Palestijnse economie
op rand van afgrond
Buitenland
iiiiWdimEm
Japanse premier wil meer
doen voor 'troostmeisjes'
India in lastig parket
DIT MAAKT U NOOIT MEER MEE!
wmmmmsmwEiïwmis
Geen water meer voor
alle bootvluchtelingen
Ondergang Congrespartij door blunders en processen
Krabbe vrij
ZATERDAG 11 MEI 1996is
Beschermengelen
voor dronken
bestuurders
De Deense provincie Jutland zet
13.000 meisjes in om jongens te
overtuigen dat ze niet dronken
achter het stuur moeten zitten.
De 'beschermengelen' moeten
het hoge aantal verkeersdoden
onder jongeren terugdringen.
De meisjes, die 18 tot 21 jaar
oud zijn, krijgen ieder een legi
timatiebewijs. Ze krijgen als
taak jonge mannen met een
wankele tred aan te spreken als
ze de kroeg of de disco verlatep,
en tegen hen te zeggen: ,,lk ben
je beschermengel. Het is niet
slim om vanavond te gaan rij
den".
,,We rekenen op het gezonde
verstand en de overredings
kracht van de vrouwen om
mannen ervan te weerhouden
stommiteiten op de weg uit te
halen", zegt Peter Studhult, een
van de initiatiefnemers van de
campagne. „Niets beter dan een
meisje om een jongen ervan te
overtuigen dat het stom is de
auto te nemen als je te veel hebt
gedronken, en dat hij haar hart
niet zal winnen door stoer te
doen."
In Jutland, waar tien procent
van de Deense bevolking
woont, zijn vorig jaar zestien
mensen omgekomen bij ver
keersongelukken. Een kwart van
de doden en zowat de helft van
de tweehonderd gewonden wa
ren jongeren tussen 18 en 21
jaar. Jonge automobilisten heb
ben 95 procent veroorzaakt van
alle ongelukken die aan alcohol
waren te wijten.
Cool zeg, die koude
zone onderin!
ïlH <9
IIW^IrMlü
De Japanse premier Ryutaro
Hashimoto heeft gisteren ge
zegd dat het niet voldoende is
uitsluitend een schadevergoe
ding in geld te geven aan vrou
wen die in de Tweede Wereld
oorlog door Japanse militairen
werden gebruikt als seksslavin
nen. „We zullen niet zo bot
zijn", aldus de premier op een
persconferentie. Hij zei echter
niet wat de Japanse regering af
gezien van het betalen van een
geldbedrag wil doen voor de
'troostmeisjes'.
Japanse militairen hebben
mogelijk meer dan 200.000
de
uit Korea kwamen, tot prostitu
tie gedwongen. Ook vrouwen
uit China, de Filipijnen en Ne
derlands-Indië werden mis
bruikt. De Japanse regering
heeft pas onlangs erkend dat
het' leger bordelen had. Dat
leidde tot een brede discussie in
Japan. De regering wilde zich
echter niet verplichten tot di
recte betalingen van vergoedin
gen. -In plaats daarvan werd be
sloten het geld aan de vrouwen
te doen toekomen via een in juli
vorig jaar in het leven geroepen
stichting, het Aziatische Natio
naal 'Vredesfonds voor Vrou
wen. De oprichting viel samen
met de vijftigste verjaardag van
het einde van de Tweede We
reldoorlog.
Het fonds moet het geld voor
de uit te keren vergoedingen
zelf werven onder de Japanse
bevolking. Dat is erg tegenge
vallen. De premier wil zich
daarom.in «lk geval inzetten om
instellingen in het land aan te
sporen geld te geven aan het
fonds.
De zware verkiezingsneder
laag van de Congrespartij en
het daarop volgende aftreden
van premier Rao hebben India
gisteren in een zeldzaam
moeilijk parket gebracht. Pre
sident Sharma vroeg Rao als
waarnemend premier aan te
blijven tot een nieuwe rege
ring is gevormd. Maar dat
laatste is juist de grote moei
lijkheid.
De grote winnaar van de
verkiezingen, de nationalisti
sche hindoepartij Bharatiya
Janata Party (BJP), heeft na
melijk partners nodig om een
regering te kunnen vormen.
Maar de meeste andere partij
en willen geen regering met de
BJP, vooral omdat zij vrezen
dat dan de in de grondwet ver
ankerde scheiding tussen kerk
en staat zou kunnen worden
aangetast.
Als op een na grootste partij
komt uit de bus een links gele-
genheidsverbond. Ook dit Na
tionaal Front/Links Front
(NF/LF) wil regeren. Maar het
is instabiel en heeft ook part
ners nodig. De Congrespartij
komt daarvoor niet in aan
merking. Zowel binnen de
Congrespartij als binnen het
verbond verzetten groepen
zich tegen samenwerking. Lei
ders van de Congrespartij kun
nen zich wel voorstellen dat zij
linkse minderheidsrege-
Dan moet links eerst een
kandidaat-premier hebben.
Het heeft daarvoor een soci
aal-democraat, V.P. Sing, en
een communist, de'tachtiger
Yoti Basu, die al negentien jaar
met succes -de deelstaat West-
Bengalen leidt. Sing wil echter
om gezondheidsredenen bui
ten de actieve politiek blijven.
Nadat gisteren bijna twee
derde van de stemmen was
geteld, voorspelde de Indiase
tv dat BJP 175 tot 185 van de
545 zetels zou krijgen, NL-LF
140 tot 150 en de Congrespar
tij 130 tot 140.
Nu een keuken kopen en
na vijf Jaar al uw geld terug!»
Karadzic: In-
eigen republiek
voor rechter
ATHENE-DEN HAAG AFP-ANP
De van oorlogsmisdaden ver
dachte Bosnisch-Servische lei
der Karadzic is bereid voor de
rechter in zijn eigen republiek
te verschijnen als voldoende be
lastend materiaal tegen hem
wordt ingebracht. Hij blijft ech-
ter weigeren zich voor het Joe-
goslavië-Tribunaal in Den Haag
te verantwoorden. Dat blijkt uit
een interview dat Karadzic hééft
gegeven aan een Grieks persbu
reau en een Grieks televisiesta-
Het aanblijven van Karadzic
als politiek leider in de repu
bliek Srpska wordt door de in
ternationale gemeenschap ge
zien als een ernstige hinderpaal
in de uitvoering van de vredes
akkoorden van Dayton. Zijn po
sitie binnen de Servische repu
bliek, onderdeel van Bosnië, is
echter nog van dien aard dat
niemand het aandurft hem te
arresteren.
Mr. Alphons Orie, een van de
verdedigers van de Bosnische
Serviër Dusko Tadic, heeft giste
ren tijdens het proces voor het
Joegoslavië-Tribunaal gepro
beerd aan te tonen dat dr. Ja
mes Gow, de eerste getuige van
de aanklacht, bevooroordeeld is
jegens de Serviërs. Hij haalde
daartoe een publicatie van de
Britse deskundige aan.
Gow noemde in 1994 in een
vaktijdschrift voor slavisten het
Servische nationalisme een 'sis
sende slang die gif spugt' en een
'slang die haar kop opstak na de
val van het communisme'. Te
vens zette hij Servische symbo
len op één rij met het haken
kruis van het Hitler-fascisme. In
zijn conclusie schreef de histori
cus: „Misschien proest de soe
vereiniteit (van Bosnië) worden
verdedigd door gewapend ge
weld. Misschien was dat de eni
ge manier om de sissende slang
Orie vindt dit 'sterke taal'
waaruit de 'vooringenomen
heid' van Gow jegens de Ser
viërs blijkt. Gow laat zich vol
gens Orie 'geringschattend' uit
over de Serviërs. Gow zelf daar
entegen vindt niet dat uit zijn
tekst vooroordelen tegen de
Serviërs blijken. Het kruisver
hoor van Gow wordt maandag
voortgezet.
Mogelijk 14 jaar cel voor Lauck
hamburg» De Amerikaanse neonazi Gary Lauck, die in Hamburg
terecht staat, kan veertien jaar cel krijgen, zo werd gisteren be
kendgemaakt. Op de tweede dag van het proces corrigeerde de
voorzittende rechter Guenter Bertram berichten in de pers als
zou Lauck slechts een straf van maximaal vijfjaar boven het
hoofd hangen. Lauck, die zondag 43 wordt, moet zich voor het
Landgericht verantwoorden voor het verspreiden van nazi-pro-
paganda, het gebruik van symbolen van een verboden organisa
tie, opruiing en het aanzetten tot geweld. Het proces wordt op
20 mei voortgezet.
Geen sancties VS tegen China
Washington De Amerikaanse regering stelt geen handelssanc
ties in tegen China wegens het doorverkopen van nucleaire
technologie aan Pakistan. Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken had een onderzoek ingesteld nadat een Chinees
bedrijf ringmagneten, die kunnen worden gebruikt bij de verrij
king van uranium, had doorverkocht aan Pakistan. De Chinese
regering heeft Washington verzekerd niet te hebben geweten
van'de verkoop.
Forse bezuinigingen in Spanje
madrid De nieuwe regering van Spanje heeft aangekondigd
tweehonderd miljard peseta (ruim 2,5 miljard gulden) te willen
bezuinigen om te kunnen voldoen aan de normen voor invoe
ring van de gemeenschappelijke Europese munt. Bovendien zul
len veel staatsbedrijven de komende jaren worden geprivati
seerd.
Doden bij botsing legerhelikopters
Jacksonville» Bij een botsing tijdens een oefening tussen twee
Amerikaanse marinehelikopters in de Amerikaanse staat North-
Carolina zijn gisteren veertien militairen om het leven gekomen.
De piloot en co-piloot van een van de toestellen brachten het er
levend vanaf. Van een van hen is de toestand kritiek. De slacht
offers zijn allen Amerikanen.
Grote voorsprong voor Museveni
kampala Zittend president Yoweri Museveni, de man die tien
jaar geleden gewapenderhand de macht veroverde, heeft na tel
ling van meer dan de helft van de stemmen een grote voor
sprong bij de donderdag gehouden presidentsverkiezing in
Uganda. Voorafgaand aan de verkiezing werd al verwacht dat de
52-jarige Museveni zou gaan winnen. De officiële uitslag wordt
niet voor vanavond verwacht. De opkomst onder de 8,5 miljoen
geregistreerde kiezers was hoog.
Man slacht in VS gezin af
bandon Een man die een lang strafblad op z'n naam heeft en
net op vrije voeten was, heeft in een caravanpark in de Ameri
kaanse staat Oregon een gezin afgeslacht. Een echtpaar, hun
twee jonge kinderen en een bezoekende oom waren de slachtof-
fers.Bij allen was de keel doorgesneden.
Vliegtuig met mijnwerkers stort neer
MExico-STADDoor het neerstorten van een licht vliegtuig in de
Noord-Mexicaanse staat Durango zijn zestien mensen omgeko
men. Drie mensen zouden de ramp hebben overleefd. De mees
te inzittenden waren mijnwerkers, die op wegwaren naar hun
werk in een afgelegen district in de staat.
De internationale hulporgani
satie Artsen zonder Grenzen is
teleurgesteld over het feit dat
de regering van Ivoorkust de
naar schatting vierduizend Li
beriaanse opvarenden van de
gammele vrachtboot De Bulk
Challenge niet heeft opgeno
men. Een medewerkster van de
organisatie in de Ivoriaanse ha
venstad Abidjan, Annelies
Thiele, vreest dat de vluchtelin
gen als het erop aankomt mis
schien ook in Ghana niet wel
kom zijn.
De Ivoriaanse autoriteiten
dwongen het schip donderdag
de haven van San Pedro te ver
laten en de zee weer op te
gaan. Ivoorkust heeft al ruim
300.000 Liberiaanse vluchtelin
gen. De autoriteiten zijn bang
dat zich onder de opvarenden
gewapende strijders bevinden.
Een bootje van de hulporga
nisatie vaart achter de Bulk
Challenge, een Nigeriaans
vrachtschip dat beladen met
vluchtelingen zondag uit de'Li-
beriaanse hoofdstad Monrovia
is vertrokken. Monrovia is het
strijdtoneel geworden van zeer
jeugdige, ongedisciplineerde
strijders. Er is geen enkele orde
meer in de deels verwoeste
stad. Talrijke inwpners hebben
de haven weten te bereiken,
die in handen is van de West-
Afrikaanse vredesmacht (Eco-
mog). Vandaar trachten ze te
ontkomen met alles wat vaart.
Aan boord van het schip
heersen ellendige omstandig
heden. Er is geen water voor al
le opvarenden. Volgen^ het Ho
ge Commissariaat voor Vluch
telingen van de Verenigde Na
ties (UNHCRj is het schip niet
meer geschikt voor de zeereis.
Dinsdag meldde het schip
averij en mocht het de Ivori
aanse haven San Pedro, 550 ki
lometer ten oosten van Monro
via, binnenvaren. Er zouden
enkele lekken zijn gedicht. De
autoriteiten stonden circa dui
zend vrouwen en kinderen kor
te tijd toe aan wal te gaan en
water en levensmiddelen in
ontvangst te nemen. Ze werden
daarna gedwongen weer aan
boord te gaan, op vijftig kinde
ren zonder begeleiders na. Die
mochten in Ivoorkust blijven.
Ghana was de oorspronkelijke
bestemming van het wacht
schip. De Ghanese haven
Takoradi is 550 kilometer ten
oosten van San Pedro.
lübeck De vroegere RAF-terro-
riste Hanna Krabbe is gisteren na
een gevangenisstraf van 21 jaar te
hebben uitgezeten in Lübeck vrij
gelaten. Bij de poort werd ze op
muziek en dans getrakteerd door
meer dan dertig vrienden en sym
pathisanten. Zichtbaar verheugd
en met de armen in de lucht
kwam Krabbe naar buiten. In een
korte toespraak vestigde ze de
aandacht op de andere leden van
de Rote Armee Fraktion die nog in
de gevangenis zitten. In 1977 was
Krabbe tot levenslang veroor
deeld. Samen met vijf andere le
den van het Kommando Holger
Meins ondernam Krabbe op 24
april 1975 een aanval op de Duit
se ambassade in Stockholm om de
vrijlating af te dwingen van 26
RAF-leden, onder wie Andreas
Baader en Ulrike Meinhoff, die
toen in West-Duitsland gevangen
zaten. Bij de aanval op de ambas
sade werden twee diplomaten
doodgeschoten. Twee RAF-leden
kwamen om het leven toen explo
sieven per ongeluk tot ontploffing
kwamen. Vier terroristen werden
gearresteerd. Een hof van beroep
schold maandag de rest van Krab
bés straf kwijt nadat 'een veran
derde houding over de gewelds-
kwestie' en een 'positieve per
soonlijke ontwikkeling' bij haar
waren vastgesteld. Wel geldt nog
een proeftijd van vijfjaar. Ze moet
zich elke maand melden bij de po-
Ijtie. fotoepa
De Wereldbank heeft gisteren gewaarschuwd tegen een
volledig ineenstorten van de Palestijnse economie. Vol
gens de vertegenwoordiger van de bank voor Gaza en de
Westelijke Jordaanoever, Odin Knudsen, is de werkloos
heid door de Israëlische blokkade tot ondraaglijke hoogte
gestegen en zijn de handel en doorvoer van goederen
vrijwel stilgelegd.
Volgens Knudsen is de werk
loosheid in korte tijd gestegen
van dertig naar zestig tot zeven
tig procent. Het begrotingste
kort voor dit jaar zal waarschijn
lijk uitkomen op 180 miljoen
dollar, bijna tweeënhalf keer zo
hoog als aanvankelijk was voor
zien, zo blijkt uit de jongste cij
fers van het Internationaal Mo
netair Fonds.
Het vrije personenverkeer
moet na de Israëlische verkie
zingen van 29 mei bovenaan de
lijst van prioriteiten komen te
staan in de onderhandelingen
tussen Israël en de PLO, meent
Knudsen. Zonder een gezonde
economie zullen de autonome
gebieden volgens hem niet le
vensvatbaar zijn. Mocht Israël
niet kunnen instemmen met
het vrije verkeer van personen,
dan zal het de Palestijnen moe
ten toestaan rechtstreeks han
del te drijven met andere lan
den. Eind juni komen de dono
ren van het Palestijns-Israëli
sche vredesproces opnieuw bij
elkaar. Volgens Knudsen zullen
de landen de toegezegde fond
sen versneld moeten overma
ken om de getroffen economie
te redden. Van de vijfhonderd
miljoen dollar die voor 1996 is
toegezegd, is slechts 27 miljoen
werkelijk besteed.
Spaanse onderzoeksrechters met dood bedreigd
Twee rechters van het Spaanse
hooggerechtshof, die onderzoek
doen naar de 'vuile oorlog' te
gen de Baskische afscheidings
beweging ETA, zijn telefonisch
met de dood bedreigd. Volgens
een functionaris van het hof
kreeg een van de rechters, Javie
Gomez de Liano, een anoniem
telefoontje, waarin hij en zijn
collega Baltasar Garzon de
boodschap kregen dat hen het
zelfde lot zou wachten als pro
cureur-generaal Carmen Tagle
'maar dan andersom'. De ETA
vermoordde Tagle in 1989. De
twee rechters houden zich bezig
met het onderzoek naar de acti
viteiten van de doodseskaders
van de anti-terroristische bevrij-
dingsgroep (GAL), die in de pe
riode tussen 1983 en 1987 ten
minste 22 Baskische leden van
de ETA om het leven hebben
gebracht.
De Congrespartij die India bijna een halve eeuw lang
heeft geleid en van het land een grootmacht binnen de
Derde Wereld heeft gemaakt, is ten val gekomen als ge
volg van politieke blunders en historische processen.
Daardoor zullen de lagere kasten voor het eerst daad
werkelijke macht krijgen.
Premier P.V. Narasimha Rao, die gisteren het ontslag
van zijn regering indiende, is een man die bekend
stond als een geslepen strateeg met een sterk politiek
overlevingsinstinct. Hij slaagde er echter niet in de
Congrespartij fyaar dominante positie in de Indiase po
litiek te laten behouden.
De Congrespartij heeft India sinds het in 1947 onafhan
kelijk werd van Groot-Brittannie vrijwel steeds gere
geerd. De afgelopen 49 jaar was de partij slechts vijftig
maanden niet aan de macht: na verloren verkiezingen
in 1977 en 1989 werd ze opgevolgd door reeksen zwak
ke regeringen die echter snel het veld moesten ruimen.
Tot 1977 was er zelfs geen enkele andere partij of partij-
combinatie die het tegen de Congrespartij opnam. Met
haar brede machtsbasis leverde zij India de grote lei
ders op, van Mohandas 'Mahatma' Gandhi tot de
Nehru-Gandhi-dynastie van na de onafhankelijkheid.
De partij drukte met haar idealen van secularisme en
democratie een stempel op de post-koloniale Indiase
samenleving.
De schuld voor het verkiezingsdebacle ligt voorname
lijk bij de 74-jarige Rao, de wetenschapper-politicus die
het partijleiderschap overnam nadat premier Rajiv
Gandhi tijdens de verkiezingscampagne van 1991 werd
vermoord. Volgens zijn tegenstanders slaagde Rao er
niet in de corruptie te beteugelen, profiteerden de ar
men op het platteland niet van zijn economische her
vormingen, verloor hij de greep op de partij en kon hij
de aanhang van de partij niet inspireren met zijn pe
dante stijl van regeren. Rao's besluiteloosheid is legen
darisch. „Als ik geen besluit neem, dan denk ik over iets
en besluit ik geen besluit te nemen", zei hij onlangs.
Daarbij was de door hem gevolgde verkiezingsstrategie
desastreus. In Tamil Nadu, de belangrijkste deelstaat in
De verslagen premier Rao. faro epa
het zuiden, besloot hij tegen alle raadgevingen in een
pact te sluiten met de in de staat regerende partij geleid
door voormalig filmster Jayalalitha Jayaram, die bekend
stond als de 'koningin van de corruptie'. Het verkie
zingsakkoord leidde tot een scheuring in de plaatselijke
afdeling van de Congrespartij. Rao's alliantie leverde
.hem uiteindelijk geen enkele zetel in de deelstaat op,
terwijl de rebellen uit de partijafdeling en hun bondge
noten een klinkende overwinning boekten.
Rao heeft de afgelopen jaren meerdere andere leiders
die het waagden zijn gezag in twijfel te trekken uit de
partij gezet. Deze 'zuiveringen' blijken hem uiteindelijk
veel steun te hebben gekost. Eerder dit jaar keek hij
zwijgend toe hoe zeven van zijn ministers in staat van
beschuldiging werden gesteld in een omkoopschan
daal. Volgens sommigen had Rao de beschuldigingen
gepland om van enkele politieke rivalen af te komen.
„Bij het schaken offer je je stulcken op totdat alleen de
koning overblijft", zo kenschetste ex-premier en toen
malig oppositieleider V.P. Singh de houding van Rao.
De omvang van het verlies van de partij kan echter niet
aan één man worden toegeschreven. Volgens Pran
Chopra van het onafhankelijke Centrum voor Politiek
Onderzoek was de Congrespartij in het verleden voor
India geschikt, maar nu niet meer. Flet was een amorfe
massapartij die alle delen van de samenleving aan
sprak. „De Indiase samenleving veranderde, maar de
Congrespartij veranderde niet zo snel als ze had ge
moeten", aldus Chopra.
De partij verloor de steun van de moslims toen Rao
zich niet aan zijn belofte hield om een oude moskee te
herbouwen die in 1992 door extremistische hindoes
werd verwoest. Twaalf procent van de 920 miljoen in
woners van India is moslim.
Belangrijker nog is het verlies van de steun van de lage
re kasten, die hun eigen partijen oprichtten. De Indiase
paria's zagen de Congrespartij als een paternalistische
organisatie geleid door de hogere kasten die weigerden
de macht met de armen te delen. Rao's economische
hervormingen hebben het ongenoegen in de onderla-
gen van de samenleving alleen maar aangewakkerd. Hij
heeft het land verder opengesteld voor buitenlandse in
vesteringen, waardoor nu vooral de industrie in de ste
den floreert. Maar de boerenbevolking en de dorpsbe
woners, zo'n zeventig procent van de bevolking, profi
teren er nauwelijks van.