Meer publiek door langere openingstijden
Birza-mannetjes op z'n Scholtes
i;m;
Cor Bakker: 'Ik ben
een echt zond
Cultuur Kunst
AANBIEDINGEN
David Röell Prijs voor
Bertien van Manen
H
Habbema weer
directeur bij
Van den Ende
Schenking voor Museum
Volkenkunde Rotterdam
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1996
941
7
Jordaan- en Wibautprijs toegekend
amsterdam Het Amsterdamse Fonds voor de Kunst kent de LJ.
Jordaanprijs toe aan Frans van de Staak voor zijn speelfilm
'Schijnsel'. De architecten Jan Benthem en Thijs Veldman wor
den onderscheiden met de Wibautprijs voor hun aandeel in de
uitvoering van het Masterplan Schiphol 1988-2003. Het fonds
bekroont Hans Timmer met de aanmoedigingsprijs voor zijn
opwaardering van de openbare ruimte in de Amsterdamse wijk
De Pijp. De prijzen worden op 25 oktober in Paradiso in Amster
dam uitgereikt. De L.J. Jordaan- en Wibautprijs bestaan elk uit
15.000 gulden. Aan de aanmoedigingsprijs is een bedrag van
7500 gulden verbonden.
The Dubliners naar Nederland
den haag De Ierse folkgroep The Dubliners komt voor een tour
nee naar Nederland. Die begint op 25 september in Eindhoven,
eindigt op 12 oktober in Bergen op Zoom en voert langs Rotter
dam, Utrecht, Groningen, Zaandam, Amsterdam en Enschede
en Arnhem. Zanger Ronnie Drew heeft de groep inmiddels ver
laten. Zijn plaats is ingenomen door de fameuze vertolker van
ballades Paddy Reilly.
Inzicht in monnikenwerk
den haag Het Museum van het Boek/Museum Meermanno
Westreenianum in Den Haag krijgt een scriptorium, een middel
eeuws schrijfatelier, waar bezoekers kennis kunnen maken met
de wereld van het middeleeuwse boek. Zij kunnen daar ook
meer inzicht krijgen in de achtergronden van het monniken
werk. Dat sluit aan bij de belangrijke collectie middeleeuwse
handschriften van het museum. Staatssecretaris Nuis van Cul
tuur opent morgen het scriptorium.
'Elektra' bij Nederlandse Opera
amsterdam 'Elektra' van Richard Strauss gaat als nieuwe pro
ductie van De Nederlandse Opera op 3 september in première
in het Amsterdamse Muziektheater. De muzikale leiding heeft
Hartmut Haenchen, de regie is in handen van Willy Decker. Eva-
Maria Bundschuh heeft de titelrol, Anne Gjevang is Klytem-
nestra, Inga Nielsen Chrysothemis, Walter Raffeiner Aegisth en
Jukka Rasilainen is Orestes. Het Nederlands Philharmonisch Or
kest begeleidt.
Fotografe Bertien van Manen
krijgt de David Röell Prijs 1996.
Het Prins Bernhard Fonds heeft
de onderscheiding voor beel
dend kunstenaars in 1963 inge
steld. Elke twee jaar wordt ze op
een ander gebied toegekend.
Van Manens werk is onder meer
opgenomen in de collecties van
het Stedelijk Museum en het
Rijksmuseum in Amsterdam, La
Maison Europeenne de la Pho
tographic in Parijs en The Mu
seum of Modem Art in New
York. Het prijzengeld bedraagt
100.000 gulden. Een kwart mag
de fotografe vrij besteden. De
resterende 75 procent is be
stemd voor een of meer projec
ten in haar vakgebied.
Van Manen begon haar carri
ère in de jaren zeventig als mo
defotografe. Al snel stapte ze
over naar de documentaire-fo
tografie. Op haar exposities in
Londen liet ze foto's zien, ge
maakt tijdens reizen naar Boed
apest en New York. Sociale on
derwerpen, hebben altijd haar
speciale aandacht gehad. Haar
eerste publicatie bevatte foto's
van migrantenvrouwen in Ne
derland (Vrouwen te Gast,
1979). Daarna maakte ze repor
tages over Nicaragua, mijnwer
kers, staalarbeiders, normen in
Nederland en vrouwen in Po
len. In het boek A hundred
summers, a hundred winters,
doet zij verslag van het dagelijk
se leven van honderden Russen.
Prins Bernhard zal de prijs 25
oktober in de Westerkerk in
Amsterdam aan Van Manen
overhandigen. Dan vindt ook de
uitreiking plaats van onder
meer de Martinus Nijhoff Prijs
voor vertalers.
Stedelijk verlengt tentoonstelling Gerrit Komrij
Het Stedelijk Museum in Amsterdam
verlengt de door Gerrit Komrij samen
gestelde tentoonstelling 'Kijken is be
keken worden'. De expositie duurt nu
tot en met 6 oktober. Sinds de opening
op 15 juni zagen 113.000 mensen
Komrijs keuze uit de kelders van het
museum. De ongeveer honderd wer
ken zouden aanvankelijk tot en met 25
augustus blijven hangen.
Komrij stelde de expositie samen op
verzoek van museumdirecteur Rudi
Fuchs. Hij koos vooral figuratieve
schilderijen. De nadruk ligt op werk
van kunstenaars rond de eeuwwisse
ling. Beelden, installaties en collages
ontbreken. „Kunst hoort op een spij
ker", meent Komrij.
De schrijver, dichter en criticus pre
senteert de schilderijen thematisch. El
ke zaal kent een ander onderwerp; er
zijn naakten, ontklede dames voor de
spiegel, zelfportretten, bloemstillevens
en opgetutte matrones. De tentoon
stelling valt deels samen met de rui
mere openingstijden. Sinds 1 april is
het museum dagelijks tot zeven uur 's
avonds open, twee uur langer dan nor
maal. De bezoekcijfers over de afgelo
pen maanden zijn fors hoger dan die
van vorig jaar. Van april tot en met juli
1995 trok het museum 105.000 men
sen. Dit jaar registreerde het er
169.000. De toename is mede te dan
ken aan de Komrij-tentoonstelling.
Ongeveer 8 10 procent van de bezoe
kers kocht een kaartje na vijf uur. On
geveer de helft van het publiek bestaat
uit buitenlandse toeristen.
Het experiment met de ruimere ope
ningstijden duurt tot 1 oktober. Daar
na volgt een evaluatie. Het Stedelijk
herhaalt de proef mogelijk in aange
paste vorm. De extra openstelling van
14 uur in de week kost drie ton. Het
geld komt uit de eigen begroting.
Gezamenlijke werken van Rob en Rob in Heerlense Stadsgalerij
Ze behoren tot de beste kunstenaars die Nederland op
dit moment bezit. Rob Birza (34), de 'echte' schilder die
wordt bejubeld door mannen als Wim Beeren en Rudi
Fuchs. En Rob Scholte (37), kunstenaar-manager, tegen
wil en dank de lieveling van de roddelpers. Voor de Heer
lense Stadsgalerij maakten zij samen acht schilderijen.
Gemeenschappelijke werken die tot 27 oktober te zien
zijn. De aanjager van deze ontmoeting is kunstcriticus
EUy Stegeman. Zij bracht de kunstenaars op verzoek van
de conservator van de Stadsgalerij, Anke van der Laan,
bijeen. Stegeman koos voor twee uitersten om zo tot
'vuurwerk' te komen.
Nee, ze kenden elkaar hiervoor
helemaal niet Jaren geleden
hebben ze elkaar één keer ge
sproken. Toen klikte het wel
tussen Rob en Rob. Dat doet het
na 10 dagen samenwerken bij
Scholte thuis op Tenerife nog
steeds. Het resultaat is acht
doeken van twee volstrekt ver
schillende persoonlijkheden,
twee volstrekt verschillende
kunstenaars.
Rob Birza is een schilder 'pur
sang'. Voor hem werd al snel de
rode loper uitgelegd. Exposities
in binnen-en buitenland. Wer
ken in de belangrijkste particu
liere en museale collecties. Ie
mand die met het eeuwenoude
mengsel eitempera schildert en
werkt op Atelier '63 bij Jan Dib-
bets. In zichzelf gekeerd maar
ook de man die over zijn eigen
werk zei: „De criticus die dit wil
afbreken moet van goeden hui
ze komen."
Rob Scholte ontpopte zich als
een 'yuppie-kunstenaar'. Een
man die op cartoonachtige wij
ze schaamteloos uit de kunstge
schiedenis citeert. Inmiddels
professor in de schilderkunst te
Kassei. Snel, zakelijk, goed van
de tongriem gesneden. Hij ver
tegenwoordigde Nederland on
der meer op de Biënnale in Ve
netië en beschilderde in Japan
een wand (met koepel) van
achthonderd vierkante meter in
een replica-op-ware-grootte
van Huis ten Bosch. Na een
autobomaanslag in 1994 verloor
hij beide benen. Sindsdien
wordt hij om de verkeerde rede
nen achtervolgd door de pers.
Chemie
Twee kunstenaars die niet te
vergelijken zijn en toch voor
korte tijd in hun beeldend werk
elkaar hebben gevonden. Of
zoals Scholte het formuleert 'ge-
wopn bot laten zien hoe ze op
elkaar reageren'. Een beetje
Scholte hier en wat Birza daar.
Communiceren via het doek,
weinig praten en vooral veel
schilderen. Dat heeft volgens
Birza geleid tot een goede, inte
ressante en leuke samenwer
king. Schilderlol waarvan het re
sultaat de moeite van het tonen
waard is. Goed geconstrueerde
doeken, van grote helderheid, te
danken aan de juiste chemie
tussen beide heren op de juiste
plek.
Ook Elly Stegeman heeft haar
'spanningsvolle ontmoeting'
waar ze in de catalogus voort-
Rob Scholte en Rob Birza tijdens hun gezamenlijke openingsact in de Heerlense Stadsgalerij.
durend over rept. De ontmoe
ting heeft het vuurwerk opgele
verd waar ze op had gehoopt.
Ze wijst op het schilderij dat So
theby's Up heet. De veiling
heeft de 'zakenman' Scholte
voor zijn rekening genomen. De
schilderijtjes die worden geveild
zijn van Birza 'de schilder'.
Grijnzend vertellen ze dat ze
elkaar ook hebben geïmiteerd.
Schaamteloos eikaars hand
schrift hebben gebruikt. Soms
zelfs vervalst. Een Japans man
netje van Birza op zijn Scholtes
geschilderd. Ze zijn benieuwd
wie er in trapt. „Zo zie je dat ui
tersten elkaar raken, elkaar te
genkomen", zegt Scholte.
Wat ze nu over elkaar den
ken? Dat ze hele bijzondere jon
gens zijn die niet gedacht had
den dat samenwerken met el
kaar zo leuk kon zijn. Over el-
kaars werk zijn ze het ook eens.
Scholte over Birza: „Dom. In de
beste zin van het woord. Hij is
FOTO GPD/VINCENT VAN DEN HOOGEN
zo betrokken bij zijn werk dat
hij schildert zonder na te den
ken." Birza over Scholte :„Dom.
Vanuit intellectueel opzicht
harstikke dom maar daardoor
ook intrigerend.
En de schilderijen na dit ge
zamenlijk project scheuren ze
waarschijnlijk doormidden.
AAN8IEDIN6EH 6EL0I6 VAN 19 T/M 31 AUGUSTUS
HET LEKKERSTE
HERTJE UIT MEXICO
NORMAALS
6 FLESJES
A 33 CL
RE 1994 L
PELLATION SANCERRE COi
NORMAAL UAS HU 12.95
OLE
sstH 72.50
0.70 LTR NORMAAL
v
mm
S L I J T E R I i E
LEIOEN OEGSTGEESTALPHEN AAN OEN RIJN HEEMSTEDE
HOOFOOOIP LISSE WASSENAAR KATWIJK AAN ZEE
amsterdam mike beunfante
Cor Bakker was op school het
prototype van een onhandig
kind. Het type lulletje rozewa-
ter. Braaf doch broos liet hij
zich de pesterijen welgevallen,
maar toen hij in één jaar liefst
25 centimeter groeide, was Bak
ker de wanhoop nabij. „Ik
stootte me overal. Liet alles uit
mijn handen vallen. Gymles
was vreselijk. Mijn schooltijd
was een ramp. Gelukkig had ik
een aardige muziekleraar. Tij
dens de pauzes zaten we altijd
bij elkaar in zijn lokaal. We
speelden, of luisterden naar
muziek. Hij heeft me er uitein
delijk toe overgehaald om naar
het conservatorium te gaan. En
omdat hij wist dat ik hem toch
niet zou geloven, belde hij Louis
van Dijk, mijn idool. Kun je het
voorstellen: ik als 17-jarige
puisterige puber bij de grote
Louis bibberend op de bank En
weet je wat mijnheer van Dijk
zei, nadat ik mijn mini-concert
had gehouden. 'Bakker, je bent
een lui als je niet naar het con
servatorium gaat. Dan ben je
het doodschoppen niet waard'.
Zo is het dus gekomen."
Cor Bakker staart dromerig
door de ramen van zijn magni
fiek verbouwde stolpboerderij
naar het groene West-Friese
land. Tot zijn verrassing heeft
hij het toch gemaakt. De inmid
dels 35-jarige benjamin van een
acultureel gezin uit Landsmeer
heeft er geen kapsones van ge
kregen. „Ik zal wel nooit veran
deren", zegt de aardige, verle
gen huisvader, die als één van
de beste pianisten van Neder
land te boek staat. „Ik ben een
gelukkig man. Ik hou van lol,
van de fijne dingen in het leven,
maar waardeer ook simpele za
ken. Fietsen met mijn dochters
bijvoorbeeld. Of lekker met
mijn vrouw in ons lelijke eendje
toeren door het land. Het ein
de."
,,Ach, ik ben nu een bekende
Nederlander, maar dat heb ik
zelf niet door", zegt hij. „Het is
allemaal zo snel gegaan. Het is
nog maar twaalf jaar geleden
dat ik ben afgestudeerd aan het
conservatorium. Sindsdien sta
ik alleen maar jongensdromen
te verwezenlijken. Lekker pinge
len op de piano. Sterren bege
leiden als Jasperina de Jong,
Jenny Are an, Conny Stuart,
Adèle, en natuurlijk Paul de
Leeuw, van wie ik mijn
'Corkestje' kreeg waarmee ik op
slag bekend werd."
Bakker schudt het hoofd. „Ik
had nooit gedacht dat ik bij het
Metropole Orkest zou komen.
Ik treed op voor radio en televi
sie. Vanaf zondag ben ik vier
weken lang met mijn radiopro
gramma 'Music Minded' elke
zondag vanaf 15.00 uur live
vanuit het Kurhaus te horen. In
september ga ik op toemee met
mijn idool Louis van Diik. Bin
nenkort komt er een cd uit en
alsof ik ga ook nog een eigen tv-
programma voor de Tros pre
senteren. En dan vergeet ik nog
bijna de optredens met mijn
combo. Soms moet ik mezelf
echt knijpen: gebeurt dit nu al
lemaal werkelijk? Ik ben een
echt zondagskind.
Bakker heeft geluk gehad, zo
beseft hij. „Ik wilde radiotechni
cus worden, maar werd niet
aangenomen omdat ik te jong
was. Uiteindelijk ben ik naar het
conservatorium gegaan. On
danks alle lof, had ik altijd zo
iets van: dat kan ik nooit. Tot
mijn verbazing kon ik sommige
dingen kennelijk wel. Waarom
zouden ze me anders bij de
Tros hebben gevraagd om vaste
pianist te worden? En ik had het
geluk dat ik op het goede mo
ment op de juiste plaats was.
Tijdens een van de sessies bij de
Tros kwam ik Paul de Leeuw te
gen. Paul was nog niet bekend.
We raakten aan de praat en hij
zei: 'kun je eens naar mijn mu
ziek luisteren'. Ik ben naar zijn
theatershow gegaan en oordeel
de: het klinkt aardig, maar alles
is in C en in hetzelfde tempo.
Paul zei: 'kun jij het beter dan?'
En ik hoorde mezelf iets van ja'
roepen. Niet veel later zat ik
met mijn combo in 'De
Schreeuw."
Cor Bakker is Paul de Leeuw
dankbaar. „Door zijn program
ma werd ik op slag beroemd. De
impact van televisie is onwaar
schijnlijk. Ik had honderden ra
dio-uitzendingen gemaakt, dui
zenden optredens gedaan, maar
niemand zag me staan. Nadat ik
een keer op de televisie was ge
komen en dan ook nog eens
door Paul smalend als een lulle
tje rozewater werd getypeerd,
wist iedereen wie ik was. De
show was een enorm succes.
Paul en ik waren een twee-een
heid. Toen in Wognum bekend
werd dat ik bezie was een huis
te zoeken, stond het dorp op
stelten. 'Heb je het al gehoord',
zeiden ze. 'Paul de Leeuw en
Cor Bakker komen hier wonen'.
Om je rot te lachen. Niemand
wist van mijn vrouw en kinde
ren. Ik heb het maar zo gela
ten."
aalsmeer anp
Eddy Habbema (48) wordt
creatief directeur van Joop
van den Ende Theaterpro-
dukties B.V. Hij werd vorig
jaar benoemd tot artistiek di
recteur, maar werkt vanaf 1
augustus op freelance basis
voor het bedrijf.
De samenwerking is her
zien, zodat Habbema zich
meer op de creatieve ontwik
keling van de organisatie kan
concentreren.
Als creatief directeur regis
seert hij musicals als West Si-
de Story en Joe, en treedt hij
op als adviseur van verschil
lende projecten, waaronder
Schakels, Hoera, we zijn nor
maal en de vertaling van
Miss Saigon.
Habbema houdt zich ook
bezig met de artistieke ont
wikkeling van toekomstige
musicals en adviseert de to
neel- en musicalafdeling van
Joop van den Ende Theater-
produkties.
Het Museum voor Volkenkunde
Rotterdam heeft een particulie
re collectie kunst uit West- en
Centraal-Afrika gekregen. Het
echtpaar Sanders heeft de inter
nationaal vermaarde cöllectie in
ruim dertig jaar opgebouwd.
De kostbare maskers, sculp
turen en gebruiksvoorwerpen
zijn vanaf 29 augustus te zien in
de Kunsthal in Rotterdam. De
tentoonstelling bevat ook de be
langrijkste stukken uit de Afri-
ka-collectie van het Museum
voor Volkenkunde Rotterdam.
De collectioneurs vulden on
langs nog hun verzameling aan
met een masker van het Ibo-
volk. Na aankoop bij galerie Le-
loup in Parijs schonken ze het
aan de museum. Het masker
van hout en spiegelglas is meer
dan twee meter Tang en wordt
gedragen bij waterrituelen.
Op de tentoonstelling is ook
een recente aanwinst van het
museum te zien, een spleet-
trommel die het museum met
financiële steun van de Sanders
verwierf. Het muziekinstru
ment, ook afkomstig van de lbo
uit Nigeria, is 2.15 meter lang.
De trommel is versierd met ce
remoniële tekens en materialen
die het contact met de voorou
ders tijdens rituelen kunnen
versterken.
De hoogtepunten uit het Mu
seum voor Volkenkunde Rotter
dam zijn tot en met 5 januari te
zien. Daarna maakt de expositie
een internationale toemee.
i
FOTO GPD/JACQUES ZORGMAN
Cor Bakker „Soms moet ik mezelf echt knijpen, gebeurt dit nu allemaal werkelijk?"
