Justitie wil af van piramidespel van tilUffi&iftlfi Chirurg opereert met het colbertje aan Binnenland abinet zet bekritiseerd nderwijsplan toch door •rugpanden kunnen raks sneller dicht SPAANSE NONCHALANCE VOLGENS VAN TIL ITerma Kok hekelt Bolkestein over kritiek 'Zeg maar Joep' van bedrijvendokter tot duikbootkapitein ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten "1 [inder banen in confectie 0}1 j«.o De werkgelegenheid in de Nederlandse confectie-indu- iebÏÏjft dalen, zo blijkt uit cijfers van de Industriebond FNV. rig jaar daalde het aantal arbeidsplaatsen met vijf procent tot 00 werknemers. Het gaat daarbij vooral om vrouwen, de lJ lesten van Turkse afkomst. De afkalving van de werkgelegen- id heeft volgens de vakbond alles te maken met het verplaat- ivan de produktie naar lage-lonenlanden. Verder heeft de be- jfstak te lijden onder illegale activiteiten, werkgevers die zich aan CAO-afspraken houden en een pakket arbeidsvoor- irden, dat mager afsteekt bij andere CAO's. ie idustriebond: Volledig ziekengeld sterdam De Industriebond FNV eist in de komende CAO-on- rhandelingen volledige doorbetaling bij ziekte. Ook wil de e nd dat werknemers zeggenschap krijgen in de keuze van de [zekeringspolis waarmee de werkgever eventueel het de door taling van het loon bij ziekte wil afdekken, en in de keuze van 1 ARBO-dienst. ARBO-diensten verzorgen op commerciële ba lde controle van personeel dat zich ziek meldt. egelmatig opnamestop in Zwolle dl olle» De Zwolse ziekenhuizen Sophia en Weezenlanden heb- er nde afgelopen twee maanden de opname van patiënten ne- ai ntien dagen moeten stoppen wegens gebrek aan capaciteit. Isi t trof vooral hen die na een operatie op de afdeling intensive- ■!l v moeten verblijven. Operaties zijn daarom uitgesteld. De lei ide ziekenhuizen hebben nu samen twintig bedden op de af- et ling intensive-care. Het ministerie van volksgezondheid heeft hl stemming gegeven om dat aantal volgend jaar met zes uit te eiden. Ook na die uitbreiding kan het volgens directeur pa- ntenzorg Makelvan de Weezenlanden nog voorkomen dat er ifi ivoldoende ruimte op deze afdeling is. Dl Ij [ederlanders gewond in Tirol Bij een verkeersongeluk in Oostenrijk zijn donderdag- u zes Nederlanders gewond geraakt, van wie drie ernstig. slachtoffers zijn een jongen en vijf begeleiders van het tehuis or moeilijk opvoedbare kinderen De Dreef in Wapenveld. De iaargewonden zijn de jongen en twee begeleiders. De laatste ee verkeren in levensgevaar. Ze hebben zwaar hoofdletsel en 1 n ingedrukte borstkas. Het ongeluk gebeurde bij St. Johann in w rol toen een vrachtwagen een van de twee busjes van de Ne- rlanders door nog onbekende oorzaak aanreed. De slachtof- maakten deel uit van een groep van acht kinderen en tien ileiders. Ze waren in Oostenrijk op werkkamp en verbleven een camping. gele leer Officier spreekt op proefproces van volksverlakkerij danks zware kritiek van Raad State zet het kabinet zijn nnen voor de verbetering het onderwijs aan universi- en en hogescholen door. e irnaamste onderdeel hiervan instelling van een studeer- rheidsfonds van 500 miljoen iden. ministerraad besloot gis- n het wetsvoorstel Kwaliteit Studeerbaarheid naar de eede Kamer te sturen. In het i port hebben de minister van lerwijs, de universiteiten, [escholen en studentenvak- iden LSVb en ISO afspraken ïaakt over de verbetering het onderwijs. olgens de Raad van State leidt het fonds tot 'vestzak- broekz^keffecten'. Universitei ten en hogescholen kunnen uit het fonds een bijdrage krijgen voor projecten^ om het onder wijs te verbeteren. Zo'n bijdrage is echter-'slechts in schijn' een extra investering, meent de Raad. Immers, het ministerie bezuinigt fors op het hoger on derwijs. Volgens de Raad is sprake van deels een louter op tische operatie, en dat alles te gen hoge administratieve las ten. De 500 miljoen is beter te gebruiken om de collegegelden minder te verhogen, stelt de Raad van State. Volgens minis ter Ritzen gaat het wel degelijk om extra geld boven de gewone bekostiging van de instellingen. IHAAG GPD ïgpanden die overlast ver zaken kunnen straks sneller loten worden. Het kabinet de Gemeentewet wijzigen, ardoor burgemeesters de be- igdheid krijgen drugpanden sluiten als ze hard kunnen ken dat die herhaaldelijk >r verstoring van de openba- )rde hebben gezorgd. Tot nu blijkt het juridisch onmoge- woningen te sluiten van aruit drughandel plaats dt. •remier Kok verklaarde giste- tevreden te zijn, ook al bete- t het voorstel een inbreuk in persoonlijke levenssfeer, ensen begrijpen niet dat er opgetreden wordt tegen de irlast van zo'n pand. We heb- dus een zeker gevoel van entie, dat er iets moet ge beuren". In de drugnota werd op grond van gegevens uit onder meer Amsterdam, Rotterdam, Venlo en Terneuzen al geconcludeerd dat het om een probleem van aanzienlijke omvang gaat. Het gaat daarbij om drughandel in coffeeshops, op straat en in wo ningen. Omwonenden van drugpanden hebben te kampen met geluidsoverlast, agressief gedrag, criminaliteit en vervui- ling. Het plan van het kabinet staat los van het initiatief-wetsvoor stel van de Rotterdamse Kamer leden Van Heemst (PvdA) en Korthals (WD). Dat voorstel is ingrijpender, bijvoorbeeld met onteigeningen. Dat vergt een aanpassing van de Huisves- tingswet en wellicht zelfs van de Grondwet, aldus Kok. Het Utrechtse Openbaar Ministerie wil het zogeheten pi ramidespel uitbannen. In een proefproces eiste officier van justitie Terpstra gisteren een boete van vijftigduizend gulden tegen organisator de stichting Coin Liberté. „Niet toelaatbaar en volksverlakkerij", oordeelde Terpstra. De officier vindt het de taak van de overheid mensen te be schermen die denken met het piramidespel slapend rijk te kunnen worden. Terpstra is gebrand op een principe uitspraak. ,,De inzet van deze procedure is dat we ook die anderen kunnen aanpakken." UTRECHT GPD Na de woorden van de officier trok een golf van verontwaardi ging door de overvolle rechts zaal. De publieke tribune puilde uit van de sympathisanten van het piramidespel. Met spanning werd uitgezien naar dit proef proces, dat voor de deelnemers uiteraard consequenties heeft als het wordt verboden. Kern van de rechtszaak was de vraag of het piramidespel een gokspel is en dus onder de Wet op de kansspelen valt of dat het een 'sociaal gezelschaps spel' is zoals de stichting be toogde. Zowel het ministerie van jus titie als de Consumentenbond hadden op zo'n onderzoek aan gedrongen. Officier Terpstra was helder: „Het piramidespel is een kansspel, omdat de deel nemers meedingen naar een prijs en geen invloed kunnen uitoefenen op het spel." Bij het spel moeten de deelnemers 600 gulden investeren. Ze kunnen pas winst (maximaal 4800 gul den) maken als ze andere inves teerdersvinden. Ontnuchterend was de uit eenzetting van de getuige-des- kundige Van de Genugten. Deze Tilburgse hoogleraar 'waar schijnlijkheidsberekening' stel de dat slechts 6 procent van de deelnemers de top van een pi ramide haalt en dat dus 94 pro cent met lege handen achter blijft. De meerderheid verliest en heeft geen invloed op de kansbepaling. En dat is anders dan de suggestie van de organi satie dat iedereen kan 'toppen'. Coin Liberté telt inmiddels 80.000 deelnemers. In totaal hebben al zo'n 8.000 mensen 'getopt'. Een andere getuige- deskundige, de hoogleraar be stuurskunde Lehning van de Erasmusuniversiteit, is zelf uit nieuwsgierigheid mee gaan spe len en vulde in korte tijd twee piramides. Hij sprak van een 'particulier giftensysteem' en schaart het piramidespel niet onder de kansspelen omdat de deelnenjers wel degelijk invloed kunnen uitoefenen. Wie er veel energie in steekt heeft meer kans op succes. Volgens Leh ning is er in dit geval 'geen sprake van misleiding, ronselen van mensen, crimineel circuit of illegaliteit'. Terpstra gaf toe dat Coin Li berté op zich een keurige club is en niet valt te vergelijken met andere organisatoren. De spel regels zijn bij Coin Liberté voor iedereen controleerbaar. Dat is wel anders bij louche organisa toren van andere piramidespe len, die achter gesloten deuren deelnemers tot geldleningen van 5.000 gulden aanzetten en de intimidatie niet schuwen. BRUGGE PAUL.KOOPMAN CORRESPONDENT Chirurg Luc Vanderheyden zit wat onderuitgezakt in een bu reaustoel met in zijn linkerhand een soort van televisie-afstands bediening. Terwijl hij op de knopjes zapt, poert ruim twee honderd kilometer verderop een mini-cameraatje met ver lichting in de onderbuik van een 55-jarige Nederlander. Op een monitor in het auditorium van het St Lucasziekenhuis te Brugge zien we een geel weef selzakje dichterbij komen. „Het is een hernia defecta!", roept Vanderheyden tegen zijn Ne derlandse collega Go, die in de operatiekamer hetzelfde gade slaat. „Ik ga nu weer terug naar positie één", zegt Vanderhey den. Een chirurg die via een op af stand bedienbare robot in een ander land een patiënt opereert: Het Brugse St. Lucasziekenhuis en het Nieuwegeinse St. Antoni- usziekenhuis beleefden gisteren deze wereldprimeur. Vier tele foonlijnen, twee computers, een robot en twee ervaren chirurgen waren er voor nodig om dit futuristische kunststukje op te voeren. Vaderheyden kon er ge woon zijn colbertje bij aanhou den. Directeur Yulun Weng van Computermotion, de fabrikant van de robot, heeft er al een nieuwe term voor bedacht: Te- lemedicine. De computer van Yulun Weng moest de Atlantische Oceaan oversteken om voor het eerst als 'telemedicijn' toege past te kunnen worden. Het op afstand bedienen van de robot arm is in de VS nog niet toege staan vanwege medisch-ethi- sche bezwaren. Wel zijn al zo'n driehonderd robots in Ameri kaanse operatiekamers actief. De chirurg bedient daarbij de robotarm met een voetpedaal. De robot bestuurt op zijn beurt een miniatuur-cameraatje dat via een slangetje en een sneetje in de buikwand in de buikholte van een patient is ingebracht. Via een monitor kan de arts precies gadeslaan wat voor on geregeldheden zich in het bin nenste van de patiënt bevinden. „Het voordeel van de robotarm is dat de arts zijn handen vrij heeft om intussen andere din gen te doen, bijvoorbeeld een chirurgisch apparaatje te bedie nen", zegt Yulun Weng. „Ook is een robot veel stabieler en nauwkeurig in zijn besturing dan een mensenhand. Als de chirurg op de knop 'naar links' drukt, zwenkt het beeld ook naar links. De besturing is heel direct. Ideaal bij inwendig on derzoek dus". De Nederlands-Belgische nlitie pakt "ote bende rouwenhandelaars «DMD VJJJJ10 een grootscheepse politie- be zijn donderdag dertien dachten, onder wie vier •uwen, aangehouden die rden verdacht van vrouwen- ndel in Groningen. De mees- verdachten komen uit het (ormalige Joegoslavië. Er zijn tallen gedaan in veertien pan- jn in Groningen, Peize, nordwolde en Twijzel. Bij de |ie waren 145 politiemensen Tokken. Ook zijn dertig pros- fiées uit Joegoslavië, Oekraïne iGhana, die illegaal in Neder- |d verblijven, aangehouden. De actie begon 's morgens de aanhouding van een Urwapengevaarlijke hoofd- rdachte, een 29jarige ex-Joe- Ook een bekende Gro- bordeelhouder behoort de hoofdverdachten Het derzoek werd eind 1994 ge nadat vanuit de prostitu- signalen kwamen dat sprake was van grootschalige Ons model Xerton is een hele beroemdheid. De verstelbare r rugleuning is dan ook uniek! Spanje's meubelfabrikant Herma verraste de wereld met dit nonchalante, donszachte zit- concept dat velerlei uitvoeringen kent. Van Til levert de Xerton als chaise longue, als twee- of driezits bank of in knusse hoekformatie. >on 072-5112760 De operatie is gelukt, gebaart chirurg Go van het St. Antoniusziekenhuis in Nieuwegein. Voor het eerst heeft een robot in Nederland een buikope ratie uitgevoerd. foto anp arthur bastiaanse operatie is een nieuwe toepas sing van deze techniek. Een rechtstreekse video/geluid-ver binding tussen het auditorium van het Brugse ziekenhuis en het St. Antonius, gecombineerd met de robotbesturing op af stand, stelt de twee chriurgen in staat samen de patiënt te on derzoeken en te overleggen over de diagnose zonder dat beiden in dezelfde ruimte aanwezig zijn. Bij de kijkoperatie op de pa tiënt in Nieuwegein loopt die samenwerking in elk geval ge smeerd. Terwijl Go met zijn handbediende instrument op een ader afkoerst en Vander heyden de robot-camera be dient, waarschuwt de laatste: „Ik zou daar maar van afblijven. Dat is de Bermuda-driehoek". Het gezelschap wetenschap pers, fabrikanten en artsen dat in Brugge de 'robodoc'-operatie gadeslaat, droomt al over nieu we toepassingen. Cisko Robles, importeur van de robot in Ne derland zegt: „Straks kan een kijkoperatie vanuit de college zaal van een universiteit wor den uitgevoerd. Of een ervaren chrirurg kan op deze manier via de telefoonlijn een collega in een kleiner ziekenhuis assiste ren". Vanderheyden zegt na afloop van de geslaagde operatie: „Het wordt straks mogelijk een zwaar besmettelijke patiënt op afstand te opereren". Ziekenhuisdirec teur Jans weet een nóg specta culairder toepassing: „Op lan gere termijn kun je denken aan een operatie in een ruimtesta tion terwijl de chirurg zich op aarde bevindt". In Nederland is nog maar één zogeheten Aesop-robot actief: het exemplaar dat gistermiddag een kijkje in de binnenbuik van een Utrechtse patiënt nam. Of chrirugen zich door de opmars van robots net als automon teurs in hun professie bedreigd moeten gaan voelen, valt overi gens te betwijfelen. „De chirurg is nooit overbodig te maken. Wel kan hij straks misschien met behulp van twee robots, waarvan er één door een collega De Belgische chirurg Vanderheyden kijkt, met in zijn rechterhand de af standsbediening, op een televisiescherm wat de operatierobot in Nieu wegein doet. op afstand wordt bediend, inge wikkelde operaties uitvoeren", zegt Vanderheyden. Uitvinder-directeur Yulun Weng is eveneens voorzichtig. „Welke kant de techniek van te- lemedicine opgaat is niet te foto gpd roland de bruin voorspellen. De helikopter werd ooit gezien als de opvolger van de auto, en we rijden nog steeds allemaal op vier wielen. Maar ik vind het wel opwindend. Deze operatie heeft bewezen dat het concept werkt". DEN HAAG GPD Premier Kok vindt de kritiek vaq VVD-leider Bolkestein dat zijn kabinet de problemen uit de weg gaat 'volstrekt ongefun deerd'. Volgens de premier heeft Bolkestein met zijn op roep tot hardere ingrepen in de sociale zekerheid weinig oog voor de realiteit. „De afspraken in het regeerakkoord lijken mij, gezien de reacties die ze oproe pen, het maximum. Tenzij je op je neus wilt gaan." Kok reageerde na afloop van de ministerraad op een artikel van de WD-voorman gisteren in de Volkskrant. Kok: „De kri tiek is die van een schrijftafel- geleerde. Bolkestein zit er niet middenin, zoals ik. Ik weet dat aanpassingen in de sociale ze kerheid veel geduld vergen, om wille van voldoende draagvlak. De 'grote stappen snel thuis'- methode van Bolkestein werkt alleen achter de schrijftafel. Niet in de werkelijkheid." Bolkestein meent dat het ka binet te 'voorzichtig is in het doorvoeren van aanpassingen. Dat risicomijdende gedrag zou de economische groei belem meren en werklozen de kans op een baan ontnemen. Ook ont waart de WD'er een zekere 'metaalmoeheid' bij coalitie partner PvdA. De sociaal-demo eraten zouden na de ophef over het afschaffen van de Ziektewet terugdeinzen voor verdere be zuinigingen. Volgens de premier zijn de voorstellen van Bolkestein niet nieuw. „Lagere uitkeringen en verlaging van het minimum loon, het geeft nog eens aan waar de WD op termijn naar streeft." Kok beklemtoonde dat er 'tenminste nog wat te kiezen valt tussen PvdA en WD'. Laatste lichting dienstplichtigen krijgt toeslag DEN HAAG ANP De laatste dienstplichtigen krij gen 650 gulden bruto per maand extra om de pijn wat te verzachten. Deze aanvulling op de wedde geldt ook voor jonge mannen die vervangende dienstplicht vervullen. Dat schrijft staatssecretaris Gmelich Meijling van defensie in een brief aan de Tweede Kamer. Hij had in het debat over de vervroegde opschorting van de dienstplicht dinsdag al aange kondigd dat hij niets voelde voor het verzoek van de PvdA de wedde voor de laatste dienst plichtigen aan te vullen tot liet niveau van beroepsmilitairen. Dat zou bijelkaar 66 miljoen kosten. De laatste dienstplichtigen zouden daarmee een 'onaan vaardbaar groot voordeel' ge nieten ten opzichte van hun honderdduizenden voorgan gers, meent Meijling. Ook vreest hij dat dienstplichtigen dan lan ger in dienst blijven en geen ge bruik maken van het generaal pardon dat vanaf 31 augustus geldt. De staatssecretaris is wel be reid de laatste lichtingen tege moet te komen met het geld dat Defensie bespaard door de af schaffing van de dienstplicht (27 miljoen), minus de kosten van het inhuren van particuler personeel om de gaten op te dichten die vallen door het ver trek van de dienstplichtigen. Van de 24 miljoen die netto overblijft wordt de wedde aan gevuld waardoor de laatste dienstplichtigen bruto 650 gul den per maand meer krijgen. CURACAO-JAN SMIT DESIGNCENTRUM Josephus Antonius Johannes van den Nieuwenhuyzen - 'zeg maar Joep' - is zonder twijfel de meest bejubelde onder nemer van de wilde jaren tachtig. Aange moedigd door schoonvader Gerrit van der Valk stampte het nu 37-jarige 'won derkind' in vijfjaar tijd een pompeus be- drijvenconglomeraat uit de grond. Twee slepende voorkennisaffaires (HCS en RDM) braken hem uiteindelijk op. Wat hij vervolgens ook probeerde, zijn repu tatie bleek definitief geknakt. Met zijn nieuwe aanwinst RDM waagt hij op nieuw de gok, als duikbootkapitein. Wel blijft hij in Curasao wonen. Want Nederland heeft voor Joep definitief af gedaan. Naast wat zakenvrienden, fami lie (de Valken), zijn nieuwe aanwinst RDM en het belang van 49 procent in Begemann, is ertniets meer wat hem hier bindt. Zeker niet de autoriteiten: daarin heeft hij alle vertrouwen verloren. „Nederland is nu eenmaal een klein landje. Als je een steen in het water gooit zijn de kringen goed merkbaar." Die uit spraak uit augustus 1994 tekent Van den Nieuwenhuyzen. Wat er ook gebeurt, Joep is zich van geen kwaad bewust. De verkoop van 4,1 miljoen aandelen HCS, daags na de geheime reddingsoperatie van het noodlijdende automatiserings bedrijf? Joep: koersorkestratie, niet laak baar. Handel in aandelen Begemann, vlak voor de overname van de Rotter damse Droogdok Maatschappij? Van hetzelfde laken een pak. Denkt justitie daar anders over? Hoe durven ze!. Joep schitterde voor het eerst in 1982. Als aangetrouwd farrlilielid werd hij op 27-jarige leeftijd beroemd toen hij na mens de Valken het woord voerde tij dens de ontvoering van schoonmama Toos. Als dank voor de goede afloop kreeg de geflipte bedrijfskunde-student in 1983 van schoonvader Gerrit de su pervisie over de zieltogende Machinefa briek Stramproy. Dit bedrijf toverde hij binnen korte tijd om tot een winstgeven de toko. Dat smaakte naar meer. In 1985 kocht hij voor twee miljoen de beursgenoteer de Begemann Groep. Hij gebruikte de koers van het aandeel als smeermiddel om zijn droom, de bouw van een indus triële holding, te verwezenlijken. Dat ging uitstekend. In de tweede helft van de jaren tachtig lijfde hij tientallen be drijfjes in. Meest spraakmakende acqui sities: Bredero Price in 1987, Holec (1989), RDM (1991), de Siberische opleg- gerfabriek Krasnajarsk en de Belgische Boelwerf. De banken - ABN AMRO voor op - ontvingen hem met open armen en leenden Joep honderden miljoenen gul dens. In ruil kregen de financiers de aan delen in onderpand. De expansiedrift leek niet te stuiten. In 1990 telde Begemann 140 dochteronder nemingen, een omzet van 1,35 miljard gulden en 7.300 werknemers (exclusief Rusland). In datzelfde jaar bereikt de aandelenkoers een hoogtepunt van 191 gulden. Ofwel: Begemann was ongeveer 800 miljoen waard; het belang van de ge broeders Van den Nieuwenhuyzen zo'n slordige400 miljoen. Joep wilde meer, ook privé. Zo stak hij tien miljoen in de oprichting van de Krant op Zondag, een wild plan dat na een half jaar strandde. Ook ter beurze wérd hij een veel en graag geziene' gast. Zo kocht hij samen met Unigro-eigenaar Albeda Jelgersma en paardenfokker Mcl- chior van zijn gewezen zakenvriend Kuijten een belang van 50 procent in het noodlijdende automatiseringsbedrijf HCS Technology. Die transactie kwam hem duur te staan. Niet alleen ging dit bedrijf uiteindelijk failliet, waardoor hij privé enkele tientallen miljoen guldens verloor, de participatie vormde tevens de aanzet tot zijn ondergang. De affaire zelf, misbruik van voorkennis bij de verkoop van aandelen HCS, is inmiddels bekend. Terloops kwam er ook nog een tweede zaak aan het licht, die rond de handel in aandelen Begemann vlak voor dc over name van de RDM in 1991 De reputatie van de bedrijvendokter liet door deze aantijgingen ernstige ave rij op. Angelsaksische beleggers lieten Begemann als een baksteen vallen. Ge volg: de koers zakte binnen enkele maanden van 190 naar 115 gulden. Daarmee verschrompelde ook de waarde van het onderpand. De financiers raak ten ongerust en trokken aan de bel. Noodgedwongen begon Joep aan de af braak van zijn levenswerk. Te beginnen met Bredero Price begin 1993. Na een paar turbulente jaren begint de rust terug te keren, maar voor Joep hoeft het allemaal niet meer. Sinds de veroor deling door het hof in Amsterdam in ok tober 1994 is hij bestuursvoorzitter af. Als adviseur houdt hij de touwtjes in handen. Maar in 1995, als Begemann een forse gedaanteverwisseling onder gaat - van industrieel bedrijf naar parti cipatiemaatschappij ziet Joep er hele maal geen heil meer in. Het laatste oor deel, van het hof in Den Haag begin maart, komt wat hem betreft te laat. Vol wrok gaat hij het met RDM opnieuw proberen. Klaar voor een tweede leven na de zakelijke dood.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1996 | | pagina 3