Harry Wu: Ze kunnen
me vernietigen,
maar niet verslaan
Holle praat of unieke samenwerking?
CAO bij Philips
is lakmoesproef
voor nieuwe Unie
EVEN ORDE OP
ZAKEN STELLEN
Feiten &Meningen
Verzekeraars openen
jacht op slachtoffers
OWWO Altijd labels
P<&>CKET bij de hand.
resverkoopprijs
3 115,-
excl. BTW)
sionele kwaliteit is
er nu de han
dige, eenvoudig
te gebruiken Dymo
Pocket. Deze portable
labelmaker met z'n
vriendelijke prijs helpt je 't
hectische leven in huis, de
werkruimte of op kantoor te
ordenen. De Dymo Pocket is
verkrijgbaar bij uw kantoor
artikelenleverancier.
DINSDAG 12 MAART 1996
De Philips-CAO is een testcase.
Niet alleen voor andere bedrijfs
takken, die met argusogen de
gebeurtenissen in Eindhoven
volgen nu de onderhandelingen
daar na één overlegronde al zijn
ontploft. Het is ook de lakmoe
sproef voor De Unie, de vak
bond die zichzelf een nieuw en
21ste-eeuws profiel heeft aan
gemeten.
De bond heeft daartoe beslo
ten na de uitkomsten van een
grondig onderzoek. Er is ook ge
kozen voor een ander beeld
merk. De Unie wil veel meer
dan voorheen een eigen gezicht
tonen en niet langer achter de
grote jongens van FNV en CNV
aanlopen. Toon Moeskops,
hoofd communicatie van De
Unie, zwaait met de conclusies
van het rapport: „We moeten af
van het beeld van pappen en
nathouden, maar duidelijkheid
scheppen. Voor onszelf opko
men, dat stellen de leden op
prijs. En dat is ook wat De Unie
als grotere bond aan zijn nieu
we status verplicht is."
„We zijn de laatste vijf, zes
jaar zestig procent groter ge
worden. In 1990 hadden we nog
minder dan vijftigduizend le
den. nu zijn dat er al 78.000. We
zijn van een bond voor het mid
denkader doorgegroeid naar
een brede, universele bond."
Als je zo groot wordt, wordt het
tijd je af te vragen waar je voor
staat, vindt Moeskops.
Het doorlichten van de vak
beweging en het functioneren
van de eigen bond in het bij
zonder, heeft voor een opmer
kelijk doorkijkje gezorgd. Dat
het lidmaatschap niet meer
vanzelfsprekend is zoals vroe
ger, is niet opvallend. Het beeld
dat buitenstaanders hebben van
de vakbeweging, blijft echter
onveranderd en ouderwets.
..Het stamt uit de jaren twintig.
Banieren, strijd, onderdrukking.
De FNV wordt vereenzelvigd
met radicaal en schreeuwerig,
maar ook met macht. Het CNV
staat voor mild, zorgzaam, wei
nig actief. En wij komen eruit
als intelligent, betrouwbaar,
maar elitair. Men ziet de FNV
nog steeds als een bouwvakker,
het CNV als dominee en De
Unie als onderwijzer."
„De bond is een defensief
verschijnsel geworden, zorgt
voor veiligheid, biedt een tegen
wicht aan de macht van de
werkgevers. Maar er heerst ook
een gevoel van schaamte, dat
de bond er is voor de sociaal
zwakkeren. Met andere woor
den, men is niet meer zo trots
op zijn vakbond."
Verder blijkt dat de keuze
voor een vakbond op vijf ver
schillende typeringen rust. Bij
de FNV-bonden zitten de veilig
heidszoekers (onzeker, bescher
ming vragend) en de critici (lid
ten eigen voordele). Het CNV
herbergt de socialen (betrouw
baar, onmachtig). En De Unie
zwalkt tussen de critici, oppor
tunisten (zelfbewust, solidair)
en evenwichtzoekers (zelfverze
kerd, lidmaatschap logisch) in.
„Van tevoren goed nadenken,
veel waarde hechten aan het
voeren van overleg, maar het
conflict niet uit de weg gaan", is
het profiel dat De Unie zich
aanmeet. Daarom is het CAO-
overleg bij Philips zo cruciaal.
Nu er tweespalt tussen de bon
den is ontstaan omdat de Ver
eniging voor Hoger Philips Per
soneel wel met Philips praten,
zit De Unie in een lastig parket.
Want het gaat er wel om de
eenheid tussen de andere drie
goed te bewaren.
„Iedereen kijkt nu naar ons.
We zullen duidelijk zijn. Als we
met Philips aan tafel gaan zit
ten, zal de FNV ons verketteren.
Maar aan de andere kant: Moe
ten wij gaan actievoeren en sta
ken voor iets dat we helemaal
niet hebben voorgesteld? De
Philips-CAO is heel belangrijk
voor ons. De nieuwe Unie zal
aan het resultaat worden ge
toetst."
Ondertussen zit er wat bewe
ging in het overleg. Mr. A. de
Haas, de eerste CAO-onderhan-
delaar van Philips, is bereid om
vandaag een brief van de FNV,
CNV en de Unie in ontvangst te
nemen. Philips blijft volgens De
Haas echter vasthouden aan
zijn standpunt, de 36-urige
werkweek moet van tafel.
EINDHOVEN COCK RIJNEVEEN
WIM STEVENHAGEN
1(
Morgen begint anti-terreurtop in Sharm el-Sheikh
Is de voor morgen haastig bijeengeroe
pen anti-terreurtop in Sharm el-Sheikh
'een buitengewoon indrukwekkende ge
beurtenis', zoals de Israëlische premier
beweert, of gaat het om een ordinaire
verkiezingsstunt van Peres? Dat laatste
vindt de Israëlische oppositie. Vertegen
woordigers van Likud spraken het afge
lopen weekeinde met verachting over
'de show van Peres'.
„Sharm el-Sheikh wordt een bijeen
komst met veel holle praat", voorspelt
Yigal Karmon, destijds terreurbestrij-
dingsadviseur van Likud-premier Sha
mir. In een radio-interview zei hij zon
dag dat alleen bilaterale overeenkom
sten kunnen zorgen voor de uitwisseling
van gegevens die van belang zijn voor de
strijd tegen terrorisme.
Karmon gelooft best dat de deelnemers
in Sharm el-Sheikh zich in algemene ter
men tegen terreur zullen verldaren.
„Maar is er echt een gemeenschappelij
ke vijand? Bijna iedereen is het erover
eens dat Iran een gemeenschappelijk
vijand is. Maar Syrië is uitgenodigd, een
land dat niet alleen terreur steunt tegen
ons, maar ook tegen Turkije. Voor Syrië
is Iran geen vijand, maar een strategi
sche bondgenoot." Syrië doet trouwens
niet mee aan het overleg, net als Liba
non.
Karmon geeft een ander voorbeeld: „De
meeste landen zien militant islamitisch
fundamentalisme als een gemeenschap
pelijke vijand. Maar in Jordanië en in ze
kere mate in Egypte, maken militante is
lamitische bewegingen deel uit van de
politiek. De Moslim Broederschap, de
moederorganisatie van de Harnas, zit in
Jordanië in het parlement. Is koning
Hussein van plan in samenwerking met
ons zijn eigen volksvertegenwoordigers
te bestrijden?
En dan de PLO. Die organisatie is op 22
december met de Harnas overeengeko
men dat Hamas-militanten kunnen
doorgaan met hun slachtpartijen, behal
ve in gebieden die door de Palestijnen
worden bestuurd. Zelfs in de afgelopen
twee weken heeft het hoofd van hun vei
ligheidsdienst in de Gazastrook, Mo
hammed Dachlan, onderhandelingen
gevoerd met de man achter de bomaan
slagen, Mohammed Deif, in plaats van
hem te arresteren. Dus waar willen ze in
Sharm el-Sheikh over praten? Het wordt
alleen maar geleuter", aldus Karmon.
Uri Savir, Israëls belangrijkste onderhan
delaar en directeur-generaal van het mi
nisterie van buitenlandse zaken in Jeru
zalem, neemt de verwijten van de oppo
sitie niet serieus. „Er zijn mensen die
vrede op zichzelf als een publiciteits
stunt beschouwen", zegt hij. „President
Clinton bemoeit zich echt niet met de
Israëlische binnenlandse politiek of met
public relations. Als vriend van Israël
vindt hij het belangrijk solidariteit te to
nen en de Israelie's te laten zien dat er
internationaal en regionaal steun be
staat voor het vredesverdrag.
Savir is het met Karmon eens dat de
praktische strijd tegen de terreur het
meest is gediend met bilaterale akkoor
den. „Maar het optreden tegen terroris
me wordt veel gemakkelijker als er poli
tieke overeenkomsten en politieke eens
gezindheid bestaan. We streven naar
een situatie waarin terreur, geweld en
extremisme steeds meer in een hoek
worden gedreven. Een indrukwekkende
conferentie van zoveel landen drukt ex
tremistische krachten in de schaduw
van wat in het Midden-Oosten een veel
grotere beweging is, namelijk die van sa
menwerking in de richting van vrede. De
praktische samenwerking is nog niet
goed van de grond gekomen, maar we
moeten ergens beginnen. En dit wordt
een zeer belangrijk begin."
Savir vindt professor Shlomo Avineiry
aan zijn zijde. Avineiry doceert politieke
wetenschappen aan de Hebreeuwse
Universiteit en was in het verleden di
recteur-generaal op buitenlandse zaken.
Hij gelooft dat de topconferentie van
morgen uiteindelijk zal leiden tot een
gemeenschappelijk front tegen terroris
me. Een front, zegt hij, dat even belang
rijk wordt als de Westers-Arabische coa
litie tegen Saddam Hussein in de Golf
oorlog.
Avineiry: „Voor het eerst beseffen de we
reldleiders dat terreurbestrijding van
groot belang is voor de internationale
politiek en voor internationale stabilitei
Mensen als Clinton, Jeltsin en de leider!
van westerse en Arabische landen me
nen dat het in hun gemeenschappelijke
belang is een front te vormen tegen isla
mitisch terrorisme.
Het staat vast dat de vorming van een
wereldwijd netwerk voor gezamenlijke
actie een verschil maakt. Kijk maar naai
de bestaande samenwerking bij de be
strijding van de drugshandel of de pira
terij. Het maakt een verschil.
„Het is ook belangrijk dat Israël nu vooi
het eerst deel uitmaakt van een plan
voor internationale en regionale samen -
werking. Dat verandert de kaart van hei
Midden-Oosten", zegt Avineiry. „Voor
het eerst is het niet meer alleen een
kwestie van joden tegen Arabieren of Is
raeli's tegen Palestijnen. Er is nu een ge
meenschappelijk front. Israël plus vele
Arabische leiders aan de ene kant, geïn
teresseerd in samenwerking, en aan de
andere kant de vijanden van vrede en dl
bedrijvers van terreur, zoals Iran, Libië,
Syrië en de extremistische organisaties.'
De Iraanse president Rafsandjani vindt
de top 'een Amerikaans opzetje waarvai
niets is te verwachten.' Hij ontkent elke
band met de islamitische verzetsbewe
ging Harnas.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Chinese dissident raakte menselijkheid in kampen kwijt
Zijn vierde reis naar China leek hem in juni 1995 noodlottig te worden. Bij de grens met Kazach-
stan werd de 58-jarige Harry Wu door de Chinese politie opgepakt en afgevoerd. Velen gaven
geen cent meer voor zijn leven, maar na 66 dagen zwichtte Peking voor de zeer forse druk en
dreigementen van de Amerikaanse regering en zette Wu het land uit. Vanmiddag heeft hij een le
zing gegeven in Leiden en morgen ontvangt Wu in Vlaardingen de Geuzenpenning.
Het gaat om een miljardenmarkt
Wie vandaag de dag arbeidson
geschikt raakt door een ongeval,
hoeft niet langer te rekenen op
een riante WAO-uitkering. Nu
de overheid niets meer aan so
ciale zekerheid heeft te bieden,
claimen slachtoffers en schade
regelaars steeds meer schade bij
de particuliere verzekeraars:
„Vroeger vierden we een week
feest als we een miljoen bin
nenhaalden. Nu behoort dat tot
de reële mogelijkheden."
Slachtofferleed levert veel geld
op. Het is een snel groeiende
miljardenmarkt met steeds
meerdeelnemers. Letselschade:
bureaus met allerhande 'des
kundigen' schieten als padde
stoelen uit de grond. Kranten
staan vol met 'no cure, no pay'-
advertenties. Amerikaanse tv-
series waarin zwervers zich voor
auto's storten en advocaten hun
kaartje in de hand van bloeden
de slachtoffers drukken, staan
steeds minder ver af van de Ne
derlandse werkelijkheid.
Ook hier worden ambulances
achtervolgd om achter de iden
titeit van de getroffene te ko
men. Detectives, al dan niet uit
gerust met een videocamera,
ontmaskeren in opdracht van
dé verzekeraars steeds meer si
mulanten. Artsen, assurantie
tussenpersonen eri advocaten
krijgen tipgeld van bemidde
lingsbureaus als ze de namen
van mogelijke klanten doorspe
len. Zo kunnen onafhankelijke
en 'deskundige' schaderegelaars
al een dag na het ongeval bij het
slachtoffer op de stoep staan.
Samen staan ze sterker tegen de
vermaledijde verzekeringsmaat
schappij van de tegenpartij,
luidt de reden voor het brutale
bezoek.
Verzekeraars, gespecialiseerde
letselschade-advocaten en de
bonafide letselschade-organisa
ties maken zich zorgen over de
ze ontwikkelingen, maar ze we
ten nog niet goed hoe ze het de
kop in moeten drukken. De Ver
eniging van Letselschade-advo
caten denkt aan een gesprek
met de NVA, de overkoepelende
organisatie van assurantietus
senpersonen. De NVA heeft de
ze week haar leden opgeroepen
geen tipgeld aan te nemen en
op te passen met het verwijzen
van de slachtoffers.
Winstbejag gaat bij deze nieuwe
bemiddelingsbureausduidelijk
boven het belang van de slacht
offers. Terwijl de belangen, ze
ker met een terugtredende
overheid, steeds groter worden,
benadrukt J. Vlaardingerbroek,
hoofd van de afdeling letsel
schade van de Rechtskundige
Dienst van de FNV. Jaarlijks
neemt de dienst dertienhon
derd nieuwe letselschadezaken
van vakbondsleden in behande
ling. Veel verkeerszaken, maar
leverden hem het stigma op
'rechts' te zijn.
Hij verdween een half jaar in de
gevangenis. „Ik maakte me wei
nig zorgen", aldus Wu. „Lang
zou het niet duren, en ik was
van plan een baantje te gaan
zoeken zodra ik vrij was", zei hij
in een eerder interview. Bij een
nieuwe zuiveringsronde in 1960
wist men hem opnieuw te vin
den.
Ditmaal duurde zijn detentie
langer: Een half jaar ging voor
bij, en nog een, en nog een. Uit
eindelijk kwam hij in 1979 vrij,
43 jaar oud. „Ik was gebroken,
letterlijk en figuurlijk. Niet al
leen is zo ongeveer elk van mijn
ledematen minstens een keer
gebroken geweest, ook geeste
lijk was ik nagenoeg geknakt."
In 1985 kreeg hij toestemming
om naar de Verenigde Staten te
emigreren. De marteling leek
voorbij. Wu kreeg een baan aan
een universiteit in California.
„Ik wilde een normaal leven,
maar dat lukte niet", zegt Wu.
De herinneringen aan de straf
kampen lieten hem niet los. „Ik
ben een slecht mens geweest,
een beest. Het enige wat telde
was overleven, en ik deed alles
om te overleven. Mijn mense
lijkheid is me in de kampen af
genomen."
Schuldgevoelens over zijn ach
tergebleven lotgenoten dreven
Harry Wu terug naar China, om
bewijzen over de strafkampen
te verzamelen en de praktijken
van de Chinese overheid aan
het daglicht te brengen. In 1991
wist hij het land tot tweemaal
toe binnen te komen. In de ver
boden gebieden waar de straf
kampen liggen, vermomde hij
zich als Chinees-Amerikaanse
zakenman die producten wilde
kopen die door gevangenen wa
ren gemaakt. In een van zijn
films zijn gedetineerden te zien
tot hun knieën staan in wat vol
gens Wu giftige stoffen zijn.
Ruim drie jaar later deed hij het
land weer aan, samen met een
filmploeg van de BBC. Wu deed
zich voor als een rijke Ameri
kaan, die op bestelling organen
van gedetineerden geleverd wil
de hebben. „Dat kan", regi
streerde de camera het ant
woord uit de mond van functio
narissen.
In 1995, toen hij gevangen zat,
werd hem 'een bekentenis' af
gedwongen. Het filmmateriaal
was vervalst, alles was gelogen,
zo zou Wu hebben toegegeven.
Enkele dagen later, terug in de
VS, zette hij zijn kruistocht on
verdroten voort, tot op de dag
van vandaag.
LEIDEN-VLAARDINGEN RON MEERHOF
ANP
ook steeds meer claims die
voortkomen uit
len en beroepsziekten.
„Bij bedrijfsongevallen
in het verleden zo dat de
sen tevreden waren met
WAO-uitkering. Waarom
den ze de baas nog gaan
spreken, die man had toch o< jasje
goede kanten? Nu merken
mensen de schade eerder
steviger in de
dus trekken ze aan
ger was schade per definitie
voor jezelf. Nu wordt er
dellijk gekeken naar wie er a^ank
sprakelijk kan worden
wie er dus moet gaan betiarti
len."
„De bedragen die aan slachtJenk
fers worden uitgekeerd, stijgt
aanzienlijk. Schades van een
miljoen behoren tot de moge
lijkheden. Tien jaar geleden
dat onmogelijk. Ook claims
drie, vier of vijf ton komen v<
regelmatiger voor." Vlaardin
gerbroek legt uit dat de diens
in het algemeen niet werkt v< en
zelfstandige ondernemers en
mensen met torenhoge inko
mens. De schade betreft hier
het verlies aan inkomen en
rière voor de gewone man en
vrouw.
Directeur E. van der Molen
de Rechtskundige Dienst van
FIW schat dat de uitgekeerde
bedragen de afgelopen tien ja
min of meer zijn verdubbeld.
Voor verzekeraars is het inmij
dels uiterst lucratief om mensy]
weer aan het werk te krijgen, i
wordt dan ook steeds meer
en energie in reïntegratie geÈW
ken. ge 1
De wijzigingen in de sociale i 'e
kerheid bezorgen ook extra rat
werk bij het afwikkelen van di 'er
schade. Zaken worden com- m
plexer en het duurt langer vo< 'e(
een dossier kan worden geslo r8
ten. Een dertiger wist dat hij ooc
zijn zestigste ook nog wel in ge
dienst was en vaak bij dezelfd 'a
werkgever. Als hij definitief w: >c<
uitgeschakeld door een ongeil
was het berekenen van de loo
schade dan ook vrij eenvoudij
Een baan voor het leven besta
nu bijna niet meer. Oudere
werknemers, vooral die met n
'vlekje', zijn niet langer gewen c)
duur en hoogte van de uitkerii re
gen zijn evenmin zeker. Van d ,e
Molen: „Verzekeraars probere ,p
op deze manier ook de schadf V€
last te beperken. Ze beweren i ,a
dat het leven voor iedereen on er
zekerder is geworden. Tien jaa
geleden was dat wel anders. U
standaardberekeningen voor U
schadeclaim bleek vaak dat je
met een WAO-uitkering beter -
was dan wanneer je aan het
werk was gebleven."
Harry Wu: „Ik ben een beest geweest, een slecht mens. Ik deed alles om
De kersverse Chinese ambas
sadrice Zhu Manli komt niet
naar de plechtigheid. Wel heeft
haar voorganger, Wu Jiang-
ming, aan het stichtingsbestuur
een brief geschreven, waarin
wordt uiteengezet dat de gelau
werde Wu een geharde crimi
neel is. Wu is niet rouwig om
het ontbreken van Wu Jiang-
ming. Hij kent deze nog uit de
tijd dat hij woordvoerder was
van het ministerie van buiten
landse zaken. „Het is een leuge
naar, een hele goede."
Wu verhaalt van de tijd dat hij
als politieke gevangene in een
werkkamp even ten zuiden van
Peking druiven moest verbou
wen. In die tijd, 1965, werd
daarvan nog drank voor bin
nenlands gebruik gemaakt maar
later ging de overheid een joint
venture aan met het Franse
cognac-huis Rémy Martin. „In
de periode 1980-1986 kwamen
alle geleverde druiven recht
streeks uit de werkkampen,
waar gevangenen als slaven
werden gebruikt", aldus Wu.
„De Fransen hebben dit later
toegegeven, maar meneer Wu
Jiang-ming heeft het altijd glas
hard ontkend. Hij is een leuge
naar, net als alle andere com
munisten."
Bij zijn bezoeken aan China
verzamelde Wu bewijsmateriaal
voor zijn stelling dat zeker acht
miljoen mensen in China als
slaven worden gebruikt in de
zogenaamde laogai, de Chinese
variant op de Goelag-archipel in
de Sovjetunie en de concentra
tiekampen van de nazi's. De ge
vangenen moeten onder erbar
melijke omstandigheden goe
deren produceren, variërend
van rubberschoenen tot gereed
schappen. Deze slavenarbeid is
een belangrijke economische
steunpilaar voor het Chinese re
gime, stelt Wu. Hij heeft het tot
zijn levenstaak gemaakt om de
buitenwereld van deze praktijk
op de hoogte te stellen.
Toen Wu in 1995 werd opge
pakt, was hij inmiddels Ameri
kaans staatsburger, en een hele
bekende. Daaraan heeft hij
waarschijnlijk te danken dat hij
niet anoniem verdween zoals
zovele anderen. Maar de Chine
zen maakten hem duidelijk: dit
was de laatste keer. Indien hij
nogmaals wordt gesnapt, ver
te
dwijnt hij voor minimaal vijftien
jaar achter de tralies, zo niet er
ger.
„Maar ze kunnen me niet te
genhouden", zegt Wu. „Ik heb
het recht naar mijn vaderland te
gaan. Bang kunnen ze me niet
maken. Als je eenmaal de grens
tussen leven en dood bent ge
passeerd, zoals ik, dan heb je
niets meer te verliezen. Ze kun
nen me vernietigen, niet ver
slaan."
In twee boeken heeft Wu uitge
breid verslag gedaan over de
manieren waarop de Chinese
autoriteiten hebben geprobeerd
hem te vernietigen. In septem
ber verschijnt bij uitgever Ran
dom House een nieuw boek van
zijn hand waarin hij vertelt over
de periode van 1991 tot nu.
Harry Wu werd in 1956 voor het
eerst opgepakt, kort nadat hij
zijn studie geologie had afge
rond. Gedurende Mao's cam
pagne 'laat honderd bloemen
bloeien' was Wu zo naïef ge
weest om in te gaan op de uit
nodiging om openlijk kritiek te
leveren op het communistische
bewind. Zijn aanmerkingen op
de Russische inval in Hongarije
overleven."
FOTO ANP PAUL STOLK
