Het oude
circuspaard
en Miss Saï
iy x&HSk,
Nederlandse
première
p
Barbiepop speelt hoofdrol in musical Carlie
door JAN RIJSDAM
Zeven jaar nadat in Londen voor het eerst
het doek opging, beleeft Miss Saigon, ge
schreven door Claude-Michel Schonberg
(muziek) en Alain Boublil (tekst), in de
vertaling van Seth Gaaikcma zijn Neder
landse premie're in het VSB Circustheater
in Schcveningen. De musical gaat over de
Amerikaanse soldaat Chris (gespeeld door
Tony Neef) die in een nachtclub in de
Vietnamese hoofdstad Saigon verliefd
wordt op het animeermeisje Kim (Linda
Wagenmakers). Als de Amerikaanse solda
ten hals over kop de stad moeten verlaten
is Chris gedwongen haar achter te laten,
niet wetend dat ze in verwachting is. Jaren
later, als Kim met haar kind naar Bang
kok is gevlucht, komt het tot een dramati
sche ontknoping.
Een belangrijke rol in het verhaal is
weggelegd voor de engineer (Willem Nij-
holt), een vileine sjacheraar die de Ameri
kaanse soldaat en het Vietnamese meisje
bij elkaar brengt.
De Nederlandse versie van Miss Saigon
telt een cast van 47 en een orkest van 32
mensen, en een productiebudget van bij
na twintig miljoen gulden. Daarnaast is
nog eens 7,5 miljoen gulden uitgetrokken
voor de verbouwing van het Circusthea
ter. Zo wordt onder meer de toneeltoren
aangepast voor de Amerikaanse Huey-he-
licopter die in de musical voorkomt. Het
4350 kilo wegende gevaarte wordt op
driekwart van de ware grootte nagebouwd
en volledig door de computer gestuurd.
Miss Saigon is voorlopig een jaar te zien,
maar zal waarschijnlijk twee of drie jaar in
het Circustheater draaien.
de
te ^weis"0" -
Vo^s^1 wo,den
\aa\s*-e yjng W*
9egeT°r, ffl0lee°
leot Sè«bele,en
ecWe?®" nopf®
Mf wWae9°° van
/V
umstu ?-e beh°ot 1 n
ot,detee^ deur
at
9en nai ÓV« Yeia® anen-
O t qedwee totP» ®0t 88 V*
te TnCtte0 °p9a -
vJOOï^e _de d*0*1 --Aind 9e «evctf^
at
jtvaat d verde 1 A&0. ,rta\ v/eei Qeten
^èen geteste
s»«^
jokun°en
Mitsuko Saruwatari voelt nog elke keer de spanning.
door JAN RIJSDAM
Willem Nijholt (62) staat al meer dan 35
jaar op de planken en is onbetwist een van
Nederlands veelzijdigste acteurs. Hij schit
terde in society-komedies van Noel Co
ward, in musicals als Cabaret en Foxtrot en
in meer dan tachtig toneelstukken. Linda
Wagenmakers (20) komt zo uit de college
banken, speelde tot nu toe alleen in ama
teurproducties en het grote publiek heeft
nog nooit een noot uit haar keel gehoord.
Vanaf 24 november spelen beiden een
hoofdrol in de Nederlandse versie van
de musical Miss Saigon in het Scheve-
ningse VSB Circustheater. Een gesprek
met de veteraan en de debutante.
Willem Nijholt: Ja, ik ben de oude rot,
het oude circuspaard. Toen Joop van
den Ende mij anderhalf geleden polste
voor deze rol heb ik gezegd: 'Natuurlijk
wil ik deze rol spelen, maar ik vind
mezelf er te oud voor.' Ik ben 62.
In de ogen van een kind van
twintig ben ik een oude
man."
Zij, lachend: „Dat heb ik
niet gezegd.
Hij: „Toen ik twintig was
lieve schat, ik kwam
aan het toneel toen ik
27 was, toen vond ik Ton
Lutz, die 40 was, al oud."
Zij: „Ik kijk wel op tegen ie
mand die zoveel jaar erva
ring heeft. Dat is een groot
verschil tussen Willem en
mij. Maar we kunnen het el
kaar gemakkelijker maken
door die barrière weg te ne
men:"
Hij, op vaderlijke toon:
„Tuurlijk, die bestaat al
niet meer tussen ons."
Linda Wagenmakers
is gekozen uit 500
kandidaten die de
rol van Kim wilde spelen.
Ze geeft toe dat de confronta
tie met de grote sterren en de
Willem Nijholt „Ik ben de oude rot" Linda Wagenmakers: „Ik kijk wel op tegen iemand met zoveel jaar ervaring."
pers haar in het begin wel onzeker maakte:
„Ik dacht dat ze wel gek naar me zouden
kijken: een beginneling die zo'n grote rol
heeft gekregen. Maar als je hier eenmaal
rondloopt, doet iedereen normaal. Hele
maal niet arrogant, of zo."
Willem Nijholt: „Ik vind het heel logisch dat
een totaal onbekende de rol van Kim gaat
spelen. Het gaat om een Vietnamees meis
je, dus moet je iemand hebben die de fysio
nomie heeft van iemand uit het verre oos
ten. Daarbij: het is een zo jonge, zo'n onbe
vangen figuur. Als je daar een gerenom
meerde naam voor neemt, dan werkt het
volgens mij niet."
Nijholt zegt het leuk te vinden om met jon
ge mensen te werken. „Naarmate ik ouder
word, heb ik steeds meer het gevoel dat ik
iets heb door te geven. Ik hoop dat ik de
jonge mensen in deze productie kan stimu
leren. Dat ik ze door mijn professionaliteit
te laten zien, m'n inzet en alles, dat ik ze
kan beïnvloeden. Maar, ik kan op mijn
beurt ook van de jeugd leren. In 'Cabaret',
zes jaar geleden, speelde ik met Lia Dorana,
Guus Verstraete en Alexandra van Marken,
die hadden allemaal hun sporen verdiend.
Maar ook toen was er een hele company
van jonge mensen die voor het eerst in een
grote productie stonden. Ik vind dat heer
lijk. Het houdt me jong, het houdt me op
m'n tenen."
Linda Wagenmakers zegt zich niet zenuw
achtig te maken over haar rol in de grootste
en duurste Nederlandse musicalproductie
aller tijden. „Hoewel, vannacht had ik toe
vallig een vreselijke nachtmerrie. Ik droom
de dat de vertaling nog niet klaar was.
Stond ik voor een volle zaal te zingen en
toen was er plotseling geen tekst meer. In
de pauze rende ik naar Seth Gaaikema die
nog zat te schrijven." De twee barsten in la
chen uit. Linda: „Laatst heb ik even op het
podium van het Circustheater gestaan.
Toen dacht ik: straks zitten daar 1700 men
sen. Dat is best wel een beetje eng."
Willem Nijholt: „Ik doe dit nu 36 jaar. En ik
heb zowat hyperventilatie als ik er aan denk
dat ik daar straks sta. Alle ogen zijn zo ge
richt op deze productie. Het is natuurlijk
heerlijk om deze rol te doen, maar aan de
andere kant: mijn hemel, maak-um maar
waar."
Volgens de pers is de rol Nijholt op het lijf
geschreven.Ach," zegt hij met een weg
werpgebaar, „elke rol die ik krijg is altijd op
m'n lijf geschreven. Of ik heb in die 36 jaar
altijd hetzelfde gedaan, of ik begrijp het
niet... In de engineer zit helemaal niets van
mezelf. Ik ben geen pooier, en ik ben zeker
niet iemand die andere mensen gebruikt. Ik
heb absoluut niets gemeen met de figuur
van de engineer als zodanig. Toen ik vorig
jaar in een zijden kamerjas op het toneel
FOTO HIELCO KUIPERS
stond, werd er ook gezegd dat het stuk op
m'n lijf is geschreven. Maar ik heb thuis ab
soluut geen zijden kamerjas. Ik loop in een
oude onderbroek en een T-shirt en daar
slaap ik ook het lekkerst in."
Gaat van de kwalificatie 'op het lijf geschre
ven' ook niet een beetje de suggestie uit dat
hij de rol moeiteloos uit zijn mouw schudt?
„Nou, het lijkt me absoluut geen makkelijk
partijtje," reageert hij zonder aarzeling. „Ik
vind het wel een lekkere rol omdat ik een
voorkeur heb voor sekreten. Die vind ik in
teressanter om te spelen dan helden.
Linda Wagenmakers is lid van de pinkster
gemeente. Hoe is in die kring gereageerd op
haar rol van de prostituee Kim?
„Ik heb geen negatieve reacties gehad. Er
zijn wel mensen die er moeite mee hebben,
maar dat zijn er maar een paar. Zelf zie ik
het in de eerste plaats als een rol die ik
speel. Het zegt ook niets over mijzelf."
„Je hoeft geen moord te plegen om een
moordenaar te kunnen spelen," vult Willem
Nijholt aan. Wagenmakers: „Kim pleegt
zelfmoord. Maar waarom doet ze dat? Om
dat ze haar kind wil redden van een barre
toekomst. Kim is eigenlijk heel sterk. Een
vechtster. Dat ben ik zelf ook. Ik heb het
niet gemakkelijk gehad in mijn jeugd. Ei
genlijk was ik altijd een buitenstaander. Ik
heb moeten vechten om m'n eigen waar
den en normen te behouden. Dat heeft Kim
Voor veel meisjes is Barbie de beste
vriendin, meent regisseur Victor van
Swaay. Met het poppen-idool delen ze
lief en leed. Ze kunnen bij haar terecht
voor alle grote kindervragen. Van
Swaay neemt het fenomeen Barbie ui
terst serieus, vertelt hij enkele weken
voor de première van de musical Car
lie, waarin de plastic-pop de hoofdrol
speelt. De nieuwe Nederlandse pro
ductie is volgende maand te zien inde
Leidse Schouwburg.
Het idee voor de musical komt van
Joep Ondier delinden. In Carlie speelt
hij Dan, de eeuwige vriend van de
hoofdrolspeelster (Joke de Kruijf). Na
aanvankelijke aarzelingen raakte Van
Swaay enthousiast over een muzikale
Barbiecomedie: als musicals over kat
ten (Cats) en de Franse revolutie
(Cyrano) succesvol kunnen zijn, waar
om dan niet over de Barbiepop.
De musical belooft geen 'camp' te
worden, benadrukt de regisseur. „We
willen geen ironisch commentaar leve
ren op de Barbie-gekte, maar laten
zien wat het belang ervan is. Kinderen
kunnen veel kwijt aan die poppen."
Carlie wordt volgens Van Swaay een
vrolijke en geestige voorstelling. Een
sprookje met een 'happy end', maar
wel met een hard randje, want de
commercie wint het uiteindelijk van
de plastic poppen.
Aan het begin van de voorstelling
stroomt het geluk nog de zaal in. De
Carliewereld is goed, Carlie is happy;
ze lacht altijd, heefteen perfect figuur,
een verloofde die van haar houdt. Als
het meisje een andere man ontmoet,
komt aan al dat geluk een eind. Tot
haar eigen verbazing slaat haar plastic
hart op hol. Carlie valt 'uit haar con
cept' en wordt verliefd op Bill aan wie
niets menselijks vreemd is. Bill heeft
haar onder zijn armen, snurkt 's
nachts en zweet zelfs een beetje.
'Carlie' werd geschreven door Robert
Alberdingk Thijm, die ook enkele afle
veringen van de televisieseries 'In de
Vlaamsche Pot' schreef. Edwin Schim-
scheimer, componist van de musical
'Willeke', is verantwoordelijk voor de
muziek. Barrie Stevens doet de choreo
grafie.
Carlie gaat op 24 september in de
Stadsschouwburg in Haarlem in pre
mière en is in de Leidse Schouwburg
te zien op woensdag 16 en donder
dag 17 oktober.
ook heel erg, ondanks dat ze allerlei dingen
doet die niet door de beugel kunnen, be
houdt ze toch haar integriteit. Dat is een
heel mooie eigenschap. Daarom kan ik de
ze rol ook doen. „Echte slechterikken spe
len, zoals Willem graag doet, ik weet niet of
ik dat zou kunnen. Daar zou ik heel erg lang
over moeten nadenken.
„Medea," roept Nijholt. „Als je nou wat ou
der bent en je zou Medea kunnen spelen
die haar beide kinderen ombrengt. Eerst
denk je: wat een slecht wijf, maar daaronder
zit een gekwetst mens. Het is hetzelfde als
met Kim. Wat je nu over zo'n rol zegt, is
heel steekhoudend. Sekreten zijn nooit zo
maar sekreten. Je kunt altijd in een rol laten
doorschemeren waarom iemand de dingen
doet die ze doet, begrijp je."
Linda:Als ik mij in die achtergrond kan
vinden, dan zou ik het wel kunnen. Maar ik
zou niet zomaar een slet willen spelen."
Willem: „Ik begrijp precies watje bedoelt.
Het is heel goed om aan het begin van je
carrie're dit soort regels voor jezelf op te
stellen. Daar moet je heel trouw aan zijn."
Drie van de hoofdrollen in Miss Saigon wor
den gespeeld door homoseksuele acteurs. Is
dat niet iets waartegen haar diepste wezen
zich verzet?
Ze lacht: „Ik moest er wel even aan wennen,
en ik denk er ook veel over na. Maar eigen
lijk weet ik er heel weinig van, dus wil ik er
niet over oordelen. Ik heb er wel over ge
praat met collega's."
Willem Nijholt: „Met mij nog niet!"
Linda: „Met Tony wel. Ik wist het niet van
hem. Toen ik het hoorde heb ik gevraagd:
'Heb jij een vriend?'. Toen zei hij: 'Ja, vind je
het erg". Ik zei: 'Nee, maar ik vind het wel
jammer."
„Maar het is wel veilig, hoor lieverd," lacht
Nijholt.
Linda: „Ja, dat vindt mijn moeder ook heel
prettig. Ze zei: 'Dat scheelt al weer. Dan kan
hij tenminste niet in het echt verliefd op je
worden. Mijn moeder is heel bang dat ik
straks ook in het echt mijn hart verlies."
Nijholt: „Ja, maar dat ga je krijgen, engeltje.
Dat ga je krijgen. Ik ben dan homoseksueel,
maar ik heb met Anhe-Wil Blankers in een
stuk gespeeld, en toen ik haar twee jaar la
ter sprak, zei ik tegen haar: ,Ik was zo ver
liefd op jou. Ik kon het niet verdragen dat je
een man had.' Toen zei ze: 'Wimpie, dat
had ik ook. Ik dacht iedere avond als we el
kaar kusten: oh, ga door...' Dus, verliefd
worden op je tegenspeler, dat ga je een keer
krijgen. Je rol loopt nu eenmaal op een ge
geven moment door je aderen heen. En het
is ook heerlijk als je een keer zo lekker met
iemand speelt. Het is een instelling die je
moet hebben. Als je dat toneel opgaat, loop
je een schijnwereld binnen, je moet een il
lusie hoog houden. Je moet er zelf in gelo
ven, dan doet de zaal het ook. Dat geldt
voor alles, dat geldt voor avant garde en dat
geldt voor musical. Als je niet een klein
beetje kan geloven in, en houden van dege
nen met wie je speelt, dat wordt het heel
moeilijk, denk ik... Ja, hier praat de oude
man weer."
Linda: „Misschien dat ik het op een bepaald
moment wel moeilijk krijg..." Hij: „Je zult
wanhopig zijn, af en toe." Zij: „Dat hoort er
bij."
„Ze heeft een goede instelling," meent Nij
holt. „Ik bedoel: iemand die nog geen voet
heeft gezet in een professionele productie,
die al zo nuchter en met een zekere afstand
kan kijken naar wat het met je leven kan
doen. Dat heb ik allang aan haar gemerkt.
Dat is prima. Echt waar." Ze lacht verlegen.
„Ja, je verliest je kop niet," zegt hij. „Dat is
belangrijk in dit vak: dat je niet denkt: ik
ben er nu."
'Miss Saigon' vanaf 24 november in het
VSB Circustheater in Scheveningen.
