Extra heffing voor
fitte Nederlander
vantiMifiSlHIli
Binnenland
Goednieuwe appartementen tegen de vlakte
Het theater van de Staat treedt weer op
Compromis verwacht
over studenteninspraak
Kabinet wil agrarisch
centrum in Wageningen
'Beatrix mag minister
op het matje roepen'
:DAG 14 SEPTEMBER 1996
[ra geld voor gehandicapt kind
kAGi Ouders van thuiswonende gehandicapte kinderen
hjaarlijks een uitkering van duizend gulden als tegemoet-
hg in de kosten van de verzorging. Voor kinderen die meer-
|g gehandicapt zijn, bedraagt de uitkering 1.500 gulden. Dit
[het kabinet gisteren besloten. Ouders die zelf voor hun ge
kapte kind zorgen ontvangen momenteel maar enkele kin-
jslag, terwijl ouders die hun kind uit huis plaatsten recht
fen op dubbele kinderbijslag.
Herzoek
Vfrtrt I I'. 1
'IVF vol met risico's
de Van de vrouwen die na In Vitro Fertilisatie (IVF)
>er raken, heeft slechts een klein aantal een ongestoorde
»erschap en een ongecompliceerde geboorte van een kind.
includeert Marta Kirejczyk, natuurkundige en docente
renstudies aan de Universiteit Twente, in haar proefschrift,
niddeld 85 procent van de IVF-behandelingen per cyclus
het beoogde doel - een zwangerschap gevolgd door de ge-
evan een kind - niet gehaald.
Jerlanders innen gestolen cheques
/roedapest De politie in Boedapest heeft begin deze week
zelr
•Jederlanders aangehouden, die 20.000 gestolen Euroche-
er waarde van zes ton wilden verzilveren. Zij hadden toen
r 65.000 gulden Hongaarse forinten geïnd. De politie zei
jzingen te hebben dat beiden in België en Nederland con-
let drugs- en wapenhandelaren hebben en in Boedapest
litwasten.
nier overlijdt aan verwondingen
arden De 31-jarige Iraniër die zich donderdagmiddag in
ntrum van Leeuwarden in brand stak, is gisteren in het
ïhuis aan zijn verwondingen overleden. Waarom de man
n daad kwam, is nog steeds onduidelijk. De Iraniër was
:kend vluchteling met de zogenaamde A-status.
rstekelingen week lang in container
idam Vier Marokkaanse verstekelingen zijn gisteren uit
mtainer gehaald aan boord van een zeeschip in de Rotter-
Maashaven. De brandweer moest een gat knippen in de
van de laadkist. Eén van de vier mannen is opgenomen in
ikenhuis met onderkoelingsverschijnselen. Het schip ver-
;n week geleden van Casablanca naar Engeland. Op zee
in het viertal ontdekt in een van de onderste containers,
an de deur niet openkon.
aJF mag doorgaan met zeearenden
em Het Wereld Natuur Fonds (WNF) hoeft de herintroduc-
•vei zeearenden in Nederland niet op te schorten. De presi-
ofjran de rechtbank in Arnhem heeft gisteren het verzoek
alt >e van de vereniging Das en Boom afgewezen. De recht-
hu^wees erop dat de eerste arenden pas in het voorjaar van
ikel vorden uitgezet. Voor die tijd heeft de minister wel gerea-
op een door Das en Boom ingediend bezwaarschrift tegen
uni verleende vergunning aan het WNF. Das en Boom
,us[ dat het WNF met de introductie van de zeearend de sug-
iezi wekt dat het goed gaat met de natuur. En dat is volgens de
le E ging juist niet het geval.
dng dreigt bij Akzo in Ede
noÈ Akzo Nobel wil de bonden op korte termijn uitnodigen
e ei er problemen rond de verplaatsing van de vïscosepro-
-Pu van Ede naar Polen te komen praten. Het concern laat
een gisteren verstuurde brief aan de bonden weten. Eer
de dag hebben de bonden aangekondigd acties voor te
en bij Akzo Nobel. Een staking is niet uitgesloten. Dat gaat
is de vakbonden ondanks de brief gewoon door. Door de
atsing van de produktie dreigen zeshonderd banen verlo-
gaan in Ede.
Irijven ontevreden over verzekering
Grote bedrijven in Nederland zijn ontevreden over
Pla erciële verzekeraars. Steeds vaker zoeken zij wegen om
lt]yjen andere verzekeringen in eigen beheer uit te voeren.
ne( jkt uit een enquête onder de leiding van 25 grote Neder-
ondernemingen waar in totaal 260.000 mensen werken.
:n doorsnee van de werknemers uit die bedrijven is om
ist inning gevraagd.
sneek Een echtpaar uit Rotterdam kan nog
lachen bij het zien van de sloop van een ap
partementencomplex in Sneek. Maar of dat
ook geldt voor de bouwer en de kopers van
de appartementen, valt te betwijfelen. Het
complex is namelijk gloednieuw. Maar omdat
volgens opdrachtgever Mabon bij de bouw dragen 1,2 miljoen gulden. Daar komen nog
zoveel fouten zijn gemaakt, werd het complex de boetes bij die het bedrijf aan de kopers van
gisteren tot de grond toe afgebroken. Mabon de appartementen moet betalen voor het niet
vergoedt alle schade aan de kopers. De extra op tijd afleveren van het woningen,
kosten voor het afbreken en het opnieuw op- foto anp alex de haan
bouwen van het appartementencomplex be-
Celstraf VOOr Solidariteitsfonds moet zwakken behoeden voor hoge lasten
meidenbende
zutphen gpd
De kinderrechter in Zutphen
heeft gisteren zeven meisjes
veroordeeld voor hun aandeel
in de zogenaamde Apeldoornse
meidenbende. De rechter von
niste celstraffen variërend van
vijf maanden waarvan een deel
voorwaardelijk. De meiden hoe
ven niet daadwerkelijk te
'brommen' want voor het on
voorwaardelijke deel werden
taakstraffen opgelegd. Daar
naast kregen ze de verplichting
om sociale vaardigheidstrainin
gen te volgen. Verder kwam één
meisje er met een geldboete af
en één verdachte werd vrijge
sproken.
Vanaf halverwege vorig jaar
tot februari dit jaar hebben
meer dan twintig meisjes in
Apeldoorn in wisselende groep
jes andere meisjes mishandeld.
De meisjes varieerden in leeftijd
van dertien tot en met achttien
jaar.
Mensen met een goede gezondheid moeten in de toe
komst mogelijk extra verzekeringspremie betalen. Dat
geld moet in een zogenaamd solidariteitsfonds worden
gestort waaruit de verzekeringspremie voor mensen met
een mindere gezondheid of ouderen wordt aangevuld.
Minister van volksgezondheid Borst en minister van eco
nomische zaken Wijers hebben het plan inmiddels voor
gelegd aan de zorgverzekeraars.
den haag gpd
In het regeerakkoord staat dat
verzekeraars verplicht worden
elke burger te verzekeren. Om
te voorkomen dat mensen met
een slechte gezondheid een
enorm hoge premie moeten be
talen en gezonde mensen een
hele lage. wilde het kabinet mi
nimum- en maximumpremies
vaststellen.
Uit een rapport van de Rot
terdamse professor W. van de
Ven blijkt dat het bepalen van
premiehoogten niet werkt. Ver
zekeraars gaan dan toch selec
teren. Ze nemen alleen mensen
aan waarbij ze geen financieel
risico lopen of maken de pre
mie voor ouderen of mensen
met een slechte gezondheid
kostendekkend. Van de Ven
komt met het idee van een soli
dariteitsfonds. Mensen met een
slechte gezondheid krijgen dan
een op naam gestelde waarde
bon. Die kunnen ze inleveren
bij hun verzekeraar die daar
voor geld kan innen bij het soli
dariteitsfonds. Op die manier
worden premies tussen mensen
met een goede en mensen met
een slechte gezondheid gelijk
getrokken.
Volgens de bewindslieden is
het systeem van waardebonnen
een prima methode om de con
currentie in de zorg aan te wak
keren. De verzekeraars zijn nog
niet enthousiast over het plan.
ee Haagse
plegers
yen in cel
ie verplegers uit Den
ie worden verdacht van
ieP*op drie bejaarden en be-
van onder meer de
P® zus van prins Bemhard,
in voorarrest. Dat heeft
tbank in Den Haag gis-
ïpaald.
ichtbank heeft de recht-
deze voorlopig op
Vlag 18 november vastge-
,re! Tot die tijd moeten de
osferdachten in voorarrest
periode van voorlopige
lis is langer dan de wet-
•rmijn van dertig dagen,
olgens de rechtbank ge-
rf, omdat er nog veel tijd
om alle 'over het alge
eer belastende verklarin-
te zoeken en het onder-
nd te krijgen. Justitie be-
gt de verplegers van de
op tenminste drie be-
In de loop van het on-
iofc is duidelijk geworden
politie in verband met
:tal zo'n twintig sterfge-
M iog eens nader onder de
?t v ;eft genomen. Elk van de
kaï mallen betreft gefortu-
dames.
Kennis voor
morgen
Aangenaam kennis
maken. Doe mee aan^
het kennisdebat.
den haag christl visser
Het bijzondere hoort zich niet
te vaak te openbaren, weten
mediadeskundigen. Slechts
eenmaal per jaar. op de derde
dinsdag in september, treedt
het staatshoofd in haar volle
glorie als vorstin naar buiten.
Alleen op prinsjesdag is die in
tussen vertrouwde combinatie
van waardigheid en folklore,
van mythe en symboliek, van
stijve pracht en stevige Holland
se benen, voor een ieder waar
neembaar.
„Mijne Heeren!", begon Wilhel-
mina ferm op 20 september
1898. Acht alinea's later was ze
klaar. Ze was achttien jaar, twee
weken koningin en had net d'r
haar omhoog. Het was haar eer
ste troonrede. Er zouden er nog
veertig volgen. De laatste was in
1946. De vorstin gaf toen niets
meer om uiterlijk vertoon. Zij
leek steeds meer op de beschrij
ving d.ie dichter Adriaan Roland
Holst ooit van haar gaf: 'een ge
veerde pothoed, gestut door een
kennel bontvossen
„Leden der Stat en-Generaal",
sprak de 39-jarige Juliana op 21
september 1948. Het 'Mijne
Heeren' was in 1918 afgeschaft,
toen Suze Groene weg in de
Tweede Kamer kwam. Wilhel-
mina stond er in 1898 alleen
voor. Juliana wist zich gesteund
door echtgenoot Bernhard.
Leden der Staten - Generaal
zei ook koningin Beatrix op 16
september 1980. Ze was 42 en
droeg sober donkerblauw. Dins
dag is de huidige vorstin alweer
aan haar zeventiende toe.
Troonredes zijn geen lust om te
beluisteren. Vroeger niet en nu
nog steeds niet. Ze duren lan
ger, dat is het grootste verschil.
Gelukkig is het stemgeluid van
de Oranje-vorstinnen er sinds
Wilhelmina aanzienlijk op voor
uitgegaan. Maar hoe zuiver de
koningin ook spreekt, het zijn
doorgaans sombere tijdingen.
Sinds 1852, toen Willem III de
ontwerptekst van de troonrede
g-, - gggp iggpll
- - - X'
ftiËZs&Êaz&ê.' -■
Prinsjesdag veertig jaar geleden. Koningin Juliana geflankeerd door echtgenoot Bemhard en oudste dochter
Beatrix. foto cpd
met een waslijst correcties te
rugstuurde naar het kabinet -
Thorbecke, heeft de tekst van
de troonrede niet meer tot in
grijpende conflicten geleid.
Maar er is wel geschipperd, er
zijn wel woorden geweest, ook
achteraf. Aangenomen mag
worden dat koningin Beatrix
'notamused'was, toen het kabi-
net-Lubbers haar in 1988 ietwat
in strijd met de werkelijkheid
liet voorlezen dat het milieu
stukken was opgeknapt, 'met
name lucht en water'.
De huidige koningin bemoeit
zich intensief met de tekst. Ze
heeft in de loop der jaren door
haar plichtsbetrachting en dos
sierkennis een grote mate van
respect verworven. Er wordt
naar haar geluisterd.
Koningin Juliana hield er niet
van dikke dossiers te lezen. Ze
was Icing niet zo vaktechnisch
onderlegd als haar dochter en
ging meer op haar gevoel af.
Maar ook Juliana probeerde in
vloed uit te oefenen op de tekst
van de troonrede. Aandacht
voor militaire zaken ging haar
gauw te ver. Liever sprak ze
over het nut van maatschappe
lijk werk.
Koningin Wilhelmina was voor
haar ministers het lastigst en
het minst diplomatiek; ze had
het dikwijls met haar kabinetten
aan de stok. Hoewel ze op latere
leeftijd groot respect genoot,
was dat in haar jonge jaren
minder het geval. De hoge adel,
die toen de dienst uitmaakte,
had met het prille koningshuis
niet zo gek veel op. Tegelijker
tijd smeulde onder de arbeiders
het vuur van de revolutie. De
socialisten beschouwden de
monarchie als een achterhaalde
zaak.
Drie keer liet Wilhelmina van
wege privé-omstandigheden
verstek gaan. In 1908, toen ze
net zwanger was van Juliana, in
1909, na de geboorte van de
kleine meid, en in 1947, toen ze
last had van bronchitis. Juliana
heeft nooit afgezegd. Koningin
Beatrix tot nu toe evenmin, al
heeft het er in 1987, toen ze her
senvliesontsteking had, om ge
spannen. Ze was net op tijd be
ter. En maakte voor het eerst
gebruik van de 'koninginne-ali-
nea' om te bedanken voor de
bloemen tijdens haar ziekte.
Juliana gebruikte die eerste ali
nea van de troonrede vaker
voor persoonlijke mededelin
gen. De voorgenomen huwelij
ken van Beatrix en Margriet zijn
in de troonrede aangekondigd.
Ook de geboorte van 'onze Wil-
lem-Alexander' is gememo
reerd. Zelfs Wilhelmina zei af en
toe iets persoonlijks. In 1927
bijvoorbeeld, toen Juliana in de
Ridderzaal voor het eerst naast
haar zat: „Mijne beminde
Dochter aan Mijne zijde te zien
vervult Mijn hart met dank
baarheid".
Het beeld van de voorlezende
vorstin is tegenwoordig een stuk
rustiger dan vroeger. In de tijd
van koningin Wilhelmina be
zweek het podium zowat onder
het goudgalon van de hofhou
ding. Ook rond Juliana was het
nog een drukte van belang.
Maar hoe meer prinsessen er
meekwamen, hoe meer de le
den van de hofhouding in het
gedrang kwamen. In 1966 was
het geen doen meer. De prin
sessen verdwenen van het podi
um. In 1969 verhuisde ook het
gevolg naar de zaal.
Maar wat er ook veranderde,
het volk bleef uitlopen. 'Drukker
dan ooit' meldden door de jaren
heen de kranten. Ook aanstaan
de dinsdag zal het weer dringen
zijn. De Oranjeklanten komen
doorgaans van heinde en verre
naar Den Haag. Niet uit
nieuwsgierigheid naar de be
leidsvoornemens, maar uit aan
hankelijkheid jegens het ko
ningshuis. En voor het vertoon
natuurlijk, voor de robes en
voor de hoeden, voor de pracht
en de praal.
Wat de koningin dinsdag aan
trekt, is vanzelfsprekend nog
geheim. Maar vaststaat dat het
een typisch Beatrix-tenue zal
zijn, speciaal voor die dag en
die taak. Wat ze voorleest, is for
meel ook nog geheim. Maar ook
daarvan staat iets vast: het zal
een ernstig betoog zijn. Dat is
het namelijk altijd.
Maar een verrassing is natuur
lijk nooit uitgesloten. De konin
gin heeft drie huwbare zonen.
Een van die jongens zal toch
wel eens willen trouwen?
ANP Algemeen Nederlands Per
erde Pers Diensten
den haag»anp
wet opnemen dat een student
in het faculteitsbestuur kan zit
ten, de WD juist niet. De WD
heeft gezegd tegen de wet te
zullen stemmen als de Kamer
het wijzigingsvoorstel van de
PvdA aanneemt.
Hoewel de PvdA vooralsnog
weigert het voorstel in te trek
ken. denkt woordvoerder Van
Gelder dat een compromis
haalbaar is. „Ik vind, net als Rit-
zen, dat we het voor 95 procent
eens zijn. Die overige vijf pro
cent moet te overbruggen zijn,
ook met de WD." Volgens Van
Gelder moeten wel alle partijen
water in de wijn doen. Volgende
week maandag stemt de Kamer
over het wetsvoorstel.
De PvdA verwacht dat de Twee
de Kamer tocb zal instemmen
met het wetsvoorstel Moderni
sering Universitaire Bestuurs
structuur (MUB) van minister
Ritzen (onderwijs). De partij
denkt hierover een compromis
te kunnen sluiten met de twee
andere regeringsfracties, D66 en
de WD. D66 wil er 'het uiterste'
aan doen om de wet door de
Kamer te krijgen. Ook de WD
hecht daar groot belang aan.
Ritzen riep de drie regerings
fracties gisteren aan het begin
van de middag op om een over
eenkomst te sluiten in plaats
van 'spierballen te tonen'. PvdA
en D66 willen zwart op wit in de
den haag anp
meester van Rotterdam, in mei
presenteerde. Op verzoek van
minister Van Aartsen lichtte hij
het hele systeem van onderwijs,
onderzoek en voorlichting door.
Peper concludeerde dat er
onnodige onderlinge concur
rentie, een versnippering van
het opleidingsaanbod en een
onvermogen tot vernieuwing is.
Het agrarisch onderwijs en on
derzoek kan en moet efficiënter.
Ook moet het zich meer richten
op wat de landbouw echt nodig
heeft. Jaarlijks kan dat vijftig tot
honderd miljoen gulden opleve
ren, berekende Peper.
De Landbouw Universiteit Wa
geningen en de hoofddirectie
van de onderzoeksinstellingen
van het ministerie van Land
bouw zijn ingenomen met het
standpunt van het kabinet.
Het kabinet gaat het agrarisch
onderwijs en onderzoek ingrij
pend aanpassen. In Wagenin
gen komt een groot Kenniscen
trum. Dat is een samenvoeging
van de Landbouw Universiteit,
de meeste onderzoeksinstellin
gen van het ministerie van
landbouw, en het Internationaal
Agrarisch Centrum. Het praktij
konderzoek en de voorlichting
worden geherstructureerd en
het agrarische beroepsonder
wijs wordt versterkt.
Dit staat in het kabinets
standpunt over de kennisinfra
structuur in de landbouw, dat
gisteren is verschenen. Het ka
binet volgt een groot aantal
aanbevelingen uit het advies
rapport dat A. Peper, burge-
amsterdam gpd
'Geen babylijkjes bij voodoo'
mificeerde baby's komen in on
ze cultuur niet voor", zegt Lont.
„Wel zijn verhalen bekend,
dat met name op Haïti tijdens
de slaventijd blanke vijanden
werden geofferd. Dat zijn verha
len die aan kannibalisme gren
zen. De Surinaams-Afrikaanse
cultuur, staat echter met een
been in het christendom en het
andere been in winti. En de god
Fodu is een zeer vredelievende
god in de winti-religi."
„Voodoo of winti heeft te ma
ken met rituelen rond bovenna
tuurlijke krachten en geesten. In
de vorm van het aanroepen van
geesten kunnen we iemand die
iets op zijn kerfstok heeft, wel
met gelijke munt terug laten be
talen. Maar dat heeft absoluut
niets met gemummificeerde ba
by's te maken."
vervolg van voorpagina
„Het offeren van baby's of men
sen heeft helemaal niets te ma
ken met de winti- of voodoocul-
tuur. Met de gemummificeerde
babylijkjes die nu zijn aange
troffen, is waarschijnlijk iets
heel anders aan de hand. Vol
gens mij is hier een seksuele
pervers aan het werk geweest,
een soort Nederlandse
Dutroux."
Dat zegt Orlando Lont van de
Stichting Winti informatie en
documentatiecentrum Neder
land. De van oorsprong uit Afri
ka afkomstige godsdienst
voodoo of winti kent wel het ge
ven van offers. Het meest ge
bruikelijke zijn \Tuchten, kip
pen of geiten. „Maar gemum-
hilversum» anp
Driekwart van de Nederlanders
vindt dat koningin Beatrix mi
nisters ter verantwoording mag
roepen als zij vindt dat de ver
keerde beslissing is genomen.
Van degenen die daartegen zijn
behoren de meesten tot de ach
terban van WD, D66 en Groen-
Links. Dat blijkt uit een enquête
van het NIPO naar het functio
neren van de monarchie. Het
onderzoek werd gehouden in
opdracht van het televisiepro
gramma 2Vandaag.
Een kwart van de bevolking
vindt zelfs dat de vorstin te wei
nig invloed uitoefent, zo blijkt
uit de enquête. Het voorstel van
senator Jurgens om de troonre
de door de minister-president
te laten voorlezen, ondervindt
weinig steun van het volk.
Slechts een derde is daar voor
stander van. Het koningshuis is
populair. Van de vijfhonderd
ondervraagden gaf 95 procent
te kennen een voorkeur voor de
monarchie te hebben.
Aanleiding voor de enquête is
de kritiek die afgelopen week
werd geuit op de vermeende
toeneming van de invloed van
koningin Beatrix. Zij zou onder
meer druk hebben uitgeoefend
op minister van Mierlo van bui
tenlandse zaken om ambassa
deur Roëll in Zuid-Afrika over te
plaatsen tijdens van haar be
zoek aan dat land. Reden zou
zijn dat de ambassadeur er een
vriendin op nahield.
DESIGNCENTRUM
