In zee met Chinese visverwerkers
Ook P&P geïnteresseerd
ZATERDAG 27 APRIL 1996
Aan lange tafels wordt de kuit uit de haringen gehaald. Aan de ene kant van de tafel worden de buiken opengesneden; de medewerkers aan de overkant halen de kuitbrokken uit de haring.
'China is meer dan alleen een afzetmarkt' voor Ijmuidense reder Cor Vrolijk
Opvoeren
Van de enorme hoeveelheid vis (2000 ton)
die de Chinese snijders verwerken, blijft on
geveer 250 ton kuit over die in emmers per
schip naar Tokyo wordt vervoerd. Die reis
duurt een paar dagen waarna in de Japanse
hoofdstad ten slotte de lading in kleine dozen
wordt verpakt. Vrolijk wil de productie voor
die markt volgend jaar in elk geval opvoeren
tot 5000 ton.
Al enige jaren exporteert de Ijmuidense re
der kuit naar het Japanse bedrijf Tokyo See-
foods. De verwerking gebeurt nu op drie
plaatsen: in China, Harlingen en Polen. Vro
lijk wil de capaciteit in Harlingen terug
schroeven in verband met de hoge loonkos
ten. Afhankelijk van de kwaliteit levert een ki
lo kuit tussen de drie gulden en twintig gul
den per kilo op. Dit naar kaviaar smakende
product wordt in Japan voornamelijk rond de
feestdagen als cadeau verkocht.
Een raar fenomeen overigens, die kuitha
ring. In de Noordzee zwemmen veel harings
Evenals de Ijmuidense rederij Cor Vrolijk wil het Katwijkse bedrijf Parlevliet
Van der Plas zich nadrukkelijk gaan bewegen op de Chinese markt. „We sturen
eerst op proef een aantal containers met sardinellas naar China. Gaat dat goed
dan zullen enkele scheepsladingen volgen", zegt P&P-directeur J. van der Plas.
De verwerking van kuitrijpe haring in China, zoals Vrolijk die laat uitvoeren,
lijkt bij P&P op korte termijn niet aan de orde. „Wij hebben onze activiteiten de
laatste jaren in Harderwijk, Polen en Estland geconcentreerd", zegt Van der
Plas. Over uitbreiding van de activiteiten naar China hult de directeur zich ne
velen. „Ik weet dat absoluut niet. Misschien wel. misschien niet."
Het ontbreken van een vestiging in China ziet Van der Plas niet als een be
lemmering voor een goede toegang tot de Aziatische markt en Japan in het bij
zonder. „Ook vanuit Estland wordt kuit naar Japan geëxporteerd", aldus de P
&P-directeur.
China is sinds een aantal jaren het beloofde land voor
Nederlandse exporteurs. Handelsmissies vliegen af en aan maar
óf dat tot zakelijke contacten leidt, is in veel gevallen maar de
vraag. Een relatie opbouwen is hier meer dan elders een zaak van
de lange adem. Afgelopen week kwam een officiële delegatie uit
Noord-Holland terug van een rondreis langs verschillende
Chinese steden. In het gezelschap bevonden zich
vertegen woordigers van de Ijmuidense visserijsector die wel op
concrete resultaten kunnen wijzen.Wij behandelen de mensen
met respect. Ze zijn vereerd dat we werkgelegenheid brengen.
MSrM:iJhU:UJ3!l!l»VlM
wist niet wat ik zag." En lachend: „Ach, ik
heb ze van te voren een paar potten verf ge
geven."
Lagrand en Vrolijk maakten vorige week deel
uit van de officiële handelsdelegatie van de
provincie Noord-Holland die de opening van
de werkplaats bijwoonde. Een gezelschap
van plus minus dertig ondernemers uit
Noord-Holland onder leiding van commissa
ris van de koningin'Jos van Kemenade trok
van stad naar stad om contacten te leggen.
Het bezoek aan het bedrijf in de Chinese ha
venstad Qing Dao was het enige onderdeel
van het programma dat concreet iets ople
verde met de opening van de nieuwe hal. De
feestelijke bijeenkomst betekende de bekro
ning van twee jaar intensieve contacten tus
sen Vrolijk en zijn Chinese partners.
Vrolijk's rederij en die van Van der Zwan,
Parlevliet Van der Plas (Katwijk) en Jaczon
- samen verenigd in The Group - leveren al
sinds 1994 regelmatig grote partijen haring,
makreel of blauwe wijting aan importeurs in
onder meer Qing Dao en Tian-Jin. De han
delscontacten zijn gelegd door de in Peking
gehuisveste Nederlandse handelsfirma
Unisono. „Ik kwam op een gegeven moment
op de gedachte om kuitrijpe haring hier te la
ten venverken," zegt Vrolijk. „Aanvankelijk
zouden de andere rederijen van The Group
ook in dit project stappen, maar die aarzelen
nog."
Vrolijk aarzelde niet en waagde de sprong.
„Wat de mensen hier doen? Ze halen de kuit
uit de vis, leggen die vervolgens in pekelba-
den en storten de kuit in emmers. Als com
pensatie mag de firma de haringrestanten
hebben. Het gebeurt nagenoeg met gesloten
beurzen. Die mensen zijn vereerd dat je
werkgelegenheid hier naar toe brengt. Ze
voelen zich met respect behandeld, omdat
we China niet alleen als afzetmarkt beschou
wen. Omgaan met mensen betekent hier tijd
investeren en moeite doen om een relatie
met ze op te bouwen."
En daarin gaat Vrolijk vrij ver. Met veel ge
noegen denkt hij terug aan een akkefietje van
twee jaar geleden, tijdens het eerste bezoek
van een Noord-Hollandse handelsmissie. Een
Chinese klant had het 50.000 plaatsen grote
voetbalstadion in Peking afgehuurd voor een
vriendschappelijk partijtje tussen een lokaal
team en vertegenwoordigers van de bezoe
kende Nederlandse delegatie. Voor het hand
jevol toeschouwers trad Vrolijk, vroeger trai
ner van Stormvogels in IJmuiden, op als
coach van de Nederlanders. Die verloren de
wedstrijd, maar wonnen veel goodwill.
Kuit
Achter in de hal zijn Chinese medewerkers
bezig met het uitpakken van grote dozen
diepgevroren haring, afkomstig van de traw
ler Sch 72 'Jan Bonefaas'. De afgelopen drie
maanden is elke week 150 ton vanuit Neder
land naar China verscheept. Die hoeveelheid
is voorlopig het maximaal haalbare, omdat
de Chinezen niet meer opslagcapaciteit heb
ben. De bevroren pakken worden op de
grond uitgelegd, waarna het gemiddeld twee
dagen duurt voordat ze zijn ontdooid.
Dat levert het fraaie beeld op van een ein
deloos haringtapijt, zo ver het oog reikt. De
ontdooide exemplaren gaan vervolgens naar
de snij-afdeling, waar Chinese handen de
buiken opensnijden om ze te ontdoen van
kuit. Vervolgens worden de klonten kuit zes
dagen lang in pekelbaden voor consumptie
geschikt gemaakt. Elke dag wordt het percen
tage pekel in de baden verhoogd, tot bijna
100 procent aan het einde van het proces.
Daardoor krijgt de kuit de karakteristieke
smaak.
De restanten van de haringen worden ver
kocht op plaatselijke markten. Chinezen zijn
er gek op, want de smaak doet hen denken
aan die van een populaire vis die vroeger in
de Gele Rivier veel voorkwam.
Dit jaar wil Vrolijk in China 2000 ton kuit
rijpe haring laten verwerken. Die hoeveelheid
is goed voor twee maanden arbeid voor on
geveer 150 van de in totaal 2000 perso
neelsleden van Qingdao Aquatic Products.
„Voor die Chinezen is de kuitverwerking he
lemaal nieuw", vertelt een meegereisde me
dewerker van Vrolijk. „Ik houd de eerste da
gen de boel in de gaten. Daarna komt een ex
pert uit Nederland die mij aflost. Verder komt
er ook nog een deskundige van een Japans
bedrijf waar wij zaken mee doen."
De Hollandse delegatie op weg naar de hal van
is het gebouw in een fris wit verfje gezet.
oorten rond die afhankelijk van de vangstpe
riode op een aparte manier worden verwerkt.
De meest bekende haring is uiteraard de Hol
landse Nieuwe die omstreeks mei bij de
Deense en Noorse kust wordt opgevist. Om
streeks november, december trekken veel ha
ringfamilies naar Het Kanaal om daar te
paaien. De mannetjes produceren hom; de
vrouwtjes kuit.
Sardinellas
Aan het eind van de missie zit Vrolijk 's
avonds opgewekt in de lobby van het Qing
Dao haitian-hotel. Niet alleen vanwege de
goede gang van zaken rond de samenwer
king. Nee, ook vanwege de overeenkomst om
maar liefst 5000 ton sardinellas te leveren aan
China. Dat is eerder die dag rondgekomen.
Sardinellas lijken wel wat op haring en wor
den gevangen in de wateren van Mauritanië.
The Group heeft enkele maanden geleden
een visserijovereenkomst afgesloten met de
overheid van dit Afrikaanse land. „Die leve:
ring is dan leuk meegenomen", constateert
Vrolijk laconiek.
Even later komt een goed geluimde Theo
Dekker de lobby van het hotel binnen. De di
recteur van Zeehaven IJmuiden had pas op
het allerlaatste moment besloten zich aan te
sluiten bij de missie. „Ik wist niet zo goed wat
ik hier moest doen. Cor Vrolijk zei op een ge
kuitproductie. Speciaal voor het hoge bezoek
geven moment tegen me: „Joh, ga mee. Dan
gaan we eerst naar Peking. Misschien kan
mijn handelsagent wel dingen voor je rege
len."
Dekker zal in elk geval geen spijt hebben
dat hij toch is meegegaan. „Ik heb net ge
sproken met vertegenwoordigers van een
grote warenhuisketen", zegt hij handenwrij
vend. „Die leveren ook aan toprestaurants.
Kijk, in een stad als Peking komen jaarlijks
twee miljoen buitenlanders. Die hebben na
een paar dagen wel genoeg van dat Chiriësë
eten. Daarom hebben we afgesproken dat we
een aantal containers vanuit IJmuiden deze,
kant op laten komen. Met verschillende vis
soorten als tarbot, schol, kabeljauw, tong en
dat soort spul. Die containers gaan mee met
een lading haring van Vrolijk. In eerste in
stantie gaan die diepgevroren vismonsters
per schip naar drie havens. Als de KLM vanaf
eind juni rechtstreekse lijnvluchten vanuit
Schiphol op Peking gaat onderhouden, kun
nen we uiteraard verse vis versturen. Tussen
de vangst en de aankomst hier hoeven maar
vier dagen te zitten. En weet je wat nu het
grappige is? De Chinezen zijn voornamelijk
geïnteresseerd in grote maten vis. Dat komt
vanwege hun bereidingswijze. Ze nemen van
alles maar een beetje en van grote vissen zijn
gemakkelijker kleine stukjes af te halen. Maar
alle beetjes helpen, nietwaar?"
d
De pakken diepgevroren haring worden ter ontdooiing op de vloer uitgelegd. De exemplaren, afkomstig van de Sch 72 Frank Bonefaas, zijn na twee
dagen ontdooid en geschikt voor verdere bewerking.
ao Jiacheng is een tevreden mens.
Zeer tevreden zelfs. Met een
glimlach van oor tot oor loopt hij
naast zijn Nederlandse gasten, op weg naar
zijn fabriek in de Noord-Chinese havenplaats
Qing Dao. Als je de directeur van het Chinese
visverwerkingsbedrijf Qingdao Aquatic Pro
ducts een aantal jaren geleden had verteld
dat zijn personeel haring voor de Ijmuidense
reder Cor Vrolijk zou verwerken, dan had hij
je vierkant uitgelachen. Maar nu is er echt re
den tot lachen: de officiële kuitproductie in
een speciaal daartoe ingerichte hal begint die
dag.
Jiacheng begeleidt zijn bezoek tot aan een
waterbak met een desinfecterend middel bij
de hoofdingang. Elke bezoeker moet daar
doorheen lopen om zijn laarzen te ontsmet
ten. In de ruimte naast de hal moet de visite
zich omkleden. De Noord-Hollandse gedepu
teerde Jan Lagrand hijst zich met de grootst
mogelijke moeite in een stel veel te Kleine
laarzen. Om zijn lijf knelt de verplichte witte
jas, terwijl ook de muts iets te krap op zijn
hoofd zit. Een ongemak waar overigens het
merendeel van de bezoekers mee worstelt.
Vlak achter Cao Jiacheng loopt directeur
Cor Vrolijk van de gelijknamige Ijmuidense
rederij. Ook hij straalt. Het begin had voor
hem niet mooier kunnen zijn, de kwaliteit
van de kuit is uitstekend. Een dag eerder nog
was hij er getuige van geweest hoe tonnen
haring op de grond lagen te ontdooien. Hij
vond het een prachtig gezicht. „Ik ben nor
maal gesproken niet zo emotioneel. Maar nu
moest ik wel een traantje wegpinken. Trou
wens, de hele omgeving is hier veranderd.
Het hele gebouw is nu vrolijk wit geschilderd.
Dit is de vierde keer dat ik hier kom, maar ik
