'Antonia' internationaal in opmars
Film
Sappelen voor oneerlijk
verdiende boterham
Fresa y Chocolate vol
relativerende humor
Paranoia-drama rond
gechanteerd jurylid
Opportunistische advocaat durft geen partij te kiezen
DONDERDAG 9 ME11996
11
Things to do., speelt in Pulp Fiction-land
Oscarwinnaar succesvolste Nederlandse film ooit in VS uitgebracht
mark van den tempel
Things to do in Denvet when you're dead.
Te zien: Tuschinski 2, Den Haag.
Voor een film die een schamele
acht miljoen dollar heeft gekost
is Things to do in Denver when
you're dead uitzonderlijk sterk
bezet. De gebruikelijke honora
ria van hoofdrolspelers Andy
Garcia, Christopher Walken en
Christopher Lloyd moeten bij
elkaar opgeteld al hoger uit
vallen dan het totale budget van
deze misdaadthriller, waarmee
regisseur Andy Fleder vorig jaar
debuteerde.
Kennelijk kon Fleder zijn ster
ren (plus hippe spelers als Steve
Buscemi en William Forsythe)
iets bieden ter compensatie van
hun gederfde inkomsten. Wie
een kwartiertje naar de film
heeft zitten kijken, wordt duide
lijk wat dat 'iets' is: Denver
speelt in Pulp Fiction-land. En
hoewel de film iets te onge
structureerd is om zich volledig
met Tarantino's trendsetter te
kunnen meten: hij komt af en
toe aardig in de buurt.
Net als Tarantino zijn Fleder
en zijn scenarist Scott Rosen
berg nogal gecharmeerd van het
dagelijks leven in de onderwe
reld. De veelal kleine criminelen
die hier worden opgevoerd
doen erg hun best groots en
meeslepend te leven, maar het
blijft ploeteren. Reden voor hit
man Jimmy the Saint (Garcia)
om het criminele circuit vaar
wel te zeggen en bovengronds
een videobedrijf op te zetten.
De zaken gaan echter slecht,
en tot overmaat van ramp
wordt Jimmy op het matje ge
roepen door zijn vorige werkge
ver. Deze gevreesde gangster,
de tot de nek verlamde Man
with the Plan (Walken) zet hem
op een simpel klusje, en Jimmy
verkeert niet in de positie om te
FILMS IN LEIDEN
Filmcyclus Latijns-Amerika in LVC
film overzicht
marco van pelt
LVC, Breestraat 66, Leiden: Filmcyclus La
tijns Amerika. Fresa y Chocolate, do 9/5
20.00 uur; Conto Agua para Chocolate,
Latijns-Amerika staat de laatste
tijd erg in de belangstelling wat
film betreft. In het LVC zijn een
paar recente rolprenten uit dit
continent te zien.
In het Cubaanse Fresa y Cho
colate uit 1993 zijn we getuige
van de lotgevallen van een jon
ge homoseksuele kunstenaar in
het land van Castro, waar ho
mofilie verboden is. Met veel re
lativerende humor volgt regis
seur Tomas Gutiérrez de
vreemde relatie tussen de ar
tiest en zijn macho-vriend, die
overtuigd communist is en ze
ker weet dat homofilie pervers
en asociaal is.
Merkwaardig genoeg is Fresa
y Chocolate, ondanks de geuitte
kritiek op het regime van Castro
gewoon in Cuba uitgebracht.
De film is ook bekend onder de
Engelse naam Strawberry and
Chocolate.
Het Mexicaanse Como Agua
para Chocolate is niet voor het
eerst in Leiden te zien. De film
is gebaseerd op de overbekende
roman Rode Rozen en Tortilla's
van Laura Esquivel. Tita is ver
liefd op Pedro, maar moet als
jongste van het gezin èn uit
eeuwenoude traditie, voor haar
moederzorgen.
Anders dan de titel doet ver
moeden is het Spaanstalige El
Mariachi uit 1992 geen Latijns-
Amerikaanse film, maar ge
woon een product uit de stu
dio's van filmmaatschappij Co
lumbia. Naar eigen zeggen
maakte zij de goedkoopste film
in haar geschiedenis. Het ver
haal is dat van een jonge Mexi
caanse straat- en caJfémuzikant,
die door een persoonsverwisse-
Onmogelijke liefde in Como Agua
para Chocolate.
ling betrokken raakt bij een ma-
fia-oorlog. Hij raakt verzeild in
enkele waanzinnige situaties.
El Jardin del Eden van Maria
Novaro vertelt over een week
uit het leven van drie vrouwen
in het Mexicaanse grensplaatsje
Tijüana. Veel Amerikanen wip
pen even de grens over om deze
'meest bezochte stad ter wereld'
te verkennen. Zo iemand is ook
Elizabeth, een Amerikaanse
kunstenares van Mexicaanse
komaf. Ze spreekt geen woord
Spaans, maar komt naar Tijua
na om haar wortels te zoeken.
Haar vriendin Jane komt haar
opzoeken. Derde persoon in de
film is Serena, die met haar drie
kinderen in Tijuana een nieuw
bestaan wil opbouwen.
De film neemt de tijd om de
verhaallijnen samen te laten ko
men en dat gebeurt niet altijd
even vlekkeloos. Maar dat is het
leven in de Tuin van Eden, waar
de titel naar verwijst, óók niet.
Het valt niet mee groots en meeslepend te leven in Denver: de bende
uit 'Things to do...'.
weigeren. The Man heeft een
sexueel geperverteerde zoon,
wiens verloofde er met een an
der vandoor is. Of Jimmy met
wat maatjes deze nieuwe vlam
even aan het schrikken wil ma
ken? Jimmy roept z'n vroegere
bende bijeen, maar de opdracht
wordt rampzalig verprutst. De
respons van The Man is even
simpel als kil: Jimmy heeft 24
uur om Denver te verlaten,
maar zijn kameraden zijn ten
dode opgeschreven.
Veel ingewikkelder dan dit
wondt het niet, wat gelijk de
zwakte van Denver aangeeft;
veel plot is er niet. Dat gebrek
wordt echter ruimschoots ge
compenseerd door een script
waarin de onderwereld tot leven
komt, in knisperende dialogen,
bizarre rituelen en personages
die met groot gevoel voor detail
zijn bedacht.
Jimmy's bende is een zootje
gajes, maar ze hebben elk op
hun eigen verwrongen manier
iets ontwapenends. Fleder koos
voor een tegendraadse casting,
waardoor good guy Treat Willi
ams hier een volstrekte pyscho-
paat speelt, schlemiel Buscemi
een kille huurmoordenaar is en
de elegante Forsythe in de
zwaar getatoueerde huid van
een biker kruipt. Maar 'doordat
je ook hun zwakheden ziet
hecht je je als kijker aan deze
losers, en doet het pijn om te
zien hoe ze opgejaagd en afge
maakt worden.
Sociaal drama wordt het niet,
daarvoor is de actie te bruut en
zijn de grappen te hard. Vooral
Williams gaat over de top als
doodgraver die zijn agressie af
reageert op lijken uit het mortu
arium, en Buscemi te lijf gaat
met de kreet 'I'm Godzilla, and
you're Tokyo!' Maar Pleder laat
het cynisme nooit de overhand
krijgen, waardoor Things to do..
zijn waardigheid behoudt.
„Hartstikke goed, ik kan niet anders zeggen." Filmproducent Hans de Weers van Ber
gen Film hoeft niet lang na te denken over de vraag hoe het 'zijn' Antonia is vergaan na
het behaalde Oscar-succes. De film draait in Amerika inmiddels in meer dan 70 thea
ters, en heeft al zo'n 300.000 bezoekers getrokken. In klinkende munt omgezet bete
kent dat ruim twee miljoen dollar aan recettes, en op langere termijn zal dat bedrag
ongetwijfeld nog hoger gaan uitvallen. Na twaalf weken doet het gemiddelde bezoekcij
fer nog steeds niet onder voor dat van de succesfilms van dit moment: The Birdcage en
Primal Fear.
Amsterdam mark van den tempel Oscar voor beste buitenlandse
film. Geboren IJmuidenaar
Hans de Weers pakte het anders
aan. Gesteund door de Ameri
kaanse distributeur wist hij het
voor elkaar te krijgen dat Anto
nia (of Antonia's Line, zoals de
film in het buitenland heet) vlak
voor de bekendmaking van de
Een Oscar is natuurlijk een
mooi ding, maar het is geen ga
rantie voor een succesvolle film.
Dat ondervond Fons Radema
kers, wiens De Aanslag in 1987
internationaal gezien nauwe
lijks wist te profiteren van de
nominaties in premiere ging en
ten tijde van de Oscaruitreiking
al in een flink aantal theaters
draaide. Zo kon de film maxi
maal profiteren van de bekro
ning.
Eén en ander betekent dat
Antonia de meest succesvolle
Nederlandse film is die ooit in
Amerika is uitgebracht. De
Weers: „Wij bereiken ditmaal
ook de provincie, wat heel bij
zonder is voor een ondertitelde
film. Voorgaande Nederlandse
successen als De Vierde Man en
Spoorloos kwamen niet verder
dan de filmhuizen van de grote
steden. Het is echt ongelooflijk,
maar Antonia heeft een week-
omzet van 5000 dollar in
plaatsen waar jij en ik nog nooit
van hebben gehoord. De eerlijk
heid gebiedt me wel om te zeg
gen, dat in andere obscure
plaatsen de recette weer niet
boven de duizend dollar komt.
Het hangt vaak af van het en
thousiasme van lokale theater
eigenaars. Als die zich er echt
voor inzetten kómen de men
senwei.
Het succes vap Antonia wordt
mede bepaald door het feit dat
de film voor Amerikaanse be
grippen 'exotisch' is. De Weers
daarover: „Het is een soort film
dat in de VS niet gemaakt
wordt. Het grappige is dat ze
vooral in Angelsaksische landen
zeggen dat ze de film zo typisch
Nederlands vinden. Ik knik dan
altijd maar van ja..."
Een Hollywood-remake zit er
dan ook niet, denkt De Weers.
„Het is een verhaal dat niet over
te zetten is ,naar een Ameri
kaanse situatie. Vorig jaar in
Adembenemende titanenstrijd in The Juror
film recensie
stan lapinski
The Juror. Te zien: Lido 2. Leiden. Tus
chinski 1. Den Haag; Movie Wortd 4,
Scheveningen.
Een jurylid vervult een spilfunc
tie in de Amerikaanse recht
spraak. Het is de jury die, na de
aanklager en de verdediging te
hebben aanhoord, beslist over
de schuld of onschuld van de
verdachte en in het uiterste
geval dus over diens leven of
dood. Maar wét als een van de
juryleden wordt gechanteerd,
zodat zijn of haar eigen leven
aan een zijden draadje komt te
hangen, zoals in The Juror (re
gie Brian Gibson)?
De film is gebaseerd op de ge
lijknamige internationale best
seller van Georges Dawes Green
(hier verschenen onder de titel
Het jurylid). Annie (Demi
Moore) is een alleenstaande
jonge vrouw, die haar tijd ver
deelt tussen haar zoontje Oliver
(Joseph Gordon-Levitt) en haar
beeldende kunst dat laatste
overigens zonder veel financieel
succes. Zij wordt jurylid in de
zaak tegen mafiabaas Louie
Boffano (Tony Lo Bianco),
wiens bende een gruwelijke
moord wordt aangerekend.
En opeens is er geld, van een
kunsthandelaar (Alec Baldwin)
die haar kunst naar waarde
weet te schatten, maar meer
nog geïnteresseerd is in de
vrouw échter het werk. Hij is
namelijk helemaal geen kunst
handelaar, maar een naar de
naam The Teacher luisterende
handlanger van Boffano. Als hij
haar eenmaal heeft ingepalmd,
begint hij haar keihard te chan
teren, om haar te dwingen het
'not guilty' uit te spreken. Mid
dels ingenieuze afluisterappara
tuur volgt hij haar doen en la
ten; hij verschijnt en verdwijnt
zoals hem dat uitkomt.
En Annie laat zich chanteren:
wat wil je als het leven van je
zoontje op het spel staat. Maar
toch ook wel een beetje omdat
ze zich ondanks alles voelt aan
getrokken tot deze man, die
haar aanspreekt op haar slui
merende erotiek, al gebeurt dat
dan binnen een min of meer
sado-masochistische verhou
ding. Totdat The Teacher haar
beste vriendin vermoordt en
Annie zich onder zijn handen
blijkt te hebben ontpopt van
naïef vrouwtje tot wrekende go
din, en de film uitloopt op een
adembenemende titanenstrijd,
die ons tot in de binnenlanden
van Guatemala voert.
Zoals gezegd is The Juror ge
regisseerd door Brian Gibson,
maar als ik de auteur van de
film zou moeten aanwijzen, zou
ik voor producent Irwin Winkler
kiezen. Bij gelegenheid treedt
Winkler ook zelf op als regisseur
(Guilty by Suspicion, The Net),
maar hij heeft toch vooral naam
gemaakt als producent van
Rocky, Raging Buil en Goodfel-
las. Hij was het die in een vroeg
stadium Greens boek kocht, het
door Ted Tally (The Silence of
the Lambs) tot een scenario liet
bewerken en er nadat hij het
koppel Moore en Baldwin had
weten te interesseren een
passende regisseur bij zocht.
Gibson wist de film tot een
.stilistische eenheid te smeden,
wat moeilijker is dan je zou
denken, want The Juror is ten
dele rechtbankdrama en
wemelt daarnaast van onver
sneden gangsterfilm-invloeden
terwijl je de film als geheel
kunt typeren als paranoia-dra-
ma. Zijn grootste verdienste was
dat hij zijn beide hoofdacteurs
de kans gaf, meester te worden
over hun hondsmoeilijke, zeer
gedifferentieerde rol.
Pierre Bokma briljant in laffe film over de dood van kraker Hans Kok
film recensie
henk maurits
Advocaat van dë Hanen. Te zien: Studio, Leiden, Me-
tropole 3, Den Haag
Bijna een jaar nadat krakers de filmop
namen verstoorden in de Amsterdamse
Ruyschstraat, 'gaat nu de film Advocaat
van de Hanen in première. Met in de af
titeling een door de krakers afgedwon
gen verklaring, dat er geen haan meer
kraait naar de dood van Hans Kok de
kraker die begin jaren tachtig op onop
gehelderde wijze overleed in een Am
sterdamse politiecel.
Wat de kraakbeweging vooral stak, was
dat producent Matthijs van Heijningen
driehonderd man van de politie-oplei-
ding als figurant had gecharterd voor de
verfilming van een straatgevecht tussen
ME en krakers. Voor het gemak namen
de adspirant-agenten hierbij ook de rol
len van de krakers voor hun rekening.
Van Heijningen wist de gemoederen
toen te sussen, maar de vraag is of de
kraakbeweging erg blij is met de film
zoéls die nu de bioscoop ingaat.
Weliswaar krijgt in de film de politie
de schuld in de schoenen geschoven
voor het toedienen van een overdosis
zuivere heroïne aan een opgepakte kra
ker (lees: Hans Kok), maar die bleek toen
al te zijn overleden aan hersenletsel,
waarvan de schuld nadrukkelijk niet bij
de politie wordt gelegd. Filmmaker Ger-
rit van Eist komt aan het eind met een
soort kunstgreep, waarmee hij alle partij
en te vriend heeft willen houden, maar
die absoluut onwaarachtig en ongeloof
waardig is.
Maar de verwikkelingen rond Hans
Kok in de film heet hij overigens Kili-
aan Noppèn vormen niet het hoofd
thema van de film. Het is wel een cru
ciaal onderdeel, maar de film gaat toch
vooral over advocaat Ernst Quispel (Pier
re Bokma), die in een mid-life crisis te
recht komt en die, zoals hij het ver
woordt, 'zichzelf wil wegdrinken uit de
wereld'. Met als gevolg dat hij laveloos in
een cel belandt en daar toevallig getuige
is van de dramatische gebeurtenissen
II
Pierre Bokman (rechts) als dronken advocaat tussen de krakers.
rond Kiliaan. Ondanks aandringen van
de ouders van Kiliaan, die er evenals de
kraakbeweging vast van overtuigd zijn
dat Kiliaaq door politiegeweld om het le
ven is gekomen, probeert hij hardnekkig
buiten schot te blijven. Hij heeft genoeg
aan zijn kop, met een huwelijk dat op
een dood spoor terecht is gekomen en
dat hem op het pad heeft gebracht van
veelvuldig cafébezoek en betaalde seks.
Maar wanneer op zeker moment zijn
kind wordt bedreigd, kan hij niet blijven
zwijgen. Centraal in het verhaal staat het
gewetensconflict van Quispel, zowel ten
aanzien van de krakersaffaire, als de situ
atie met zijn vrouw, die hij ooit op een
nogal dubieuze manier heeft versierd
nadat ze was verkracht. Dit gegeven
komt als flash-back steeds terug in de
film, maar is eerder verwarrend dan ver
helderend voor de situatie waarin Qui
spel verkeert. Die hele huwelijksproble
matiek had eruit gekund, in ruil voor
waar de film eigenlijk over gaat: het laffe
optreden van een opportunistische ad
vocaat, die uit puur eigenbelang geen
partij durft te kiezen.
Iets van die lafheid kan ook de filmma
ker worden verweten die niet voor 100%
stelling dorst te nemen, maar misschien
was het wel producent Matthijs van
Heijningen die geen gedonder wilde met
de politie. Daardoor houd je aan deze
Advocaat van de Hanen toch een wat na
re nasmaak over. Net zoals Pierre Bokma
die er liters Russische Wodka doorheen
jaagt in de film, maar wel laat zien dat hij
één van de beste filmacteurs van dit mo-
Cannes was er wel belangstel
ling voor een re-make. maar
toen heb ik de boot bewust af
gehouden, en nu hoor ik niks
meer. Wel krijgt Marleen veel
scripts toegestuurd, maar het
niveau is doorgaans niet om
over naar huis te schrijven."
Reden voor Gorris om voor
haar volgende film weer ge
woon in zee te gaan met De
Weers. Maar eerst zal Antonia
nog in Australië, Zuid-Amerika,
Duitsland en Scandinavië wor
den uitgebracht. Italië is al om.
Daar is de belangstelling in de
maand dat Antonia nu draait al
leen maar gegroeid, en staat de
film inmiddels in de top tien.
FILMS AMSTERDAM
ALFA 1 (020)6278806
12.45, 15.30, 18.15, 21.15: Sense
and Sensibility
ALFA 2
13.00, 15.45, 18.45, 21.30: Advo
caat van de Hanen
ALFA 3
13 30, 16.00, 19.30, 22.00:
Shanghai Traid
ALFA 4
dag. beh. ma. 13.00, 16.00, 19.30,
22 00: De Jurk
ma. 13.30, 16.00, 19.30,22.00:
Bellede Jour
ALHAMBRA 1 (020) 6233192
18.45,21.30, do vr madiook
13.45, 16.00: Get Shorty
ALHAMBRA2
18.45,21.30, do vr madiook
13.15, 16.00: The Usual Suspects
BELLEVUE CINERAMA (020)
6234876
13.15, 16.00, 18.45,21.30: 12
Monkeys
CINERAMA 2
13.15, 16.00, 19.15, 22.00: Lea
ving Las Vegas
CALYPSO 1 (020) 234876
13.00, 16.00, 18.45, 21.30-Things
To Do In Denver
CALYPSO 2
12.45, 16.45, 20.30: Casino
CINECENTER(020)6236615
13.00, 16 00, 19.00,22.00, zoook
11.00. Dead Man
19.15: Unzipped
13.30, 16.00, 22.00; zo ook 11.00
Cyclo
14.00, 16.15, 19.15, 22.00; zoook
11.00: II Postino
13.30, 16.00, 19.30, 22.15; zoook
11.00: Leaving Las Vegas
CINEMA 1(020)6151243
18.45, 21.30: Up Close «.Personal
CINEMA 2
19.15, 22.00: 12 Monkeys
CITY 1 (020) 6234579
13.15, 16.00, 18.45, 21.30 Criti
cal Decision
CITY 2
13.15, 16.00, 18.45, 21.30: Copy-
CITY3
18.45, 21.30; do vr madiook
13.15, 16.00: Lord of Illusions
CIT18445, 21.30; do vr ma di ook
13.15, 16.00: Lawnmower Man 2
CITY 5
18.45,21.30; dovr madiook
13.15, 16.00: Broken Arrow
CITY 6
16.45. 20.30, dovr madiook
12.45: Heat
CITY 7
13.30, 18.00.21.15 Strange Days
DESMET (020) 6273434
18.45, 22.15: Salto AlVacio
20.30, zoook 14.15: Au Petit Mar-
guery
19.00, 21.00: Leaving Las Vegas
KRITERION 1 (020) 6231708
20.15, 22.15 (di niet om 22.15): De
Jurk
18.15. Antonia
di 22.15 Sneak Preview
KRITERION 2
17.45, 21.45 (manietom 21.45):
The Garden
19.30, vrza ook 00.15: Cyclo
ma 21.45: Light Sleeper
RIALTO 1 (020)6753994
18.00, 20.00, 22.00: The White
Balloon
RIALTO 1 en 2
vr zazo 19.00, 21.00; za zoook mid
dagprogramma: Een Branding Van
Beelden, 100 jaar vrouwelijke cine-
RIALTO 2
zo 15.00: The Written Face
ma 19.45: Shortcuts
di 20.15: L'Atlantide
THE MOVIES 1 (020) 6386016
17.30, 19.30, 21.30; zoook 15.00
Advocaat van de Hanen
za 10 00-17.00: LaurelHardy-dag
THE MOVIES 2
20.00, 22.00; zoook 14.30: Shang
hai Triad
17.30; zoook 14.45: De Jurk
THE MOVIES 3
17.00, 19.45, zoook 14.30: Sense
and Sensibility
22.15: Blue In The Face
THE MOVIES 4
17.15: II Postino (originele versie,
Engels ondertiteld)
19.30: II Postino
21.45: Smoke
TUSCHINSKI 1 (020)6262633
13.15, 16.00, 18.45, 21.30 Up
Close Si Personal
TUSCHINSKI 2
18.45, 21.30; do vr ma di ook
13.15, 16.00; za alleen 18.45: Toy
Story
TUSCHINSKI 3
13.15, 16.00, 18.45,21.30. The
Juror
za 21.30: The Birdcage
TUSCHINSKI 4
13.15, 16.00, 18.45, 21.30: Dead
Man Walking
TUSCHINSKI 5
20.15; dovr ma di ook 12.45,
16.30: Les Misérables
TUSCHINSKI CINEAC
11.45,14.15,16.45,19.15,
21.45: Nine Months
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op
de kunstpagina
