Cultuur Kunst
Musical Nijholt op het lijf geschreven
Polen hebben plezier in
'Ubu Rex' van Penderecki
^Rockband Siouxsee and
ghe Banshees uit elkaar
"oncert
y2 Unlimited
tfgelast
Hunter in Joods Historisch Museum
Springdance in rustiger vaarwater
Stichting Popmuziek naar voormalige Kosmos
JONDERDAG 11 APRIL 1996
ief CERT VISSER, 071 -5356441PLV -CHEF JAN RIJSDAM, 071 -5356444
Zieke Chailly vervangen door Brit
Amsterdam Chef-dirigent Riccardo Chailly van het Koninklijk
Concertgebouworkest (KCO) is ziek. Hij heeft zijn concerten
voor vrijdag en zondag in het Concertgebouw in Amsterdam
moeten afzeggen. De Britse dirigent Mark Elder neemt zijn werk
over. Elder is in Amsterdam voor repetities van Pelléas en Mé-
isande bij De Nederlandse Opera. Bij het KCO zal hij debuteren.
Op het programma staat werk van Wagner.
Zangles bij Toneelgroep Amsterdam
amsterdam Toneelgroep Amsterdam speelt vanaf 23 april acht
extra voorstellingen van 'Zangles', het toneelschrijfdebuut van
Hugo Koolschijn, gespeeld door hemzelf en geregisseerd door
Sijs de Lange. Na afloop van 'Zangles' volgt 'Zingen', een muzi-
cale toegift door de band Mook'm, met medewerking van ac-
:eurs en andere medewerkers van het toneelgezelschap. De
voorstellingen zijn in de Toneelfabriek op het Westergasfabriek-
errein aan de Haarlemmerweg in de hoofdstad.
Concert The Cranberries
(Otterdam The Cranberries komen voor een eenmalig concert
ïaar ons land. Op zaterdag 9 november staat de Ierse groep in
iet Rotterdamse Ahoy'. De kaartverkoop begint aanstaande za-
erdag om 10.00 uur bij de 150 grotere postkantoren, de ticket-
ijn (06-300125) en bij de bekende voorverkoopadressen.
Rechtenstudente Linda wordt Nederlandse 'Miss Saigon
f|»
lJa
inden afp/anp
Ie Britse rockgroep Siouxsee
id the Banshees gaat uit el-
lar, na 20 jaar bijeen te zijn
iweest. De band kwam op tij-
ens de punkgolf in de tweede
elft van de jaren '70.
„Het was het meest eervolle
at we konden doen", aldus
ingeres Siouxsee Sioux. „We
ibben niets op met nostalgie."
e zangeres nam daarmee af-
and van de punkband The Sex
stols, die onlangs een reünie
en een wereldtournee aankon
digde met het doel hun zakken
te vullen.
Siouxsee and the Banshees
debuteerde in 1976, aanvanke
lijk met de latere Pistols-bassist
Sid Vicious. Begin jaren '80
maakte de band naam met
sombere gothic-muziek. Later
maakte ze meer pop-achtige
liedjes, ondermeer voor de
soundtrack van de film Batman
Returns. Daarnaast vormde
Siouxsee Sioux met drummer
Budgie het duo The Creatures.
Nederlandse musea niet op beurs
MSTERPAM ANP
•J doen geen Nederlandse mu-
"*\a mee aan de internationale
5g(iuseumbeurs SIME. Deelname
vijf noordelijke kunstinstel-
^pgen ketste af, omdat de fi-
ciën niet rondkwamen. Ook
■rgde de gezamenlijke aanpak
leer tijd dan beschikbaar was.
ïtrai SIME (Salon International des
14-|usées et des Expositions)
513eeft van 20 tot 25 april voor de
2 jijfde keer plaats. Het evene-
ln rient speelt zich voor het eerst
l96i in Venetië, voorheen gebeur
de dat steeds in het Grand
rs
2fel Young op
J4f orhout/W erchter
bRHOUT/WERCHTER ANP
)3 Jet Belgische dubbelfestival
lorhout/Werchter heeft pop-
eteraan Neil Young toegevoegd
an het programma. De Ameri-
aan speelt met zijn begelei-
ingsgroep Crazy Horse op 6 ju-
als hoofdact in Torhout en
'4, en dag later in Werchter.
Andere toppers, die eerder al
oor de organisatie waren ge-
;oi Tikt, zijn David Bowie, Red
)35lot Chilli Peppers en Alanis
lorissette. Het festival beslaat
7 d it jaar in beide plaatsen twee
igen.
Neil Young treedt op 3 juli
ok op in Rotterdam.
Palais in Parijs. In 1994 vond de
manifestatie tijdelijk onderdak
in een paviljoen bij de Eiffelto-
ren, omdat het Grand Palais
niet meer kon worden gebruikt
wegens instortingsgevaar.
De tweejaarlijkse beurs is be
doeld voor museumdeskundi
gen en vertegenwoordigers van
de toeristenindustrie. Ook staat
de beurs open voor het gewone
publiek. Aan de laatste editie in
1994 deden tien Nederlandse
musea mee, waaronder het
Frans Halsmuseum, het Ge
meentemuseum van Arnhem
en het Noordbrabants Museum.
Joop van den Ende houdt
van parade maken. Gister
middag presenteerde hij in
Scheveningen met het élan
van de kleine gedreven
spullenbaas zijn nieuwste
project: 'Miss Saigon'. Een
brok muziektheater dat
toch nauwelijks aanbeve
ling meer behoeft. Op 24
november van dit jaar
moet deze musical van
Claude-Michel Schönberg
en Alain Boublil in de ver
taling van Seth Gaaikema
daar zijn Nederlandse pre
mière beleven. Zeven jaar
nadat in Londen voor het
eerst het doek opging.
scheveningen hans visser
De relatief snelle komst naar
Nederland betekent volgens de
glunderende producent dat de
Nederlandse musicalmakers
door de Londense scheppers
van dit soort muziektheater, se
rieus worden genomen.
Hun 'Miss Saigon' is in zekere
zin geënt op Puccini's opera
'Madame Butterfly'. De musical
vertelt het emotionele verhaal
van de Amerikaanse soldaat
Chris die in een nachtclub van
de Vietnamese hoofdstad een
meisje leert kepnen: Kim.
Als de Amerikanen voor de
oprukkende troepen uit Noord-
Vietnam hals over kop de stad
moeten verlaten, is Chris ge
dwongen haar achter te laten,
niet wetend dat ze in verwach
ting is. Jaren later, als zij met
het kind naar Bangkok is ge
vlucht, komt het daar tot een
dramatische confrontatie tus
sen Chris, zijn Amerikaanse
vrouw, Kim en het kind.
Verbouwing
Het Scheveningse Circustheater
opende drie jaar geleden na een
metamorfose met 'The
Phantom of te Opera', waarvoor
nu bijna 1,8 miljoen kaarten
zijn verkocht. „Toch was het
toen een gok om 18 miljoen te
investeren", zegt Van den Ende,
„De economie was in die tijd
niet hoopgevend." Maar nu
De Nederlandse cast van Miss Saigon, van links naar rechts: Willem Nijholt (the engineer), Ellen Evers (Ellen), Tony Neef (Chris), Linda Wagenma
kers (Kim en Stanley Burleson (John). foto»studiokroon/raychristian
steekt hij er nog eens 25 miljoen
in. Niet alleen voor de produktie
op zich, maar ook voor nog
weer een verbouwing.
Om de speciale schuin oplo
pende speelvloer te ontlasten
wordt een repetitielokaal ge
bouwd. Omdat er niet 36, zoals
bij de Phantom', maar 47 spe
lers meedoen moet ook het
aantal kleedkamers worden ver
groot. En dan moet er meer
ruimte komen voor de vele
technische voorzieningen,
waarmee levensechte beelden
uit Saigon en Bangkok, inclusief
een landende helikopter, op het
toneel worden gebracht.
Van den Ende presenteerde
gistermiddag geen rij van louter
sterren. Alleen Willem Nijholt
mag voorlopig als grote pu
bliekstrekker worden gezien. Hij
speelt de bijna op zijn lijf ge
schreven rol van Engineer, de
halfbloed- nachtclubeigenaar
die al sjacherend door het leven
gaat, bezeten van the American
dream: een toekomst in Ameri
ka.
Hij is een soort spil in de han
deling, een rol met drama en
humor. Willem Nijholt begint
daarmee aan een nieuwe
krachttoer. En dat terwijl hij een
jaar geleden, bij het begin van
zijn succesvolle tournee met de
zeker zo zware produktie 'You
're the top', filosofeerde over
een rustiger periode. Niet alleen
is de rol veeleisend, maar bo
vendien is hij zich ervan bewust
'de kar te moeten trekken'.
Verrassing
De andere hoofdrolspelers zijn
minder bekend, al hebben ze
ook een gedegen staat van
dienst. Stanley Burleson speelt
John, de Amerikaan die Chris
weer terugbrengt naar Kim. Hij
speelde eerder in 'Les Miséra-
bles', eveneens van Boublil en
Schönberg. Het afgelopen sei
zoen speelde hij de hoofdrol in
'Faya'.
Ellen Evers speelt de vrouw
van Bob. Ze speelde onder meer
in 'Jeans' en 'Cats'. Chris wordt
gespeeld door Tony Neef, die
eveneens speelde in 'Jeans'.
Ook was hij de understudy voor
de rol van Che in 'Evita'. Maar
echt een verrassing is Linda
Wagenmakers, die Kim gaat
spelen en tot dusver alleen in
amateurproducties heeft ge
speeld. Deze twintigjarige Arn
hemse komt zo uit de college
banken, want ze studeert rech
ten.
Haar keuze onderstreept het
gelijk van de producent om de
vele Aziatische rollen in deze
show te willen bezetten met Ne
derlanders. Een jaar geleden
werd begonnen met werven. Uit
vijfhonderd aanmeldingen wer
den 120 kandidaten' geselec
teerd die les kregen in zingen,
dansen en acteren. Uiteindelijk
bleven er acht over.
Filippijnen
Om dat aantal aan te vullen
worden nu nog in de Filipijnse
hoofdstad Manilla audities ge
houden. Er bestaat daar inmid
dels bijna een circuit van zan
gers en dansers die zijn gespe
cialiseerd in 'Miss Saigon', want
ook voor de producties in ste
den als Londen en New York
werden de rollen met Filipino's
bezet.
Een zorg apart betekent het
kind waar het verhaal uiteinde
lijk om draait. Met de wet op de
kinderarbeid in de hand komt
Van den Ende tot de slotsom
dat hij per jaar 90 kinderen van
een jaar of vijf nodig zal heb
ben. Die moeten bovendien
worden begeleid door een kin
derjuffrouw en een psycholoog.
In Engeland, eveneens een Eu
ropees land, aldus de produ
cent, zijn de afgelopen zes jaar
slechts veertig kinderen ingezet
en in Duitsland zijn er jaarlijks
acht nodig.
De kaartverkoop, die vandaag
begint, is nu al een succes. Wa
ren er voor de Phantom' in
eenzelfde periode voor de pre
mière 50.000 kaarten aan groe
pen verkocht, nu is dat al het
dubbele aantal. Busonderne
mingen hebben al 150.000 kaar
ten gereserveerd. Dat betekent
dat 'Miss Saigon' nu al in prin
cipe kan rekenen op vier maan
den uitverkocht huis. Dankzij
het aantrekken van sponsors
blijven de prijzen vrijwel gelijk,
zodat hier niet zoals in Duits
land bijna 200 gulden per kaart
je moet worden betaald.
ilversum anp
iet concert van 2 Unlimited op
mei 's middags in het
Itrechtse stadion Galgenwaard,
afgelast. Een van de redenen
dat onderhandelingen met de
od elgische platenmaatschappij,
klj ie eigenaar is van de naam 2
Jnlimited, nog niet zijn afge-
ic ond. Het huidige contract
ijj )opt tot 12 mei.
Volgens Unlimited-manager
C(Wessels is dan ook nog
teeds onduidelijk of en hoe het
uccesvolle Nederlandse duo
4'erder gaat. Een tweede reden
at het concert niet doorgaat is
lolgens hem dat organisator
Mega Projects het aanvankelijk
*tls een besloten bedrijfsconcert
**tieeft gepresenteerd, terwijl het
later openbaar bleek. Dat maakt
I6lvel wat verschil in de gages, al-
|£|us Wessels.
1^1 Een concert dat 's avonds in*
^het stadion was gepland met
,0 Nederlandse artiesten als Marco
!ntporsato, Anita Meijer, Lee To-
_Jvers en Gerard Joling, gaat
Eveneens niet door. Volgens
Mega Projects is het concert
piet lonend nu het optreden
pan 2 Unlimited niet doorgaat.
Het Joods Historisch Museum in Amsterdam presenteert tot en met 8 september een overzichtstentoonstelling van het werk van Peter Hunter.
Deze, tot nu toe onbekend gebleven fotograaf werd in 1913 in Berlijn geboren als Peter Salomon. Hij begon op 22-jarige leeftijd te forograferen,
nadat hij zich als nazi-vluchteling in Londen had gevestigd. Hunter maakte vele foto's op 'high society'-feesten en diners van buitenlandse am
bassades.
Op bovenstaande foto, gemaakt in 1939, is een swingende John F. Kennedy te gast op een verjaardagsfeest van zijn zuster. Het feest was ge
organiseerd door zijn vader Joseph Kennedy, die toen de functie van Amerikaans ambassadeur bekleedde. foto peter hunter
opera
recensie aad van der ven
'Ubu Rex' van Penderecki door de Opera van Krakow. Muzikale
leiding: Antoni Wicherek. Regie. Krzysztof Nazar. Gezien: 10/4.
Stadsschouwburg Eindhoven Verder onder meer te zien 11/4
Rotterdam (Schouwburg), 13/4 Utrecht (Stadsschouwburg).
16/4 Breda (Chassé Theater)
Tussen de Rigoletto's, Traviata's en Paljassen,
waarmee Oost-Europese operagezelschappen
ons al jaren bestoken, vormt 'Ubu Rex' van de
Opera van Krakow een rare dissonant. Ten eerste
is Jarry's toneelstuk 'Ubu Roi', waarop de parti
tuur van Penderecki (première in 1991) geba
seerd is, niet bepaald verheven te noemen en ten
tweede is de muziek een soort vuilnisbak waarin
allerlei stijlen zijn gepropt.
De Poolse componist is hier behoorlijk post
modernistisch in de weer geweest. Wat in zijn ge
val wil zeggen een maskerade waarachter een
grote leegte gaapt.
Maar aangezien de muziek hier weliswaar de
motor is, maar toch een uitgesproken onopval
lende, amorfe indruk maakt kan een goéde thea
terproductie van 'Ubu Rex' zich als het ware los
maken van de noten en een autonoom plezier
uitstralen. Dat is hier het geval.
De Opera van Krakow, die duidelijk tot de bete
re ensembles onder de reizende Oost-Europese
gezelschappen behoort, is geen moeite te veel ge
weest om dit werk met al zijn groteske kwaliteiten
zo goed mogelijk te presenteren. Met veel animo
wordt de geschiedenis gespeeld van de weerzin
wekkende Ubu, die iedereen om zeep helpt, die
hem op weg naar het koningschap zou kunnen
hinderen. Dat hier veel meer het grappige dan
het cynische en zwartgallige van het oorspronke
lijke toneelstuk tot zijn recht komt, valt het gezel
schap uit Krakow eigenlijk niet euvel te duiden.
In de regie is de nadruk gelegd op een koddige
motoriek in samenhang met de muziek, die met
haar stuiterende akkoorden vaak tussen Orffs
'Carmina Burana' en Stravinsky's 'Sacre du prin-
temps' in zit. Af en toe is het comedia dell'arte-
achtige gehos en gespring op het toneel om ture
luurs van te worden, maar wat we zien sluit in elk
geval minutieus op de muziek aan en vormt ei
genlijk één lange, groteske dodendans.
Men kan ook niet anders dan bewondering
hebben voor het feit, dat de zangers, met voorop
Pawel Wunder (Ubu) en Wita Nikolajenko (zijn
vrouw), met al die springerige noten van Pende
recki heel makkelijk omgaan. Tijdens de eerste
voorstelling in ons land ging weliswaar wat be
treft de theatertechniek af en toe iets mis. Maar
dat de Opera van Krakow, inclusief het orkest,
'Ubu Rex' perfect beheerst is wel duidelijk.
amsterdam anp
De Stichting Popmuziek Neder
land verhuist definitief naar het
voormalige pand van de Kos
mos in Amsterdam. Het college
van B. en W. besloot gisteren
het gebouw voor 120.000 gul
den te verhuren. De restauratie
kost 450.000 gulden. Daarvoor
krijgt de stichting 360.000 gul
den in de vorm van monumen
tensubsidie. Zij verwacht niet
voor eind 1997 in de nieuwe be
huizing te trekken.
Met het besluit komt een ein
de aan de jarenlange zoektocht
naar een nieuw pand. De Stich
ting Popmuziek Nederland gold
ooit als één van de kandidaten
voor De Waag, dat na het ver
trek van het Joods Historisch
Museum leeg stond. Destijds
gaf de gemeente de voorkeur
aan het Kinderboekencentrum
als nieuwe huurder. Dat kreeg
de financiën echter niet rond.
Na het afketsen van De Waag
kwam 2,5 jaar geleden de vroe
gere Kosmos aan de Prins Hen
drikkade 142 in beeld.
utrecht godert van golmjon
Voor de achttiende keer zullen
de theaterlocaties in het hart
van Utrecht vervuld zijn met de
lentegeuren van de eigentijdse
dans. Het Springdance festival
17 t/m 28 april is de
'boom' van nieuwe en specta
culaire dansnoviteiten in de ja
ren tachtig duidelijk voorbij.
Continuïteit en gestage ontwik
keling zijn de nieuwe bakens
waarmee de organisatie de jon
ge eigentijdse dans in kalmer,
maar daarom nog niet per defi
nitie onaantrekkelijker vaarwa
ter leidt. Een greep uit het aan
bod.
Bij de Berlijnse Sasha Waltz,
een van de zeven buitenlandse
gasten in Springdance 96, weer
spiegelen erotische verlangens,
verborgen sensualiteiten, hm
mor, wanhoop en strijdlust zich
in alledaagse gebaren. In het
Utrechtse Tivoli brengt Waltz,
Al Ways Six Steps, dat zich af
speelt in de slaapkamer. Het be
looft één van de pittiger onder
delen van Springdance te wor
den.
Theatermaker Jan Ritsema
(hij bemoeide zich in het verle
den vaker, met dans) treedt in
deze Springdance-editie voor
het eerst als danskunstenaar in
het volle licht. Daartoe geïnspi
reerd door Messiaens Quator
pour la fin du temps heeft Ritse
ma zich laten verleiden tot een
poëtisch bewegingsspel op het
thema 'slaap'. In opdracht van
Springdance maakte Krisztina
de Chatel de avondvullende
choreografie Vanitas, uitgezet
op de Goldberg Variaties van
Johann Sebastian Bach in een
uitvoering door de Canadese
pianolegende Glenn Gould.
Evenals Krisztina de Chatel,
schreef ook Piet Rogie een stuk
voor vijf vrouwen, Tracks. Het
wordt uitgevoerd door de Sze
ged Contempory Ballet.
Compagnie Fattoumi-
Lamoureux, het Parijse choreo
grafen- en dansersduo dat vorig
jaar voor het eerst in Spring
dance optrad, komt terug met
een nieuwe productie. Zeker
iets om naar uit te kijken zijn de
reprises van twee vroege stuk
ken van Anne Teresa de Keers-
maeker: Fase (1982) en Rosas
danst Rosas (1983).
Springdance, van wo. 17 t.m.
zo. 28 april, op 9 verschillende
Utrechtse locaties.
