Michael Jackson doet
alsof er niets is gebeurd
Vest Side Story beklemmend actueel
Cultuur&Kunst
Régis Campo wint Gaudeamus Prijs
Manifestatie in Zichy brengt
boeiende expositie voort
bek Govert Flinck
g naar Nederland
Twee optredens Michael
Jackson in de ArenA
Gouden Leeuw voor
Ier Neil Jordan
NDAG 9 SEPTEMBER 1996
chef cert visser. 071-5356441, plv -chef jan rijsdam, 071-5356444
amsterdam anp
De Frans componist Régis Campo heeft aan het
slot van de Internationale Gaudeamus Muziek-
week de Gaudeamus Prijs 1996 gekregen voor
zijn compositie Commedia uit 1995. Aan de prijs
is een geldbedrag verbonden van 10.000 gulden.
Eervolle vermeldingen gingen naar Markus
Schmitt uit Duitsland voor zijn compositie Esca
lade en naar de Zuid-Koreaanse componiste
Soorang Jeong voor haar slagwerkkwartet Coll.
De Gaudeamus Muziekweek in Amsterdam
duurde van 2 tot en met 8 september. Aan deze
week is een competitie voor jonge componisten
verbonden. Componisten uit 39 landen stuurden
in totaal 338 werken in. De jury selecteerde hier
uit zestien composities voor kamerorkest, koor en
diverse kamermuziekbezettingen.
recensie sandra smallenburg
Expositie; werk van Pieter Geraedts,
Allart Lakke, Jacques Turk en Frans de
Wit. Te zien: t/m. 21 september, woe.
t/m. vrij. 13 00-18.00 uur, za 13.00-
17.00 uur, Galerie Zichy, Steenstraat 7,
Leiden.
Zo naast elkaar gehangen en
geplaatst doen weinig van de
werken in galerie Zichy nog
denken aan de vier bruisende
avonden van vorige week. Tij
dens ,die bijeenkomsten in het
kader van de manifestatie
'DWARS (Moment)maakten
vier bekende Leidse kunste
naars een speciale presentatie
voor de ruimte van de galerie.
Op de eerste avond maakte
Jacques Turk een 'action-
painting' op een metersgroot
vel dat de hele zijwand van de
galerieruimte besloeg. Het
'zelfportret' van Turk, een trein
met een menselijk gezicht en
het achterlijf van een paard,
heeft plaats moeten maken
voor de andere werken.
Aan de 'performance' van
Allart Lajcke - de kunstenaar
kwam midden op de avond
binnenzetten getooid met een
Afrikaans masker en behangen
met kettingen van bierblik-hp-
jes - herinneren alleen het
masker en een koffer. Het kof
fertje is een persoonlijk docu
ment, gebaseerd op een oud-
Zwitserse traditie waarbij men
sen dergelijke koffers samen
stelden als een soort zelfpor
tret. De ingrediënten van het
valies van Lakke verraden ech
ter weinig over zijn persoon
lijkheid. Ze hebben voor hem
misschen wel, maar voor de
toeschouwer geen betekenis:
een stukje hertengewei, een
roestig handvat, een schaak
stuk, een haarlok, etc.
Frans de Wit maakte twee
tekeningen die bijdroegen aan
de inrichting van de ruimte en
dus niet als autonoom kunst
werk bedoeld waren. De een
voudige werken, witte vellen
met een horizontale of een ver
ticale zwarte taps toelopende
streep, beïnvloedden de erva
ring van de ruimte door de
lengte van de muren te bena
drukken. Nu, omringd door de
andere werken, mist de teke
ning die heldere en analytische
kracht.
De objecten van Pieter Ge
raedts hebben in eerste instan
tie een onbevangen, grappig
karakter. Zo hangt er een jurk
van bubbeltjesplastic (het luxe
verpakkingsmateriaal van bij
voorbeeld kunstwerken) aan
een houten kleerhanger, met
een sinaasappelnet als boven
stuk en een nylon band als
ceintuur. En over een metalen
draad die aan de muur is be
vestigd hangen drie stukken
van hetzelfde plastic, zorgvul
dig en netjes gevouwen als de
handdoeken in een badkamer.
Toch proef ik hier een serieu
zere ondertoon, een aanklacht
tegen de moderne consump
tiemaatschappij waarin alles
steriel en kil is en geordend en
geregeld moet zijn. Volgens de
kunstenaar zelf gaat zijn werk
over de leegte, die hij typeert
als een destructieve kracht die
zich probeert te verhullen in
aangename vormen.
Het is jammer dat de galerie
niet meer ruimte heeft om alle
werken tentoon te stellen,
want nu gaat veel van de oor
spronkelijke zeggingskracht
van de presentaties verloren.
Misschien had het moeten blij
ven bij de vier eenmalige een
mans-tentoonstellingen. Toch
is het een mooie ervaring om
vier van deze grote kunste
naars in één ruimte te bewon
deren.
DE KASSA VAN
DE LEIDSE SCHOUWBURG
IS WEER OPEN!
Reserveer nu voor voorstellingen in
september: Schakels (satirisch familiedrama
met o.a. John Kraaykamp), theaterpop van
The Shooting Party, Samba Salad met
swingende jeugdvoorstelling, de vileine
produktie Vaderlanders, atletische dans van
itzik Galili, cabaret van Kommil Foo, Basterd
en Niet Schieten en wegens succes
hernomen, Helmert Woudenberg met zijn
magische verhalen en Tip Top (ontroerend
meesterwerk met o.a. Jenny Arean).
Lees voor meer informatie het nieuwe
maandblad,
PODIUMNIEUWS LEIDEN
ivrifk Vivien Leigh doet 40.000 dollar
ftGELESBij een veiling van Hollywood-souvenirs is gisteren
a^eslurk die Vivien Leigh in de film Gejaagd door de wind (Gone
[the Wind) heeft gedragen, verkocht voor 40.250 dollar
li 67.000 gulden). Het kostuum dat Maureen O'Sullivan
ma deg als Jane in de film Tarzan bracht bijna 11.000 dollar op.
Biling heeft in totaal circa 317.000 dollar opgeleverd.
idelijk Toneel krijgt Grote Prijs
feestfRDAM Het Zuidelijk Toneel heeft de Grote Prijs van het
^festival in Amsterdam gekregen. Het gezelschap kreeg de
van 50.000 gulden voor Caligula onder regie van Ivo van
ng 'C(P- De jury bestond uit drie chefs van kunstredacties: Mark
jur. irman (Parool), Joyce Roodnat (NRC Handelsblad) en Mi
jl Zeeman (Volkskrant). Het theaterfestival vond plaats in De
theater Bellevue en de Stadsschouwburg. De organisatie is
9-2iren over het evenement: de zalen waren voor 80 procent
r
s^pnard Katzman (Dallas) overleden
jkcELES» De producent van de Amerikaanse televisieserie
u 'do^s, Leonard Katzman, is op 69-jarige leeftijd overleden,
man overleed donderdag in zijn huis in Malibu aan een
aanval, zo maakte zijn zoon Mitchell zaterdag bekend. Be-
e Dallas, waarvan hij ook een groot aantal afleveringen
k^TcJjef en regisseerde, produceerde Katzman televisieseries als
wesjsmoke en Hawaii Five-O. De ook in Nederland populaire se-
jr. jallas, over de schatrijke Texaanse oliemagnaten-familie
ïg, liep in de VS van 1978 tot eind mei 1991.
1 emschutprijs voor Richter Roegholt
k van pRiCHEMDe Amsterdamse stadshistoricus Richter Roegholt
f zaterdag in Woudrichem uit handen van staatsecretaris
I van Cultuur de Heemschut persprijs gekregen voor zijn ar-
Stadsvernieuwing in Amsterdam. Dat verscheen vorig jaar
7 0|it tijdschrift Spiegel Historiael. Roegholt schetst hierin de
Pietelag in het denken over stadsvernieuwing in de jaren zeven-
ran kaalslag naar bouwen met respect voor de gebouwde
erfscHgving. Eervolle vermeldingen waren er voor Haro Hielkema
m [ans Marijnissen en fotograaf Werry Crone van Trouwkoor
BestPriikeleserie De Berm.
ad vai
fSpern de Kooning-academie
,U3ChfRDAMDe Kunstacademie in Rotterdam is zaterdag omge-
la 9.3)t in de Willem de Kooning-academie. Dat gebeurde tijdens
pening van de tentoonstelling van de Nederlands/Ameri-
?en v^se schilder in het museum Boijmans Van Beuningen. De in
n Holf in Rotterdam geboren schilder woont al sinds zijn 18e in
(York. Daar groeide hij uit tot een van de belangrijkste Ame-
ntevajnse schilders. Sinds 1990 schildert hij niet meer. Hij lijdt
ende ziekte van Alzheimer. De expositie, waarop ongeveer 35
°Palklerijen zijn te zien, duurt tot en met 1 december.
p
/io,|ag»gpdtijdens de oorlogsjaren gestolen
doeken op, maar komt het zel-
schilderij Portret van den voor dat de eigenaren het
^jam Boom van de Neder- teruggeven.
meester Govert Flinck „Het doek is voor ons van
43, dat tijdens de Tweede groot belang", aldus consul-ge-
doorlog door de nazi's neraal Jan van Dam in The Ga-
estolen en in Canada te- zette. „Dit is het enige bekende
wam, komt terug naar schilderij van de eerste burge
land. De eigenaren, die meester'van Amsterdam." Hij
)ek jarenlang in hun bezit wees er wel op dat de histori-
I n zonder te weten dat het sche waarde ervan waarschijn-
jstolen, hebben het afge- lijk groter is dan de financiële,
donderdag afgeleverd bij Werken van Flinck (1615-
lederlandse consulaat in 1660) hebben- de afgelopen ja-
Mdefeai. ren bedragen variërend van
icteur H. van Os van het 20.000 gulden tot ruim zeven
ïuseum in Amsterdam ton opgeleverd. Een van de
og nooit van het schilderij laatste werken die werden ge-
eerste burgemeester van veild, het Portret van een oude
itshdam te hebben gehoord, man met gouden medaillon,
Dechter wel verrast over het bracht op 12 januari 1995 bij
van de erfgenamen. Vol- Sotheby's in New York zo'n
ïem duiken er regelmatig 47.000 gulden op.
Michael Jackspn geeft eind de
ze maand onverwacht twee
optredens in Nederland. De
Amerikaanse superster treedt
met zijn HlStory World Tour
op zaterdag 28 en maandag 30
september op in de Amster
dam ArenA. Mojo Concerts
heeft dat zaterdag bekendge
maakt. Jackson besloot naar
de ArenA te komen toen hij
hoorde van de „unieke eigen
schappen" die het stadion
biedt, zoals het uitschuifbare
dak. De kaartverkoop begint
op 14 september.
Prijzen Venetië naar Europese films
Europese films hebben de
hoogste onderscheidingen ge
kregen op het 53e filmfestival
van Venetië, dat zaterdag is ge
ëindigd. De Gouden Leeuw
voor de beste film ging naar de
Ierse regisseur Neil Jordan (46)
voor zijn filmepos Michael Col
lins. De hoofdrolspeler in deze
film, de 44-jarige in Noord-Ier-
land geboren acteur Liam
Neeson, kreeg de prijs voor de
beste mannelijke acteur, de
Coppa Volpa. De prijs werd in
ontvangst genomen door Aidan
Quinn, die een bijrol speelt in
de film, omdat Neeson verstek
moest laten gaan wegens ziekte.
Michael Collins - voor een
groot deel opgenomen in Du
blin - gaat over het leven van
Collins, het voormalige hoofd
inlichtingen van de IRA, die in
het begin van deze eeuw streed
voor de onafhankelijkheid van
Ierland. Na het mislukte Paas-
oproer tegen de Britten organi
seerde Collins de ondergrondse
strijd. In Groot-Brittannië heeft
de film - net als Jordans film
The Crying Game uit 1992 -
nogal wat stof doen opwaaien.
Sommige politici hebben ge
zegd te vrezen dat de spannin
gen in Noord-Ierland zullen
toenemen als de film begin vol
gend jaar uitkomt.
De Coppa Volpa voor de bes
te actricè ging naar de vijfjarige
Frangaise Victoire Thivisol, die
de hoofdrol - een vierjarig meis
je dat treurt om de dood van
haar moeder - speelt in de film
Ponette van Jacques Doillon.
De speciale prijs van de jury -
die onder voorzitterschap stond
van regisseur Roman Polanski -
ging naar de Georgiër Otar Ios-
selani voor de Europese copro
ductie Brigands.
De door vele critici geroemde
familiegeschiedenis The
Funeral van de Amerikaan Abel
Ferrara wist alleen de prijs voor
de beste mannelijke bijrol in de
wacht te slepen. Die ging naar
Chris Penn. Verder kregen de
Italiaanse acteur Vittorio Gas-
sman, de Franse actrice Michèle
Morgan en de Amerikaanse re
gisseur Robert Altman prijzen
voor hun hele oeuvre.
De Mexicaanse film Profundo
Carmesi kreeg drie Gouden
Leeuwen: voor de beste regie
(Arturo Ripstein), het beste de
corontwerp en het mooiste ge
luid. In totaal dongen zeventien
films uit veertien landen naar
de prijzen.
)-16i
In zijn opkomst schuilt al
meteen de voornaamste
boodschap van zijn nieuwe
wereldtournee: Michael
Jackson stapt na landing
uit zijn eenpersoons space-
shuttle en ontdoet zich di
rect van zijn glimmende
astronautenhelm. The King
Of Pop is teruggekeerd op
aarde en wil onder verto
ning van zijn ware gezicht
zoveel mogelijk één zijn
met de voor hem te hoop
gelopen 'onderdanen', in
dit geval zo'n 130.000 ra-
zendenthousiaste Tsjechen
en Duitsers.
praag»
gpd/louis de moulin
Meer dan ooit komt 'Wacko
Jacko' bij de start van zijn
'HlStory World Tour' (die hem
op 28 en 30 september in de
Amsterdam ArenA brengt) in
het Praagse Letenska Plan over
als een entertainer van vlees en
bloed. Ofwel als een gewone
(maar wel zeer talentrijke) ster
veling in plaats van als een zwe
verige sprookjesfiguur.
Vreemd is toch ook het an
dermaal militairistische karak
ter van zijn ruim twee uur du
rende optreden, dat het best als
een uiterst flitsend carrière
overzicht kan worden omschre
ven. Uniformen, vlaggen, strak
ke parades, Michael Jackson
(38) gebruikt ze herhaaldelijk
om zijn muzikale evangelie van
'love, peace and worldhealing'
visueel in te kleuren.
Gelukkig voor hem vindt de
eerste lichting fans op deze kille
zaterdagavond werkelijk alles
prachtig. Misschien wel omdat
ze flink in de buidel hebben
moeten tasten (omgerekend tot
zo'n 150 gulden) voor een en
treebewijs. En natuurlijk ook
omdat Michael Jackson hier
veel meer een nieuwtje is dan in
zijn traditionele (westerse) af
zetmarkten. Kortom, het is best
een slimme zet van hem ge
weest om deze eerste globale
concertreis sinds Het Kinders-
exschandaal (1993) eerst langs
bijvoorbaat gretige halteplaat
sen in het voormalige Oostblok
(als verder Budapest, Boekarest,
Moskou, Warschau) te laten
voeren.
Die Zwarte Bladzijde zal Jack
son waarschijnlijk altijd wel blij
ven achtervolgen. Want on
danks alle 'staatshoofdelijke' eer
(zoals ontvangst bij president
Havel, later bij het optreden
aanwezig) en idolatie is de
Amerikaanse wereldstér in de
Tsjechische hoofdstad evenzeer
het mikpunt van knalharde ver
dachtmakingen en dito spot.
The King Of Pop is teruggekeerd op aarde.
Zozeer dat hij zelfs even over
wogen zou hebben de wijk te
nemen.
Dat gerucht, aangewakkerd
door een plaatselijke 'Jackson-
mania' waar de paus jaloers op
zal zijn, wordt weer ontkracht
door met name het slotakkoord
van de 'Best Of-show: de sa
menzang 'Heal The World' met
tientallen kinderen, van wie Mi
chael er zelfs eentje op zijn arm
tilt. Alsof hij wil zeggen 'Zie je
wel, dat er niks met mij aan de
hand is'.
Video
Fysiek lijkt Jackson in elk geval
weer behoorlijk de oude. Maar
de hartritmestoornissen die
hem eind vorig jaar tot het afge
lasten van een serie (televisie
optredens noopten hebben
hem toch wel wat energiebe-
wuster gemaakt. Evenals bij
voorbeeld Mariah Carey 'in
concert' zoekt hij geregeld zijn
toevlucht tot videobeelden als
vervangende act. Voor het gros
van de massa maakt dit smok
kelen misschien weinig uit,
maar het kan wel een ontwikke
ling zijn waar het eind van zoek
is. Start de band maar weer, is
straks het motto bij mega-rock-
shows.
Voor wat het geluid betreft
kent Jackson inmiddels al geen
enkele schroom meer, want
heel veel van de twintig songs in
deze 'HlStory-show' worden ze
ker niet 'live' geproduceerd. Het
enige bandlid dat zich naast
hem soms ook even in de kijker
mag spelen is gitariste Jennifer
Batten, de blonde hanekam die
hem ook op zijn 'Dangerous
Tour' assisteerde.
Wie hem, onverminderd de
Meester van de Moonwalk, toen
heeft gezien zal straks nauwe
lijks voor verrassingen komen te
staan. Zijn 'schaduwspel' ter in
leiding van 'Smooth Criminal'
FOTO GPD
zou vrij origineel zijn geweest,
ware het niet dat bij de ope
ningsceremonie van 'Atlanta'
als iets soortgelijks werd gepre
senteerd.
Michael imiteert ook even
zijn zusje Janet als 'spontane
huilebalk' bij zijn terugblik op
zijn hectische vormingsjaren als
jongste broertje van The Jack
son 5. Dit soort doorzichtig the
ater kan hij maar beter achter
wege laten. Hetzelfde geldt voor
een andere vrij goedkope truc:
het openingsvuurwerk dat nota
bene veel uitbundiger was dan
de vuurpijlenpracht na afloop.
Michael Jackson, start HlStory
Wold Tour, Letenska Plan,
Praag. Bijgewoond: zaterdag
avond. In de Amsterdam Arena
op zaterdag 28 en maandag 30
september. Start voorverkoop
aanstaande zaterdag bij de be
kende adressen.
recensie hans visser
1 ide Story. Naar de originele pro-
in Jerome Robbins. Nog te zien:
september, Carré, Amsterdam,
ama tournee door Nederland.
was er nooit een West Si-
gbry geweest. Zes jaar duur-
voor componist Leonard
tein zijn project rond een
tijds 'Romeo en Julia'-ver-
rond had. Samen met
chrijvers Stephen Sond-
en Arthur Laurents schiep
est Side Story. Het verhaal
twee rivaliserende 'gangs'
erschillende etnische, in
conomische nauw gedre-
minderheden in New York
in als een bom.
was alsof het thema en de
ïtionaire, maar toch typi-
Broadway-muziek van
tein apelleerden aan het
van onvrede onder de
Lrse jeugd. West.Side Story
een hit, een geëngageerde
lesscherpe teksten, gese
ritmes, hartverscheuren-
irjcènes. Mede dankzij de
irsie.
st Side Story werd een
eker. Met de middelen van
ïsical en de dramatiek van
era. En sinds zaterdag is er
/eer een Nederlandse ver-
n hoe actueel nog, in dit
van etnische spanningen,
voor hoeveel buitenlan-
is Nederland wat Amerika
)r de Puortoricanen uit de
Korkse 'West Side',
ar West Side Story is voor-
aaltheater. Dansen, acte-
muziek zijn hier een dy-
sche eenheid. Gebaseerd
e typisch Amerikaanse ge
elheid. Het is dan ook een
atie dat deze Nederlandse
Side Story, daar gister-
d in het Amsterdamse Ko-
ijk Theater Carré daar heel
bij kwam.
nt het vaak als mislukt
Het totaal nieuwe toneelbeeld, waarin West Side Story geen moment stil staat.
omschreven avontuur van Joop
van den Ende met 'Cyrano' op
Broadway, heeft achteraf wel
degelijk wat opgeleverd. Zoals
een massa ervaring om zo'n ve-
eeleisende productie hier neer
te zetten. Om te beginnen legt
het orkest onder leiding van
Harry van Hooff een geweldige
basis. De hondsmoeilijke mu
ziek van Bernstein vormt de
hartslag, de ziel. Muziek waarin
de dansers met vaak wervelen
de scènes geweldig uit de voe
ten kunnen.
En dan het totaal nieuwe to
neelbeeld, waarin West Side
Story geen moment stil staat.
Overheersend daarin is benau
wende sfeer van de open stalen
trappen tegen de muren van de
Newyorkse woonkazernes. En
binnen dat speelt Reinier Twee-
beeke een virtuoos spel met het
licht.
Probleem met West Side
Story is natuurlijk de taal, want
de teksten zijn zo bekend in
hun oorprsonklijke Amerikaan
se vorm, dat het even wennen is
ze nu in het nederlands te ho
ren. Maar Koen van Dijk deed
voortreffelijk werk. Zijn Ameri
kaanse avontuur heeft blijkbaar
ook hem eens te meer doen be
seffen dat elke zin iets origineels
moet hebben, dat de aandacht
vasthoudt.
Vooral in ensemblescènes als
'Officer Krupke' en 'America' is
hij op zijn best. Zelfs de vocabu
laire van Kees van Kootens Koos
Koets duikt op. Dat is nog eens
hertalen. Helaas gaan de lief
desscènes hem wat minder
goed af. Minder geslaagd is ook
het acteren van Addo Kruizinga
in de rol van Tony. Het was alle
maal nog net iets te gemaakt.
Bovendien kleurt zijn stem niet
zo mooi bij die van Maria. Een
kwestie van smaak misschien.
Maaike Widdershoven is als
Maria stralend, hartveroverend.
Maar is deze ster van 'The
Phantom' ook een Puortori-
caanse? Dat geldt iets meer voor
de Vlaamse Hilde Norga. Het
zweet van haai- rol is tot op de
achterste rij bijkans te ruiken.
Daarnaast is er een reeks klei
ne rollen, die domweg goed tot
heel goed is bezet. Alles bij el
kaar is dit een uitstekende pro
ductie, beklemmend door zijn
actualiteit.
