'Snel knoop
doorhakken
over HSL'
Amsterdam gaat porno te lijf'
Video vermindert foute verhoormethoden politie
GIRO
300100
Van heinde en ver komen gasten voor 'moordmenu
Dierenbescherming drijft conflict
met Nutricia-concern op de spits
nzHfl
Bewakingsbedrij;
door bonden voo
rechter gedaagd
Randstad
Peper geeft toestemming voor
demonstratie antifascisten
Politie houdt brandstichter aan
'Dankzij uw steun kunnen wij doorgaan'
I SIM AVI
DINSDAG 19 MAART 1996
KvK's Rotterdam en Amsterdam:
De Kamers van Koophandel in de regio's Amsterdam-
Haarlem en Rotterdam vinden dat het kabinet nu snel
de knoop moet doorhakken over de komst van de hoge
snelheidstrein naar Nederland.
sut<
IJmuidens visrestaurant vindt gat in markt
AMSTERDAM/ROTTERDAM ANP
Volgens de Kamers moet de mi
nisterraad definitief beslissen
het flitsspoor tussen de haven
stad en de hoofdstad aan te leg
gen aan de oostzijde van Zoe-
termeer. Tussen Rotterdam en
België willen de Kamers dat het
kabinet vasthoudt aan een
spoor langs de A16/E19, zo
schrijven ze in een brief aan het
kabinet.
Met het schrijven nemen de
Kamers afstand van de opstel
ling van de zusterorganisatie in
Haaglanden. Deze Kamer wil
namelijk dat het snelspoor tus
sen Amsterdam en Rotterdam
wordt gebundeld langs de snel
wegen A4 en A13. Door de
bouw van een HSL-station bij
het Prins-Clausplein kan Den
Haag zo een volwaardige aan
sluiting krijgen op het net. In
het voorlopige voorkeurstraject
van het kabinet (ten oosten van
Zoetermeer en door het Groene
Hart) mist de residentie een di
recte aansluiting.
De Tweede Kamer heeft het
kabinet intussen gevraagd de
Haaglanden-optie goed te be
kijken omdat ze goed kan zijn
voor de economische ontwikke
ling van de regio Den Haag. Het
bedrijfsleven in Rotterdam en
Amsterdam stelt nu geen be
hoefte te hebben aan nieuwe
studies en rapporten. De main-
ports Amsterdam (Schiphol) en
Rotterdam (haven) zijn niet ge
baat bij verder uitstel, vinden
ROTTERDAM ANP
chengladbach wordt gespeeld.
Bovendien liep vorig jaar
maart een demonstratie van het
SAFO in Rotterdam-Zuid uit de
hand. Leden van linkse Turkse
en Koerdische groeperingen die
in de demonstratie meeliepen,
wekten de woede op van meer
nationalistisch gezinde Turken.
De politie kon ternauwernood
een gewelddadig treffen tussen
de groepen voorkomen. Na af
loop trok een groep van enkele
honderden jonge Turken met
Turkse vlaggen in een onaange
kondigde tegendemonstratie
door Rotterdam-Zuid.
Burgemeester Peper heeft het
Stedelijk Anti Fascistisch Over
leg (SAFO) toestemming gege
ven om donderdag in Rotter
dam te demonstreren.
Het SAFO, een samenwer
kingsverband van antifascis
tische groeperingen, mag don
derdagavond alleen in Rotter
dam-Noord demonstreren. De
betoging in het kader van de
antiracismeweek was omstre
den omdat op hetzelfde tijdstip
in de Kuip de risicowedstrijd
Fevenoord-Borussia Mön-
UMUIDEN» ELLEN DE BOER
'Moord in de Meerplaats' doet
vermoeden dat de gasten het
gelijknamige restaurant aan de
Trawlerkade nooit meer zullen
verlaten. De ietwat vreemde
gastvrouw Coby. gestoken in
een rood strak jurkje met om
haar hals een boa gedrapeerd,
doet er bij binnenkomst ook
niets aan om de bezoekers op
hun gemak te stellen. Ze brengt
hen direct in de war.
Coby's man, Fons van Bak-
kum. is al geen haar beter. Hij
struint langs de drukbezette ta
fels en leidt de gasten af met
zijn gebabbel. Verstrooid roept
hij door de microfoon: ,,Even
voor het bedienend personeel.
Tafel drie wordt vijf. De oude
tafel zes die na de verbouwing
twaalf was, wordt vijf. Drie blijft
zes. Eh... met elf is het allemaal
begonnen."
Later is hij druk doende de
bordjes met nummers te ver
wisselen. Coby poetst de tafels
nog maar eens. Dan springt een
spot aan en gaan alle ogen rich
ting het merkwaardige duo.
„Wij bieden u een avond van
geborgenheid en intimiteit",
roept Fons op zijn gemak door
de microfoon. Ja, ja. In snel
tempo wisselen liedjes, spelle
tjes en gesprekken aan de tafels
elkaar op. Gastheer en gast
vrouw zorgen voor de nodige
verstrooiing tijdens het vier
gangendiner.
Net als Coby het liedje heeft
ingezet dat haar en Fons tien
jaar geleden dichter bij elkaar
bracht, breekt er paniek uit. De
sfeerverlichting dimt en een ra
re verschijning schiet zijn
pistool doelbewust leëg. Eén
van de aanwezigen wordt ge-
Juist via Sherlocks zijn
Belk en William Brands, i HC'
genaren van De Meerplai TER,
contact gekomen met La jjrr
Esch. Sherlocks, die sei n 7
moorddiners verzorgt,
eens een optreden verzoi
de andere zaak van Bram
Belk, Partycentrum Haarlei
„Sherlocks maakt c
voorstellingen waarbij mi JIE
echt moeten puzzelen,
een heel kwetsbare vo
theater maken, omdat hefrwe
bliek dat heel snel kan
krachten. Daarom hebben
IJmuiden gekozen voor eei
entertainment met daar 1w
een verhaal", verklaart Lei
Esch.
Wie rustig wil dineren moet restaurant 'Moord aan de Meerplaats' mijden.
raakt door de rondvliegende ko
gels. Een moord! En dat in een
normaal zo rustig restaurant in
de IJmuidense haven.
Natuurlijk kan een dergelijke
moordpartij niet zonder verwik
kelingen. De gasten krijgen am
per rust, want iedereen wordt
verdacht, maar moet tegelijker
tijd helpen de misdaad op te
lossen. Nooit worden de enter
tainers echter zo opdringerig
dat de maaltijd koud wordt. Zo
dra een gerecht is uitgeserveerd,
houden de twee acteurs zich
bescheiden op de achtergrond.
„Mensen moeten ook met el
kaar ktinnen praten", vertelt
Fons na afloop.
Achter Fons en Coby gaan
broer en zus Leo en Joyce van
Esch uit Haarlem schuil. Joyce
heeft jaren geleden enkele ad-
hoc-producties in het theater
gedaan en is door het moorddi-
ner in IJmuiden weer met acte
ren begonnen. Haar broer heeft
een reizend kindertheater Mijn
Broer, is verbonden geweest
aan de Haarlemse toneelgroep
Kapok en heeft meegespeeld in
theatergroep Sherlocks.
Met het theatermenu
Brands en Belk iets apart;
den. „Uit eten kun je 0
maar niet met entertain f
erbij. Er zit ook een commi
le reden achter, zeker in de
ter. In de zomer loopt het t
maal wel", vertelt Brands.
Dankzij advertenties in
ochtendkrant komen me
van heinde en ver. Zoals e
uit Utrecht. Hij is deze vi e
jarig en wilde eens iets an en
dus is hij met vrouw, broi 1
schoonzus naar IJmuiden j de
men. Hij zal zeker nog eer 1 A
rugkeren, want voor zijn 0 H
sing van de moord heeft hi ird
dinercard van het restauraif v\
kregen.
Het moord-arrangemei
zo'n twee tot drie keer
maand op de vrijdagavond ir.
eindjuni gaat De Meerp )bi
daar nog mee door. In sep
ber begint een reeks nie
andere voorstellingen in
IJmuidense restaurant.
De politie heeft gisteravond een 46-jarige Noordwijker aangehou
den die de avond ervoor probeerde om de winkelpui van een win
kelpand aan de plaatselijke Maarten Kruytstraat in brand te steken.
Hij verdween spoorloos nadat twee bekenden op hem hadden in
gepraat. De in psychische nood verkerende man is voorlopig, in het
belang van het onderzoek, ingesloten in het politiebureau in
Noordwijk.
DEN HAAG ANP
De Dierenbescherming dreigt
het Zoetermeerse zuivelconcern
Nutricia met acties als het van
ochtend niet openlijk afstand
heeft genomen van het project
rond de genetisch gemanipu
leerde stier Herman.
De dierenbeschermers me
nen dat Nutricia gemaakte af
spraken schendt door weer sa
men te werken met Pharming.
Dat Leidse biotechnologiebe
drijf bracht een menselijk gen in
bij de stier. Volgens een woord
voerster van de Dierenbescher
ming kunnen eventuele acties
de consumentenbelangen van
Nutricia schaden. Het concern
zelf stelt dat er geen sprake is
van het schenden van afspra
ken
De zaak draait om het produ
ceren van het menselijk eiwit
lactoferrine in koeienmelk.
Door een menselijk gen te
plaatsen in stier Herman hoop
ten de onderzoekers dat zijn na
komelingen het eiwit in de melk
zouden produceren. Dat laatste
is volgens Pharming intussen
gelukt.
Lactoferinne kan volgens de
Leidse onderneming een be
langrijke rol spelen in voeding
of medicijnen voor mensen met
een verstoord afweersysteem.
De Dierenbescherming is fel te
gen de genetische manipulatie
met runderen. Zij wijst al gerui
me tijd op een andere wijze om
lactoferrine te maken, namelijk
met genetische gewijzigde
schimmels.
Nutricia was tot 1994 direct
bétrokken bij het project. Na
felle kritiek van de Dierenbe
scherming, Natuur en Milieu en
de Alternatieve Konsumenten-
bond kwamen alle partijen
overeen dat Nutricia afstand
zou nemen van de ontwikkelin
gen rond stier Herman. De zui
velonderneming stelde boven
dien dat zij liever de voorkeur
zou geven aan de schimmelme
thode.
Vorige week bleek dat Nutri
cia de lactoferrine van Phar
ming aan een nadere test wil
onderwerpen. Deze zogenoem
de pre-klinische testen moeten
uitwijzen of de kwaliteit van het
eiwit voldoende is.
In een open brief maandag
avond aan de Dierenbescher
ming stelt Nutricia dat met deze
testen de afspraken niet worden
doorbroken. „De Dierenscher-
ming verliest met name het ver
schil tussen productie en on
derzoek uit het oog. Nutricia is
op het moment niet recht
streeks betrokken bij Pharming
en voert slechts pre-klinische
testen uit naar gesteldheid van
de geproduceerde lactoferrine."
In de brief staat dan ook dat
Nutricia niet van zins is van de
voorgenomen proeven af te
zien. Wel nodigt het bedrijf de
Dierenbescherming uit voor
een nader overleg.
Gemeente en politie zijn aanstootgevende afbeeldingen spuugzat
AMSTERDAM THEA VAN BEEK/GPD
De groep schoolkinderen op het Damrak
doet een dagje Amsterdam. Giechelend
wijzen ze elkaar op de talloze uitgestalde
ansichtkaarten met pornografische voor
stellingen. Enorme fallussen concurreren
daarop met ringen doorstoken vagina's of de situatie moreel en juridisch ontoelaat
Niet alleen winkels maar ook benzine
stations maken zich hieraan schuldig.
„Met name kinderen worden geconfron
teerd met deze afbeeldingen, omdat veel
op ooghoogte wordt aangeprijsd", aldus
de Jeugd- en Zedenpolitie.
De gemeente noemt de huidige gegroei-
U]
waslijnen vol condooms. Gegeneerd
maant de leerkracht hen door te lopen.
De gemeente Amsterdam en de politie
zijn het spuugzat. Vanaf 25 maart begint
een offensief tegen de openlijk aangepre
zen aanstootgevende afbeeldingen in eta
lages en op straat. Uitstallingen met an
sichtkaarten, pornoblaadjes, video's en al
lerlei seksattributen moeten dan uit het
zicht zijn verdwenen.
De kuisheidsactie wordt woensdag aan
gekondigd via advertenties in drie Amster
damse laanten. De winkeliers hebben vijf
dagen de tijd hun maatregelen te treffen.
Wie zich er niet aan houdt, wacht een pro
ces-verbaal en inbeslagname van de spul
len.
Een paar jaar geleden verschenen de
eerste uitstallingen in drukke winkelstra
ten. Inmiddels etaleert elke zichzelfrespec-
terende souvenir- of tabakshop de voor
stellingen breeduit. Alleen al in de binnen
stad signaleerde de politie eind vorig jaar
33 bedrijven die dergelijk materiaal open
lijk aanprijzen.
baar. „Vooral ouders met kinderen ergeren
zich vaak mateloos aan de geëtaleerde af
beeldingen en spullen. Uit het hele land
bereiken zowel burgemeester Patijn als de
politie steeds vaker daarover klachten",
zegt een woordvoerder van de gemeente.
„Volgens de wet is het niet slechts een
overtreding, maar zelfs een misdrijf, waar
maximaal twee maanden gevangenisstraf
op staat. We hebben het te lang ooglui
kend toegelaten, het wordt nu de hoogste
tijd om op te treden".
Op een steenworp afstand van het stad
huis aan de Amstel staan de voorbeelden
in overvloed op straat. Hét visitekaartje
van Amsterdam is er het nationaal monu
ment op de Dam, als fallussymbool in alle
mogelijke varianten. „Wat, mag dat niet
meer?", reageert de verbijsterde winkelier.
„Gaan we soms weer terug naar de zwarte
kousen? Wat een onzin. Bijna al onze klan
ten zijn toeristen en die vinden het juist
len. Daar zijn het vooral de seksshops er
hun erotische handel breeduit etalei—
„Ook daar zal de uitstalling op den d|_
moeten verdwijnen. Maar als ouders c
met hun kinderen gaan rondlopen, d
kunnen ze vooruit weten wat hen te waj
ten staat. We beginnen de controles c
om allereerst in de drukke winkelstral
waar veel argeloze ouders met kinde
langskomen", aldus de gemeentewoo
voerder.
„Belachelijk, hebben ze niks anderstn
doen. Laten ze de criminaliteit aanpakt
Als mensen zich daaraan storen,
draaien ze hun hoofd maar om", vindt 'j[
verkoopster van pornografische kaarten n
de Munttoren. Moeten ze zonodig weer 4
middenstand aanpakken? Het groot n
deel van onze omzet komt uit de verki ar
van die kaarten."
De Vereniging Amsterdam City, die
bedrijfsleven in de binnenstad verteg te
woordigt, is daarentegen verheugd over
aanpak. Woordvoerster G. Eichholtz:
ze gasten aan Amsterdam lopen vanuit 1
Centraal Station via het Damrak de stad
Daar worden ze aj meteen geconfronte
met die spullen. Ik ben toch wel wat
wend, maar zelfs ik krijg daar soms 1 0
kleur van. Het is ons imago naar bui!
toe. Met krijgt het idee dat in Amsterd:
alles kan. Dit is geen reclame voor
stad."
Leidse hoogleraar in de forensische psychiatrie:
LEIDEN MADELEEN WESSEUNG/ANP
Politieverhoren moeten gefilmd
worden. Ongeoorloofde ver
hoormethoden door de politie
zullen dan minder voorkomen.
De verdachte wordt beter be
schermd tegen druk die, vol
gens velen, vaak wordt uitgeoe
fend. Aan de andere kant ver
mindert ook de kans dat 'zware
jongens' later hun verklaringen
intrekken om aan een veroorde
ling te ontsnappen.
Dit concludeert psychiater dr.
A. van Leeuwen, hoogleraar in
de forensische (gerechtelijke)
psychiatrie aan de Universiteit
van Leiden uit recente onder
zoeken. Binnenkort worden die
in vakliteratuur gepubliceerd.
Als hij zijn zin krijgt zou ieder
politieverhoor op video moeten
worden opgenomen. Mits de
verdachte daarvoor toestem
ming geeft.
Tegen de wil van een ver
dachte mag er, volgens Van
Leeuwen, nooit gefilmd wor
den. Het portretrecht verzet
zich daartegen, althans nu nog.
Bovendien bleek kortgeleden in
Zwolle dat rechters videoban
den die zonder medeweten van
verdachten gemaakt werden als
een verboden opsporingsmid
del zien, met alle geyolgen van
dien.
Kritiek op de verhoormetho
den door de politie is er in Ne
derland in vrijwel iedere grote
strafzaak. Verklaringen worden dwingen. Bekentenissen wor-
in de mond gelegd. Verhoren
van ürenlang zonder pauze zijn
geen uitzondering. Mensen
worden wekenlang opgesloten,
met doorlopend fel licht aan om
ze daarna tot bekennen te
den afgedwongen. Het lijkt een
gebed zonder eind. Vrijwel ie
dere advocaat of verdachte
komt wel met een dergelijk ver
haal. Het is schering en inslag.
Op papier echter, de keurige op
ambtseed opgemaakte proces
sen-verbaal, blijkt daarvan
niets. Voor de rechter is het
daarmee een welles-nietes spel
letje, dat meestal in het voor
deel van de politie wordt uitge-
worden tien mensen in India aan
goed drinkwater geholpen
wordt het werk van plattelands
ziekenhuizen verbeterd
VHVtiMtR
krijgt iemand in een ontwikkelings
land zijn gezichtsvermogen terug
Spruitenbosstraat 6, 2012 LK Haarlem
Van Leeuwen wil dat er een
eind komt aan die praktijken.
Via video-opnamen is dat mo
gelijk, zo bleek hem na onder
zoek daarover in delen van de
Verenigde Staten en Canada.
Daar zijn videofilms van politie
verhoren inmiddels ingebur
gerd. Met succes. De ver
hoortechnieken verbeterden.
Verdachten kwamen later veel
minder vaak op hun verklarin
gen terug. Vertragend geharre
war bij rechtbanken over wat
wel en wat niet gezegd werd
was afgelopen. Gedragskundi-
gen (psychiaters en psycholo
gen) konden zich, bij het zien
van de beelden, een goed beeld
vormen over de verdachte tij
dens het verhoor.
Uitgeput mens
Een bijkomend voordeel. Van
Leeuwen nuanceert: „Daarmee
kun je, als psychiater, echter
nog niets zeggen over het waar
heidsgehalte van de verklarin
gen. Maar wel bijvoorbeeld over
de gemoedstoestand van de
verdachte. Een totaal uitgeput
mens, volkomen ontredderd,
legt een andere verklaring af
dan iemand die dat niet is", al
dus Van Leeuwen.
Zelf werd hij kortgeleden bij
het hof in Den Bosch gehoord
in de zaak rond de Bende van
Venlo. Ook dit proces staat bol
van kritiek op de, in dit geval
Limburgse politie die via het af
dwingen van bekentenissen
voor het belangrijkste bewijs
materiaal zou hebben gezorgd.
Juist in deze geruchtmakende
affaire zou video-materiaal van
onschatbare waarde zijn ge
weest, aldus de psychiater.
Helemaal waterdicht is het
opnemen op video van verho
ren door de politie niet, zo er
kent Van Leeuwen. „Er blijft na
tuurlijk een mogelijkheid dat
politiemensen op de gahg of zo,
buiten beeld, een verdachte on
der druk zullen zetten. Wie ech
ter verstandig is, meldt dan tij
dens het verhoor dat wél ge
filmd wordt, wat er elders be
sproken werd. Iets in de trant
van: „Op de gang zei u net dit
en dat, maar hier wil ik daarop
zeggen....". „Vul zelf verder
maar in", aldus de hoogleraar.
DEN HAAG GPD
De Unie en de Dienstenbond
FNV slepen beveiligingsbedrijf
Randon voor de rechter. De
bonden proberen op die manier
verslechteringen in de arbeids
voorwaarden van nieuwe werk
nemers te voorkomen. Randon
heeft eenzijdig de toeslag voor
weekeindewerk verlaagd van 50
tot 35 procent en de uitkering
bij ziekte met 30 procent ver
minderd.
Woordvoerder van de Unie H.
in 't Panhuis vreest dat de werk
nemers de dupe worden van de
concurrentiestrijd in de beveili
gingsbranche. „De markt
krimpt en er komen steeds
meer bedrijven bij. Uit interne
stukken blijkt dat Randon haar
marktaandeel wil verdubbelen
en meer winst moet halen.
Blijkbaar willen ze concurreren
door de loonkosten te verlagen,
maar daar zullen wij een sti
voorsteken."
De ruzie met Randon s[
zich toe op de woorden
overleg'. „Veel beveiliging!
drijven hebben een bedi
CAO die beter is dan de in
mum-CAO voor de beveiligii
branche. Randon heeft g
aparte bedrijfs-CAO, maar h
eigen regelingen die de m
mum-CAO aanvullen.
Die regelingen kunnen all
veranderd worden in ove
met de vakorganisaties. De
recteur van Randon, B. St
zegt dat 'in overleg' niet hetz
de is als 'met toestemming',
heeft ons meegedeeld dat de
beidsvoorwaarden voor niet
werknemers verslechterd
den en gaat ervan uit dat
met die mededeling ook ove
heeft gepleegd met de vakoi
nisaties", aldus In 't Panhuis.
Video-opnamen, dat voor de
rechter hulpmiddel bij het be
wijs moet vormen, zijn, volgens
Van Leeuwen, niet nodig bij het
horen van getuigen of slachtof
fers. „Bij kinderen wel, maar
daar gaat het vooral om de kin
deren zélf, die daardoor zo min u o 1 1
mogelijk aan soms pijnlijke ge- WijSIÏlllller aCtiet III C jrifktlMtUKI
tuigenissen blootgesteld hoeven
worden. Politiedruk echter geldt
vooral verdachten. En daar
snijdt het mes aan twee kanten:
politie die netter werkt en ver
dachten die minder heen en
weer slingeren in hun verklarin
gen."
Wijsmuller Salvage heeft onder
de naam Wijsmuller Greece een
kantoor geopend in Grieken
land. Daarnaast is het IJmui
dense bergingsbedrijf een sa
menwerkingsverband aan
gaan met de Griekse sleepbo
eigenaar Vernicos. Voornaa
ste reden voor deze initiatie;
is de toegenomen samenvi
king tussen Wijsmuller en
Griekse scheepvaartindustrie.]
