meeste Europese landen
geen sprake.
„In België duurt het tien dagen
voor een vermist kind in het
systeem zit", aldus Lizin. Als de
ouders meteen terecht kunnen
bij een centrale, niet aan de po
litie gebonden organisatie die
snel in actie komt, kan veel
tijdwinst worden geboekt.
„Wij zijn de ogen en oren van
de ouders", stelt zij. „Als wij tips
krijgen, blijven we de politie op
de hielen zitten tot zij er iets
mee gedaan hebben." Lejeune
merkt op dat de Belgische rijks
wacht diverse achteraf juist
gebleken tips heeft gekregen
over de ontvoeringen van zijn
dochter en haar vriendinnetje
Mélissa Russo, waarmee niets is
gedaan.
Volgens Lizin is voor een verge
lijkbare Europese organisatie
ongeveer drie miljoen gulden
per jaar nodig.
jaar van mijn Kamerlidmaatschap nog
nooit, helemaal nooit, één opmerking ge
weest in die richting. Weet je wat mensen
denken: er zit nu een dokter in de Kamer en
er is een dokter minister van volksgezond
heid geworden. Dat zijn tenminste mensen
die weten waar het over gaat."
„Als Bolkestein meent dat ik de belangen
van mijn eigen huisartsenpraktijk hier in de
politiek bepleit, dan moet hij zich verdie
pen in mijn standpunt. Ik vind dat de uitga
ven in de volksgezondheid niet altijd even
doelmatig zijn. Ik ben er tegen als huisart
sen ondoelmatig werken. Dat zeg ik ook.
Nou, dan hangen er wel eens boze collega
artsen aan de telefoon, die vinden dat het
vergoedingen-systeem niet mag worden
veranderd. Maar ik zit er niet voor hün be
langetje. Het gaat mij om de volksgezond
heid van miljoenen mensen."
„De heer Bolkestein vindt dat ik niet over
geneesmiddelen mag praten als politicus.
Wat jammer dat hij zo slecht is geïnfor
meerd over het werk van huisartsen. Huis
artsen (zonder eigen apotheekje, red.) heb
ben financieel nul komma nul belang bij
het voorschrijven van medicijnen."
„En weet u wat nou zo aardig is? Vooraf
gaande aan het debat over nevenfuncties
van Kamerleden, vergaderde de vaste Ka
mercommissie volksgezondheid. Daar pro
beerden we een nieuwe werkwijze uit. Eén
woordvoerder doet de aftrap in de vergade
ring. Hij spreekt namens alle fracties over
punten waarover die fracties overeenstem
minghebben."
„Het onderwerp vanmorgen was: genees
middelen. En de woordvoerder was ik zelf.
Ik heb daar dus mede namens de WD over
de geneesmiddelen gesproken. Met andere
woorden: ja meneer Bolkestein, zelfs uw
partij vindt dat een arts/Kamerlid over me
dicijnen kan spreken."
„Ze mogen mij iedere minuut door het
röntgenapparaat halen om te kijken of er
conflicterende belangen zijn. In de afgelo
pen twee jaar heb ik één keer het woord
voerderschap vermeden. Het ging over ex
tra vergoedingen voor huisartsen met een
praktijk in achterstandswijken van grote
steden. Nou viel mijn praktijk daar net niet
onder, maar ik wilde iedere schijn vermij
den. Ik heb tegen mijn collega Bert Middel
dat gaat toch niet samen?"
„Natuurlijk kan een boer in de Kamer
het woord voeren over de landbouwpoli
tiek zonder dat hij onmiddellijk voor zijn
eigen smalle belangetje aan hét pleiten is.
Tijdens de vorige kabinetsperiode hadden
alle landbouwwoordvoerders in de Kamer
persoonlijke belangen in de landbouw.
Toch waren er soms heftige discussies. Dat
heeft te maken met de verschillende poli
tieke stellingnames van de partijen. Ik
draag de D66-visie uit."
„Ik zet zeker niet altijd automatisch de
applausmachine van de landbouwers aan.
Ik heb met collega-woordvoerders het zeer
impopulaire mestbeleid verdedigd voor
duizenden varkenshouders. Als dank wer
den we met eieren bekogeld."
„Ik ken de landbouw. Ik kan onderscheid
maken tussen feiten en fabels. De land-
bouwlobbyisten komen allemaal langs en
ik prik zo door hun verhalen. Als je de ge
voelens in de landbouw kent, dan ben je
nog niet een directe belangenbehartiger.
Daarom vind ik die opmerking van Bolke
stein over boeren in de Kamer ook zo mis
plaatst. Wij vormen een politieke partij: er
wordt hier recht gedaan aan meer dan één
aspect."
„Mijn standpunt over landbouwbeleid
moet door de D66-fractie worden getoetst.
Die fractietoets is belangrijk. Wat Bolke
stein heeft gedaan, dat is aanvechtbaar, dat
heeft zich aan de fractietoets onttrokken."
„Ik ben bereid me impopulair te maken
met mijn visie. Een goede kennis van mij
verhuurt haar melkquotum. Ik ben tegen
het principe van verhuur van melkquota
en ben al drie jaar op pad om daar een
eind aan te maken."
„Ik weet zeker dat die kennis in de pro
blemen komt als het verhuren van haar
melkquotum niet langer is toegestaan. Ze
zal mij niet dankbaar zijn. Ik weet ook dat
er andere landbouwwoordvoerders in de
Kamer zijn die vriendschappen onder druk
hebben zien komen vanwege hun politieke
stellingname."
Yvonne van Rooy. Heeft een betaald
commissariaat bij Urenco en daar
naast vele andere nevenfuncties op het
vlak van het internationale bedrijfsle-
tse-j; Bolkestein wierp de vragen zelf
ar op, om niet de hele tijd over
t eigen commissariaat te hoeven
ten. Kan een boer in de Kamer
woord voeren over het land-
iwbeleid? Kan een arts/parlemen-
ër ongebonden spreken over
lcsgezondheid?
eer.
>m-
HAAG
lg fccE WILBRINK
k VVD-leider gaf er de antwoorden niet
g maar daar ging het hem ook niet om.
am- testein bedoelde: jullie vallen mij nu wel
maar er zijn Kamerleden die, vanwege
del nevenfuncties, nog veel kwetsbaarder
i, Naast alle commotie over zijn eigen
>or- (delen, wekte die vergelijking bij sommi-
-a- tamerleden nog eens extra irritatie. Vier
[ïerleden, alle ook buiten het parlement
actief, geven hun visie op het scheiden
belangen.
ki- lob Oudkerk, huisarts in Amsterdam
in woordvoerder volksgezondheid voor
|e PvdA.
gezegd: Bert, of je het nou leuk vindt of niet,
maar daar moet jij het woord maar over
Pieter Hofstra, ondernemer direc
teur en commissaris van enkele advies
bureaus en een vastgoedonderneming,
die in totaal ongeveer 65 mensen werk
bieden. Hij is namens de WD onder
meer woordvoerder volkshuisvesting.
Hofstra (WD).
„Toen ik twee jaar geleden in de Kamer
kwam, heb ik wel eens gedacht: als dat mijn
bedrijfjes maar geen opdrachten gaat kos
ten. We werken nogal eens voor Rijkswater
staat, en het kan natuurlijk zo zijn dat ze re
deneren: die Hofstra zit in de Kamer, dus
dan moet iedere schijn worden vermeden."
„Mensen overschatten de invloed van
een Kamerlid. Dacht je nou werkelijk dat je
daar een beetje voor je eigen bedrijfje kunt
opkomen? D'r zitten nog 149 anderen.
Waar het om gaat, is dat dat niet allemaal
heiligen hoeven te zijn. Ik ben ondernemer,
ik weet van sociale wetgeving, van ruimte
lijk ordening, van verkeer en vervoer. Op
die kwaliteiten ben ik in de Kamer geko
men. De fractie zou gek zijn als ze daarvan
niet zou profiteren."
„Een tijd geleden werd er in de Kamer ge
sproken over het aanscherpen van de Eu
ropese regelgeving rond de Milieu Effect
Rapportages. Ik heb er toen namens de
WD bij de ministers De Boer en Jorritsma
op aangedrongen om dat niet te doen. De
WD is politiek gezien voor zo min mogelijk
regelgeving. Het WD-standpunt is mijn
standpunt. Maar ik ben ook raadgevend in
genieur, en de Milieu Effect Rapportages
geven commercieel gezien veel werk. Dus
als ondernemer zou Uc veel meer baat heb
ben gehad bij méér regeltjes."
„Er kunnen zich in de Kamer onderwer
pen voordoen, waarover ik niet het woord
wil voeren. Vlak voordat ik lid werd van de
WD-fractie heb ik als ingenieur nog gead
viseerd over een infrastructureel plan bij
Den Bosch. Het ging om het vaststellen
hoeveel rijstroken de rondweg daar moet
hebben. Ik vind het dan onjuist om me daar
als Kamerlid ook weer actief mee te be
moeien."
Pieter ter Veer. Was melkveehouder,
maar sinds april 1994 'opfokker van
jongvee'. De D66-landbouwwoordvoer-
der.
Ter Veer (D66).
„Ik ben een boerenzoon. Ik ben opgegroeid
met de geur van beesten in de stal. De
melkveehouderij heb ik afgestoten omdat
de marges te krap werden en het me te veel
tijd kostte. Maar dat jongvee vind ik leuk
om te doen. Bovendien, ik heb nog altijd
een stal en vijftien hectare grasland. Een
zoon van een veehouder met een lege stal,
ven. Voert namens het CDA onder
meer het woord over Europese kwes
ties, verkeer en waterstaat, sociale za
ken.
Van Rooy (CDA). foto's dijkstra
„Ik krijg veel verzoeken om nevenfuncties
te vervullen. Maar mijn hoofdfunctie is Ka
merlid, dus ik heb veel afgewezen. Op mijn
lange lijst van nevenfuncties staat één be
taalde baan: het commissariaat bij Urenco.
Hoe ik mijn onafhankelijkheid waarborg?
Nou, dat is eenvoudig. Het is volstrekt uit
gesloten dat ik binnen het CDA ga over
energiezaken zolang ik commissaris ben
bij Urenco."
„Ik heb een aantal commissariaten aan
me voorbij laten gaan, omdat die niet
spoorden met mijn woordvoerderschap
pen in de Kamer. Wat Bolkestein betreft:
een fractieleider neemt een heel andere
positie in dan een gewoon Kamerlid. Een
fractievoorzitter is per definitie woordvoer
der op alle terreinen. Dat is een zware
baan, daar krijgt hij ook een extra toelage
„Het is goed dat er in fracties spelregels
worden opgesteld om belangenverstrenge
ling tegen te gaan. Die spelregels geven
houvast. Ze creëeren een norm waaraan
mensen moeten voldoen. Als het goed is,
stimuleert dat een zelfkritische houding
van de parlementariërs."
zit hier niet om de belangen van de
kartsen te behartigen! Er is in de twee
