Bern: Definitief onderzoek
Koerden in Irak lachen wat om dreigementen VS
andacht in zaak-Dutroux
cht zich meer op Nihoul
J»
Buitenland
Vroege winter
Rode Kruis meldt 14.000
vermisten oorlog Bosnië
Meerderheid Bondsdag akkoord
met bezuinigingsprogramma
:RDAG 14 SEPTEMBER 1996
enL_
proffen Franse boeren eisen hulp
d to
-ppr|MDNT-FERRANPBoeren in heel Frankrijk zijn gisteren de
enJiat °P 8e8aan om ^un e*s kracht bij te zetten dat de regering
"helpt de gevolgen van de gekke-koeiencrisis te boven te ko-
In Clermont-Ferrand in het midden van het land namen
12.000 boeren deel aan een demonstratie. In Toulouse in
zuidwesten wierpen veefokkers en boeren wegversperringen
net mest en balen hooi. De ministers van landbouw van de
opese Unie vergaderen maandag en dinsdag in Brussel over
aan door de crisis getroffen boeren.
'V dKnr'ïaKSrfiMg
foto reuters
ariljoen aan drugsgeld opgegraven
De Surinaamse politie heeft in Casipora, 40 kilome-
:n zuidwesten van Paramaribo, een miljoen dollar van een
ine-transactie opgegraven. Zes personen uit één gezin zijn
:G l|ehouden, één van hen is dorpshoofd van het indianendorp,
arrestatie had plaats nadat een van de verdachten aangifte
;edaan van 'diefstal' van een deel van zijn aandeel.
opisch-houtakkoord gaat in '97 in
Bijna veertig landen die tropisch hout produceren en
liken, zijn het erover eens geworden dat een overeenkomst
:opische wouden in stand te houden, begin volgend jaar
ngaan. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat de over-
tomst, die in 1994 totstandkwam, in februari vorig jaar in
dng zou treden. Dat lukte niet, omdat er toen te weinig lan-
aan meededen. Brazilië toonde zich steeds een tegenstan-
10pan het akkoord, maar zegde gisteren toe toch zijn handte-
jdemg te zullen zetten.
®*ltbossing in Brazilië toegenomen
i an haag De ontbossing in Brazilië is de laatste jaren sterk toe-
pmen. Ondanks dat de regering in Brasilia jarenlang heeft
nejEhouden dat de introductie van strengere wetgeving na de
ildmilieuconferentie van Rio de Janeiro in 1992 de vernieti-
ivan het regenwoud rond de Amazone heeft verminderd,
iachtige stukken regenwoud zijn echter in enkele jaren door
lossing en afbranding verloren gegaan, zo meldde de New
Times gisteren.
-jrrakhan bij installatie Wijdenbosch
mariboEén van de weinige buitenlandse gasten die van-
;de inauguratieplechtigheden in Paramaribo bijwonen, is
Dntroversiële moslimleider Louis Farrakhan. Hij genoot
derdagavond op de luchthaven een groots welkom, georga-
j-Jprd door een comité onder leiding van oud-ambassadeur
kHerrenberg.
i/sa
ve rlog Tsjetsjenië dreigt op te laaien
^QU. De Russen en de Tsjetsjenen hebben elkaar gisteren
en weer beschuldigd van het samentrekken van troepen
Jen de hoofdstad Grozny. De spanningen wijzen op een drei-
Qn; le hervatting van de gevechten, die door het vredesakkoord
augustus definitief beëindigd leken.
191
_morezen vluchten ambassade binnen
«ta» Vijf Oost-Timorezen zijn woensdag de Spaanse ambas-
fe in Jakarta binnengedrongen en hebben asiel aangevraagd.
meldde het Indonesische persbureau Antflra gisteren. Sinds
Jember vorig jaar zijn 84 Oost-Timorezen via buitenlandse
passades naar Portugal gevlucht. Het Internationale Rode
js bemiddelde hierbij. Indonesië is de voormalige Portugese
pie Oost-Timor in 1975 binnengevallen en heeft het gebied
gaar later geannexeerd.
erbil» jessica lutz
correspondent
„Toen Clinton besloot Zuid-Irak te
bombarderen had-ie zeker de kaart
ondersteboven liggen. Het is zoiets als
je voeten afhakken als je hoofdpijn
hebt". Zo grappen de Koerden in het
Noord-Iraakse Erbil over de Ameri
kaanse dreigementen aan het adres
van Saddam Hussein.
Het is spot om de spanning een
beetje weg te lachen. Want de Koerdi
sche Democratische Partij van Mersut
Barzani, die dankzij de hulp van Sad
dam inmiddels heel Iraaks Koerdistan
in zijn macht heeft, beweert weliswaar
dat er geen Iraakse troepen meer in
het gebied zijn, maar de bewoners van
'hoofdstad' Erbil zijn er niet geheel ge
rust op.
Ook de VN-politie ter plaatse zegt
dat er nog wel degelijk zo'n 1.000
Iraakse troepen voorzien van tanks en
zware artillerie op vijftien kilometer
van de stad gelegerd zijn. Dat is boven
de 36ste breedtegraad, verboden ter
rein dus.
Niet dat men echt gelooft dat Sad
dam de Koerden aan zal vallen wan
neer Amerika zijn militaire posities in
het zuiden bombardeert. Zo dom zal
hij niet zijn. „Toch heeft de aanwezig
heid van de troepen boven de 36ste
parallel wel degelijk een psychologisch
effect op de mensen hier. Ze zijn aan
het hamsteren geslagen, wat de prijzen
enorm opdrijft. Steeds meer veegt Sad
dam zijn voeten af op wat het Westen
hem dicteert. En op ons vertrouwen de
Koerden nog wel maar het wordt min
der", zegt een westerse bron in de
stad, die liever anoniem blijft.
Het vertrek van de Amerikaanse en
sommige Britse hulporganisaties, heeft
de angst voor de toekomst dan ook
flink doen toenemen. Die namen dat
besluit nadat Saddam eergisteren ver
kondigde dat zijn amnestie voor de
Koerden niet geldt voor de 'collabora
teurs en spionnen van die bastaarden
en duivels'.
„De lokale staf is in paniek", zegt
Paul Dahl in Erbil. Hij is hoofd van de
VN-politie in Irak. „We dragen zoveel
mogelijk de boodschap uit dat het vei
lig is om te blijven. Desondanks staan
er nu 2.500 mensen aan de Turkse
grens om eruit te komen. Als VN kun
nen we heel weinig voor hen doen. Ge
val per geval moet bekeken worden of
hun leven echt in gevaar is".
Veiligheid is een relatief begrip. Nog
slechts twee dagen geleden werd een
VN-politie samen met een aantal hulp
organisaties gegijzeld en met stenen
bekogeld door een groep vluchtelingen
aan de Iraanse grens. „Onder de aan
hangers van Talabani zijn veel gefrus
treerde mensen. Die voelen zich in de
steek gelaten en keren zich tegen iede
re buitenlander. We moeten dus heel
alert blijven", aldus Dahl. De VN pro
beert in kaart te brengen hoeveel
vluchtelingen er werkelijk zijn, want
het gevoel overheerst dat de aantallen
zwaar overdreven wforden.
Barzani's KDP doet inmiddels hard
zijn best om de situatie in Erbil te nor
maliseren. Nog steeds hebben delen
van de stad geen elektriciteit of water
omdat Talabani's troepen tijdens htm
aftocht alle computerkaarten van de
stuwdam Dokhan meegenomen heb
ben. Daardoor kunnen de sluizen niet
meer open en werkt de elektriciteits
centrale niet.
Maar via een andere stuwdam krijgt
de stad in ieder geval zo'n zes uur per
dag water en elektriciteit. De rijen
mensen met jerrycans, emmers en ke
tels voor tankwagens of watervaten op
een ezelskar zijn dan ook niet meer zo
talrijk.
Op straat wordt de politieke situatie
druk besproken. Barzani, nu alleen
heerser, verzekert de bevolking dat zijn
verbond met Saddam beëindigd is met
de inname van Erbil. Saddam spreekt
echter van een uitstekende relatie met
zijn Koerdische bondgenoot. Barzani
zegt voor niets minder te gaan dan een
federatie, Saddam wil slecht autono
mie toestaan. Een propagandaspelletje
waarvan de uitkomst allerminst zeker
is en waarop de Amerikaanse bommen
waarschijnlijk weinig invloed op zullen
hebben.
In Erbil heeft Barzani een aantal
plunderaars van verlaten huizen laten
executeren. De arm van de wet is nog
steeds sterk, het volk kan gerust zijn,
was de boodschap. Bovendien heeft hij
de overgebleven partijen uitgenodigd
deel te nemen aan een nieuw te vor
men regering.
Zwitserse regering eist medewerking banken inzake verdwenen nazi-goud
De Zwitserse regering wil dat de banken meewerken aan
een 'definitief onderzoek' naar het verdwenen nazi-goud.
Onder de druk van buitenlandse en binnenlandse kritiek
komt zij daartoe volgende week met een wetsvoorstel.
Het gaat om spoorloos verdwenen goud van de Neder-
landsche Bank en andere centrale banken, dat de nazi's
tijdens de oorlog onderbrachten in het neutrale Zwitser
land.
genéve bob kroonen kleinere banken, waartoe het
correspondent ondoordringbare bankgeheim
gedeeltelijk moet worden opge-
Een gemengde commissie van heven. Het wetsvoorstel, dat
onderzoek, bestaande uit histo- 'zeer vergaand en zonder prece-
rici, juristen en accountants dent' wordt genoemd, wordt
moet toegang krijgen tot de ar- volgende week bekend ge-
chieven van honderden grote maakt. Dit valt toevallig samen
met het bezoek van de Britse
minister van Buitenlandse Za
ken Malcolm Rifkind.
Hij zal naar verwachting zijn
Zwitserse gastheren aan de tand
voelen over de al vijftig jaar on
vindbare nazi-goudschat van
zo'n tien miljard in (huidige)
guldens. Daarvan werd bijna
veertig procent geroofd uit het
bezette Nederland, hetzij uit de
nationale goudreserves, hetzij
van joodse Nederlanders die la
ter in de Duitse vernietigings
kampen omkwamen.
Wanneer het onderzoek be
gint is onduidelijk. Het wets
voorstel moet door het parle
ment en kan ook nog aan een
referendum worden onderwor
pen, hetgeen betekent, dat de
speurders niet voor volgend
voorjaar aan de slag kunnen. En
wat het oplevert is ongewis. Ten
eerste zijn banken verplicht
slechts voor tien jaar rekenin
gen van dit soort deposito's aan
te houden en ten tweede krijgen
malafide bankiers ruimschoots
de tijd hun oude balans 'bij te
stellen'.
De nazi-goudschat van tien
miljard, die nu in de officiële
Britse documenten is opgedo
ken, heeft om met de Ameri
kaanse financiële deskundige
dr. Francis Peel in Genève te
spreken, 'juridisch weinig han
den en voeten'. Daarbij komt
dat de meeste direct betrokke
nen allang zijn overleden.
Maar de na een halve eeuw
weer aangezwengelde goudzoe-
kerij hangt de Zwitserse rege
ring als een politieke molen
steen van Matterhorn-formaat
om de nek. Hoofdartikelen in de
Zwitserse pers, met teksten als
'de lafhartige bankiers en hun
smerig gewin uit de Tweede
Wereldoorlog' doen niet onder
voor de heisa elders.
l Schaapjes, weliswaar op het droge, maar ook in de sneeuw. Het Zwitserse Davos-Laret heeft ze. Het kanton waarin de stad ligt, op zo'n 1.500 meter hoogte, krijgt dit jaar
n vroege winter te maken. foto e
Arrestatiebevel
tegen Bosnische
Kroaat Rajic
den haag anp
De rechters van het Joegoslavië-
tribunaal hebben gisteren een
internationaal arrestatiebevel
uitgevaardigd tegen de Kroaat
Ivica Rajic. Zij bevestigden de
aanklacht tegen Rajic, die ervan
is beschuldigd bevel te hebben
gegeven voor de aanval van
Bosnisch-Kroatische eenheden
op het dorpje Stupni Do, in
Centraal-Bosnië, op 23 oktober
1993.
Het VN-tribunaal klaagde Ra
jic, die de leiding had over de
troepen, in augustus vorig jaar
aan wegens opzettelijke ver
woesting van het dorpje, het
doden van de burgerbevolking
en de verwoesting van hun be
zittingen. Geen van deze daden
was militair gerechtvaardigd, al
dus de rechters, en vormen ook
een schending van Conventies
van Genève. Van de 250 bewo
ners van Stupni Do, voorname
lijk moslim-boeren, kwamen er
zestien om het leven. De overi
ge bewoners moesten vluchten,
waarna het dorp bijna geheel
met de grond werd gelijk ge
maakt.
Hoge opkomst
Marokko bij
referendum
RABAT Rtr-AFP-DPA
Miljoenen Marokkanen brach
ten gisteren een stem uit tijdens
een referendum over wijziging
van de grondwet. Gistermiddag
\Toeg had al 68,6 procent van
de stemgerechtigden het stem
bureau bezocht.
Het belangrijkste onderdeel
van het referendum is de invoe
ring van een tweede parlement,
een stap om de macht te decen
traliseren en de ontwikkeling
van het platteland te bevorde
ren. De verwachting is dat een
ruime meerderheid van de
twaalf miljoen stemgerechtigde
Marokkanen instemt met de
hervorming en gehoor geeft aan
oproepen van koning Hassan,
regeringspartijen en oppositie
een ja-stem uit te brengen.
Hassans uitgebreide bevoegd
heden blijven na de voorgestel
de grondwetswijziging onaan
getast. De huidige volksverte
genwoordiging met 333 leden
wordt in tweeën gesplitst. De
'Eerste-Kamerleden' worden di
rect door het volk gekozen, de
leden van de nieuwe 'Tweede
Kamer' indirect, onder meer via
plaatselijke besturen en vak
bonden.
Namenlijst op 25 steunpunten in te zien
paul koopman
^om z'et iedereen mij als
Ischuldige? Waarom ben ik
«zondebok?verzuchtte
Dutroux twee weken gele-
in een gesprek met zijn
w nalige raadsman Didier de
Inmiddels is Dutroux,
:ht van de moord, ontvoe-
0 mishandeling en zwendel
gf gië's grootste zedenaffaire,
es weg uit de schijnwer-
De aandacht heeft zich
naar de zaak-Cools - en
zedenzaak naar Dutroux'
anger Michel Nihoul (54).
oul, een 'selfmade' make
zakenman en oplichter,
jn ®n veel prominentere rol
bende-Dutroux te hebben
eld dan tot dusverre werd
nomen.
teren stelde het gerecht
^eufchateau Nihoul for-
m staat van beschuldiging
le ontvoering van Julie en
>a, de twee Waalse meisjes
wier lichamen vorige maand
werden opgegraven in Sars-la-
Buissière.
Donderdag was de 'makelaar'
al beschuldigd van betrokken
heid bij de ontvoering van Lae-
tifa Delhez (14) uit Bertrix, die
samen met Sabine Daerden (13)
op 15 augustus levend werd te
ruggevonden in een tweede
huis van Dutroux in Marcinelle.
Daarmee is Nihoul van mede
plichtige in het onderzoek plots
gepromoveerd tot één van de
hoofddaders.
De ouders van vermiste en
ontvoerde kinderen kwamen
gisteren in opstand om de men
taliteit bij justitie, politie en in
de politiek te veranderen. Met
het steuncomité Julie en Melis-
sa' willen ze familie van slacht
offers steunen en hun stem lui
der laten klinken.
Al eerder waren er aanwijzin
gen dat Nihoul bepaald geen fi
gurant is. Zo telefoneerde Ni
houl in de dagen rond de ont
voering van Sabine en Laetitia
frequent met Dutroux. Ver
scheidene getuigen verklaarden
Nihoul te hebben gezien in Ber
trix, bij een van de 'gruwelhui-
zen' van Dutroux. Op bij Nihoul
in beslaggenomen videobanden
is hijzelf waar te nemen, soms
in het gezelschap van Dutroux.
Verder heeft de man een
zwaar belast zakelijk verleden,
waarbij niet alleen faillissemen
ten maar ook fraude, steekpen
ningen en oplichting in het spel
waren. In enkele zaken duiken
overigens ook namen op van
Luikse socialistische politici.
Een verband tussen de zaak-
Dutroux.en de moord in 1991
op de socialistenleider André
Cools is echter nog niet aange
toond.
De Luikse socialist Guy
Mathot, die door een anonieme
getuige is aangewezen als één
van de opdrachtgevers voor de
moord op André Cools, heeft
gisteren ontkend ook maar iets
met de liquidatie van de oud
minister te maken te hebben.
den haag-sarajevo afp-dpa-anp
Het Rode Kruis heeft een lijst
gepubliceerd met 14.000 namen
van mensen die tijdens de oor
log in het voormalige Joegosla
vië spoorloos zijn verdwenen.
Twee maanden geleden telde
deze lijst nog 11.000 namen.
Een groot deel van personen op
de lijst verdween na de val vorig
jaar van de moslimenclave
Screbrenica.
Het Rode Kruis verspreidt het
nieuwe boek met de langere na
menlijst wereldwijd, ook via In
ternet. De hulporganisatie zet
zich in om zoveel mogelijk in
formatie en ooggetuigenverkla
ringen te verzamelen over het
lot van de vermisten. Daarna
licht zij families zo snel moge
lijk in over de resultaten.
De namenlijst is in te zien op
25 steunpunten van het Rode
Kruis in Nederland. Met het oog
op de in Nederland verblijvende
vluchtelingen uit ex-Joegoslavië
liggen hier formulieren klaar.
Mensen die informatie hebben
over het lot van een vermiste,
kunnen die invullen. Het Ne
derlandse Rode Kruis heeft ook
een speciaal informatienummer
opengesteld waar mensen te
recht kunnen met vragen (070 -
4455721).
De leidster van de Bosnische
Serviërs, Biljana Plavsic, heeft
gisteren op de Servische televi
sie haar excuses aangeboden
voor het pleidooi voor opdeling
van Bosnië en aansluiting van
de Bosnisch-Servische repu
bliek bij Servië. De Organisatie
voor Veiligheid en Samenwer
king in Europa (OVSE) had
Plavsic daartoe gedwongen op
straffe van het afvoeren van
kandidaten van de kieslijst van
de SDS, de partij van de Bosni
sche Serviërs.
Met haar uitlatingen van een
paar dagen geleden riskeerde de
ultranationalistische Plavsic op
het laatste moment van de ver
kiezingen te worden uitgeslo
ten.
bonn peter van nuijsenburg
correspondent
De kleine meerderheid in de
Bondsdag liet geen enkel riscio
toe en dus werden alle zieken
en zwakken door de regerings
partijen in Bonn opgetrom
meld. De leider van de Beierse
CSU, Glos, had net een zware
darmoperatie achter de rug,
maar voor het slagen van de be
zuinigingsoperatie van de rege
ring van bondskanselier Kohl
was zijn aanwezigheid dringend
gewenst. En dus werd hij giste
ren per helikopter van het ziek
bed naar de vergaderzaal gevlo
gen.
Bij nader inzien had hij rustig
bij de fruitmand kunnen blij
ven. De regeringspartijen,
CDU/CSU en FDP, stemden ge
sloten (341 tegen 322 stemmen
van de oppositie) voor het be
zuinigingspakket van 50 miljard
mark (ruim 55 miljard gulden),
waarmee Kohl de economie uit
het slop wil halen.
Vijf maanden wordt de Bon
ner politiek nu beheerst door
het debat over het 'programma
voor economische groei en
werkgelegendheid' dat uitein
delijk de werkloosheid, rond 4
miljoen mensen (10 procent
van de beroepsbevolking) heb
ben geen baan, moet halveren.
In die periode hebben vakbewe
ging en oppositie vergeefs
storm gelopen tegen de bezui-
ningsmaatregelen, die dit doel
tot stand moeten brengen. De
etappegewijze verhoging van de
pensioengerechtigde leeftijd (bij
mannen van 63 jaar naar 65; bij
vrouwen van 60 naar 65), de
kortingen op het ziektegeld, de
versoepeling van het ontslag
recht en de verhoging van eigen
bijdragen, luiden volgens hen
de 'ontmanteling van de verzor
gingsstaat' in en zijn een gevaar
voor de 'sociale vrede'. Hon
derdduizenden mensen zijn de
afgelopen maanden de straat op
gegaan om tegen deze plannen
te demonstreren, maar de rege
ring liet zich niet vermurwen.
Ook het vier dagen durende
debat in de Bondsdag dat de ge
moederen regelmatig richting
kookpunt dreef, veranderde
niets aan de opstelling van de
regering. Kohl weet zich ge
steund door een recente opinie
peiling die zegt dat 69 procent
van de Westduitsers en 43 pro
cent van de Oostduitsers de
plannen als noodzakelijk accep
teert.
Voor de oppositiepartijen viel
er geen eer te behalen. De
grootste, de SPD, heeft boven
dien geen overtuigend alterna
tief, terwijl de financieel-econo-
mische deskundigheid van de
Groenen ondanks een door par
tijleider Fischer in gang gezette
inhaalactie nog steeds te wen
sen overlaat.
Ook als politieke wapen
schouw bood het debat weinig
verrassingen. Kohl is nog steeds
onaantastbaar, Fischer is nog
steeds de meest aansprekende
oppositieleider en de fractie-lei
der van de SPD, Scharping, blijft
een fletse apparatsjik.
