'Is dit een discussie of een verhoor?'
Fleer dan 70 premières op Film Festival
Metallica verblijdt superfan
met huisbezoek en privéconcert
Bijna failliete
Philipszaal
schrapt concerten
Cultuur Kunst
F
Muziekindustrie wil gat
in Luxemburg dichten
nstantijn Huygensprijs
dor H.C. ten Berge
Tromp Muziek Biënnale
in teken van klavieren
DEK$ÈR
jNSPAG 11 SEPTEMBER 1996
CHEF GERT VISSER. 071 -5356441PLV -CHEF JAN RIJSDAM, 071-5356444
^storische schepen als monument
-hQnd&r* dichting Historische Haven Leiden organiseert op de
itend$tnonumenten(*aS van zaterdag 14 september aan het Kort
erfg<*»ewater scheepsgebonden activiteiten, zoals het bezichtigen
van mgen authentieke schipperswoning en het luisteren naar ou-
eemansliederen. Ook verzorgen de schippers een gratis
teeg l4tiienst tussen molen De Put en de Houtzagersmolen Noord-
i. Een stand verstrekt van 10.00 tot 17.00 uur informatie over
buitenmuseum aan het Kort Galgewater, waar sinds 1984
ientieke schepen liggen,
fl. 071J
>en kaarten voor regentenkamer
JT ÏLi De kaarten voor de Regentenkamer van het voormalig
ioursJs'lu's aan Hooglandse Kerkgracht voor de Open Monu-
itendagen van 14 en 15 september zijn niet meer verkrijg-
oeterJ. Comité' Open Monumentendag besloot gratis toegangs-
len te verstrekken voor De Regentenkamer, omdat de kamer
gin is voor grote groepen bezoekers. Het Comité betreurt
dat iedereen die nu nog belt voor de Regentenkamer teleur-
66, iipld moet worden.
gae fjntoonstelling 50 jaar Chapon
cncnbRDAM Het Joods Historisch Museum in Amsterdam her-
djongjtvan 13 september t/m 8 december de tentoonstelling Jules
.eiden.pon, 50 jaar kunstenaar. Een wereld van bewogen lijnen,
jin wordt een retrospectief beeld gegeven van het kunste-
(schap van Chapon gedurende een halve eeuw, met de na-
'iert zif °P zÜn recente werk. De getoonde schilderijen, gouaches,
;els en tekeningen zijn afkomstig uit de eigen collectie van
i a.d. üjnuseum en de kunstenaar. Jules Chapon, geboren in 1914 in
riem, woont en werkt sinds 1973 in de Dordogne, in Frank-
van wl
m«akstenen Boeken' over architectuur
DEmCHL; Onder de titel Bakstenen Boeken exposeert de faculteit
éren van de Universiteit Utrecht tot en met 2 oktober tien-
ieorg P voorbeelden van boeken over architectuur. De faculteit
i de tentoonstelling georganiseerd ter gelegenheid van het
»n 7.ijarig bestaan van de universiteit. Zeldzame uitgaven bren-
de bouwkunst uit de 16e, 17e en 18e eeuw tot leven. De ou-
oeken tonen spectaculaire afbeeldingen op schaal en bevat-
meoretische uiteenzettingen over het maken van Griekse
>n en andere versieringen.
^gestudeerden exposeren
Negen afgestudeerden van de Koninklijke Academie
rgaatpeeldende Kunsten Den Haag houden van 15 september tot
n Bonket 31 december een expositie in het Haags Gemeentemuse-
De tentoonstelling wordt zaterdag 14 september gelijktijdig
7 uur ide Stadscollectie Van Oudburg tot Akkerman' opengesteld.
Mernationale pottenbakkersmarkt
14-16|eek Op 14 en 15 september vindt in Milsbeek Keramisto
Jlaats. Aan deze negende internationale pottenbakkersmarkt
3°l/"l2p 20 n honderd professionele keramisten mee. Ook kera-
12. «studenten laten er hun werk zien. Voorts worden er dia- en
presentaties gegeven, en demonstraties van draaien en sto-
'r 8 (Vakliteratuur en pottenbakkersmaterialen zijn eveneens
hjgbaar.
Ataliatie Stockmans in Arnhem
.30- lï
boidjEM* De vijf Mensenrassen is de titel van een installatie van
-7I1C Stockmans die tot en met 20 oktober in het Museum voor
entoolerne Kunst in Arnhem is te bezichtigen. Eigenlijk zijn het
Viiientexposities van deze kunstenaar: één met recente industrië-
>°^|twerpen en één met series uit zijn vrije werk. Stockmans
ingewerkt steeds mét porselein, dat in mallen wordt gegoten tot
17 uujtieke vormen en dat vervolgens met glazuur kan worden be-
IklA
p
€lemationale muziekindus-
Ceft de Europese Commis-
'Brussel gevraagd een eind
ateriVen aan de import van
ie cd's via Luxemburg. De
pese Commissie zegt de
)6Wis1e zullen onderzoeken.
di trt Internationale Federatie
0e Phonografische Indu-
REEKpFPI) beschuldigt Luxem-
r. van schending van de in-
jtionale regels over het co-
'""L-anp
:hrijver H.C. ten Berge
Fiwj dit jaar de Constantijn
'nsprijs. Hij krijgt deze
staande onderscheiding
.000 gulden voor zijn hele
Dit heeft de Jan Campert-
ig gisteren bekendge-
stichting kende nog vier
je prijzen van elk 5000 gul
toe. De Jan Campertprijs
fjgl* laar Huub Beurkens voor
gedichtenbundel Iets zo
ludigs. De F. Bordewijk-
(eveneens 5000 gulden) is
rettii Wessel te Gussinklo voor
coli
Langenberg en Van Baarle in De Waag over nota kunst en cultuur
LEIDEN CEES VAN HOORE
Wethouder Pex Langenberg: „Dat
wordt nog onderzocht."
FOTO ARCHIEF
Pex Langenberg, de Leidse wethouder van .cultuur, had
het niet makkelijk- gisteravond tijdens het zogenaamde
stadsdebat over de nieuwe nota kunst en cultuur. De vele
vragen die in De Waag op hem werden afgevuurd naar
aanleiding van de nota ontlokten hem de opmerking: ,,Is
dit nu een discussie of een verhoor?" Yvonne van Baarle,
hoofd kunst en cultuur in Leiden, maakte een veel ont-
spannener indruk. Soepeitjes en met een glimlach om de
lippen neutraliseerde zij de giftige vragen aan haar adres.
gaan aan een kunstlobby van
specialisten die geen aanslui
ting hadden bij dat volk?
Duidelijke antwoorden wer
den door Langenberg en Van
Baarle niet gegeven. Opvallend
vaak vluchtte het tweetal weg in
cliche"s en dooddoeners als:
'Dat wordt nog onderzocht' en
'Daaraan wordt nog gewerkt.'
De Stadsgehoorzaal maakt
deel uit van de stevige culturele
infrastructuur die Langenberg
en Van Bearle voorstaan. Bij de
vraag of Langenberg zich niet
rijk had gerekend door op een
miljoen gulden subsidie van het
VSB-fonds voor de Stadsge
hoorzaal te rekenen, een subsi
die die niet wordt gegeven door
dit fonds, verwees hij naar zijn
voorgangster, Hennie Koek. „Ik
heb nooit gezegd dat wij dat
geld zouden krijgen van het
Ter discussie stonden de vol
gende vier punten: de verster
king van de culturele infrastruc
tuur in Leiden, de bevordering
van de kunstproductie, de cul
turele participatie en de verbre
ding van de cultuur in Leiden.
Rob de Hooy van de WD vroeg
zich af of de Leidse bevolking
nu eigenlijk wel zat te wachten
op een uitputtende culturele in
frastructuur. Hij betwijfelde of
daarvoor wel een breed draag
vlak was. Langenberg en Van
Baarle lieten zich volgens hem
nu wel leiden door een kwali
teitscriterium inzake de kunst
maar zouden zij hun oor niet
beter te luisteren kunnen leggen
bij het publiek? Wilde die Leidse
bevolking die kunst eigenlijk
wel? Moest men niet voorbij-
Yvonne van Baarle, directeur
kunst en cultuur: „Daar kan ik in
houdelijk nog niet op ingaan."
FOTO ARCHIEF
VSB-fonds. Maar ik kan u gerust
stellen. Er is inmiddels meer
geld binnengehaald.
Tal van zaken passeerden de
revue in De Waag, zoals het ate-
lierbeleid, de positie van cultu
reel centrum de X en het beleid
inzake de amateurkunst. Wil
lem Crebolder van dit culturele
centrum refereerde eraan dat in
de cultuurnota aan deze instel
ling een 'onontbeerlijke plaats'
pyright. Volgens de federatie
komen er jaarlijks via Luxem
burg meer dan een miljoen ille
gaal gecopieerde cd's de Eu
ropese Unie binnen.
De muziekschijfjes worden
vooral in Israel, Tsjechië en het
Verre Oosten vervaardigd. De
IFPI heeft berekend dat de mu
ziekindustrie jaarlijks ruim 3,5
miljard gulden aan inkomsten
derft als gevolg van het gat van
Luxemburg.
zijn roman De Opdracht.
Piet Meeuse is onderscheiden
met de J. Greshoffprijs voor zijn
essaybundel Doorkijkjes. Tine
van Buul krijgt de G.H. 's-Gra-
venzandeprijs voor haar stimu
lerende rol in de kinder- en
jeugdliteratuur.
De Jan Campertstichting reikt
de prijzen uit op 13 december
in de Pulchri Studio in Den
Haag. De jury bestond dit jaar
uit Harry Bekkering, Hugo
Brems, Han Foppe, Aukje Hol-
trop, Arton Korteweg, Janet
Luis, Leonore van Prooijen, Ni-
colette Smabers en Ad Zuide
rent.
Een gezellig onderonsje met Metallica.
BRUNSSUM LOUIS DU MOULIN
Volkomen onverwacht werd
Brunssum gisteren voor een
dag tot Metallica City gebom
bardeerd. De gelijknamige
Amerikaanse hardrockformatie
dook in de Zuid-Limburgse ge
meente op om superfan Dag-
mar van Gennip de dag van
zijn leven te bezorgen: eerst
een gezellig onderonsje bij
hem thuis en daarna een mini-
concert in café Jacky waarbij
ook enige tientallen vrienden
en vriendinnen van de (uiter
aard) gelukkige MTV-prijswin-
naar aanwezig mochten zijn.
Het geheime bliksembezoek
van de wereldberoemde metal-
band (verdiensten in
1995/1996 ongeveer 28 miljoen
dollar) vormde de apotheose
van een speelse promotiecam
pagne rond het jongste album
'Load'. Vandaar dat ook bij het
belonen van de vier meest des
kundige deelnemers aan de via
MTV uitgezonden prijsvraag
voor het begrip Vracht een
sleutelrol was weggelegd. De
band had voor elk van de vier
winnaars ergens in Europa een
truck op pad gestuurd, stuk
voor stuk met een andere in
houd.
Bij opening kon de uitverko
rene stuiten op een container
lading ingeblikte bruine bonen
plus surprise (zijnde de Metal-
lican), op een videocamera (de
Metallicam), op een leuk ge
maakte jeep uit de Tweede We
reldoorlog (de Metallicar) of op
Metallica zelf.
Dat de drie materiële prijzen
elders (in Spanje, Griekenland
en Polen) terecht zouden ko
men, werd ook de gistermor
gen tot huisarrest 'gedwongen'
Dagmar van Gennip steeds
duidelijker. Omdat het rondom
en op de galerijen van zijn flat
aan de Europalaan vanaf het
middaguur gaandeweg een
drukte van belang werd. Want
naast de (ingeseinde) camera
ploegen, fotografen en journa
listen vormde zich een groei
end legertje van alerte fans die
lont hadden geroken.
Zou het wachten beperkt zijn
gebleven, dan had menigeen
bij aankomst van de aangekon
digde truck wellicht nog getwij
feld. Maar na ruim twee uur
was zowat iedereen er wel van
overtuigd dat Van Gennips
prijs uit de beroemde levende
have zou bestaan. Het laatste
restje spanning werd definitief
weggenomen door de verschij
ning van eerst een complete
security-ploeg en vervolgens
ook een politie-escorte vlak
voor de aankomst van de
hoofdprijs.
Voor Dagmar van Gennip
deed al die beveiligingspoeha
er weinig toe. 'Now is the big
moment,' riep hij professioneel
toen hij de achterdeuren
mocht ontgrendelen. Waarna
zijn zoete droom ook meteen
werkelijkheid werd: binnen een
minuut stond de lange Bruns-
summer met zijn grote idolen
Jason Newstedt (bas), Kirk
Hammett (gitaar), James Het-
field (zang-gitaar) en Lars Ul-
rich (drums) te converseren
alsof het zijn schoolvriendjes
waren.
Sfeerbeelden van 'Metalllica
goes Brunssum' komen bij
MTV volop aan bod tijdens het
Metallica Weekend op 21/22
september, de 'warming up'
van de Europese tournee die de
band op 12 november naar de
Utrechtse Prins van Oranjehal
zal leiden.
lesal
;0upd
COUlftPAM ANP
't Nederlands Film Festival
techt, dat 25 september
ophi£aan fi'ms in premiè-
™t zijn onder meer Amster-
Global Village (Johan van
jeuken), Noem het slaap
en Peter Lataster), Dying
home (George Sluizer en
da Silva) en Crimetime
!e Sluizer). De Nederland-
:emière van De nieuwe
Ier (Paula van der Oest)
de opening van het festi
val dat tot en met 4 oktober
duurt.
Het competitieprogramma
bevat 131 films, zo maakte festi
valdirecteur Jacques van Heij-
ningen gisteren bekend tijdens
een persbijeenkomst in Amster
dam. Tot het competitiepro
gramma behoren veertien
speelfilms, 49 documentaires,
44 korte films en 24 tv-drama-
producties. Het totale program
ma bevat driehonderd titels.
Tijdens de filmdagen kent de
jury traditiegetrouw de Grote
Prijs van de Nederlandse Film
toe. Er zijn Gouden Kalveren in
twaalf categorieën, voor onder
meer de beste speelfilm, de bes
te acteur, de beste actrice en de
beste regisseur.
De uitreiking van het eerste
Gouden Kalf, de Cultuurprijs, is
op de openingsavond. De jury
maakt de overige winnaars voor
het eerst verspreid over het fes
tival bekend. De prijzenregen
op de slotavond behoort daar
mee tot het verleden. De jury
voor de zestiende aflevering be
staat uit Ronnie Gerschtano-
witz, Maria Peters, Frank Bak,
Cas Enklaar, Frouke Fokkema,
Krijn Meerburg en Loes Wou-
terson.
De Gouden Kalf Vakprijs gaat
dit jaar naar componisten van
filmmuziek. Nederlandse film
makers hebben op een vragen
formulier hun winnaar aange
geven. De genomineerden zijn
Theo Nijland, Henny Vrienten
en Vincent van Warmerdam. De
winnaar krijgt de onderschei
ding op 27 september tijdens
een Gouden Kalf Diner over
handigd.
Centrale gast tijdens het festi
val is Jan de Hartog. De schrij
ver woont sinds een aantal ja
ren in de VS. Hij is bekend van
de roman Hollands Glorie, die
de AVRO in 1977 als televisiese
rie uitzond. Studio Nieuwe
Gronden, een Amsterdamse
producent van veelal startende
filmers, staat ook centraal. Het
bedrijf produceerde films als
Belle van Zuylen (Digna Sinka)
en Hartverscheurend (Mijke de
in het Lpidse culturele leven
werd toegekend. „Maar waarom
komt dit in de begroting dan
nergens tot uiting?', zo vroeg hij
zich af. Van Baarle gaf te ken
nen dat de positie van dit cultu
reel centrum nog in onderzoek
Kees Walle van de Werkgroep
Amateur Kunst schetste het
bloeiende amateurkunstleven
in Leiden en de regio. Hij maak
te zich ernstig zorgen over de
subsidie die de gemeente gaf
aan deze 62 verenigingen. Hij
vroeg zich af waarom bijvoor
beeld de bejaarden-muziekdag
zomaar was weggevaagd. Daar
op kwam van Langenberg geen
duidelijk antwoord.
Aanstaande zaterdag begint
de zogenaamde Leidse Uitdag,
een evenement waarop vele
amateurverenigingen zich kun
nen profileren. Voor deze Uit
dag is door gemeente 2300 gul
den uitgetrokken. Aan Langen
berg werd gevraagd of dit, afge
zet tegen de totale kosten van
50.000 gulden, niet een bela
chelijk laag bedrag was. „Heeft
u van de organisatie kritiek ge
hoord?", zo pareerde Langen
berg.
De wethouder ging prat op de
vele musea die Leiden heeft en
de uitstraling die deze instituten
landelijk gezien hebben. Daar
van waren de kunstenaars in
Leiden niet echt onder de in
druk. Zou Langenberg niet eens
meer moeten kijken naar de le
vende kunst in Leiden? Naar het
atelierbeleid bijvoorbeeld? Een
van de aanwezigen karakteri
seerde de ateliers in de Leidse
Merenwijk als 'hondenhokken'.
Hondenhokken die ook nog
eens zeer duur betaald moesten
worden. Langenberg ontkende
dit. Er werd wel degelijk wat ge
daan aan het atelierbeleid.
Over de gehele linie werd de
wethouder verweten dat hij zich
te weinig liet zien bij de kunste
naars. Toen er werd gevraagd
wie Langenberg ooit over de
vloer had gehad, gingen er in de
zaal vier vingertjes omhoog.
Inhoudelijk gezien werd ver
der op veel vragen niet inge
gaan. Het bracht de kunste
naars Allart Lakke en Onno
Schilstra tot wanhoop. Met een
geërgerde blik in hun ogen
drentelden zij om de interrup
tie-microfoon heen. Totdat zij
op een gegeven moment maar
weer gingen zitten om vanaf
hun zitplaats de antwoorden
van Langenberg te ondertitelen
met: „Bla-bla-bla!"
DEN HAAG GPD
Een reeks concerten in de bijna
failliete Dr Anton Philipszaal in
Den Haag komt de komende
maanden te vervallen. Directeur
H. van den Akker heeft hierover
vandaag enkele honderden
abonnementhouders per brief
ingelicht.
Zoals bekend verkeert de nv
Dr Anton Philipszaal in ernstige
financiële moeilijkheden. De ei
gen programmering in 1995 en
de eerste helft van 1996, die
juist was bedoeld om het gebrek
aan inkomsten op te krikken,
heeft alleen al in 1995 voor een
verlies van meer dan anderhalf
miljoen gulden gezorgd.
Van den Akker heeft nu - voor
zover mogelijk - risicovolle uit
voeringen voor de komende
acht maanden afgelast. „Het is
heel moeilijk om in te grijpen in
een lopend seizoen en natuur
lijk moeten we afkoopsommen
en schadevergoedingen betalen.
Het gaat om zaken waarvoor de
contracten immers al getekend
waren. Maar we hebben de
mensen proberen te overtuigen
van de ernst van de situatie en
ook door de goede relaties met
impresario's en artiesten valt
het met de schadevergoedingen
nogal mee. Al met al schat ik dat
we door deze ingreep dit sei
zoen rond een ton minder ver
lies zullen maken."
Bepaalde financieel riskante
ondernemingen moesten wor
den gehandhaafd. Van den Ak
ker: Als een ensemble uit Mos
kou hier komt en een toernee
maakt die ook langs andere ste
den voert, kun je daar niet in
eens tussenuit. Dan komt zo'n
hele toernee op losse schroeven
te staan. We hebben echt gewikt
en gewogen waar we mogelijk
heden zagen."
Zo komt vrijwel.de complete
Schubert-serie, ter gelegenheid
van de 200ste verjaardag van de
componist, in de Philipszaal te
vervallen. Alleen het openings
concert en de slotavond blijven
(in Dilligentia) gehandhaafd. De
reeks 'Par excellence' van vijf
kamerorkesten bestaat nu nog
maar uit één uitvoering, te we
ten het Arion Ensemble onder
leiding van Alexandru Lascae op
24 april, omdat dit tevens een
onderdeel van het Bach Festival
is.
Van de nieuwe Proms-serie
van hedendaagse muziek zijn
drie avonden geschrapt. Drie
van de zes producties uit het
Lost Paradise Festival komen te
vervallen en de serie Jazz Défilé
verdwijnt, mede omdat initiator
en presentator Fred Racké eer
der dit jaar kwam te overlijden.
De directie van de Anton Phi
lipszaal biedt alle kaarthouders
per brief aan de (abonnements-
jgelden terug te storten, maar
doet het voorstel in plaats daar
van een tegoedbon te verstrek
ken ter waarde van het bedrag
van de geannuleerde concerten.
Die bon kan worden benut voor
alle andere concerten in de zaal
gedurende dit seizoen. Wie
daarvoor kiest krijgt als bonus
een extra concert naar keuze
aangeboden.
EINDHOVEN ANP
is uitgeschreven voor jonge pro
fessionele pianisten uit de Be
nelux. De finale van dit interna
tionaal vermaarde concours is
op 12 oktober. Het Brabants Or
kest onder leiding van Lucas Vis
begeleidt de vier finalisten.
De Biënnale eindigt op zater
dag 26 oktober in het Muziek
centrum met de Nacht van de
Klavieren. Op talrijke podia zijn
tot in de kleine uurtjes tal van
instrumenten te beluisteren.
Het programma vermeldt zowèl
klassiek repertoire als populaire
werken.
De Tromp Muziek Biënnale in
Eindhoven staat dit keer in het
teken van klavieren. Tijdens een
groot aantal concerten en ande
re bijeenkomsten staan tussen
27 september en 26 oktober de
verschillende klavierinstrumen
ten centraal, zoals de piano, de
accordeon, de beiaard, het or
gel, de klavecimbel en de piano
la.
Belangrijkste onderdeel van
de manifestatie is het Tromp
Muziek Concours, dat deze keer
Jong en Jan Eilander). Studio
Nieuwe Gronden produceert
ook de openingsfilm De nieuwe
moeder en De Kersenpluk van
Arno Kranenborg. Ook die film
gaat tijdens het festival in pre
mière.
Het Nederlands Film Festival
kent een begroting van 2,1 mil-
joen.gulden. De overheid draagt
daaraan 28 procent bij. De ove
rige 1,6 miljoen gulden zijn af
komstig van sponsors, fondsen
en eigen inkomsten.
DE ONBEKENDE
GODFRIED
ROMANS
Lezing door
PETER VAN
ZONNEVELD
Vrijdag 13 september
Aanvang 20.00 uur
Reserveer nii uw gratis
toegangsbewijs.
Natuurlijk bij:
uw Libris boekhandel
Nieuwe Rijn 45 Leiden
071-5120885
Extraatje voor
kunstwereld
in Amsterdam
AMSTERDAM GPD
Het Amsterdamse college van B
en W wil de komende vier jaar
ruim 24 miljoen gulden extra
uitgeven aan kunst en cultuur.
Dat staat in het concept-Kun
stenplan 1997-2000 van cul
tuurwethouder Ernst Bakker.
De kunstbegroting van de
hoofdstad voor 1997 stijgt daar
door naar 138 miljoen gulden.
De belangrijkste investering is
bestemd voor de bouw van het
Centrum Moderne
Muziek/Bimhuis aan de IJ-oe-
vers: een jaarlijks bedrag van 6,5
miljoen gulden.