Leven als een paria na helse tijden
Applaus voor Bodar bij afscheid
Leiden
ARMOEDE IN LEIDEN
Kerk Samenleving
Milieubeschermers tegen eerbetoon aan auto-industrie
MAANDAG 15 JANUAR11996
F
CHEF HENNV VAN ECMOND, 071-5356414, PLV.-CHEF HANS KOENEKOOP, 071|
Piet werd vorig jaar veroor
deeld wegens steunfraude,
kreeg een voorwaardelijke
straf. Volgens de letter van de wet
had de afgekeurde timmerman - na
een herseninfarct lichamelijk en
geestelijk een wrak - inderdaad fout
gehandeld, maar zelf had hij dat niet
in de gaten gehad. Piet was toen hij
in 1990 een RWW-uitkering kreeg,
vergeten zijn spaarbrieven ter waar
de van 45.000 gulden op te geven.
Het geld, gespaard voor de oude dag,
stond vast. Piet kon het in 1991 pas
opnemen en kreeg toen direct ook
een aanslag van de belastingdienst.
Dat was het moment dat hij bij de
Sociale Dienst melding maakte van
het spaargeld en dat was ook het
moment dat de ellende voor hem be
gon.
I lij onderging talloze verhoren door
twee rechercheurs van de Sociale
Dienst, kreeg door inhoudingen en
stopzettingen maar zo af en toe een
klein bedrag van de Sociale Dienst
op zijn rekening gestort, moest het
spaargeld uiteindelijk afgeven en
werd uit het ziekenfonds gegooid.
Dat laatste is een ramp als je net als
Piet veel lichamelijke klachten hebt.
Ais de gewezen timmerman het
spaargeld zou hebben belegd in een
pensioenfonds dan was er niets aan
de hand geweest. Als hij een WAO-
uitkering had gekregen - de proce
dure liep nog in de tijd van de ver
oordeling - dan waren de spaarbrie
ven everimin een probleem geweest.
Het is voor Piet een emotioneel ge
sprek.'Hij is bang om te praten. Om
dat hij als gevolg van de hersenbloe
ding vaak zijn gedachten niet kan or
denen en dingen door elkaar haalt,
omdat hij bang is dat de maatschap
pij hem blijft zien als „uitschot, cri
mineel" en ook omdat hij, als hij zijn
verhaal moet vertellen, helemaal van
streek raakt Zijn geschiedenis heeft
hij in het kort op drie kantjes papier
opgeschreven. Een hele dag heeft hij
daarover gedaan, zegt hij. Voor de
mentale steun zit SP-raadslid D.
Sloos bij het gesprek. De politicus
heeft al een jaar of vijf contact met
Piet en Dinie en vormt samen met
onder anderen de maatschappelijk
werkster en een arts het team dat het
echtpaar ter zijde staat.
De gevangenisstraf, die Piet vorig
jaar opgelegd heeft gekregen, was
voorwaardelijk maar
eigenlijk zit de man
al vijfjaar gevangen
in zijn eigen huis,
een flatje op de vier
de etage in een Leid-
se volksbuurt. „Deze
man heeft levenslang
en dat moeten de
mensen maar eens
horen", zegt Sloos.
„Het ziet er niet naar
uit dat zijn situatie
ooit nog eens zal ver
beteren. We probe
ren van alles te rege
len. Een gevecht op
de vierkante centi
meter want veel
ruimte is er niet. De
Sociale Dienst heeft
in 1991 ook zijn mo
torjachtje, achttien
jaar oud en door Piet
zelf opgebouwd van
casco tot boot, aan
de ketting gelegd.
Die boot willen we
terug zodat Piet zo
nu en dan weer eens
naar buiten kan,
maar dat is een kei
hard gevecht. Piet
heeft een darmpro
bleem waardoor hij
bij enige aandrang
direct naar het toilet
moet. Weggaan met
het bootje is eigenlijk
de enige manier om
Piet achter dat raam
vandaan te krijgen.
Hij heeft zelf ooit
nog eens een toilet
aan boord gemaakt."
Op de drie A4-tjes
staat: „1994. Door
die verschrikkelijke
toestanden is mijn
gezondheid enorm
achteruit gegaan.
Door de angst van
huisuitzetting, gas-
en lichtafsluiting en
de deurwaarders waarmee ik nog
nooit te maken had gehad, leven we
als opgejaagde beesten. Dat heeft de
GSD toch maar mooi voor elkaar ge
kregen. Van een invalide een totaal
in de war geraakt wrak maken en van
een echtgenote een totaal zenuw
Meer dan tienduizend gezinnen leven in Leiden van een minimum inkomen van zo'n 1.500 gulden per
maand. Deze weken brengt het Leidsch Dagblad hun verhaal. Vandaag Piet de Groot (58) en zijn vrouw Di
nie (51). Hij krijgt van de Sociale Dienst - na inhoudingen - een uitkering van 317,51 per maand, zij - even
eens na inhoudingen - 711,34 gulden. De deurwaarder staat zo ongeveer iedere vrijdag op de stoep.
wrak, die na ruim dertig jaar huwe
lijk er over begint te praten van mij
te willen scheiden. Ik kan niet voor
mezelf zorgen. Hoe moet dat dan? Ik
ben wanhopig."
1995: „Ik ben in de tussentijd als een
echte crimineel veroordeeld door
een rechter in Den Haag. Wij leven
nog, na al die vreselijke jaren, als pa
ria's. Ik krijg nu elke dag mijn zes pil
len en 120 gulden per week om van
te leven. Als dat nog langer doorgaat,
willen mijn vrouw en ik er uit stap
pen."
Zelfmoord is - zo blijkt uit de uitla
tingen van Piet - een serieuze optie.
„Als het zou kunnen, als ze me daar
voor een pil zouden geven, zou ik die
vanavond nog innemen. Het enige
dat ik wil, is rust. Ik denk wel eens,
had de rechter me maar in de gevan
genis gestopt. Zo kan
ik toch niet doorgaan
tot aan mijn dood.
Dan zal mijn dood
snel komen."
Sloos noemt de op
stelling van de Socia
le Dienst asociaal. „Ik
geloof best dat de
dienst regelmatig te
maken heeft met
fraude, in de maling
wordt genomen,
maar wat ze met de
ze twee mensen ge
daan heeft, gaat te
ver. Ze hebben daar
bij de sociale dienst
twee winkels: de bij
stands maatschappe
lijk werkers en de so
ciale recherche. De
verhouding tussen
die twee afdelingen is
volgens mij zoek."
Piet: „Die verhoren
die ik heb gehad van
die rechercheurs wa
ren niet misselijk."
Hij voelde zich op
een gegeven moment
zo in het nauw ge
dreven dat hij verha
len ging verzinnen.
„Ik heb gezegd dat ik
veel geld heb opge
maakt in het casino
in Scheveningen. Dat
trokken ze direct na
want in zo'n casino -
en dat wist ik niet -
moet je je bij binnen
komst legitimeren.
Daarna heb ik gezegd
dat ik in Yab Yum
ben geweest. Met vijf
vrouwen in een bub
belbad met cham
pagne. Verhalen die
eigenlijk te belache
lijk zijn voorwoor
den. Piet durft zich
vanwege zijn licha
melijke problemen al
jaren niet meer onder de mensen te
vertonen. Piet gaat niet naar clubs en
casino's.
Een bedrag van 25.000 gulden heeft
hij aan de Sociale Dienst teruggege
ven. De rest van het geld, waar men
nog steeds naar op zoek is, ging op
aan kosten voor het levensondi
houd in de tijd dat de uitkering
stopgezet. Sloos: „We hebbent rt
eens met wethouder Laurier va
ciale zaken en mensen van del
le Dienst over gepraat. De wet!
heeft nog steeds het idee dat et J,
en der geld zit."
Het moment dat Piet de spaart
overhandigde, herinnert hij zie
goed. „De sociaal rechercheur j
ik het geld maar moest geven t f
ik dan overal vanaf was. Dat he
gedaan en vervolgens namen i
boot in beslag. Die is verzekerd
49.000 gulden en nu denkt de s
dienst dat hij zo veel waard is.
willen de boot verkopen." Een
tierapport, dat Piet heeft laten
ken, meldt echter een heel and
drag: 12.750 gulden. „Een auto
je toch ook voor de nieuwwaat e:
verzekeren", zegt Piet. ts<
Op het moment is hij ontzette: ee
slag door opnieuw bezoeken v it
deurwaarders. Die dreigen bes it
leggen op de meubels omdat d
slag van het hoogheemraadsch
nóg niet is betaald en omdat oi U
gemeentelijke heffingen nog ni
voldaan. „We hebben geprobe<
de gemeentelijke heffingen dir<
verrekend kunnen worden m<
vakantiegeld maar daar willen
de Sociale Dienst nog niet aan r
nen. Kwijtschelden gaat sowies 1(
vanwege die veroordeling", zeg
Sloos.
De kat Chico is de laatste dage:
eveneens een bron van zorgen,
een hartruis geconstateerd bij 11
dier en er is geen geld om de di je
arts van te betalen. „Opnieuwi
nijpend voorbeeld", zegt Sloos a
en Dinie hebben geen tónderein
co geldt voor hun als kind.Pie 11
tranen in zijn ogen: „Dat beest
mijn kameraad. Toen ik na die
seninfarct thuis kwam, heeft hi
dagen bij mij op bed gelegen.
als hij dood gaat omdat ik de d "j
artskosten niet kan betalen?"
In verband met de privacy zijl
namen van het echtpaar gewij1
ned
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071 -5356481
China: scherpe
controle op
godsdiensten
PEKING RTR/AFP
China komt in de komende
jaren met een serie wetten
die moeten voorkomen dat
godsdiensten het socialisme
en de eenheid van de staat
ondermijnen. Dat maakte
een regeringsfunctionaris
gisteren via het officiële pers
bureau Nieuw China bekend.
Alle godsdienstige heilig
dommen moeten zich laten
registreren en misbruik van
religie voor staatsgevaarlijke
activiteiten zal streng worden
gestraft. „Wetshandhaving in
alle sociale aangelegenheden
is één van de kenmerken van
een moderne samenleving,
en religieuze zaken vormen
geen uitzondering", aldus
staatsraad Ismail Asmat, be
last met godsdienstzaken en
minderheden.
Behalve op het registreren
van heiligdommen, wil de
Chinese regering zich toeleg
gen op het kweken van jon
ge, vaderlandslievende gees
telijken, zei Asmat. Hij riep
op tot uiterste waakzaam
heid in godsdienstzaken en
drong er bij de godsdiensten
op aan, nauwer met de com
munistische partij samen te
werken.
De verscherpte controle is
een gevolg van de toenemen
de belangstelling van de Chi
nezen voor boeddhisme,
christendom en islam in de
afgelopen jaren. Vooral de
vermenging van godsdienst
met de roep om politieke au
tonomie onder de Tibetaan
se boeddhisten en de islami
tische Oeigoeren baart de
Chinese autoriteiten zorgen.
Ook het christendom mag
zich in China in een toene
mende populariteit verheu
gen. Ondanks een verbod op
het bouwen van nieuwe hei
ligdommen, behalve op
plaatsen waar eerder gods
dienstige gebouwen stonden,
rijzen nieuwe kerken vooral
op het platteland als padde
stoelen uit de grond. Tot ver
driet van de regering voelen
veel Chinezen zich meer tot
de zogenaamde ondergrond
se kerken dan tot de officiële
rooms-katholieke en protes
tantse kerken aangetrokken.
Priester en kunsthistoricus voelt zich 'geschandvlekt'
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
KANTOOR
AMSTERDAM ANP
Priester en kunsthistoricus Antoine Bodar heeft gisteren
afscheid genomen van de Krijtberg, het Amsterdamse
bolwerk van Latijnse liturgie. Aan het einde van zijn
laatste mis in de stampvolle kerk klonk enkele malen ap
plaus. Bodar nam het met neergeslagen blik in ontvangst.
voor Bodar opgenomen. Meer
dan duizend steunbetuigingen
van kerkgangers hebben de je
zuïeten niet kunnen vermur
wen. Volgens voorzitter A. de la
Porte heeft Bodars veelvuldige
optreden in de media iets met
diens gedwongen vertrek te ma
ken. „Als hij een eenvoudige
priester was geweest die in stilte
werkte, hadden ze hem laten
zitten."
De uitbundige neo-gotiek van
de kerk van de Heilige Francis-
cus Xaverius (de Krijtberg)
ademt de geest van de voorbije
hoogtijdagen van het Neder
landse rooms-katholicisme. De
behoudende Bodar (51) heeft
als niet-jezuïet ruim drie jaar in
de kerk van de paters jezuïeten
gewerkt. In oktober gaf de orde
de priester, die bekend staat om
zijn publicitaire gretigheid) ech
ter te verstaan dat hij moest
vertrekken.
Vergissing
Volgens de orde was zijn benoe
ming door bisschop Bomers
een vergissing. Benoemingen in
de Krijtberg moeten via de pro
vinciaal overste van de jezuïe
ten geschieden. De betrokkenen
kwamen destijds overeen dat
Bodar mocht aanblijven zolang
pastor W. Sormani van de Krijt
berg in functie was. Nu Sormani
met leeftijdsontslag is gegaan,
moet ook Bodar vertrekken. Het
is nog niet bekend of Bodar el
ders een nieuwe benoeming
krijgt.
De Stichting tot Behoud van
de Krijtberg heeft het tevergeefs
Media
In zijn preek zei Bodar zich 'ge
schandvlekt' te voelen om zijn
open omgang met de media.
Hij herinnerde eraan dat het
Tweede Vaticaans Concilie
(1962-1965) de Rooms-Katho-
lieke Kerk heeft opgeroepen de
heilsboodschap ook via de mas
samedia te verkondigen. In zijn
banden met de pers volgt hij
slechts paus Johannes Paulus II,
benadrukte de voormalige
KRO-verslaggever die in 1992 de
priesterwijding ontving.
Hij haalde zijn collega dr. F.
van der Meer, de in 1994 overle
den priester en kunsthistoricus,
aan om zijn afkeer van vernieu
wing in de RK-Kerk te onder
strepen. „Klampt u, christenen,
niet licht aan het nieuwe vast.
Het nieuwe is zelden nieuw.
Nieuwlichterij is maar al te vaak
wijsneuzerij."
Dankwoord
Bodar constateerde in zijn
dankwoord aan de kerkgangers
dat de Krijtberg wel eens te
klein zou kunnen worden om
de gelovigen die op de traditio
nele liturgie afkomen, te kun
nen bergen. Hij zei te hopen dat
de kerk, waar nog dagelijks de
mis wordt opgedragen, een
voorbeeld wordt voor andere
„van oudsher katholieke kerken
in Amsterdam, die zich kenmer
ken door geslotenheid door de
week".
Pastor Sormani schrijft in een
open brief aan Bodar dat hij het
'tumult' rond diens vertrek be
treurt. „De wijze waarop je li
turgie vierde, verkondigde, sa
cramenten bediende, paste bin
nen deze kerk; zeer velen zijn
daardoor geestelijk gesterkt en
vonden richting voor hun spiri
tueel leven."
Opvolger
Bodar bad voor de opvolger van
Sormani, de jezuïet J. Stuyt, die
bij de mis aanwezig was. In ok
tober had Bodar Stuyt nog ver
weten bij bisschop Bomers op
zijn vertrek te hebben aange
drongen. Bomers zei in novem
ber echter dat hij zich niet kon
herinneren dat in zijn kennis
makingsgesprek met Stuyt de
naam van Bodar was gevallen.
'Kathedraal wordt een showroom
LONDEN ANP
Britse milieubeschermers heb
ben grote bezwaren tegen een
kerkdienst in de anglicaanse
kathedraal van Coventry waar
in woensdag de honderdste
verjaardag van de auto-indu
strie centraal staat. Aan het be
gin van de viering zal een
Daimler uit 1896 de kathedraal
binnenrijden, terwijl een mo
derne elektrische Peugeot aan
het emde het kerkgebouw ver
laat.
Nabestaanden
„De kathedraal wordt een auto
showroom", briest Gerald Kells
van de milieubeweging Friends
of the Earth. Zijn organisatie
wil samen met de vereniging
Road Peace van nabestaanden
van verkeersdoden woensdag
voor de kathedraal demonstre
ren.
Volgens het bisdom zal de
kerkdienst tot uitdrukking
brengen dat de Britse auto-in
dustrie, die in Coventry begon,
voor- en nadelen heeft. In de
gebeden zal worden gedankt
voor de vrijheid, mobiliteit en
werkgelegenheid die de auto
heeft gebracht maar ook wor
den stilgestaan bij de kwalijke
gevolgen van het autoverkeer:
milieuvervuiling, aantasting
van het landschap en vele do
den en gewonden.
Ongenoegen
Ook mgr. Hugh Montefiore, tot
1987 anglicaans bisschop van
Birmingham, uitte voor de
BBC-radio zijn ongenoegen
over de auto-kerkdienst. Dat de
auto-industrie werkgelegen
heid heeft gebracht, is volgens
hem niet noodzakelijkerwijs
iets om dankbaar voor te zijn.
„Denk aan alle mensen die in
dit land werk vinden in de gok-
industrie. Moeten we daarom
een gokfestival organiseren?"
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071 -5128 030
DIRECTIE
8. M. Essenberg,
G. P. Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G. van der Post (adjunct)
PUBLIC RELATIONS
W. H. C. M. Steverink 071-5356356
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-5356215
Tel. dag. 9.30 - 11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H.W. van Egmond, chef red. Groot Leiden
A.J.B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
K
N
Redactie:
Hoofdredactie: C
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 i
071-
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom. betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom. betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE
Voor mensen die moeilijk lezen, slee
hebben of blind zijn (of een andere
dicap hebben), is een samenvattin?
regionale nieuws uit het Leidsch Da
geluidscassette beschikbaar. Voor in
0486-486486 (Centrum voor Gespro
Auteursrechten voorbehoudt
Dagbladuitgeverij Damiate
HUIZE
Bodar constateerde in zijn dankwoord dat de Krijtberg wel eens te klein
zou kunnen worden om de gelovigen te kunnen bergen.
ARCHIEFFOTO GPD
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis: vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 ei
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00; Diaconessenhuis: maandag t/m
8.00 tot 17.00 en vanaf dinsdag 17.00 tot woensdag 8.00; St. Elisatx
kenhuis: dagelijks.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 ul
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, vo<
ners bovendien van 10.30 -11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00- 15.30 uur en 19.00-19 30
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoem
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 l
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur,(voor vaders tc
uur).
Kinderafdeling. 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel 0172-463131): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur,
en II daarnaast ook 11.15—12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, uits)
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een ruf
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor anciere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en d
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oogheelkii
heelkunde 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.1'
uur; babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
