>k
Prinsessenboon, sierlijke
en makkelijke groente
Denk aan ijsheiligen
Tuinieren
ZATERDAG 11 ME11996
Dahliaknollen moeten in het voorjaar worden geplant. Een goed ont
wikkelde plant geeft zoveel bloemen dat in de nazomer rijke boeketten
kunnen worden geplukt. foto gpd
In de tuincentra is al weer van
alles te koop. Veelal in pot en
vaak ook bloeiend zoals de vele
heesters op stam. Gaat u die in
pot gekweekte planten in de
volle grond zetten, doe dat dan
voorzichtig, zodat de wortelkluit
een geheel blijft. Goed water ge
ven de eerste tijd doet de haar
wortels snel groeien. Wie we
kenlang de zaailingen in de
vensterbank heeft vertroeteld,
staat nu voor een laatste keer
verspenen alvorens, in de twee
de helft van mei, de plantjes
(eindelijk) buiten te kunnen uit-
planten. Laat ze eerst nog wel
'afharden', d.w.z. wennen aan
lagere temperaturen.
Blijf alert op de weermannen en
hun prognoses van nachtvor
sten. Houd in ieder geval tot
half juni beschermend materi
aal bij de hand om het te ge
bruiken als de bodemtempera-
tuur onder nul dreigt te dalen.
Vergeet niet dat de ijsheiligen
omstreeks de periode van 10-14
mei hun kille adems over uw ei-
genkweek kunnen blazen.
Nachtvorst kan ook funest zijn
voor net uitgelopen dahlia's,
knolbegonia's en canna's, die u
in de tuin hebt gezet.
Als er weer eens wat regen wil
vallen zal de bezitter van een
gazon drie maal in de twee we
ken moeten maaien. Wie snel
over aan betreedbaar nieuw ga
zon wil beschikken doet er goed
aan rollen gras te leggen. Bin
nen enkele weken kan daar
voorzichtig op worden gelopen.
Vóór het leggen de grond egali
seren en goed vochtig maken.
De naden opvullen met com
post. Loop daarbij over brede
planken! Als het niet regent re
gelmatig sproeien.
Vanaf half mei kunt u nieuwe
planten in uw vijver aanbren
gen. Denk eens aan dwergwa
terlelies als u een kleine vijver
(of een diepe schaal) wilt be
planten.
Ter plekke kan nog van alles
worden gezaaid. Op zonnige
plekken zonnebloemen... maar
wees bedacht op slakkenvraat.
Vang die naaktslakken weg met
'biervallen': in de grond gegra
ven jampotjes met bier, waar de
slakken gek op zijn.
Hagen kunnen geknipt en de
uitgebloeide winterheide ge
snoeid worden, net onder de
verdorde bloempjes.
Begeleid de nieuwe ranken van
uw klimmers. Zet ze 'los-vast',
zodat de rank in een lus komt
waarin ze kan blijven groeien.
De bloeistengels van de vaste
planten moet u opbinden, voor
dat een voorjaarsstormpje de
stengels tegen de grond smakt.
Pioenrozen, toch al wat top
zwaar, sneuvelen zonder steun
al gauw.
Veel rozenliefhebbers hebben
tussen hun struiken afrikaantjes
geplant omdat deze een stof in
de grond brengen waarvoor
wortelaaltjes op de vlucht slaan.
De oranje kleur van afrikaantjes
staat echter meestal niet bij de
tinten van rozen. Nieuw is nu
van Royal Sluis Tagetes erecta
'Vanilla' met negen cm grote,
crèmewitte bloemen. Uitge
bloeide bloemen versnipperen
en door de grond mengen
houdt de aaltjes ver van de ro-
zenwortels. Er is ook een groen-
bemester (zaadlint: 6x 2,5 m)
Tagetes Polynema geheten,
waarmee een barrière tegen de
aaltjes kan worden opgewor
pen.
Gebruikstuin
De eerste week van mei kunnen
de late aardappels nog worden
gepoot. Bij de vroege rassen is
het aanaarden aan de orde. To
maten kunnen in de volle grond
worden geplant, terwijl men in
de kas al aan opbinden en 'die
ven' toe is. Voor de tuin ge
bruikt u volle-grondrassen.
Breng direct steun aan. Onder
linge afstand vijftig cm.
Suikermaïs zaait u in potjes in
de koude kas of op de koele
vensterbank. Vanaf eind mei
buiten uitplanten, afstand veer
tig cm. Broccoli, winter- en zo-
merworteltjes, sla, postelein
kunnen worden gezaaid. Koop
wat jonge plantjes van knol- en
bleekselderij. Planten op af
stand van veertig bij zestig cm.
Zorg voor een kalkrijke grond.
Pas in augustus vormt de knol
zich. Bleekselderij wordt in vijf
tien cm diepe greppeltjes ge
plant.
Denk dit voorjaar ook aan de
kamerplanten. Verpotten,
schoonsproeien en meer water
geven met voeding erin.
PUZZEL
1
W
R
O
E
z
IJ
E
N
2
P
L
S
A
N
N
K
I
3
B
E
I
T
N
D
G
O
4
B
A
E
R
K
U
A
S
5
P
G
A
D
A
R
Z
S
6
A
K
L
O
M
N
T
E
7
M
O
R
L
E
D
A
N
8
H
N
O
M
U
M
E
L
9
S
T
W
A
A
K
L
R
10
A
P
IJ
C
L
E
H
R
11
B
A
T
A
E
R
D
N
12
L
T
O
O
P
E
E
R
13
P
I
L
L
A
O
O
T
14
T
K
A
E
S
S
N
A
OPLOSSING
OPGAVE
KRUISWOORDRAADSEL
UUUUU UHUQQ
BDQB a BBBQ
□BB LJUI9 QBB
□B BBEQBD BO
QBBBBBB Q
BQUQ B UBUB
aaa uuu
BBBB QBBB
□BB UBB
CITAAT
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
een citaat.
Horizontaal:
1gedroogde druif; 2. plat stuk
hout; 3. kansspel; 4. vaartuig; 5.
kleur; 6. aardkluit; 7. maalwerk-
tuig; 8. insekt; 9. monsterlapje;
10. brugpilaar; 11. haargroei;
12. schaakstuk; 13. vliegenier;
14. betaalplaats.
H hogedruk
•rjasaaswaï iiMwiirvmasas—
HET WEER
DOOR HANS VAN ES
Een kleine storing in de hogere luchtlagen kon als hoofdschuldige
worden aangewezen voor het koude weer van vrijdag. De temperatu
ren bleven onder een dik wolkendek ver onder de normale waarde van
16 graden. Op veel plaatsen was 8 of 9 graden het maximum. Vooral
in Noord-Holland en Friesland regende het vrij langdurig. Rond de
middag werd hier en daar melding gemaakt van een paar pittige bui
en, waarbij ook nog hagel is geconstateerd. Maartse temperaturen in
mei zijn niet ongewoon, zeker niet rond de tijd van de Ijsheiligen (11-
14 mei). Deze periode is bekend om zijn koude noordenwinden, gure
buien en schadelijke nachtvorst. Enkele dagen geleden werd juist
voor dit tijdvak nog een warmtegolfje in het vooruitzicht gesteld, maar
alles wijst er nu op, dat de temperatuurstijging van de komende da
gen maar zeer beperkt blijft. Op de Europese weerkaart liggen de
weersystemen niet gunstig genoeg om de zomerse tot tropische
warmte - tot 32 graden in het zuiden van Rusland - in onze richting te
sturen. Tussen een hogedrukgebied bij Noorwegen en een depressie
bij Oostenrijk staat weliswaar een oostelijke wind, die de warmte een
duwtje naar het westen geeft, maar de stroming buigt in onze omge
ving naar noordoost tot noord. Het gevolg is een aanvoer over koud
zeewater, waarbij een bovennormale temperatuur onhaalbaar is.
Vandaag is het in ieder geval wat minder koud dan vrijdag. Aanvanke
lijk is er veel bewolking, maar in de loop van de dag is een streepje
zon mogelijk. Het kwik loopt bij matige noordoostenwind tot circa 13
graden op. Zondag krimpt de wind naar noord of noordwest op de na
dering van het warmtefront, dat niet verder komt dan het noorden van
Duitsland. Een actief regengebied komt wel dichtbij; wellicht krijgt de
noordoostelijke helft van het land flink wat millimeters. Elders blijft
het droog en overheerst de bewolking bij weinig veranderde tempera
tuur.
Tijdens de eerste helft van de volgende week zit de wind voordurend
in de verkeerde hoek. Tussen een krachtig IJslands hoog en een de
pressie boven Oost-Europa blijft de aanvoer noordelijk met steeds te
lage temperaturen. Het kwik houdt het bij 12 tot 16 graden wel ge
zien. Naast wolkenvelden zijn er ook vriendelijke momenten met zon.
De kans op een bui is niet erg groot.
TOM POES Heer Bommel en het ontstoffen
Toen de lading geregeld was keerde
Wal Rus zich om en stapte op Tom
Poes en heer Ollie af. „Als dat Blob-
bers niet is!" riep hij uit. „Ik dacht al;
dat gezicht ken ik. Daar heb ik al heel
wat ellende door gehad. En nu gaan
we dus weer samen varen, hè?"
,,Eh... ja", stamelde heer Ollie. Hij
trok met een pijnlijk gelaat zijn hand
uit de greep van de ander en vervolg
de: „Dat is te zeggen.... mijn naam is
Bommel en niet Blobbers. En ik zou
wel eens willen weten waar we naar
toegaan."
„Dat is sterk", hernam de zeeman.
„Je gaat naar deze overgehaalde re
derij om passage te bespreken - en je
weet niet, waar je heen gaat? Holle
en de War varen altijd op de Stuivers,
meneer. Regelrecht naar de Stui
vers."
„O", zei heer Bommel beklemd. „De
Stuivers. Juist. Ik weet eigenlijk niet
of ik daar wel naar toe wil, wat jij,
Tom Poes?" „De kapitein bedoelt de
Stuif-eilanden", legde het vrouwtje
uit. „Een heel mooie streek, als men
tenminste goed in elkaar zit. Daar
kan men een nieuw leven beginnen,
zonder stof of verkoeking. Hier is uw
schrevelaar, kaptein."
Zo sprekende reikte ze Wal Rus een
zwart krijtje over, dat ze zorgvuldig
uit een laadje had gezocht. Maar de
gezagvoerder wierp het voorwerpje
verachtelijk weg, toen ze het kantoor
verlaten hadden. „Bah, vrouwen
hebben altijd wat", gromde hij.
„Sinds ik voor haar vaar wil ze me
een schrevelaar aansmeren. Maar ik
heb het altijd zonder zo'n ding ge
klaard - ik weet niet eens wat het is.
Een overgehaalde rederij met rare
vrachten, meneer. Maar ze betalen
goed."
Casablanca tegenbui
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Flink wat zon. In het zui
den en in Lapland ook
wolkenvelden en soms wat
regen. Maxima zondag van
9 graden in Lapland tot
een graad of 19 hier en
Zweden:
In het zuiden wolkenvel
den en vooral zaterdag nog
af en toe wat regen. Verder
vrijwel overal droog weer
met geregeld zon. Zater
dag in het zuiden stevige
oostelijke wind. Maxima
zondag van 10 graden in
21 graden hier en daar in
Denemarken:
Zaterdag tamelijk veel be
wolking en van tijd tot tijd
regen. Sterke noordoos-
tenwind. Zondag geleide
lijk meer opklaringen en overwegend
droog. Maxima zaterdag rond 16, zon
dag ongeveer 19 graden
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vooral in Ierland en Schotland wolken
velden en van tijd tot tijd wat regen. El
ders ook af en toe zon. Maxima zaterdag
rond 12, zondag ongeveer 14 graden.
Op beide dagen in de omgeving van Lon
den enkele graden hoger.
België en Luxemburg:
Af en toe zon en vrijwel overal droog
weer. Middagtemperatuur zondag onge
veer 16 graden, maar langs de kust een
stuk frisser.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Perioden met zon en vooral in het oosten
ma zondag rond 18 graden, maar langs
het Kanaal een stuk frisser.
Portugal:
Zaterdag wolkenvelden, ook af en toe
zon en eerst nog mogelijk wat regen en
kleine kans op onweer. Zondag droog en
meer zon. Middagtemperatuur zondag
langs de kust van 16 graden in het noor
den tot 21 indeAlgarve.
Madeira:
Geregeld zon en zaterdag nog kans op
een bui. Middagtemperatuur circa 20
graden.
Spanje:
Wolkenvelden, ook af en toe zon en
vooral zaterdag een enkele regen- of on
weersbui. Zondag geleidelijk meer zon.
Maxima zondag rond 18, in het zuiden
ongeveer 23 graden. Aan de Golf van
Biskaje wordt het slechts een graad of
14.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon en vrijwel
overal droog. Maxima op de zuidstran-
den rond 27 graden.
Marokko:
Westkust: Veel zon. Vooral zaterdag ten
noorden van Agadir ook wolkenvelden
en een enkele bui, misschien ook on
weer. Maxima tussen 20 en 25 graden.
Tunesië:
Flinke perioden met zon. Naar het noor
den toe meer wolkenvelden en kans op
een (onweers)bui. Middagtemperatuur
zondag meest tussen 23 en 30 graden
Zuid-Frankrijk:
Wolkenvelden, ook hier en daar zon en
vooral in het oosten nog enkele buien.
Misschien ook onweer. Zondag steekt de
mistral op. Maxima meest tussen 16 en
22 graden.
Mallorca en Ibiza:
Afwisselend zon en stapelwolken Op
beide dagen kans op een regen- of on
weersbui. Zondag aantrekkende noor
denwind. Maxima rond 19 graden.
Italië:
Wolkenvelden en enkele regen- of on
weersbuien; mogelijk hier en daar veel
neerslag. Vooral op Sicilië ook zon.
Maxima zondag meest tussen 19 en 25
Corsica en Sardinië:
Afwisselend zon en stapelwolken en een
enkele regen- of onweersbui; mogelijk
veel neerslag. Zondag aantrekkende
wind. Middagtemperatuur rond 21 gra-
Malta:
Perioden met zon en op beide dagen
kans op een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur ongeveer 22 graden.
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon. Vooral in het westen
mende kans op enkele regen- of on
weersbuien. Maxima bijna overal tussen
de 25 en 30 graden, op Kreta enkele
graden hoger
Turkije en Cyprus:
Kusten: overwegend zonnig en warm.
Maxima vlak aan zee meest rond 25 gra
den; landinwaarts en ook op Cyprus
ruim 30 graden.
Duitsland:
Wolkenvelden en met name zondag ook
perioden met zon. Vooral in het zuiden,
zondag ook in het oosten van tijd tot tijd
een bui, soms ook onweer. Geleidelijk
hogere temperaturen, maxima zondag
rond 20 graden, in het uiterste oosten
enkele graden hoger Langs de Wadden-
kust maxima rond 16 graden.
Zwitserland:
Tamelijk veel bewolking en enkele bui
en, mogelijk ook onweer Maxima zon-
HEINZ
Ze staan nergens op de loonlijst, komen niet in
aanmerking voor prestatie-subsidie en krijgen nooit
een gouden handdruk.
garden-centre
bloemendaal bv.
hoogmadesewegleiderdorp
Vraag en
antwoord
Niet alle kinderen weten waar
onze levensmiddelen vandaan
komen. Bij sommigen is er een
vaag vermoeden dat melk iets
van doen heeft met koeien, en
eieren en kippen ook een voor
de hand liggende combinatie
zijn, maar voor jeugd in de stad
is dit zo weinig tastbaar. Nu is
een koe in de kamer wat veel
gevraagd en een kip is discuta
bel. Maar waarom niet af en toe
wat eetbare gewassen tussen de
bloemen gezet? Desnoods op
het balkon. Al is het alleen om
te laten zien hoe iets groeit.
Eén van de meest sierlijke en
makkelijk te kweken groenten is
wel de boon, bedoeld wordt
hiermee de prinsessenboon en
dan de struikvorm. Er zijn ook
klimmende variëteiten waar
voor we stokken of hekwerk
neer moeten zetten. Dat doen
we deze keer niet. We kopen
een zakje prinsessenbonen
struikvorm. Daarmee kunnen
we zeer veel kinderen een ple
zier doen. Trouwens als het
goed, vers zaad is, kunnen we er
twee of drie jaar mee doen.
Na 15 mei (bonen houden niet
van kou) leggen we vier boon
tjes in een kuiltje dat vijf centi
meter diep is. Dat maken we
dicht met aarde. We zetten er
een stokje bij om niet te verge
ten wanneer en waar er gezaaid
is. Bij voldoende ruimte maken
we meerdere kuiltjes in de bor
der met een onderlinge afstand
van veertig cm.
Als het goed is, dat wil zeggen
niet te koud en te vochtig, dan
kiemen de bonen binnen een
dag of tien en vanaf dat mo
ment blijft het spannend. Lang
zaam maar zeker vormen de
vier bonenplanten samen een
mooi lichtgroen bosje dat onge
veer 45 cm hoog wordt. Er ko
men mooie witte bloemen aan,
vlinderbloemen, want bonen
behoren tot het geslacht der
vlinderbloemigen. Zodra dë
bloempjes uitgebloeid zijn, zien
we kleine smalle boontjes te
voorschijn komen en die groei
en snel uit tot een echte eet
bare, heerlijk smakende prin
sessenboon. Kinderen vinden
het prachtig om hun eigen
boontjes te oogsten. Het bosje
blijft staan tot alle bloemen om
getoverd zijn tot volwassen bo
nen. Dan snijden we het groen
af en laten we de wortels in de
grond zitten. Vlinderbloemigen
leven samen met bacteriën die
in piepkleine bolletjes aan de
wortels zitten en in staat zijn
om stikstof (een belangrijke
voedingsstof) uit de lucht te
binden. Daarom laten we dus
de wortels in de grond.
Wie geen tuin heeft maar wel
een balkon en ook de kinderen
.eigen boontjes wil laten kwe
ken, kan volstaan met een oud
emmertje. Onderin een gaatje
maken (kost moeite), dan een
laag potscherven of brokken
piepschuim en dan goede
potaarde. Per emmer vier boon
tjes en verder behandelen als
pot- of balkonplant. Succes ver
zekerd.
geeft antwoord op
al uw tuinvragen
Brieven naar:
POSTBUS 507
2003 PA HAARLEM
Greet v.d. Marei uit Voor
schoten is in het bezit van
twee camellias, een witte en
een roze. De witte doet het
minder goed en dat is ge
bruikelijk. De witte Camel
lia japonica blijkt in de
praktijk wat minder gemak
kelijk dan de roze en de ro
de. Vooral de koude winters
blijken vaak problemen te
geven. Maar aangezien de
belangstelling voor deze
planten steeds meer toe
neemt, zal er in de loop van
de volgende weken een heel
artikel aan gewijd worden.
En nu de vraag of u de plant
kunt stekken. Eigenlijk niet.
Hij stekt heel moeilijk. Vak
lui kennen allerlei trucjes.
De amateur kan het probe
ren met zomerstek, maar
de moeilijkheid van zomer
stek ligt in het moment van
het snijden van de stek. Die
mag niet te jong, maar ook
niet geheel verhout zijn. Bij
de camellia zal dat door
gaans einde zomer wezen.
Dan beginnen de jónge tak
ken wat houterig te worden
en op de grens van nog
jong, wat slap en stevig
hout wordt de topstek
(lengte ongeveer twintig cm
gesneden).
Omdat de plant zo moeilijk
wortelt, valt het te proberen
om de snijwond in stekpa-
pier te stoppen en dan in
een mengsel van twee de
len turf en een deel scherp
zand. Vochtig maken,
transparant plastic erover,
plaatsje lekker warm maar
ook niet te heet en dan
maar hopen dat hij zo goed
wil zijn om wortels te vor
men. Nogmaals: het lukt
niet altijd, maar als het lukt
dan hoor ik het wel. Dan is
het een succesnummer.
GREET BUCHNER
