Van top tot teen onder de littekens
Kanbier trouwt met zijn engel
Illegale kunst met containers
tegelijk ons land binnen
Cultuur&Kunst
Vaarden te krap en te
luur voor fotofestival
Expositie Dudok mogelijk ook naar Italië
Gebroeders Flint vertillen zich aan Boon
INSDAG 16 JULI 1996
CHEF CERT VISSER, 071-5356441, PLV.-CHEF JAN RIJSDAM, 071-5356444
Cursussen in Expressie 70
jiouFN aan den run» Bij Expressie 70 in Alphen aan den Rijn be
ginnen dit najaar weer een aantal cursussen: tekenen en schilde
ren voor kinderen van 12 tot 14 jaar, fotografie, tekenen en
libeti aquare"eren voor beginners en tekenen en schilderen speciaal
muni! voor beginners. Meer informatie bij Expressie 70, tel. 0172-
lie in 193737.
anafj
Couwenbergh en Frik krijgen prijs
haarlem Lisa Couwenbergh en Helen Flik krijgen de jaarlijkse
>e'net i^nneOosting Prijs 1996 voor de figuratieve schilderkunst. De
ineetf „rijzen bestaan uit een bronzen plaquette en een geldbedrag
s v,an< van 10.000 gulden ieder. Couwenbergh krijgt de onderscheiding
voorwerk in olieverf. Frik valt in de prijzen voor haar aquarel-
eerkunst. De kunstenaressen wonen en werken in Amsterdam.
ie Bri
a Humorfcstival in Eindhoven
auriHOVENDe Eindhovense stadsschouwburg begint het ko
lfde seizoen met een humor- en cartoonfestival. Het Neder
landse Cartoon Festival is van 1 tot en met 22 september te zien.
Het thema is 'Een vreemde kijk op Nederland'. Cartoonisten uit
binnen- en buitenland houden de Nederlanders een spiegel
voor. De tentoonstelling omvat naar verwachting ongeveer 250
I werken. Onder de tekenaars bevinden zich ook de winnaars van
f de negen voorgaande festivals. In de eerste week van september
vermeldt het programma bovendien een groot aantal voorstel
ingen waarbij verschillende vormen van humor centraal staan.
n j Zo zijn er optredens van Urbanus, Kamagurka en Toon Her-
mans. Ter afsluiting is op 8 februari in het toneelhuis een Buffet
Spectacle. Daaraan werkt een groot aantal clowns mee. Boven-
0D dien is de film 'Clowns' van Frederico Fellini te zien.
W
Seropositieve ex-junk en priester op Amsterdams Triple X Festival
Performer Ron Athey is seropositief, ex-junk en voorma
lig priester. Vol tatoeages, piercings en van top tot teen
onder de littekens vertegenwoordigt Athey de stroming
in de performance-kunst die in de Verenigde Staten be
kend staat als 'Modern Primitivisme'. Met zijn voorstel
ling 'Deliverance' zal Athey komend weekeinde een van
de meest opmerkelijke bijdragen verzorgen op het Triple
X Festival, het internationale avantgarde-festival dat tot
en met 28 juli voor de derde keer gehouden wordt op het
terrein van de voormalige Westergasfabriek in Amster
dam.
8®Pf MRDEN GPD
organisatie van het groot-
j ihalige Fotofestival Naarden
17 komt in de knel. De stich-
l klaagt steen en been over
>t afvallen van geschikte expo-
tieruimtes in de Vesting. Bo
ndien worden voor de ruim-
die wel beschikbaar zijn
:eds hogere huren gevraagd.
Om de problemen het hoofd
bieden, heeft de Stichting Fo-
festival Naarden onlangs
gulden extra subsidie ge-
aan het gemeentebe-
jur van Naarden, maai- het
van B en W liet deze
eek weten dat 't er niet in zit.
De Vestingschool en het
Spaanse Huis zijn niet beschik
baar. Voor '97 dreigen ze de
grote Promerskazerne te verlie
zen. Echte oplossingen ziet het
stichtingsbestuur van het Foto
festival nog niet. „Het succes
achtervolgt ons financieel. Het
is nooit de opzet geweest, maar
misschien moeten we wel in af
geslankte vorm verder", be
denkt penningmeester Van Kol,
die ook denkt aan het huren
van 'gigantische tenten'. Het fo
tofestival voor 1997 staat ge
pland van 8 mei tot 1 juni. Er
worden 30.000 bezoekers ver
wacht, van wie 20.000 entree
betalen. De thema's zijn dit
maal jeugd, landschappen en
kunst.
'La Loca' ('Gekke Vrouw'), schrijfster van poëzie, maakte de scheld
naam die ze van haar Cubaanse ex-minnaar kreeg tot haar artiesten
naam. foto gpd
ilië heeft grote interesse in de Hilversum-
expositie over het werk van architect
,M. Dudok. Met de stad Napels zijn on-
;rhandelingen gaande over de financie-
van de tentoonstelling. Ook de stad
ïoenix in de Amerikaanse staat Arizona
:eft belangstelling voor de overzichtsten-
ionstelling die momenteel nog in Hilver-
imis te zien.
De Hilversumse gemeentesecretaris P.
Polhuis schat de kosten van verplaatsing
van de expositie 'W.M. Dudok, componist
van architectuur' op anderhalf h twee ton.
Hierin zijn kosten van verzekering, vertaling
en transport meegenomen. Polhuis: „Dit is
iets dat we altijd in ons achterhoofd hebben
gehouden. Ik ben er natuurlijk heel blij
mee."
De tentoonstelling loopt op 15 september
in Hilversum af en zou in oktober al in Na
pels te zien moeten zijn. J. Boeles, hoofd
pers en cultuur van de Nederlandse ambas
sade in Rome, bevestigt dat er serieuze be
langstelling is van Italiaanse zijde. De con
tacten van de initiatiefnemers lopen via
hem. „Maar er moeten nog wel financiën
worden gevonden".
Volgens Boeles zijn voor de Dudokexposi-
tie drie toplocaties in beeld, waaronder een
kasteel in zee en een voormalig koninklijk
paleis.
IDENERNA STRAATSMA
in het wit, hij in het bruin.
Leidse kunstschilders Jacob
anbier (46) en Laura Wegman
7) trouwden gisteren in alle
oegte. Een bruiloft zonder
tilderachtige taferelen, een-
oudig en gewoon 'zoals het
oort'.
Ze hadden eigenlijk op 14 juli
Hen trouwen, maar die datum
el op een zondag en dus ging
at feest niet door. Jammer,
and het stel, want op 14 juli
enden Kanbier en Wegman el-
precies vijf jaar. Maar 15
was ook wel een speciale
ag, omdat het gisteren precies
jaar geleden was dat Rem-
tandt ter wereld kwam. In Lei
en, vlakbij de plek waar Kan-
ier zijn 'Rembrandt-atelier'
leeft (in de voormalige Stads-
immerwerf aan het Galgewa-
Jacob Kanbier en zijn Laura met een open jeep naar het stadhuis. foto loekzuyderduin
van zijn huwelijk. de receptie aan het Galgewater, één de lunchpauze voor de
Leidse schilders lieten zich Die overigens snel tot een einde meeste genodigden er weer op
maandagochtend niet zien op kwam, omdat om een uur of zat.
AMSTERDAM FRAN<;OISE LEDEBOER
Centrale thema's op Triple X
1996 zijn de 'multidiscipünari-
teit in de kunsten, het menselijk
lichaam, posthumanisme en
body culture'. Volgens artistiek
leider Haj Schoolmeester getui
gen de deelnemende podium
kunstenaars van de huidige
trend naar individualisering in
de maatschappij. „Ze werken
dan ook vanuit een sterk per
soonlijke invalshoek en intimi
teit", aldus Schoolmeester.
In 'Deliverance' staat Athey's
eigen leven centraal. Als de per
former injectienaalden in zijn
huid drijft of een operatiemes
op zijn slapen zet, bedoelt hij
dat als zuivering in naam van
het publiek. Volgens Triple X
zoekt Athey op die manier 'de
balans tussen de puur persoon
lijke en de politieke dimensies
van homoseksualiteit in het
tijdperk van de aids-epidemie'.
Pijnen
Een andere opmerkelijke bijdra
ge levert performer Graham
Cunnington. Cunnington lijdt al
sinds zijn kinderjaren aan chro
nisch reumatische artritis, een
zeer pijnlijke botziekte die zijn
leven tot een hel maakte.
Na een eindeloze martelgang
door de medische wereld be
sloot hij 15 jaar geleden zijn
ziekte voortaan als essentieel
onderdeel van zijn bestaan te
beschouwen en zijn aandoe
ning in het theater te sublime-
Onder de titel 'Pain' voert
Cunnington op Triple X een
choreografie op waarin met be
weging, geluid en tekst verslag
wordt gedaan van het gevecht
met zijn lichaam. Op monitoren
kan het publiek van dichtbij ge
tuige zijn van de pijnen die hij
tijdens zijn voorstelling ervaart.
Gekke vrouw
'La Loca' ('Gekke Vrouw')
maakte de scheldnaam die ze
van haar Cubaanse ex-minnaar
kreeg tot haar artiestennaam.
Ze schrijft nu tien jaar poëzie en
korte verhalen, ging daarmee
optreden en komt nu ook naar
Amsterdam. Dat 'La Loca' niet
écht krankzinnig is, mag vol
gens Triple X een wonder heten
voor wie haar levensverhaal
kent. Als kind is ze mishandeld
door moeder, grootmoeder en
stiefvader, als tiener experimen
teerde ze met drugs en als vol
wassene werd ze meermalen
misbruikt en verkracht. Als klap
op de vuurpijl meldt het festival
dat er op haar 36ste een vorm
van kanker werd geconstateerd
waarvan de kans op genezing
lang onduidelijk bleef.
Het programma bestaat ver
der uit de tentoonstelling 'Frag
mentatie /Fragmentation'. De
uitgenodigde kunstenaars ken
merken zich door een uitge
sproken engagement. Ze stellen
vragen 'over de relatie tussen
beeldende kunst en levens
vraagstukken als religie en iden
titeit, menselijke onvolkomen
heid en gelijkwaardigheid en in
dividuele fascinatie'. Slechts op
fragmenten van die vragen kun
nen volgens samensteller Pim
Jonker tegenwoordig nog ant
woorden worden gevonden.
Onder de deelnemers zijn Guil-
laume Bijl, Hugo Kaagman en
Matt Mullican, wiens enorme
vlaggen in de voormalige Zuive
ringshal een spectaculaire aan
blik vormen.
Het Triple X Festival ontvangt
dit jaar 2,5 ton subsidie van het
Fonds voor de Podiumkunsten
en de gemeente Amsterdam. De
Amsterdamse Kunstraad gaf het
festival echter nul op het rekest
bij zijn aanvraag voor het Kun
stenplan over de periode 1997-
2000 omdat het nog niet lang
genoeg bestaat. „Omdat de
Raad voor Cultuur wel positief
was voor het landelijke Kun
stenplan gaan we proberen de
gemeenteraad alsnog te over
tuigen", aldus zakelijk leider Pe
ter van der Hoop.
Na het eerste succesjaar met
13.000 bezoekers, viel het be
zoekersaantal vorig jaar terug
naar 8000. Omdat Triple X dit
jaar geen concurrentie heeft van
Sail hoopt de organisatie dit
keer op een herstel naar 10.000
belangstellenden.
Ron Athey Compagny, vr.
19/7 en za. 20/7 in de Zuive
ringshal, aanvang: 22.30 uur.
'La Loca', woe. 17/7 en do. 18/7
in de IJsbreker, aanvang: 22.30
uur.
De seropositieve ex-junk en voormalig priester Ron Athey. foto
THEATER
RECENSIE HOMME SIEBENGA
Krapuul door Gebroeders Flint. Muziek
theater naar Louis Paul Boon. Tekst Stan
Lapinski. Regie: Lidwien Roothaan. Mu
ziek: Paul Prenen. Spel: oa. Stef van den
Eijnden, Bente Jonker, Frits Lambrechts,
Felix Strategier, Coen van Vrijberghe de
Coningh. Gezien: Westergasfabriek Am
sterdam. Daar nog te zien t/m 4 augustus.
Kaartverkoop: AUB Uitlijn en VW's
De Gebroeders Flint zijn virtuo
zen op het terrein van de
nostalgie. Praktisch al hun voor
stellingen lijken doortrokken
van de weemoed van de trek
zak, het instrument waarmee de
twee oprichters van het gezel
schap ooit de kroegen van Am
sterdam afschuimden. In de
nieuwste productie 'Krapuul'
nestelen ze zich in de tijd van
voor de Tweede Wereldoorlog,
de periode die de Vlaming Louis
Paul Boon beschrijft in zijn
vroege boeken 'Vergeten Straat'
en 'De Voorstad groeit'.
Een voorstelling 'naar Boon',
wat wil dat zeggen? In ieder ge
val is er godzijdank geen
enkele poging gedaan het volk
se en door dialect gekleurde
taalgebruik van Boon na te
bootsen. De schatplichtigheid
van deze voorstelling zit hem
vooral in de karakters, de typen
die de armoedige straten van
Louis Paul Boon bevolken. Hij
was begaan met de verschoppe
lingen, met het uitschot dat zich
tegen de verdrukking in harts
tochtelijk in het leven stort en
zich vastklampt aan dromen. In
'Krapuul' draait het om zo'n
groepje 'verworpenen der aar
de' dat probeert te overleven in
een bouwvallige fabriek die
door de slopershamer wordt be
dreigd. Het oude machinege
bouw van de Amsterdamse
Westergasfabriek is uiteraard
een perfecte setting voor zo'n
verhaal.
Het zijn stuk voor stuk ge
kneusde zielen die zijn wegge
kropen in de donkere fabrieks
hal. Een oude, in de mensheid
teleurgestelde stoker (Frits
Lambrechts), een orgeldraaier
(Bruun Kuijt) die wanhopig
naar een geliefde verlangt, een
manke schilder (Felix Strate
gier) die eindeloos stillevens
van appels en groente penseelt
en een marktvrouw (Fran Wal
ler Zeper) die het leven hard en
cynisch tegemoet treedt. En dan
zijn er nog twee onbeschadigde
karakters, Peu de zwakbegaafde
zoon van de orgelman en Roza,
de mooie en dweperige dochter
van de stoker die nog durft te
dromen van romantische liefde.
De kwade genius die deze hech
te groep bedreigt is de stinkend
rijke, gewetenloze zfikenman,
die het pand wil slopen.
De muziek van Paul Prenen,
uitgevoerd door een kwartet on
der zijn leiding, heeft onmis
kenbaar de sfeer van de jaren
dertig en veertig en draagt de
voorstelling. Minder geslaagd is
de ingehouden regie. Het lijkt
alsof regisseuse Lidwien Root
haan de valkuil van de vette
sentimenten heeft willen ver
mijden. Het gevolg is dat veel
van de heftige confrontaties
tussen de personages vlak over
komen.
'Krapuul' kent wel degelijk
mooie momenten, bijvoorbeeld
de feestscene waarin alle fa-
brieksbewoners eindelijk een
keer gelijktijdig op de speelvloer
staan en vol overtuiging als koor
tekeer trekken. Mooi is ook de
rol van Bente Jonker, die met de
inzet van haar hele lijf en al
haar energie de rol van de dwe
perige Roza speelt.
Een voorstelling met zoveel
gastspelers is voor een gezel
schap als Flint zonder meer een
mega-produktie. Het lijkt alsof
de groep zich vertild heeft aan
de taak om in anderhalf uur tijd
een groot aantal gecompliceer
de personages neer te zetten.
De korte flarden,dialoog en de
liederen versmelten nooit tot
een samenhangend en meesle
pend verhaal. De heetgebakerde
verschoppelingen van Boon
worden in 'Krapuul' slechts ble
ke schimmen die schijnbaar
doelloos door een fabriekshal
AMSTERDAM FRANQOISE LEDEBOER
In de Rotterdamse haven was
het deze week opnieuw raak:
onder een laag 'waardeloze'
Afrikaanse drums en kunstnij
verheid trof de douane in een
container ook tientallen illegaal
geëxporteerde antieke beelden
en stukken servies uit Ghana
aan. Door de frequentie van
dergelijke vondsten kampt ons
land met een dubieuze reputa
tie als doorvoerland bij uitstek
van gestolen of illegaal geëxpor
teerd cultureel erfgoed. „Maar
ook wij willen scherpere actie
en controle aan de grenzen",
verzekert directeur Leo Lem-
mens van The European Fine
Art Foundation (TEFAF) na
mens de kunsthandel.
Als organisator van de kunst
en antiekbeurzen PAN Amster
dam, TEFAF Maastricht en TEF
AF Bazel weet hij als geen ander
dat de kunsthandelaren juist
zeer beducht zijn dat vermoe
dens van louche praktijken bij
hun kopers de overhand krij
gen. Om het smetteloze blazoen
van 'zijn' beurzen hoog te hou
den wordt altijd een strenge
kwaliteitscontrole op de deelne
mers verricht.
Op initiatief van Lemmens is
het bonafide deel van de bran
che inmiddels toch een actie te
gen het internationale Unidroit-
verdrag over illegale kunstex
port begonnen. Gezien de no
bele uitspraken van de kunst
handel wekt dat op het eerste
gezicht verbazing, maar Lem
mens waarschuwt dat de bona
fide handelaren straks anders
met onuitvoerbare maatregelen
worden opgezadeld.
Actuele aanleiding voor de
onrust in de kunsthandel is de
recente bekendmaking van mi
nister Sorgdrager van justitie
dat ze het verdrag inmiddels
heeft ondertekend. De Tweede
Kamer zal het waarschijnlijk dit
najaar nog behandelen, zodat
de kunsthandel slechts een paar
maanden de tijd heeft om het tij
te kunnen keren.
Sorgdragers argumenten om
het Unesco-verdrag te steunen
waren alvast helder als glas: de
illegale kunst komt op dit mo
ment 'met containers tegelijk de
Rotterdamse haven binnen' en
daar moet absoluut een einde
aan komen.
Namens onder meer de Ver
eniging van Handelaren in Ou
de Kunst in Nederland, de Ver
eniging Nederlands Antiquairs
Genootschap en de Nationale
Vereniging voor de Kunsthandel
wijst Lemmens op misschien
wel het grootste probleem dat
de kunsthandel straks moet op
lossen: de huidige gebrekkige
registratie van gestolen kunst
voorwerpen zal het moeilijk
maken de herkomst te checken.
De handelaren moeten straks
zelf gaan bewijzen dat ze een
voorwerp niet illegaal in handen
hebben gekregen, maar als ze
daarover zekerheid willen in het
register van de Centrale Recher
che Informatiedienst (CRI) zit
ten daar nog maar 40.000
kunstvoorwerpen in. Dat lijkt
veel, maar in wereldwijd ver
band stelt dat aantal volgens
Lemmens niets voor: „Wij plei
ten er dan ook voor dat het rijk
extra middelen ter beschikking
stelt om dit register uit te brei
den."
En bovendien zouden de wel
varende westerse landen geld
moeten uittrekken om ook in de
niet-westerse landen zo'n sys
teem op poten te zetten. Lem
mens vindt dat er op de wester
se landen in elk geval de morele
plicht rust te proberen het ver
drag toch in praktijk te brengen:
„Ik begrijp bovendien heel goed
dat Sorgdrager het heeft onder
tekend omdat zelfs Italië dat
heeft gedaan. Uit dat land ver
dwijnt onvoorstelbaar veel
kunst en Nederland kon niet
achterblijven. Maar mijn droom
is wel dat we in gezamenlijk
overleg tot realistische wetge
ving komen."
