Kwijlen bij de waterlobelia Bosparelmoervlinder terug in Zuidlaren Nederland tekent trekvogel-verdrag Natuur Milieu Bijentelers willen verbod op gebruik luizengif WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1996 Het herstelproject van de bos parelmoervlinder in Drenthe lijkt te slagen. Vorige zomer werd een aantal in de omgeving van Schoonloo weggevangen exemplaren 'verhuisd' naar de Schipborger Strubben, in de buurt van Zuidlaren. Deze zo mer zijn 20 nakomelingen van de uitgezette vlinders gezien. Voor de vlinderstichting in Wa- geningen een bewijs dat ze zich in ieder geval hebben voortge plant. Want de bosparelmoer vlinder vliegt in slechts één ge neratie: juni, juli, augustus. Het favoriete leefgebied van de ze dagvlindersoort bestaat uit eikenbossen met voldoende open plekken (kapvlakten). Op die kapvlakten moet (liefst veel) hengel groeien. Een halfpara- siet, de voedselplant voor de rupsen. Volgens de Vlinder stichting is de bosparelmoer vlinder een soort die iets vertelt Bosparelmoervlinder, uitgezet in Drenthe, illustratie paul schoenmakers ^understa ting wageningen over de milieu-kwaliteit. De te loorgang - in ons land komt de ze vlinder alleen voor op enkele plekjes in Drenthe en Gelder land - heeft te maken met ver snippering van het landschap, het daardoor geïsoleerd raken van populaties, en verkeerd be heer van resterende leefgebie den (verdwijnen van de hak - houtcultuur). De bosparelmoervlinder staat met dertig andere dagvlinder soorten op de rode lijst (met uitsterven bedreigd). Het her stelproject van de bosparel moervlinder in Drenthe past binnen het landelijke bescher mingsplan dagvlinders. Als de soort zich minstens vijf jaar in de Schipborger Strubben weet te handhaven, kan de herintro ductie bij Zuidlaren definitief als een succes worden aange merkt. Nederland heeft als eerste land het internationale Afrikaans-Eu ro-Aziatische verdrag voor de bescherming van trekvogels on dertekend. Dat heeft een woordvoerster van minister Van Aartsen (Natuurbeheer), die voor ons land de handtekening zette, bekendgemaakt. Naar verwachting zullen circa 120 landen het Nederlandse voor beeld volgen. De overeenkomst regelt de in ternationale afstemming van de bescherming van circa 170 wa tervogelsoorten die van Noord oost-Canada, Groenland, IJs land en Rusland via Europa naar Afrika trekken. Nederland ligt ook op de route. Voor ons land is het verdrag geen aanlei ding voor het afkondigen van extra maatregelen om de trek kende vogtels te beschermen. Volgens de woordvoerster van het ministerie worden in ons land vogels goed beschermd. Wel opent het verdrag de weg om samen met andere landen de vogelbescherming elders ac tiever op te pakken. Ook op dat vlak doet Nederland al het een en ander, onder andere in Rus land en aangrenzende landen. PUZZEL 123456789 H OPGAVE KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: 1 gesteente, mat; 2. onderwijze res; 4. ten bedrage van, meteen. Japans bordspel; 5. klimtol, plat telandsgemeente; 6. spil, gods dienst; 7. gekookte rijst, verhar de huid; 8. vogelprodukt, bijbel se naam. uitroep van pijn; 10. mets uitvoeren; 11zangstem, herkauwer. Verticaal: 1. geweerdolk. 2. oude lengte maat. muzieknoot, tandeloos zoogdier, laatstleden; 3. loot- boom. kledingstuk, voordeel; 4. hoeveelheid; 5. akelig, insekten- eter; 6. gevat; 7. naaldboom, in orde. roem; 8. rund. gewicht, muzieknoot, symbool van neon; 9. leider. OPLOSSING SLEUTELWOORD Horizontaal: 1. uitgever; 2. isolatie; 3. tien kamp; 4. zijstraat; 5. interest; 6. clausule; 7. handboei; 8. tijd geest. De woorden op de eerste en der de verticale regel zijn: UITZICHT en TOESTAND. Het sleutelwoord luidt: BRANDSPUIT. redactie bert de jong 072-5196276 Wederopstanding zeldzame plant op landgoed in Brabant Een mooi tenger plantje kon het niet bol werken tegen de mens: de waterlobelia. Sinds de jaren vijftig vrijwel verdwenen uit de vaderlandse natuur. Van de voorheen ruim honderd vindplaatsen resteren er nu nog maar een schamele stuk of vijf. Auteur Eddy Weeda in de Nederlandse oecologi- sche flora: „Schoonheid in eenzaamheid, hoe lang nog?" De vereniging Natuurmonumenten wenste het verlies niet te accepteren. In 1993 werd op het landgoed Huis ter Heide in Brabant een tegenoffensief gelanceerd, middels het 'Plan Lobelia'. Een verzuurd en vermest landbouwgebied ging drastisch op de schop. Onder andere het Leike- en Plakkeven zijn in ere hersteld. En zie, het wonder ge schiedde. Geheel op eigen kracht - niet ge zaaid, niet geplant - keerde de Lobelia dort- manna (vernoemd naar de Groninger Jan Dortman, die omstreeks 1600 deze soort voor het eerst beschreef) al in 1995 terug. Gekiemd uit zaad dat jarenlang geduldig in de bodem had liggen wachten op betere tij den. De waterlobelia vierde de wederop standing samen met allerlei andere zeldza me planten. Zoals de bloedmooie klokjes gentiaan. ronde zonnedauw, oeverkruid, en witbloemige waterranonkel. Volgens ter rein-opzichter Lex Querelle stonden ken ners bij de aanblik van de eerste bloeiende waterlobelia's 'letterlijk te kwijlen'. Het was de kroon op het werk. „Na de graafwerkzaamheden, waarbij de voedselrijke toplaag en het vuile bodemslib werden verwijderd, leek het project lange tijd een doos van Pandora. Telkens kregen we nieuwe verrassingen voorgeschoteld. Zoals de explosieve toename van de klok jesgentiaan. Voor we begonnen groeiden er nog hooguit drie. Nu zijn het er al zoveel dat het een bollenveld lijkt. Bewijzen te over dat de waterkwaliteit en de waterhuishou ding sterk zijn verbeterd." Komende herfst wordt de derde en laatste fase van 'Plan Lo belia' uitgevoerd. Aan niets zal daarna nog te zien zijn dat op de aan de natuur terug gegeven gronden jarenlang snijmaïs is ge teeld, op dikke lagen drijfmest. De varkens- drek liep regelrecht de vennen in. Buizerds Terrein-opzichter Lex Querelle is een echte liefhebber. Vraag hem wat het landgoed Huis ter Heide (300 hectare) naast de wa terlobelia nog meer aan natuurwaarden herbergt, en hij brandt onmiddellijk los. Haviken broeden er, buizerds en boomval ken. Dankzij uitgekiend beheer 'stikt' het er langs de bosranden van de vlinders. Dood hout biedt leefruimte aan allerlei soorten vleermuizen, in de vennen spartelen flinke aantallen vinpoot-salamanders, boven de plasjes hangen wolken blauwe waterjuffers. Zelfs de extreme droogte kan de pret niet drukken. Natuurmonumenten kocht in 1976 het landgoed eigenlijk niet van harte. Het be stond uit eentonig 'palenbos' (dennen) en intensief bewerkte weiden en akkers. De vo rige eigenaar, verzekeringsmaatschappij Unitas, had de pachters de vrije hand gege ven. Er was een zware jachtdruk, er werd il legaal gecrost, gif gespoten. Jaren van vlijtig omvormen werpen vrucht af. Volgens Que relle is het gebied thans een eldorado voor de natuurgerichte recreanten, die bijvoor beeld 's morgens/vroeg tijdens een dauw- trap-wandeling niet verbaasd moeten zijn als reeën hun pad kruisen. Authentiek Rond het jaar 2000 zullen het Leike- en Plakkeven weer onderdeel zijn van een authentiek Brabants vennengebied, omge ven door een open landschap met heide. Wellicht keert dan de mysterieuze nacht zwaluw weerom. Een kudde grazers - ver moedelijk Schotse Hooglanders - gaat er voor zorgen dat het terrein niet weerver- bost. Niet alleen de verzuurde vennen is nieuw leven ingeblazen. Ook een fors deel van het saaie dennenbos is inmiddels om gevormd tot gemengd bos. En langs het Lei ke- en Plakkeven is tien hectare 'palen' he lemaal gerooid. Het ziet er nu niet uit, maar daar moetje volgens de opzichter 'over heen kijken'. Waar je helaas niet omheen kunt, zijn de horizonvervuilers aan de grens van het landgoed. De enorme vuilstortplaats De Spinder bij Tilburg, de uit de kluiten gewas sen bottelarij van Coca Cola en de Neder landse vestiging van Fuji. Er liggen plannen om dat lelijke uitzicht weg te poetsen, door de aanplant van een gordel schaamgroen. De Vereniging tot Bevordering der Bijenteelt in Nederland (VB- BN) wil een verbod op het ge bruik van het luizengif (dime- thoaat) dat dodelijk is voor in secten. De organisatie reageert daarmee op de ramp die zich op dit moment in de Neder landse bijenwereld, vooral in het noordoosten, voltrekt. De VBBN vreest dat ruim 600 vol ken - met elk zo'n 80.000 ho ningbijen - het loodje leggen. De VBBN verwacht dat nogal wat imkers als gevolg van de massale bijensterfte stoppen. Directeur R. ten Kley van de VB BN beseft dat de overheid een verbod van het gif niet meteen kan afkondigen. „De landbouw heeft nu te maken met luizen plagen die ze moet bestrijden. Er zijn alternatieven voor het middel dat voor insecten fataal is. Maar die werken niet in alle gevallen." De VBBN denkt daarom aan een verbod op termijn. Ten Kley. „In de overgangsfase is dan na te gaan hoe we het pro bleem kunnen oplossen. We zullen dat in ons reguliere over leg met de overheid bespre ken." De landbouworganisatie GTLO Zuid Midden Oost heeft inmid dels haar leden aangeraden het middel dimethoaat niet meer voor de bestrijding van bladluis te gebruiken. De Algemene In spectie Dienst van het ministe rie van landbouw bekeurt „zon der pardon" boeren die zich niet houden aan de regels voor de bestrijding van ongedierte. De dienst neemt aan dat land bouwers via de publiciteit we ten hoe schadelijk het gif is voor de natuur. Nectar Niet alleen honingbijen, maar ook andere insecten die van nectar afhankelijk zijn, lijden volgens de VBBN onder de be strijding van bladluis. Hoe groot de schade is, valt moeilijk te zeggen. Ook is nog onbekend hoeveel zoogdieren en vogels die de vergiftigde insecten eten, de dupe zijn. Ten Kley: „Die beesten staan niet geregi streerd. Honingbijen wel. Sterf te valt daardoor meteen op." De VBBN behartigt de belangen van 5.500 imkers. De organisa tie schat het totale aantal bijen houders in Nederland op onge veer 9.000. Op enkele tientallen na zijn dat amateurs. De tijd dat de honingopbrengst hun een aanvullend inkomen gaf, is voorbij. De honing gaat dan vooral naar vrienden en kennis- Bijenvolken lopen groot gevaar als boeren bepaalde soorten gif gebrui ken. Terwijl bijen juist uiterst nuttige beestjes zijn. foto joop boek sen. De VBBN organiseert cur sussen voor imkers en overlegt met de overheid over onder meer ziektebestrijding, bermbe heer en bosaanplant. HEINZ &lac& gag hso&rr net eeszper ponk&z aiaae k caatwu./£ tocn met ££&- dep /vaajp hv/s 6AA//Z j/j gaat acaapsen nalen, me/ajz £n ais we a/oo 'ns sandptsens eerder 2&uden 0e&nnen can /s net al l/cnt, pat sraa&t acaajssen en net. TOMPOES Heer Bommel en de Wezelkennis Heer Bommel en neef Edelhart tra den de gelagkamer binnen en wier pen een verbaasde blik in het rond. Alle luiken waren gesloten en in het schemerige vertrek was er weinig te bespeuren van de gezelligheid die een uitspanning behoort te bieden. „Wat is hier aan de hand?" vroeg heer OUie beklemd, is hier een ziekte of zo? „Het is veel erger!" zei de waard, een bange zucht slakend. „Rode Rippert is in de buurt" „R-Rode R-Rippert?" herhaalde heer Bommel. „Wie is dat? De herbergier kreunde. „Rippert, de rover!" mompelde hij. „Hij is uit de bergen gekomen en huist nu in het woud; aan de rand van de ge meente. En zolang hij daar zitis het niet veilig op straat, heren. Een groter woesteling hebt u nooit gezien! Edelhart onderdrukte een rilling. „Niets voor de wezel in mij" sprak hij zacht voor zich heen,Ach, hoe haat ik lijfelijk geweld..." „Wat zegt u?" vroeg de hotelondernemer. „Ik zeg dat dit nu net een geval is voor mijn neef hier" zei de ander zich snel ver mannend. „Hij is de telg van een stoutmoedig en kloek geslacht en hij is de schrik van rovers en bruten. Ik weet zeker dat hij er meteen op af wil gaan nietwaar Olivier?" „Ik ...eh ..hmpf..." stamelde heer Bommel. Ach ja; dat is de wezel in je", her mam zijn bloedverwant. „Ik wil je niet tegenhouden, hoor. Het is mooi van je, dat je dit dorp wilt bevrijden van een ellendeling." H E W R DOOR JAN VISSER Het is gisteren de op een na warmste dag van deze zomer ge worden. Met een oost tot zuidoostelijke luchtstroming werd lucht aangevoerd waarin de temperaturen op veel plaatsen tot tropische waarden stegen. In het noordoosten werd het plaat selijk bijna 32 graden. In onze regio spande Bloemendaal aan Zee de kroon met een hoogste waarde van 30.6 graad. Bij Lei den, meetpost Valkenburg, werd het maximaal 29.0 graad en op Schiphol 28.8. Warmer was het deze zomer op vrijdag 7 juni toen toppers tot 33 graden werden geregistreerd. Verrassend snel kwamen laat op de middag en tijdens de avonduren in een smalle, scherp begrensde strook van Z0-Brabant tot over onze streken regen en onweersbuien tot ontwikkeling. Toppen van deze buien reikten tot 12-13 kilometer in de atmosfeer. De zwaarste bui trok kort na 20.30 uur over de regio Haarlem- Bloemendaal. In Bloemendaal viel tussen 20.45 en 21.05 uur 20 mm waaronder hagelstenen zo groot als knikkers en onze man sprak over een intens donkere lucht. Aan zee viel slechts 5 en op Schiphol 8 mm. Tijdens de afgelopen nacht nam de buienactiviteit weer af maar vanochtend arriveerden vanuit het zuiden nieuwe buien. Deze hingen samen met koelere luchtmassa's die de warmte ons land gaan uitwerken. Vandaag kan het in een broeiige at mosfeer nog zo'n 25 graden worden; morgen maximaal 22-23 graden. Na de onweersbuien van vandaag is het morgen overigens wel droog en geregeld laat de zon zich zien. Tijdelijk komen we na melijk onder de paraplu van een ruggetje van hogedruk. Vanaf vrijdag echter moeten we rekening houden met van tijd tot tijd regen of buien, soms met onweer, en in het weekeinde geen hogere temperaturen dan 19-20 graden. Bovendien kan het periodiek flink waaien uit het zuidwesten. De neergang van het zomerweer wordt veroorzaakt door een depressie die over de Britse eilanden naar de Noordzee trekt en daar een aantal dagen blijft rondhangen. KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met donderdag. Noorwegen: Meest bewolkt en van tijd tot tijd regen, later hier en daar onweer. Vooral in het zuidoosten eerst nog zon. Maxima uiteenlopend van circa 15 graden aan de westkust tot rond 25 in de omgeving van Oslo. Zweden: In het zuiden perioden met zon. Elders meer be wolking en vooral in het noorden kans op een bui. Maxima van 16 graden in het uiterste noorden tot rond 25 elders in het land. Denemarken: Eerst zonnig maar vanaf morgen van het zuidwes ten uit een toenemende kans op enkele regen- of onweersbuien. Vandaag hoge maxima, rond 28 graden. Daarna minder warm. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Wisselvallig weer. Met name in Ierland en zuidwest-Engeland zonnige perioden en niet al te veel buien In de rest van Engeland en vooral in Schotland gere geld buien. Morgen vanuit Ierland enige tijd regen. Middagtemperatuur tussen 16 en 23 graden. België en Luxemburg: Zonnige perioden, maar zowel vandaag als morgen ook enkele buien. Vandaag mogelijk ook onweer Middagtempera tuur dalend tot rond 24 graden Noord- en Midden-Frankrijk: Vandaag zon afgewisseld met buien. Mogelijk ook onweer. Morgen vanuit het westen meer bewolking, later op de dag gevolgd door regen. Maxima tussen 21 en 25 graden. Portugal: Vandaag zonnig. Morgen vooral in het noorden enkele wolkenvelden en kans op een bui Maxima van 22 graden aan de Costa Verde tot 27 in de Algarve. Madeira: Flinke zonnige perioden en droog. Mid dagtemperatuur ongeveer 26 graden. Spanje: Overwegend zonnig. In het noorden en kele regen- en onweersbuien, vandaag ook langs de oostelijke costa's ten noor den van Valencia. In de Fyreneeen valt lokaal veel neerslag. Middagtempera tuur tussen 27 en 32 graden. Langs de Golf van Biskaje circa 23 graden. Canarische Eilanden: Vrij zonnig. Maxima tussen 25 en 30 graden. Marokko: Westkust: zonnig en-warm. Maxima tus sen 26 en 32 graden. Tunesië: Morgen mogelijk enkele stapelwolken. Verder vrij zonnig en temperaturen 's middags tussen 34 en 40 graden. Zuid-Frankrijk: Vandaag flinke zonnige perioden, maar ook een enkele bui. In de Pyreneeen mogelijk veel regen Morgen in het oos ten van Zuid-Frankrijk veel zon. In het westen toenemende bewolking en later op de dag mogelijk gevolgd door regen. Middagtemperatuur uiteenlopend van 22 graden langs de Golf van Biskaje tot 28 graden in de Provence. Mallorca en Ibiza: Flinke zonnige perioden en vooral van daag een enkele regen- of onweersbui. Middagtemperatuur rond 30 graden. Italië: Vandaag vrij zonnig en bijna overal droog. Morgen vooral later op de dag meer bewolking en kans op enkele ver spreide regen- en onweersbuien Mid dagtemperatuur tussen 25 en 31 gra den. Corsica en Sardinië: Vandaag eerst nog zon maar van het westen uit een toenemende kans op bui en, vaak met onweer en plaatselijk mis schien veel neerslag. Morgen nog maxi ma rond 30 graden; daarna iets minder warm. Malta: Veel zon. Eerst droog maar morgen later op de dag kans op een onweersbui Maximumtemperatuur rond 30 graden. Griekenland en Kreta: Flinke zonnige perioden en waarschijn lijk tot morgenavond overal droog. Mid dagtemperatuur ongeveer 28 graden. Turkije en Cyprus: Vrij zonnig maar in het noorden eerst ook nog bewolking en mogelijk een re gen- of onweersbui Middagtemperatuur aan zee tussen 25 en 30 graden Ouitsland: Geregeld zon maar ook een toenemende kans op enkele regen- en onweersbuien, vandaag al in het zuidwesten, morgen ook elders. Middagtemperatuur rond 28 graden; tijdens en na buien minder warm. Zwitserland: Nu en dan zon maar ook enkele regen en onweersbuien Middagtemperatuur omstreeks 25 graden. oflA bewolkt onweer regen «4A sneeuw optang," JL, h,g,l windrichting Oostenrijk: Vandaag nog veel zon maar in het wes ten later een toenemende kans op bui en, ook met onweer. Morgen breiden de buien zich naar het oosten uit. Middag temperatuur ongeveer 25 graden. Polen: Vrij rustig en aan het begin van de dag kans op mist. Verder veel zon en droog; in het zuidwesten een kleine kans op een bui. Middagtemperatuur tussen 24 en 28 graden. Tsjechië en Slowakije: Rustig en veel zon Van het zuidwesten uit later een toenemende kans op een bui, met name in Tsjechië. Middagtem peratuur ongeveer 26 graden. Hongarije: Veel zon; in de middag en avond een kleine kans op een regen- of onweers bui. Middagtemperatuur omstreeks 27 graden. DONDERDAG 22 AUGUSTUS 1996 Zon- en maanstanden Zon op 06".36 Zon onder 20.47 Maan op 15.21 Maan onderOO.OO Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 09.30 21.54 09.03 21.27 Laag 04.54 17.35 04.35 17 16 Weerrapporten 21 augustus 08 uur: max min mm Amsterdam zwaarbew uw3 29 17 80 De Bilt zwaar bew. zzw2 30 17 0.0 Deelen zwaar bew. zzw3 31 17 0.1 Eelde licht bew. zo 3 32 14 0.0 Eindhoven half bew. z2 31 17 0.7 Den Helder half bew w3 29 16 1.0 Rotterdam regenbui zzw2 30 16 04 Twente licht bew z3 30 17 0.0 Vlissmgen regen wzw5 28 17 0.4 Maastncht regenbui z3 31 16 190 Aberdeen zwaar bew n2 19 12 0.8 Athene on bew. w.s.0 29 21 0.0 Barcelona licht bew. n3 29 21 0.0 Berlijn onbew. o3 27 15 0.0 Boedapest onbew nnwl 29 15 2.0 Bordeaux regen n 3 22 17 4.0 Brussel zwaar bew. wzw2 30 18 0.1 Cyprus onbew. w4 30 23 0.0 Dublin motregen wzw3 17 12 80 Frankfurt regen wzw2 28 17 50 Genève half bew. 0 1 29 14 0.0 Helsinki onbew zw3 21 15 0.0 Innsbruck half bew. ver 1 24 10 0.1 Istanbul licht bew nw3 26 18 02 Klagenfurt mistbanken ver 1 25 11 00 Kopenhagen onbew 0Z04 22 17 0.0 Las Paimas licht bew n 10 28 22 04 Lissabon licht bew. wnw2 25 16 00 Locarno regenbui w.s.0 26 18 20 Londen onbew zzw 2 25 13 0.1 Luxemburg regenbui ver 0 29 16 13.0 Madrid licht bew. w.s.0 30 13 00 Malaga onbew nw6 35 22 0.0 Mallorca zwaar bew nnwl 34 21 0.0 Malta onbew w.S.0 32 22 00 Moskou onbew nnol 28 13 co München regenbui w2 24 15 08 Nice z*aarbew nnw6 24 20 00 Oslo onbew ver 1 26 00 Panp half bew nl 20 17 Praag onbew. ver 1 26 10 00 Rome licht bew ono 2 30 17 00 Split onbew. w.s.0 19 0.0 Stockholm onbew. W.5.0 29 13 0.0 Warschau licht bew. nl 28 14 0.0 Wenen onbew zl 27 13 00 Zurich regenbui w.s.0 27 12 00 Bangkok had bew nnw3 35 26 01 Buenos Aires onbew ol 22 14 00 Casablanca zwaar bew ono 2 25 20 0 0 Johannesburg zwaar bew o2 14 9 00 Los Angeies onbew wzw 2 25 16 00 New Orleans onbew. ono 2 32 25 New York onbew zw5 27 22 00 Tel Aviv onbew 13 33 21 00 Tokyo half bew. zzw 3 29 23 00 Toronto onbew wnw2 29 20 00 Tunis licht bew zo 4 33 25 0.0 Vancouver licht bew o2 20 12 00

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1996 | | pagina 8