Turkse premier belooft rechten aan Koerden Buitenland brouwen verkracht voor labyhandel in Jordanië Psjernobyl blijft gevaar oor miljoenen mensen Koerdisch nieuwjaar in Duitsland blijft rustig Oefeningen China hebben averechts effect op Taiwan Duitse neonazi bekent 'ideologische' moorden Senaat VS betreurt Chinese oefeningen Warme hulp voor arme Russen Jordaanse autoriteiten heb- |n gisteren de eerste resulta- aajti bekendgemaakt van het ■afrechtelijk onderzoek naar handel in baby's in het land. :t onderzoek heeft uitgewe- i dat een groot aantal lankaanse huishoudsters is kracht en is vastgehouden de bevalling. Je Jordaanse autoriteiten bben gisteren bevestigd de norair consul van Sri Lanka hebben aangehouden. Deze ;in, Tawfiq Abu Khajil, is de utelfiguur in het schandaal, lar schatting 36 baby's van lankaanse huishoudsters zijn or de consul verkocht aan optieouders, onder wie Ne- rlanders. 'e affaire kwam afgelopen iek aan het licht met de aan- uding van een Nederlands htpaar op de luchthaven van iman. Het stel stond op het nt te vertrekken met de baby, valse identiteitspapieren ;ek te hebben. De Jordaanse litie kwam zo op het spoor in de uitgever van de docu- enten: Abu Khajil. De zakenman en consul kreeg dens de eerste ondervraging it van zijn hart. Hij is in een ziekenhuis opgenomen. De on dervraging wordt hervat zodra de dokters daarvoor toestem ming verlenen. Abu Khajil wordt behalve van de illegale handel in baby's, ook verdacht van de verkrachting van drie Srilankaanse meisjes. Volgens ondervraagde Srilankaanse huishoudsters is de handel in baby's tijdens de Golfoorlog in 1991 opgezet. De 36 zuigelingen zouden zijn ver kocht voor een totaal van 250.000 dollar. In Jordanië wer ken ongeveer 16.000 Srilanka- nen, de meesten als werkster, huishoudster of kindermeisje. In het islamitische Jordanië is het een misdaad als een onge trouwde vrouw een kind krijgt. De Srilankaanse meisjes die zwanger raken van hun werkge ver of minnaar zonder ge trouwd te zijn, moeten na een strafproces het land verlaten. Adoptie is in Jordanië aan bij zonder strenge regels gebon den. De zakenman bood tijdens de Golfoorlog onderdak aan Srilankaanse huishoudsters die in verwachting waren. Hij hield de vrouwen 'onder zijn hoede' tot ze een kind hadden gebaard in een speciaal daarvoor uitge ruste woning. nden-kiev-den haag •dpa-anp ien jaar na het ongeluk met de Imreactor in Tsjernobyl lopen f'n dertig miljoen mensen nog peds kans radioactief besmet [raken. Onderzoekers maak- p gisteren in het blad The New tien rist bekend dat rivieren in pkraïne radioactief materiaal jeevoeren. Het gaat om afval >t tien jaar geleden na de pnp in de omgeving van de pncentrale werd gedumpt. [Een team wetenschappers uil »ht landen heeft in Oekraïne pderzoek verricht. Zij troffen 1 meren en waterreservoirs poomafwaarts veel straling aan. Tsjernobyl ligt aan het ri viertje de Pripjat, dat uitmondt in de Dnjepr. Die rivier door kruist heel Oekraïne. In een meer op 250 kilometer van Tsjernobyl is een hoeveel heid straling gemeten die zestig maal hoger is dan de Europese Unie voor acceptabel houdt. Negen miljoen Oekraïeners drinken uit de besmette wate ren en nog eens 23 miljoen be trekken vis uit het water of eten landbouwproducten die met het water zijn bevloeid. De reactor in Tsjernobyl ex plodeerde op 26 april 1986. Bij het ongeluk kwam acht ton ra dioactief materiaal in de atmos feer terecht. 'We kunnen het niet langer voor ons uitschuiven' Turkije is klaar voor een politieke oplossing van het Koer dische probleem, zo meent de nieuwe premier Mesut Yilmaz. Hij is de eerste premier die deelneemt aan de viering van Newroz, het Koerdisch Nieuwjaar. Yilmaz is ervan overtuigd dat militaire maatregelen de oplossing van het probleem niet dichterbij brengen. igdir» jessica lutz correspondent In de stad Igdir, aan de Armeen se grens, sprak hij met een groepje buitenlandse corres pondenten. ,,We kunnen het niet langer voor ons uitschui ven. De tijd is rijp voor het toe kennen van volledige rechten aan regionale culturele groepen, zoals dat is vastgelegd door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Dat betekent in principe dat het Koerdisch-talig onderwijs, of tv toegestaan zal zijn. „Ik be schouw dat als een individueel recht, waarin niet door de staat moet worden voorzien. Maar het officiële verbod op de taal moet worden opgeheven." De premier hoopt dit te kunnen re aliseren binnen zijn tienmaan- delijkse termijn. Daarna neemt coalitiegenoot Tansu (giller het premierschap over. Yilmaz wijst wel op het feit dat het om een probleem met veel facetten gaat. „Economi sche, sociale, administratieve, psychologische en culturele maatregelen moeten gelijktijdig worden genomen. Dan nog zal het een paar jaar duren voor we resultaat kunnen zien. Ik geloof niet in wonderen." Over eventuele weerstand van de Turkse bevolking zei hij: „De twee grootste obstakels tot nu toe waren het separatistische terrorisme zelf en het groeiende reactionaire (Turkse) ultra-na- tionalisme. Maar ik geloof dat een concensus is bereikt. Het terrorisme is grotendeels onder controle. Dat maakt nieu we openingen mogelijk. Het verschil zit hem in de definitie. De vorige regering beschouwde het als een militaire zaak; wij zien het als een chronisch pro bleem van de Turkse republiek, dat vergroot is door de foute aanpak van vorige regeringen. De oplossing vereist een nieu we, meer humanitaire en realis tische benadering. Wij hebben de moed daarvoor". De opheffing over vier maan den van de noodtoestand in de Koerdische provincies, waar naar Yilmaz streeft, brengt het terugtrekken van het leger op de agenda. „Dat is grotendeels mo gelijk. Er zijn nog steeds wat (PKK-)groepen in het gebied die niet onder controle zijn, maar vrijwel overal heerst gezag en orde." Yilmaz is vastbesloten de restricties op de vrijheid van meningsuiting op te heffen. Dan zou separatistische propa ganda vrij worden? „Daarvoor is een grondwetswijziging nodig en dat zit er voorlopig niet in. Maar mijn persoonlijke mening is dat alleen propaganda voor terrorisme verboden moet zijn." bonn peter van nuusenburg correspondent De viering van het Koerdische nieuwjaar, Newroz, is gister avond in heel Duitsland opval lend rustig verlopen. De politie, die uit angst voor rellen in ver hoogde staat van paraatheid was gebracht, hoefde vrijwel nergens in actie te komen. De binnenlandse veiligheids dienst was er van uitgegaan dat de verboden Koerdische Arbei derspartij PKK het feest zou aangrijpen om haar eisen voor een eigen staat met geweld kracht bij te zetten. In steden waar een demonstratieverbod was uitgevaardigd, bleef het echter rustig. In Berlijn, Bremen en Kiel waar wel mocht worden gedemonstreerd, deden zich evenmin onregelmatigheden van enige betekenis voor. Het rustige verloop van het nieuwjaarsfeest werd ingeluid door een verzoenende verkla ring van PKK-leider öcalan. Die liet gisteren weten niet uit te zijn op een confrontatie met de Duitse overheid. „De PKK heeft Duitsland niet de oorlog ver klaard. De PKK wil de dialoog", aldus de in Keulen verschenen verklaring. Wel riep hij de rege ring in Bonn op de Turkse rege ring 'niet verder bij te staan bij de onderdrukking van de Koer den'. Gisteren werd ook duidelijk dat tussen de regeringspartijen verschil van mening verstaat over de verscherping van de maatregelen tegen militante Koerden. De CDU wil raddraai ers desnoods zonder vorm van proces terug sturen naar Tur kije. De liberale FDP wil de pro cedures versnellen, maar vindt dat de verdachten recht hebben op een proces. Als ze zijn ver oordeeld, kunnen ze gelijk op het vliegtuig worden gezet. Het persbureau Reuter meldt dat vier Koerdische rebellen en een Turkse commando zijn om gekomen bij gevechten in Oost- Turkije die woensdagavond be gonnen en gisteren voortduur den. De strijd viel samen met het Koerdische nieuwjaar. Het leger zei in een verklaring: „De gevechten laaien steeds weer op en het aantal doden zou kun nen stijgen". Ankara heeft on geveer zevenhonderd militairen naar het gebied gestuurd. ik ,£lf doden bij geweld in Zuid-Afrika j1'1 urban Bij geweld in de Zuid-Afrikaanse provincie KwaZulu- 1 latal zijn elf mensen omgekomen, onder wie een moeder met J aar kind, heeft de politie gemeld. Het geweld vond donderdag- acht plaats in het township Donnybrook bij Junction. Zeven li- a hamen werden aangetroffen in een huis, de vier andere, waar- nder dat van de vrouw en het kind, ongeveer een kilometer ver- er. Het was niet onmiddellijk bekend of de slachtoffers aanhan- ers waren van de Inkatha Vrijheidspartij of het ANC. fejetsjenen doden tientallen Russen iiioskou Zeker 28 Russische soldaten zijn de afgelopen 24 uur Tsjetsjenië omgekomen bij gevechten met Tsjetsjeense strij- ers, aldus het Russische persbureau Interfaxvanmorgen. Er i raren 86 gewonden. De slachtoffers vielen in 24 aanvallen van erzetsstrijders op Russische posten. In West-Tsjetsjenië, rond e stad Bamoet, lijkt sprake te zijn van een ware veldslag. /N-medewerkers ontvoerd in Somalië AiROBiGewapende mannen hebben gisteren in Somalië vijf ïedewerkers van de Verenigde Naties ontvoerd. De vijf, een merikaan, een Brit, een Indiër, een Nepalees en een Sudanees, rerden ontvoerd bij de luchthaven Ballidogle, ten westen van de oofdstad Mogadishu. Over de motieven van de.daders is niets ekend. ierviërs bekogelen Albright ukovar Boze Serviërs hebben de Amerikaanse ambassadeur ij de Verenigde Naties, Madeleine Albright, uitgescholden en aar auto met stenen bekogeld toen ze gisteren door het laatste ervische gebied van Kroatië reed. Het incident deed zich voor >en Albright een wandeling maakte in Vukovar. Boze omstan- ers scholden haar uit en riepen 'Ga terug naar Kroatië'. Toen de [ïenigte met stenen begon te gooien haastte ze zich terug naar jaar auto. Twee kandidaten claimen overwinning totonouDe twee kandidaten die het maandag in de tweede pnde van de presidentsverkiezingen in Benin tegen elkaar op- Jamen, de voormalige dictator Mathieu Kerekou en de zittende (resident Nicephoro Soglo, hebben gisteren beiden zichzelf tot Hnnaar uitgeroepen. De functionaris die het tellen van de stem- >e tyen leidde en die woensdag bekendmaakte dat Kerekou had jewonnen, Maurice Bankole, zou gisteren gevangen zijn geno- Noord-Ierland wijst opzet van verkiezingen af LONDEN-BELFAST GPD-AFP-Rtr-AP De politiek in Noord-Ierland heeft gisteren opvallend eens gezind gereageerd op de opzet voor verkiezingen in de provin cie, die de Britse premier John Major gisteren in het Lagerhuis presenteerde. Zowel uit pro-Ier se als uit pro-Britse hoek werd het ingewikkelde plan afge keurd. Het schema van Major vormt een compromis tussen de eigen voorstellen van alle betrokken partijen. Het houdt in dat de Noord-Ieren op 30 mei een 110 leden tellend Forum kiezen. Dat wijst vervolgens de afgevaardig den aan voor de onderhande lingen over vrede, die op 10 juni moeten beginnen. De kiezers in alle achttien kiesdistricten in Noord-Ierland zullen vijf leden van het forum aanwijzen volgens het stelsel van evenredige vertegenwoordi ging. Het is voor het eerst dat in Groot-Brittannië verkiezingen volgens dit systeem plaatsvin den. Het waarborgt de deelne ming van de politieke splinters. De overige twintig zetels wor den op niet-evenredige wijze verdeeld: de tien partijen met de meeste stemmen in de hele provincie krijgen elk twee ze tels. Sinn Fein, de politieke vleugel van het Ierse Republi keinse leger (IRA), kan aan de verkiezingen meedoen een woordvoerder sloot dat gisteren niet uitmaar wordt pas tot onderhandelingen in juni toe gelaten als de IRA een nieuw bestand afkondigt. Leden van de twee grootste unionistische partijen zeiden vóór verkiezingen te zijn, maar niet als iedereen van een plek in het forum is verzekerd. Katho lieke nationalisten, die eigenlijk geen verkiezingen willen, noemden Majors opzet onnodig ingewikkeld. 'Zeker 3.000 mensen vermoord in Srebrenica' PARUS Rtr De Bosnische Serviërs hebben na de val van de moslim-encla ve Srebrenica zeker 3.000 men sen vermoord. Dat stelt de VN- onderzoekster Elisabeth Rehn in haar verslag, waarvan delen vandaag in de Franse krant Lm Croixzijn verschenen. „Recente bewijzen lijken te bevestigen dat zeker 3.000 mos lims, en waarschijnlijk veel meer, in de regio Srebrenica in juli 1995 zijn vermoord", aldus het verslag. Rehn, voorheen Finlands minister van defensie, bezocht Srebrenica vorige maand. Het 71 pagina's tellende document, dat aan de VN-men- senrechtencommissie in Genè- ve zal worden gepresenteerd, geeft geen verklaring voor de slachting. Rehn hoopt dat het Joegosla- vië-Tribunaal in Den Haag „de vereiste middelen zal krijgen om deze beschuldigingen te on derzoeken, en in staat zal zijn onduidelijkheden op te helde ren". De onderzoekster schrijft ook bewijzen te hebben gekregen van bloedbaden door Serviërs nabij Ljubija in 1992 en Sanski Most afgelopen oktober. Ze bekritiseert het vredesak koord van Dayton omdat dat in bepaalde gevallen teveel belang hecht aan etnische criteria, met name bij de verkiezing van kan didaten voor het president schap. 1 rHENE De Griekse oud-premier, Andréas Papandreou, is giste- :n ontslagen uit het Onassio-ziekenhuis in de Griekse hoofd- icfcad Athene. De 77-jarige politicus lag daar op de hart-afdeling. lij zal na een opname van vier maanden thuis verder herstellen, apandreou was (foto) vergezeld van zijn echtgenote Dimitra. 1 lij werd bij de uitgang toegejuicht door verschillende ministers aanhangers van de socialistische Pasok-partij, foto reuter 'apandreou uit ziekenhuis peking yvonne van der heupen correspondent Het is beslist niet de bedoeling geweest van de communisti sche leiders in Peking toen zij tot grootscheepse militaire oe feningen besloten. Maar juist dankzij hun wapengekletter zal het weinigen in de wereld zijn ontgaan dat er morgen op het eiland Taiwan presidentsverkie zingen zijn. Centrale vraag in de campagne: moet onafhankelijk heid worden nagestreefd of her eniging met het Chinese moe derland? De 21 miljoen Taiwanezen la chen ondanks de serieuze be dreigingen van Chinese zijde in hun vuistje. Want de ruime aandacht van de internationale media maar liefst vijfhon derd journalisten volgen de stembusstrijd ter plaatse ver stevigt de onafhankelijke positie van hun natie op het internatio nale toneel. Tot afschuw van Peking dat Taiwan beschouwt als een re bellerende Chinese provincie heeft de huidige president Lee Teng-hui (73) de eilandstaat in de afgelopen jaren die onafhan kelijke plaats op de wereldkaart weten te geven. Lee, die kandi daat is voor een nieuwe termijn, heeft daarvoor allerlei trucs moeten bedenken. Het eiland wordt internationaal namelijk niet als een onafhankelijke poli tieke eenheid erkend. De meeste landen hebben di plomatieke banden met de Volksrepubliek China en kun nen daarom geen officiële ver tegenwoordigers van Taiwan ontvangen zonder de gram schap van Peking op te wekken. Lee ontdook dit probleem met succes, onder meer door in heel veel landen op 'vakantie' te gaan en met staatshoofden een 'partijtje golf te spelen. China is een verdeeld land sinds het einde van de burgeroorlog in 1949. De nationalistische re geringsleider Chiang Kai-shek vluchtte met zijn volgelingen voor de oprukkende commu nistische troepen van Mao Ze- dong en vestigde zich op Tai wan. Mao riep in Peking de Volksrepubliek uit. Het streven aan beide zijden van de Straat van Taiwan is wel altijd gericht geweest op een vereniging van de twee gebieden. Peking roept het luidst om Chi nese eenheid, en sluit zelfs ge bruik van geweld niet uit om dat doel te bereiken. Maar ook de regerende Kuomintang (KMT) of Nationalistische Partij op Taiwan, waarvan Lee Teng- hui de leider is, heeft hereniging met het vasteland formeel in haar partijstatuut staan. Op het eerste gezicht lijkt het daarom dat overeenstemming over het hoe en wanneer makkelijk aan de vergadertafel kan worden bereikt. Taiwan heeft zich met name in de afgelopen tien jaar echter ontwikkeld tot een volwassen, autonome natie met een flore rende economie het is de veertiende handelsnatie in de wereld en een democratisch politiek systeem. De kloof met het Chinese vasteland is zo groot geworden dat er maar weinig Taiwanezen zijn die op korte termijn deel uit zouden willen gaan maken van de Volksrepubliek. Tegen die achtergrond heeft Lee een hereniging op de lange baan geschoven. De samenvoe ging moet wat hem betreft wachten totdat de Chinese eco nomie zich heeft ontwikkeld tot op het Taiwanese niveau en China een democratisch poli tiek systeem heeft. „Dat kan nog wel zo'n veertig tot vijftig jaar duren", is de verwachting van een KMT-politicus. In de tussentijd moet Taiwan volgens Lee in de wereld de sta tus hebben die bij elke autono me democratie past. Dat bete kent dat Taiwan internationaal gezien gerespecteerd dient te worden en als land moet kun nen deelnemen in allerlei inter nationale overlegorganen. Peking heeft niet helemaal on gelijk als het zegt dat Lee in de praktijk niet echt op hereniging aanstuurt. Wat de dictatoriale leiders op het Chinese vasteland echter vooral zorgen baart, is de pijlsnelle ontwikkeling van de democratie op Taiwan. De staat van beleg werd er pas in 1987 opgeheven^ Sindsdien is er een meer-partijensysteem ontstaan, zijn vrije verkiezingen voor het parlement gehouden en wordt nu een nieuwe mijlpaal bereikt met de directe verkiezing van het staatshoofd. De verwachting is dat een rui me meerderheid van de veer tien miljoen kiesgerechtigden de huidige president zal steu nen. Lee zal die overwinning dan mede te danken hebben aan de dreiging die uitgaat van de Chinese militaire oefenin gen. In moeilijke tijden schaart de bevolking zich immers ach ter haar leider. Dat is een ande re misrekening geweest van Pe king, dat de Taiwanese kiezers juist had willen afschrikken voor Lee te stemmen. bonn peter van nuusenburg correspondent Een 27-jarige Duitse neonazi heeft bekend 'uit ideologische motieven' vijf mensen te heb ben vermoord. Tot zijn slachtof fers behoren een voormalige geestverwant, twee vrouwen, een zwarte en een jonge man wiens lijk nog niet is gevonden. De verdachte beschouwde zijn slachtoffers als 'uitschot', aldus een met het onderzoek belaste rechercheur. De uit Gladbeck afkomstige man was lid en /of aanhanger van een aantal neonazistische organisa ties, waaronder de verboden Vi- king-jeugd, de Freiheitliche Deutsche Arbeiterpartei en de in de VS opererende NSDAP- AO. Hij stond ook bekend als een wapen- en uniformgek en liet zich graag in nazi-plunje foto graferen, terwijl hij de Hitler groet bracht. De politie kwam hem op het spoor toen ze de moord op een ex-neonazi onderzocht. Deze had een paar jaar geleden de extreem-rechtse beweging ver laten en de politie geïnformeerd over de activiteiten van een aantal neonazi's. In het huis van de gearres teerde man vond de politie be halve het moordwapen (een 'pumpgun') ook pistolen, een pantservuist, munitie en propa gandamateriaal. Hij bekende vrijwel onmiddellijk. 'Odin (een Germaanse oorlogsgod, red.) heeft mij geleid. Martin was een verrader en daarom moest hij sterven'. In de loop van de verhoren bekende hij ook de moorden op de andere slachtoffers. Een jon ge zwarte man uit Duisburg werd doodgeslagen en in de Rijn gegooid. Een 26-jarige vrouw verloor haar leven, toen ze hem wegens zijn nazi-activi teiten bij de politie wilde aange geven. Ze werd doodgeslagen en haar lijk werd in een bos be graven. Een 23-jarige vrouw werd vorige maand doodgesto ken, omdat ze een anti-nazi- sticker op haar jas droeg. De politie telde op haar lijk 91 mes steken. Bijzonderheden over de moord op het vijfde slachtoffer zijn nog niet bekend. De Amerikaanse Senaat be treurt de nieuwe reeks militaire oefeningen die China sinds gis teren voor de kust van Taiwan houdt. In een resolutie riep de Senaat president Clinton giste ren op te bekijken hoe de VS moeten reageren als de ma noeuvres van China een reële bedreiging voor Taiwan wor den. Het Huis van Afgevaardigden had eerder deze week al een veel krachtiger resolutie aange nomen, waarbij het opriep tot Amerikaanse steun in het geval van een invasie, raketaanval of blokkade door China. Peking re ageerde fel en noemde de stap van het Huis 'walgelijk'. De Senaat dringt er nu bij Clinton op aan te bekijken wat op het gebied van defensie no dig zou zijn 'om Taiwan in staat te stellen zichzelf adequaat te verdedigen'. Taiwan moet wel blijven streven naar een vreed zame oplossing van zijn proble men met China, aldus de reso lutie. Taiwan voelt zich gesterkt door de aanwezigheid van de Amerikaanse vloot in het ge bied. „We gaan geen enkele concessie doen", zei minister van buitenlandse zaken Fredrick Chien gisteren. Hij ver klaarde verder dat Taiwan de dialoog met China weer wil aangaan zodra Peking is opge houden met zijn bedreigende oefeningen, en de Chinese lei ders 'hun verstand terugkrij gen'. De Chinese oefeningen be gonnen op 8 maart en duren tot maandag, twee dagen na de Taiwanese presidentsverkiezin gen. China, dat Taiwan als een afvallige provincie beschouwt, ziet de stemming als een com plot van het eiland om volledige onafhankelijkheid te krijgen. moskou Een dakloos inwonertje van Moskou heeft net zijn rantsoen brood en warme soep gehaald bij de gaarkeuken van een liefdadigheidsinstelling in de Russische hoofdstad. Een lange rij wachtenden na hem laat zien dat er veel behoefte aan dit soort hulp bestaat, een behoefte die met een groeiend aantal ar men alleen maar groter wordt. In Moskou is het bovendien nog altijd winters koud, waardoor de warme soep extra welkom is. foto epa vladimir mashitin 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1996 | | pagina 7