'Pacemakers mogen aan blijven'
OA
innenstad eldorado voor geveltoeristen
m
Cultuur Kunst
cors Appel in Kunsthal
Neil Young topper op contrastrijk TorhoutAVerchter
Bollenpop
tamme
bedoening
Spartacus bij dame op schoot
-10 JPAG 8 JULI 1996
CHEF GERT VISSER, 071 -5356441PLV -CHEF JAN RIJSDAM. 071-5:
tropolis trekt 80.000 bezoekers
jDAM De 9e editie van het Metropolis Festival in Rotter-
jeeft 70.000 tot 80.000 bezoekers getrokken. Dat is onge-
ivenveel als in voorgaande jaren. De organisatie noemde
uziekevenement succesvol. In het zonnige Zuiderpark na-
(t Ahoy'-complex traden veertien bands en dj's op. Voor het
jtende het festival ook een dansarena, die plaats bood aan
8000 mensen. Elders stond een rockpodium opgesteld,
(etropolis Festival begon in 1988 als een kleinschalig cult-
rnent. De afgelopen jaren heeft het de reputatie opge-
d talentvolle popgroepen in een vroegtijdig stadium te pre-
ependence Day breekt alle records
geles De Amerikaanse science-fiction film Independence
an de Duitse regisseur Roland Emmerich heeft in de Vere-
Staten alle records gebroken. Sinds de première vorige
bracht de rolprent over de invasie van buitenaardse we
neer dan honderd miljoen dollar op. Door dit overrompe-
succ.es is Steven Spielbergs Jurassic Park uit 1993 naar de
e plaats verwezen.
tgemaakte kunst bli jft van Rusland
|u» Het Russische lagerhuis, de Staatsdoema, heeft vrijdag
et aangenomen die bepaalt dat kunstwerken die in de
le Wereldoorlog werden gestolen door de Sovjets eigen-
iijn van Rusland. De wet lijkt echter de mogelijkheid open
n dat sommige kunstwerken worden teruggegeven aan de
ronkelijke eigenaars. De weigering van Rusland om in de
{buitgemaakte kunstschatten terug te geven is al jaren on-
•rp van internationale discussie.
Rotary in Concert zet Lisse op zijn kop
am» a
(ukken van theater- en
producties zijn vaak
g. Toch belanden ze
1 een museum of kunst
dat het geen autonome
erken zijn, zo luidt de al-
j opvatting. Rudi Fuchs,
tr van het Stedelijk Mu-
i Amsterdam is het daar
;e eens. Eind vorig jaar
lij zijn collega van de
il in Rotterdam. Of ze
Jelling hadden voor de
ukken van Karei Appel,
dens het gesprek beze-
•oichs en Van Krimpen
De tentoonstelling Ka-
el Decorstukken uit Die
flöte is van 5 juli tot en
pktober te zien.
[maakte de kleurige die
van De Nederlandse Opera
(DNO). Die Zauberflöte van
Mozart ging in december 1995
in het Muziektheater in Amster
dam in première. Het is nu voor
het eerst dat de decors buiten
het operagebouw zijn te zien.
Behalve de kleurige dieren en
bloemen, zijn ook 35 kostuums
te zien die Appel samen met
Jorge Jara ontwierp. De vaak
grote objecten zijn gemaakt van
piepschuim, overtrokken met
canvas. Van een afstand lijkt het
alsof ze uit hout zijn gebeiteld.
Op de tentoonstelling is ook
het monumentale doek „De
waanzin van de straat" te zien.
Appel schilderde het in 1989
voor het nieuwe Haagse stad
huis van architect Richard Mei
er. Naar verluidt sprak de Ame
rikaan zijn veto uit over het
werk. Het bevindt zich nu in het
depot van het stadhuis.
Zeventienhonderd meedei-
nende mensen. En dat op
Het Vierkant in Lisse, een
plein waar volgens Rotary-
presentator Philip Joukes
normaal „anderhalve man
en een paardenkop" lopen.
In samenwerking met Ho
reca Vierkant had de Ro-
tarykring Lisse Bollenstreek
op dat rustieke plein zater
dagavond een muziekeve
nement georganiseerd dat
klonk als een klok.
LISSE CEES VAN HOORE
Onder de bezielende leiding
van showman-dirigent Jules van
Hessen sleurden de strijkers van
het Philips Symphonie Orkest
de prachtigste melodieën uit
hun instrumenten. De avond,
waarvan de opbrengst gaat naar
het goede doel, bracht ruim
60.000 gulden op. Daarvan
krijgt Het Museum voor de
Bloembollenstreek 40.000 gul
den. De rest van het geld gaat
naar kleinere doelen in de regio.
De regen dreigde het evene
ment aanvankelijk weg te spoe
len. Maar tegen zessen kon de
organisatie opgelucht ademha
len. De wolken, die als een roe
del wolven over Lisse jaagden,
maakten plaats voor een strak
blauwe lucht. Geen spatje be
vlekte de blazers en Chanelpak-
jes van de Very Important Per
sons uit Lisse en omstreken, die
genoeglijk koutend en voorzich
tigjes nippend van een glaasje
rose champagne voor Het Lisser
Spijshuis waren samenge
dromd.
Voordat het concert begon,
waarschuwde presentator Philip
Joukes dat in verband met
eventuele storingen de zaktele
foons moesten worden uitge
schakeld. „Maar", zo zei hij, „de
pacemakers mogen aan blij
ven." Een morbide grapje, dat
sommige oudere dames en he
ren in het publiek even naar het
hart deed grijpen. Het was de
enige kleine dissonant op deze
Jasperina de Jong voelde zich best lekker met „zo'n honderd man die in haar kont stonden te spelen."
avond. Hoewel, toen het orkest
een stuk van Tsjaikovski begon
te spelen, donderde er uit een
aan het plein grenzende boven
kamer opeens harde house-mu-
ziek, die zo'n minuut of drie
bleef aanhouden.
Afgezien van een werkje van
Jim Parker, met gehinnik erin
en andere oubollige effecten,
wist het orkest te imponeren.
Indrukwekkend was het optre
den van violist Wouter Vossen,
die solist is geweest tijdens de
China-tournee van het Philips
Symphonie Orkest in december
1995. Met veel raffinement en
virtuositeit speelde Vossen de
Introduction en het Rondo
Capriccioso van Camille Saint
Saens.
Het klapstuk van de avond
was het optreden van Jasperina
de Jong. Nog voordat ze een
noot had gezongen, liet de diva
zien dat haar cynisme nog
steeds intact is. „Er is goed voor
me gezorgd", zei ze tegen het
publiek, terwijl ze met een ver
beten trek op haar gezicht zelf
de microfoon op mondhoogte
bracht. Maar ze voelde zich best
lekker met „zo'n honderd man
die in haar kont stonden te spe
len." De Jong begon met 'Zo ge
lukkig', een prachtig lied van
Guus Vleugel, waarin een vrouw
zich afvraagt waarom ze zich zo
se zomermanifestatie mART
ren hadden we al en
$i nu ook armen, benen,
y en wasborstels bijgeko-
diverse plaatsen zijn
de buitenmuren van his-
I panden bevestigd. De
>tad van Leiden is in juli
^brado voor geveltoeris-
ji met 18 augustus vindt
Ijn een zomermanifesta-
Jtst rondom het thema
yeeuwen markt in Lei-
lëdendaagse kunst en de
laan hierin centraal. Het
pject, getiteld mART,
|eorganiseerd door het
Beeldende Kunst, in
%rvan de Zuid-Holland
se itestafette'. Leiden heeft
kje zaterdag overgeno-
-Q Alphen aan den Füjn.
ntrale tentoonstelling is
n De Waag, die in de ze-
Be eeuw als markthal
I wegen van boter werd
Hier mogen de kun-
die voor het project
-ienodigd zich presente
aft thema markt wordt
voornamelijke vrouwe-
nstenaars vanuit ver-
fae invalshoeken bena-
Fotografie, installaties,
p, teksten en een video-
De Waag te bekij-
ilve een aantal kunst
zijn ook historische
te zien, die
geleend van ste-
De Lakenhal,
de leukste bijdrage
Ambulante kunstvoorwerpen sieren de gevel van het Leidse stadhuis.
is van Mirjam de Zeeuw die een
aantal marktkooplieden in klei
ne verhalen en anekdotes ty
peert. „Je moet gewoon katten
in het nette," zegt Ton van'
Schooten van de Koekkraam.
„Dat voel je gewoon. Daar ko
men ze voor. Dat is onze
kracht."
Wat buiten hangt is natuurlijk
passender bij het thema markt.
Een beetje jammer is het wel
dat het CBK zich niet houdt aan
de huidige Leidse 'marktenrou-
te'. Zonder plattegrondje (ver-
kijgbaar bij De Waag en het
CBK aan de Hooglandse Kerk-
gracht), is het moeilijk alle in de
hele binnenstad verspreide am
bulante kunstvoorwerpen op te
sporen. Waar op het kaartje een
kunstwerk staat vermeld is het
vaak nog even zoeken langs de
gevels om het voorwerp te tra
ceren.
De meest opvallende bijdrage
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
is van kunstenaarscollectief
Patchwork, bestaande uit Elleke
Haspels, Karolien Helweg en Jo-
anneke Meester. Zij maakten
een monumentale installatie in
het water tegenover De Waag.
Drie marktkramen, vervaardigd
van kleurige plastic boodschap-
pentasjes. De installatie werd
nog voor de opening van de
manifestatie vernield, maar is
vrijdag snel hersteld (een fiets
werd bovenop een van de 'kra-
RECENSIE RENÉ MEGENS
SILVO [R°d< Torhout Met o.a. Björk, David Bo-
Dog, Grant Lee Buffalo, Metal Molly,
iJr., Alanis Morissette, Pulp, Rage Against
i a k vih' ^ot Chili Peppers, Sepultura, The-
IL 4,5 KIjYoung Crazy Horse. Gezien. 5/7 en 6/7
Ig'ë. Herhaald: 6/7 en 7/7 Werchter, Bel
's the night. Yes it is", zingt Neil
feterdag. En of het een gedenk-
avond wordt in het Belgische
waar het twintigjarige, ook in
nd populaire dubbelfestival
ïrhout/Werchter dit weekeinde
pakte. In twee dagen krijgen dè
is van Rock Torhout vijfentwin-
voorgeschoteld op een festival,
richter niet alles naar wens ver-
'plfulle rockers van Afghan Whigs
-li vanwege pech te laat en spelen
-Vintig minuten. The Customers
en Moloko komen helemaal niet opda
gen. Tegenvallend zijn ook de bezoe
kersaantallen. Vrijdag trekt 35.000 men
sen. Zaterdag pikken 50.000 jongeren
hun krenten uit de bonte festival-pap.
De jubileum-editie van Torhout is een
contrastrijke. Het biedt jonge, uitgelaten
honden in de vorm van bijvoorbeeld de
frivole rock lollers van de Presidents
Of The United States Of America, p^vid
Bowie is de oude held, die serieus over
komt in een moedig, maar moeizaam en
enigszins theatraal concert. Zijn ver
bouwde klassiekers en doortimmerd
nieuwe werk roepen weinig reactie op.
Het verre van eendimensionale Sepul
tura biedt met succes confronterende
metal. Schuchter echter gaan de in
vloedrijke veteranen van Massive Attack
te werk met broeierige en verleidelijke
trip hop. Aangenaam sloom is eveneens
de mix van rap, rock en groovy beats van
het jonge Fun Lovin' Criminals. The Foo
Fighters en Therapy? daarentegen bren
gen hun visie op punk, pop en metal
rauw en fel.
Ook niet voor de poes is Alanis Moris
sette. Deze stevige variant op Tori Amos
zorgt met zelfbewuste rockpop voor één
van de hoogtepunten van Torhout 1996.
Een andere topper is het moderne Un
derworld. Het Engelse techno-trio laat
met onweerstaanbare en slim aangekle
de beats het hippe deel van het publiek
uit de bol gaan. Heel wat populistischer
en platvloerser is de set van de techno-
unit The Prodigy, de afsluitende afknap
per op vrijdag.
Beter vergaat het de twee Belgische
bands. Metal Molly overtuigt met zoet
zure gitaarpop vol handige zang. En
Moondog Jr. schuurt eigenwijs langs
pop, jazz en avantgarde en zorgt voor
een soort 'anarchistische Mittagunter-
haltung'.
De Red Hot Chili Peppers oogsten met
een inconsistente set met metal, funk en
ballads weinig respons. De hectische
rapmetalhardcore van Rage Against The
Machine zorgt evenwel voor een golf
van 'crowdsurfers' richting podium. Met
rode koppen komen de jonge helden bij
de backstage-ingang het veld weer op.
Zij zorgen het meest voor een opgewon
den sfeer op een relaxed festival.
De IJslandse Björk besluit de mara
thon. Haar geregeld lichtvoetige pop
met techno- en jungle-invloeden klinkt
als een fraaie stilte na de orkaan Young.
Op een paar nieuwe nummers en twee
akoestische intermezzo's na, brengt de
ouderwetse Neil Young met Crazy Horse
messcherpe en gedreven vertolkingen
van parels als 'Cortez the killer' en
'Down by the river'. Hoogtepunt van een
bijna twee uur durend optreden en twee
onderhoudende dagen Torhout is 'Like a
hurricane' waarin een maniakale Young
een knetterend onweer ontketent.
senang voelt, ondanks dreigen
de oorlogen en ziekten in de
wereld. Hoe komt het „dat ik
niet voortdurend kots van de
wonderwerken Gods"? Daarna
volgden enkele liedjes van Ivo
de Wijs en Joop Stokkermans,
met natuurlijk het bekende
'Niet meer over tobbedobbe-
dobbedoe'.
Het orkest besloot met een
nummer over geheim agent
007. Even daarvoor had diri
gent Van Hessen zijn orkestle
den quasi-ernstig beticht van
luiheid en onkunde. Enkele
strijkers zetten hem dat betaald
door met getrokken pistool op
hem af te lopen. Maar Van Hes-
FOTO TACO VAN DER EB
sen sprong in een gereed han
gende kooi, die met een hijs
kraan werd opgetakeld.
Na dit spektakel was het plein
voor de Casino Showband, die
er met haar populaire nummers
voor zorgde dat zo'n 800 men
sen tot diep in de nacht de
vonken uit de straatstenen
dansten.
Rotterdammer Hoppener, die
voor dit evenement de Maas
stad even had verlaten, amu
seerde zich opperbest. „Ik dacht
dat het hier allemaal eikenbroe
ken waren, maar nee, hoor, wat
een feest!"
men' gegooid waardoor de hele
installatie scheef in het water
hing).
Andere blikvangers zijn af
komstig van de Leidse beeld
houwster Leontine Sies, die op
verschillende gevels armen uit
gevels tovert. De handen hou
den producten (een stoeltje, een
tros tomaten) vast die verwijzen
naar de historische markt op
die locatie. De armen zijn onder
meer te zien op de hoek Kooi-
gracht/Nieuwe Rijn en de hoek
Boommarkt/Kort Rapenburg.
Mary Geradts maakte even
eens gebeeldhouwde 'uithang
borden' die verwijzen naar ou
de marktlocaties. De 'tasvor
men' van deze Leidse beeld
houwster vallen minder snel op
want ze zijn donkerbruin, niet
zo groot en hangen hoog aan de
gevels. Maar met het genoemde
plattegrondje zijn ze wel te vin
den.
Over het kunstproject mART
is een boekje verschenen (10
gulden) dat verkrijgbaar is bij
De Waag en het CBK. Tevens is
een kleine gratis folder be
schikbaar waarin op een plat
tegrond alle kunstinstallaties
staan aangegeven. Op alle za
terdagen (tot 18 augustus)
worden rondleidingen per
boot gegeven langs alle kunst
werken. De rondleidingen be
ginnen om 14.00 uur (tot 15.00
uur) bij de opstapplaats aan de
Beestenmarkt. Prijs 7,50 gul
den.
Sonja 'doet' AKO-prijs weer
Van Violet En Dood), Herman
Koch (Eindelijk oorlog), Gerrit
Komrij (Een zakenlunch in Sin-
tra) en Leon de Winter (Ziono-
co).
Ook de biografie over Her
man Heijermans van Hans
Goedkoop behoort tot de voor
lopige keuze.
De AKO-Literatuurprijs viert ko
mend najaar zijn 10-jarig be
staan. Sonja Barend presenteert
de jubileumuitreiking op 19 ok
tober. De jury heeft 28 titels ge
kozen. Geselecteerd zijn onder
meer Gerard Reve (Het Boek
RECENSIE/ERNA STRAATSMA
Bollenpop. met. The Scene, Hallo Venray.
Van Dik Hout Gezien 6/7, Oude Sport
park, Sassenheim.
Alles zat mee, maar de stem
ming kwam er niet echt in. Het
weer klaarde op, de zon brak
zelfs door en Richard Krajicek
had net de halve finale op Wim
bledon gewonnen. Maar The
Scene en Hallo Venray konden
het publiek niet overhalen tot
veel enthousiasme. Van Dik
Hout had het in de finale iets
gemakkelijker, maar Bollenpop
bleef zaterdag een hele tamme
bedoening.
Met een appèl op het 'oranje
gevoel' probeerde Thé Lau de
lauwe stemming bij het publiek
om te zetten in wat enthousias
me. Het mocht niet baten. Zelfs
de bekendste nummers van The
Scene, als 'Blauw' en 'Open',
riepen nauwelijks enige reactie
op. Na precies een uur hield de
band het voor gezien. Een enke
ling beloonde de band met een
slap handjeklap, de meeste be
zoekers hadden niet eens door
dat The Scene het podium ver
liet. Pas na een paar minuten
brak een licht fluitconcert los.
Lau en de zijnen klommen het
podium toch nog even op. „Ik
word gek van dat gejuich..."
Hoogtepunt was het optreden
van Hallo Venray, die met kop
en schouders boven de andere
twee bands uitstak. Eén voor
treffelijk optreden, met als stra
lend middelpunt super-nerd
Henk Koom. Witte pully boven
een muisgrijs terlenkaatje en
laklaarzen, plus de bekende
vierkante bril. Een easy tunes-
meneer die dol is op stevige gi
taarmuziek. Maar ook hij komt
niet verder dan een matig ap
plausje.
Van Dik Hout is zonder meer
de populairste act van de
avond. Geen onaardige band,
maar het manco van de groep
zit 'm in de zanger. Martin Bui
tenshuis zwaait wild met hoofd
en lichaam, maar er zit gewoon
geen spatje 'rock'n roll' in die
jongen. Zijn stem is niet erg bij
zonder en in combinatie met
teksten als 'ik heb nooit gelo
gen' en 'vanavond tonen wij
ons ware gezicht' blijft hij ste
ken op het niveau van een
(overspannen) Guus Meeuwis.
Wel een aantrekkelijk optreden
voor het publiek, dat dan al aar
dig beschonken is en luidkeels
meezingt. „Het is zooooo stiiiiil
in miijj."
Olympische Spelen bij Oudheden
LEIDEN Marijn Kramp
Meedoen aan de Olympische
Spelen is belangrijker dan win
nen. Althans, dat staat in het
huidige olympische manifest
geschreven. Het idee alleen al,
had de oude Grieken waar
schijnlijk in lachen doen uitbar
sten. Bij hun Spelen van Olym-
pia, de voorloper van onze mo
derne Spelen, was winnen het
enige dat telde. De nummer één
viel eeuwige roem ten deel. Be
lastingvrij gesteld en beladen
met geschenken ging hij als
held door het leven.
Voor Brutus, die afgelopen
zaterdag Olympisch winnaar
werd in het Rijksmuseum van
Oudheden, gaat dit niet op.
Toch was hij even het middel
punt van alle belangstelling. De
toeschouwers schreeuwden zijn
naam en de kinderen wilden
hem en zijn lauwerkrans aanra
ken. Spartacus, de verliezer,
droop af. Voor hem was geen
aandacht.
De mannen streden tijdens
de themadag rondom de ten
toonstelling over de oude Olym
pische Spelen 'Vijf dagen feest',
om de titel op de onderdelen
worstelen en verspringen. Twee
sporten die bij onze moderne
Spelen, deze zomer in Atlanta,
nog steeds aan bod komen.
Hoewel, het verspringen is in de
loop der jaren erg veranderd.
De oude Grieken namen bij
voorbeeld geen aanloop, om
verder te komen hadden zij ge
wichten in hun handen.
Brutus had deze techniek nog
niet zo goed onder controle,
maar Spartacus lanceerde zich
zelf met krachtige zwaaibewe-
gingen door de 'arena'. Zo
krachtig, dat hij niet voldoende
ruimte had en met zijn blote
billen op de schoot van een
vrouw belandde. Een paar mi
nuten later zat de vrouw nog
steeds het zand van haar kleren
te kloppen. De atleten hadden
zich voor de wedstrijd volgens
oud gebruik ingesmeerd met
olie en daarna bestrooid met
zand. Dit deden de sporters om
wat meer grip op elkaar te heb
ben tijdens het worstelen.
Een andere gewoonte van de
oude Grieken was naakt spor
ten. Maar dit naleven zou, vol-
In de oranje arena van het Rijksmuseum van Oudheden vechten Brutus
en Spartacus om de Olympische eer. Zeus, de oppergod van de Spelen
van Olympia (het standbeeld in wit), houdt de sporters scherp in de ga
ten. FOTO HIELCO KUIPERS
gens de organisator van de the
madag H. Pragt, op teveel weer
stand stuiten. „Daarom hebben
we er maar Romeinen van ge
maakt. Die sportten met een
lendendoekje om." Geschied
vervalsing is dat niet, weet con
servator R. Halbertsma te ver
tellen. „Toen de Romeinen het
rijk veroverden deden zij in eer
ste instantie ook mee aan de
Griekse Spelen." Lang heeft dat
echter niet geduurd. Ze vonden
een doorn in het oog en daarom
verboden zij de Spelen die ruim
duizend jaar onafgebroken wa
ren gehouden.
Toch kon het publiek zich za
terdag even een voorstelling
maken van een 'echte' Griekse
atleet. Tijdens de worstelde-
monstratie raakte Spartacus'
lendendoekje los. De man bleek
een echt Christen; hij schrok en
vluchtte beschaamd een Egypti
sche tempel in.
het sportevenement, dat voor De tentoonstelling 'Vijf dagen
het eerst in 766 v. Chr. georga- feest: de Olympische Spelen in
niseerd werd, te heidens. Niet het oude Griekenland' is tot en
alleen het lichaam werd in hun met 29 september te zien in
ogen teveel vereerd, maar ook het Rijksmuseum van Oudhe-
de Goden. Dit was de Romeinen den aan het Rapenburg.
