Eeuwig trouw aan
FOKKER
D
ZATERDAG 27 JANUARI
zijn
nog.
De Fokker-vliegtuigen
hebben de reputatie met de motoren uit
heel goed in de lucht te kunnen blijven.
En dat ze vervolgens ook heelhuids kun
nen landen. Vooralsnog ga ik daar ook
van uit, als het om Fokker zelf gaat. Dit
bedrijf mèg niet failliet. Reken maar dat
ik verschrikkelijk kwaad word, als bij
Fokker inderdaad de stekker eruit getrok
ken wordt. Als de vliegtuigindustrie hier
verdwijnt, komt die nooit meer terug in
Nederland.
Fokker zit in een shit-situatie. Voor
Schiphol-Oost is surséance van betaling
gevraagd. En ook verkregen. Maandag
middag, toen uit Duitsland dat bericht
kwam dat Daimler de handen aftrok van
Fokker, dacht ik: 'Het is afgelopen'. Mij
gaf het niet eens een klap dat Van Schaik
dinsdag aankondigde dat voor Schiphol-
Oost uitstel van betaling was aange
vraagd. In het geval-Fokker geloof ik na
melijk niet dat surséance van betaling
het voorportaal naar het faillissement is.
De adempauze die is ingelast geven de
minister, de Raad van Bestuur en de be
windvoerders de gelegenheid te overzien
welke overlevingskansen Fokker heeft. Ik
heb wat dat betreft goed naar minister
Wijers geluisterd. En geen schuldeiser die
in die vier weken de boel kan leeghalen.
Als Fokker onder de vleugels van een
partner of met steun van een financier
straks in een heel afgeslankte vorm een
doorstart kan maken, heb ik daar al vrede
mee. Er zullen dan inderdaad duizenden
medewerkers moeten afvloeien. Maar de
positie van die mensen wordt toch an
ders dan bij een totale sluiting als gevolg
van een faillissement. Dan kun je ten
minste kijken of de mogelijkheid bestaat
om met z'n allen een sociaal plan te ont
werpen. En wat betreft de onderneming
kan ik alleen maar zeggen: het daar ge
maakte produkt is zo goed, dat ze er over
een paar jaar gewoon weer kunnen
staan. Kijk maar eens naar DAF, daar is
vanuit een sterfhuisconstructie de zaak
met een heel kleine groep weer opge
bouwd. Als je ziet hoeveel mensen er nu
weerwerken...
I^Iochl er voor Marcel geen plaats zijn
in een Fokker-nieuwe stijl, ik zou het
heel erg vinden. Maar stel dat dadelijk
wordt gezegd: Schiphol-Oost kan verder
met 1000 man. En als het lot Marcel treft
dat hij tot de 4900 behoort die eruit vlie
gen, dan zeggen wij hier toch: 'Doen, on
middellijk doen!' Dan begint Fokker van
af nul met alle kennis die in huis is ge
woon weer dat bereprodukt te maken,
waar kwalitatief niets op valt af te dingen.
En dan kan de onderneming uit de as
herrijzen. Voor mijn man is daar dan
wellicht geen plaats meer, onze zoon
heeft in de toekomst in elk geval dan wel
de kans er een baan te vinden.
Marcel heeft vanmiddag alvast z'n CV-
tje maar eens opgemaakt, zijn curri
culum vitae om het eens deftig te zeggen.
Toen hij allemaal opschreef wat hij zoal
heeft gedaan en geleerd bij Fokker, zag
Marcel meer dan de helft van zijn leven
langskomen. En hij zei op een gegeven
moment: 'In die 22 jaar ben ik 15 pond
aangekomen, een vrouw en drie kinde
ren rijker, heb bijna al m'n haar verloren
en zit dan nu opgezadeld met de vraag:
'Wat nu?'?
Normaal gesproken was Marcel er nu
niet aan toe geweest om te zeggen: 'Jon
gens, tabé, mijn vrouw gaat werken, ik
stop ermee'. Want wat geldt voor 95 pro
cent van de mensen die op Schiphol-
Oost werken, gaat ook op voor Marcel.
Ook hij is behept met het Fokker-virus.
Na al die jaren krijgt hij nog steeds een
kick als de lampen in al die hallen bran
den en hij daar al die Fokkers 70 en 100
ziet staan.
Door studie heeft hij zich van brand
wacht/bewaker opgewerkt tot coördina
tor risicobeheer op de afdeling beveili
ging. Een functie waarmee hij, en dus
ook de rest van het gezin, jaren vooruit
had gekund. Niet dat Marcel een salaris
heeft waar je eens lekker een wereldreis
van kunt maken, maar hij verdient vol
doende om het gezin te onderhouden.
We kunnen er goed van rondkomen.
De laatste vijf jaar zijn best moeilijk ge
weest. Vergelijk het bedrijf met een stuk
elastiek waarin in de loop der jaren
steeds minder rek is gekomen, je merkte
dat er gaandeweg steeds meer banen bij
Fokker verloren gingen. En al ging het
schip hier dan telkens voorbij, het was
echt niet zo dat we hier riepen: 'Jammer
dan voor de mensen die eruit gevlogen
zijn'. Je bent wel degelijk met ze begaan.
Vaak genoeg gebeurd hoor, dat Marcel
thuiskwam en me vroeg: 'Ken je die en
die nog?'. En dan knikte ik van 'ja'. Kreeg
ik vervolgens te horen dat een collega
zijn baan had verloren. Nou, dan kwam
hij niet juichend van z'n werk. Dan moet
je als vrouw zijnde toch proberen de
stemming er een beetje in te houden, in
het gezin. Je bent met z'n vijven. Dus wat
doe je? Op elkaar inpraten, elkaar oppep
pen en praten over wat de toekomst
eventueel zou kunnen brengen.
Als je de rek steeds meer uit het elastiek
ziet gaan, begin je te beseffen dat het ook
'Liever baanverlies dan sluiting van het bedrijf
Omdat ze destijds koos voor het moederschap nam Joke Boomert dertien jaar geleden ontslag bij
Fokker. Voor haar gevoel heeft de Hoofddorpse nooit afscheid genomen van de
vliegtuigbouwonderneming, waar ze haar echtgenoot Marcel leerde kennen. Het Fokker-huwelijk
houdt al 16 jaar stand. Op 36-jarige leeftijd hoopt Joke binnenkort haar herintrede in het
arbeidsproces te maken. Daarentegen dreigt Marcel, op Schiphol-Oost coördinator risicobeheer op
de afdeling beveiliging, na 22 jaar zijn baan te verliezen. „Zou natuurlijk verschrikkelijk zijn. Maar
liever dat nog dan einde verhaal-Fokker.
Monoloog van een vrouw achter een Fokker-medewerker.
i Marcel Boomert.
voor jezelf wel eens fout kan gaan. Of dat
nou bij de tweede of derde reorganisatie
ronde was, in elk geval zag ik het steeds
dichterbij komen. En uiteindelijk kwam
het heel dichtbij. En toen zijn we om de
tafel gaan zitten. Praten over wat te doen
als het nou echt fout gaat.
Destijds, toen ik voor de eerste keer in
verwachting raakte, heb ik ervoor geko
zen te stoppen met werken. Dat ik thuis
voor de kinderen zou zorgen. En dat
Marcel full-time zijn baan bleef uitoefe
nen. Nou goed, de kinderen werden ou
der. Hadden niet meer de hele dag mijn
aandacht nodig. Dus ik ben me gaan af
vragen: wat zou ik kunnen doen? Ging
me oriënteren wat er allemaal mogelijk
was en wat niet. En besloot uiteindelijk
weer te gaan leren. Met heel veel plezier.
Dat Marcel op korte termijn wel eens
zonder werk zou kunnen komen, heeft
wel degelijk een tol gespeeld bij mijn
overweging om weer te gaan studeren.
Maar ik wilde vooral ook iets leuks gaan
doen. Anders kun je je moeilijk oppep
pen om die studie tot het eind vol te hou
den.
Ik ben Belastingrecht gaan doen. Bij
het LOI. Ik wil graag belastingadviseur
worden. Als de kinderen naar school zijn
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER POPPE DE BOER
en Marcel naar z'n werk, buigt moeders
haar hoofd over de studieboeken. Hart
stikke interessante materie, belasting
recht, al kunnen vele mensen in mijn
kennissenkring zich dat moeilijk voor
stellen. In oktober hoop ik de studie af te
ronden. De druk moet hier in huis van de
ketel, daar hoop ik in de toekomst mijn
bijdrage aan te kunnen leveren.
Al een jaar of vijf werkt Marcel met het
risico van een eventueel ontslag. En dan
komt op een gegeven moment in je en
thousiasme de gedachte bij je op van:
'Als ik mezelf kan vestigen als belasting
adviseur, wordt voor hem de druk ook
minder'. Maar dan ga je zitten, je denkt
na en moet vervolgens zeggen: 'Dat plan
kan nu niet verwezenlijkt worden'. Al heb
jk het voor mezelf niet afgeschreven.
Ais
je voor jezelf begint, moet je de zaak
van de grond af opbouwen. En dan kun
je wel allerlei advertenties in de krant
gaan zetten, maar ik heb niet de illusie
dat dan meteen driekwart van de Hoofd
dorpse belastingplichtigen bij mij aan
belt met de vraag of ik hun aangifte kan
verzorgen. Een naam vestigen verloopt
langs een geleidelijk proces.
Voor ons is de onmiddellijke dreiging
van massa-ontslag bij Fokker te vroeg ge
komen. Daar moet je naar handelen. Je
kunt twee dingen doen: je kunt gaan
treuren op de bank, maar dat lost niets
op. Je kunt ook alvast werk gaan zoeken,
het moment voor zijn dat Fokker inder
daad onder de hamer valt.
Daarom heb ik me inmiddels laten in
schrijven bij het Arbeidsbureau. Was
voor mij een aparte ervaring, kreeg daar
te maken met het Ikea-gevoel zoals Youp
van 't Hek dat uitdrukt. Vooropgesteld:
niets dan lof over de medewerking van
de dame die me heeft geïnformeerd.
Maar het is toch niet te geloven dat je
eerst door zo'n meisje van uitzendbureau
Start te woord wordt gestaan, op een ma
nier waar je werkelijk van achterover
slaat. 'Op welk schooltje heb jij gezeten?'
En heb jij je CV-tje gemaakt?' Dat zijn
van die momenten dat je iets weg moet
slikken. Hoezo jij? Ik sprak haar aan met
u. Zei dat mijn basisopleiding huishoud
school was, waarop zij reageerde met:
'Dan wordt het heel moeilijk voor jou een
baan te vinden'. Van binnen kookte ik,
maar bleef beleefd. Zei dat ik ook andere
opleidingen heb gevolgd, dat ik binnen
kort klaar ben met mijn studie Belasting
recht'. Tja, toen werd het even stil, die
woorden moest ze even op zich laten in
werken. Uiteindelijk zei ze: 'Ja, dan heb
ik ook je CV'tje nodig. Toen dacht ik
even: 'Ja, dat woord 'belastingrecht' kun
je ook niet spellen hè, mop!
Ik hoop niet dat het ervan komt dat
Fokker dicht gaat. Want je moet er toch
niet aan denken dat mensen die er 25
jaar hebben gewerkt straks zo worden
benaderd. Is heel vernederend, hoor. Ik
zou me kunnen voorstellen dat sommige
mensen dan compleet door het lint gaan.
Ik ben relatief nog jong met mijn 36
jaar. Maar d'r zijn natuurlijk plenty huis
houdens, waar de vrouw al een jaar of 45
is. Dan krijg je een heel ander verhaal.
Van de Fokker-mensen die wellicht op
straat komen te staan, geloof ik best dat
een deel weer werk vindt. Maar in het
ergste geval praat je wel over het ontslag
van 5600 mensen. En daar stopt het niet
mee. Fokker is zo'n groot bedrijf. Fokker
moet je zien als de steen die je in een vij
ver gooit en de kringen spreiden zich ver
volgens gigantisch uit. Andere bedrijven
worden gegarandeerd meegesleurd in
Fokkers ondergang.
En dan de problematiek die erbij komt.
Er zullen mensen zijn die hun huizen
niet meer kunnen betalen, hier in de re
gio. In Haarlemmermeer, Amstelveen,
Amsterdam en Uithoorn woont het me
rendeel van de 5600 man, wier banen nu
op de tocht staan. Alleen al in dit huizen
blok zitten drie Fokker-mensen, van wie
twee ongehuwd zijn. Die hebben geen
partner die zegt: 'Ik probeer wel werk te
vinden, als het jou niet lukt'. Je kunt zo
uitstippelen wat er gebeurt, die zullen
hun huis dus moeten verkopen.
Gaan we nu uit van het rampscenario,
dus dat Marcel in de WW terechtkomt en
ik geen baan kan vinden, ja, dan zullen
ook wij het huis uitmoeten. Een tijdje ge
leden hebben we eens uitgekeken naar
een huurwoning. Maar probeer maar
eens snel een passend huis met vier
slaapkamers te vinden. Er zijn wachtlijs
ten voor de wachtlijsten.
Reis
ielatief is voor ons de toestand bij Fok
ker minder problematisch dan voor de
kinderen. Want als je kind zegt: 'Als Fok
ker failliet gaat, hebben wij natuurlijk
geen centjes meer', moet je natuurlijk
wel even uitleggen hoe het in elkaar zit.
Gelukkig heeft mijn dochter een prettige
leraar, die is me al voor geweest. Er zitten
bij hem drie Fokker-kinderen in de klas.
Dus leeft het ook op school.
Mijn dochtertje heeft al een lijstje op
gemaakt van al dat ze zichzelf allemaal
wil ontzeggen. Ze is ook van plan voor
een heitje een karweitje te doen. Zó
houdt het de kinderen bezig. Ze zien het
Jeugdjournaal. En ze denken na. Dat ze
hun huis uit moeten, hun omgeving ach
ter zich moeten laten, weg van hun
vriendjes en vriendinnetjes. Dat is wat
voor ze hoor. Dat vooruitzicht grijpt diep
op ze in.
De
laatste week heb ik geen seconde
gemist van al het Fokker-nieuws op TV.
Constant naar de radio geluisterd en ui
teraard de kamerdebatten gevolgd. En
ook meegediscussieerd. Marcel maar
roepen: 'Ze kunnen je daar in Den Haag
echt niet horen'. Maar je voelt je er zo bij
betrokken dat het moeite kost de lippen
op elkaar te houden. Ik heb het idee dat
een aantal kamerleden de broek op de
enkels heeft. Dat ze zich niet of onvol
doende hebben voorbereid op de situatie
zoals die is ontstaan. Zo'n Van Walsem
van D66 hoor je dan zeggen dat Fokker
niet ten koste van de belastingbetaler
overeind gehouden mag worden. Dat er
al genoeg overheidsgeld in de onderne
ming is gepompt. Die meneer vergeet
dan wel te vertellen dat we alle bedragen,
die in de vorm van kredieten zijn ver
strekt, met rente hebben terugbetaald.
Aan die Van Gelder van de PvdA kun je
tenminste nog merken dat-ie zich inmid
dels meer in de materie heeft verdiept.
Eerder deed de man een paar ongelukki
ge uitspraken, maar zijn stellingname is
nu heel anders dan een week geleden.
Beter ten halve gekeerd dan ten hele ge
dwaald, zullen we maar zeggen.
In het hele politieke circus heb ik trou
wens de stem gemist van een partij, waar
ik iets meer van had verwacht. De WD.
Ik hoor ze niet. Hebben ze geen mening
hierover of hoe zit het? De WD is toch
een partij die het vrije ondernemerschap
hoog in het vaandel heeft.
Wat betreft minister Wijers kan ik al
leen maar zeggen: 'Zou ik in zijn schoe
nen hebben gestaan, ik had misschien
hetzelfde gedaan'. En zo denk ik er ook
over, als het om Daimler-Benz gaat. Ik
weiger te geloven dat een van de partijen
daar in het Catshuis is gaan zitten met de
bedoeling Fokker even van tafel te vegen.
Wa,
i is gebeurd, heeft te maken met
allerlei vervelende omstandigheden.
Door de Golfoorlog is de klad gekomen
in de vliegtuigindustrie, daarnaast bleef
de dollar maar kelderen. Het is zo mak
kelijk achteraf te roepen dat er mismana
gement is gepleegd. Dat is de koe in het
hol kijken. Of je nou praat over Klapwijk,
Swarttouw, Nederkoorn of nu Van
Schaik, ik ben ervan overtuigd dat de
mensen hebben gehandeld of handelen
naar de gegevens die hun op dat mo
ment bekend waren of zijn. Natuurlijk
kun je achteraf zeggen: 'Misschien had
den sommige heren dat beter zo en zo
kunnen doen'. Wie weet zeggen ze dat
nu zelf ook wel. Maar de huidige Raad
van Bestuur knokt zich de broek van de
kont om Fokker overeind te houden, dat
zie je aan alles. Ik zal het wel door een ro
ze bril bekijken, maar ik ben ervan over
tuigd dat die nieuwe partner er komt.
M
larcels eerste optie is bij Fokker blij
ven werken. Zit dat er niet in, dan maakt
hij het liefst gebruik van optie 2: huisman
worden. Want bij een ander bedrijf in de
buurt in een gelijkwaardige functie wer
ken, ziet hij niet zo zitten. Marcel heeft
sterk het idee dat andere bedrijven hem
niet kunnen bieden, wat hij eventueel bij
Fokker moet laten liggen. Dat heeft niets
met financiën te maken, maar alles met
zijn gevoel dat werken bij een ander be
drijf dan Fokker hem een geweldige af
knapper zal bezorgen. Wat dat betreft
zijn er genoeg voorbeelden van Fokker-
mensen die niet vonden wat ze elders
hoopten te vinden."
