Economie Beurs
Lang wachten bij Openbaar Vervoer en PTT
Strengere regels op de beurs
Bundesbank: EMU niet
voldoende voorbereid
MAANDAG 15 JANUAR11996
ECONOMISCH KORT
DE ING GROEP heeft met de
PTT Post een miljardencontract
gesloten voor het versturen van
haar poststukken. Tot het jaar
2000 betaalt ING bijna ander
half miljard gulden voor de
postdiensten. Het is het groot
ste contract dat de bankverze
keraar op dat gebied heeft afge
sloten. Ook voor PTT Post is het
een van de grootste contracten.
De Amsterdamse effectenbeurs
wil de regelgeving aanscherpen
die misbruik van voorkennis
door leden moet voorkomen.
Belangrijkste wijziging betreft
de verplichte ondertekening
van de Modelcode door externe
accountants en adviseurs. Ver
der wil het bestuur op de beurs
genoteerde bedrijven verplich
ten de toekenning van aande-
lenopties aan het personeel on
middellijk na uitgifte te melden.
De Modelcode, beter bekend
als bijlage IX van het Fondsen
reglement, schrijft medewerkers
van aan de beurs genoteerde
bedrijven, effectenhandelaren,
bankiers en financiële journalis
ten voor wat zij wel en niet mo
gen doen met koersgevoelige
informatie; bijvoorbeeld deze
niet misbruiken om daaruit via
de handel in aandelen zelf fi
nancieel gewin te halen.
Juristen van de beurs hebben
inmiddels een nieuwe versie
ECONOMIE WIJZER
ler-Benz die zich bezig houdt
met dienstverlening, wil tot de
eeuwwisseling elk jaar een groei
van meer dan tien procent be
reiken en ten minste één mil
jard mark aan de omzet toevoe
gen. Die expansie levert jaarlijks
duizend nieuwe arbeidsplaat
sen op; dus vijfduizend bij el
kaar. Dat betekent dat het aan
tal werknemers bij Debis in het
jaar 2000 met ongeveer de helft
zal zijn gestegen tot 15.000.
Amsterdam anpvan die Modelcode opgesteld.
Dit concept is toegestuurd naar
alle belanghebbenden, met het
verzoek om een reactie. De defi
nitieve versie komt omstreeks
maart in de maandelijkse verga
dering van het beursbestuur.
De verplichte melding van
aandelenopties moet een einde
maken aan de verschillende wij
zen waarop bedrijven deze ex
tra beloning voor werknemers
wereldkundig maken. Officieel
moeten alle aan de beurs geno
teerde bedrijven ook nu al de
uitgifte van aandelenopties on
middellijk melden, in verband
met de koersgevoeligheid. Maar
niet alle bedrijven houden zich
daaraan.
Zo konden aandeelhouders
van de KLM pas in het jaarver
slag over 1995 vernemen dat 73
managers van de luchtvaart
maatschappij optierechten had
den ontvangen om in totaal
314.500 aandelen te kopen te
gen een prijs van 47,50 gulden
per aandeel.
„Betaal je ook voor het wach
ten?", vroeg ik aan de telefonis
te van Openbaar Vervoer Reis
informatie (OVR), het samen
werkingsverband van NS, bus
bedrijven en het ministerie van
verkeer en waterstaat. „Het vol
le tarief', zei de telefoniste. En
vrijgevig voegde ze eraan toe:
„Voor klachten kan ik u een an
der nummer geven".
Blijkbaar betalen we vijftig cent
per minuut om te mogen wach
ten. Een zeldzaam verschijnsel.
En een tariefstelling die aan het
denken zet. Want normaal ge
sproken zal een onderneming,
binnen het betaalbare, de
wachttijden voor haar klanten
zo klein mogelijk houden. Dat is
een kwestie van eigenbelang.
Het voorkömt dat de klanten
naar de concurrent afdwalen en
het levert bovendien de meeste
winst op. Maar hier ligt het an
ders. Wachttijd levert OVR meer
winst op dan informatie-tijd.
Het tarief is immers in beide ge
vallen hetzelfde en de telefonis
te kost uiteraard geld. Daaruit
kunnen we een opmerkelijke
conclusie trekken; OVR maakt
méér winst naarmate de wacht
tijd langer wordt gerekt.
Maar hoe langer de wachttijd,
hoe meer mensen er afhaken.
Niet iedereen is even geduldig.
Sommigen zitten sereen 'meer
dan tien wachtenden voor u' uit
en beginnen opnieuw als dan
een ingesprektoon volgt, terwijl
anderen al afhaken bij twee
wachtenden. De kunst is om uit
te vissen welke wachttijd nog zo
veel mogelijk bellers aan het
lijntje houdt. Dat is dan de opti
male wachttijd. Die wachttijd
zou OVR moeten instellen om
de meeste winst te maken.
Een econometrist zou zeggen
dat OVR de 'geduldskromme'
zou moeten weten: dat is de lijn
die weergeeft met welk tempo
bellers afhaken naarmate de
wachttijd langer wordt. Verder
moet het bedrijf natuurlijk nog
de kosten van telefonistes we
ten en het aantal bellers dat per
dag wordt geholpen, maar die
dingen zijn wel bekend.
De geduldskromme is niet be
kend. En zonder dat vitale brok
je informatie valt niks te maxi
maliseren. Nu zou je denken
dat een geduldskromme een
voudig uit handboeken psycho
logie valt te halen, maar zo een
voudig is het niet. Het ene ge
duld is het andere niet. Het ge
duld waarmee een forens op
een reisinlichting wacht, is niet
noodzakelijk gelijk aan dat van
een bolemie-patiënt die op eten
wacht, om maar eens wat te
noemen.
Ook buitenlandse bronnen zijn
niet zonder meer bruikbaar. Het
is allerminst zeker of de Frans
man of de Belg even geduldig is
als de Nederlander. Nemen we
de verkeerde kromme, dan grij
pen we naast de maximale
winst. In het extreme geval is
het zelfs mogelijk dat de winst
in een minimum belandt, in
plaats van in een maximum en
dat zou vervelend zijn.
De geduldskromme moet dus
worden achterhaald en hier heb
ik het volgende op gevonden.
We geven alle telefonistes van
de reisinformatie een snipper
dag. Niet om de beurt, maar te
gelijk. Een dag lang is er dus
niemand om inlichtingen te ge
ven. Intussen loopt de band
door. Wie het nummer van reis
informatie draait, hoort net
zoals anders een damesstem die
zegt: „U bent verbonden met
Openbaar Vervoer Reisinforma
tie Nederland. Er zijn nog vijf
wachtenden voor u". Nog vier,
drie, twee, een. Bij één blijft de
band steken en nu turven we
hoe de bellers geleidelijk de
moed verliezen en afhaken. Zo
komt dan moeiteloos de ge
duldskromme van de Neder
landse bevolking, toegespitst op
het geduld dat men wil opbren
gen voor het opvragen van reis
informatie, uit de bus gerold! En
daarmee kan OVR de wachttijd
zo instellen, dat altijd een maxi
maal aantal bellers in de wacht
staat. En heerlijke winsten ma
ken.
Maximale winst door maximale
wachttijd, het is een strategie
van briljante eenvoud. Iedere
monopolist kan het. De PTT
kan het ook. Maar voor Inlich
tingen Telefoonnummers Bin
nenland betalen we 75 cent per
inlichting, of we er nu een uur
of twee seconden op moeten
wachten. Dat is grappig, want
daaruit blijkt dat OVR en de
PTT een totaal verschillende
strategie hebben en dus ook
een verschillend optimalise
ringsprobleem. Dergelijke pro
blemen zijn het domein van de
econometrie, waarvoor de Ne
derlandse econoom Jan Tinber
gen de grondslag heeft gelegd.
Om maximale winst te maken,
moet OVR zo weinig mogelijk
klanten te woord staan en de
PTT zo veel mogelijk. In beide
gevallen is inzicht in de ge
duldskromme onmisbaar. De
strategie van de PTT doet klant
vriendelijker aan wachten is
gratis maar dat zit nog! Het
kan best zijn dat de klant met
75 cent per inlichting bij de PTT
toch duurder uit is dan met vijf
tig cent per minuut bij OVR.
Wel weten we zeker dat de ta
riefstelling van de PTT niet uit
nodigt tot lange wachttijden en
die van OVR wel. En dat beide
ondernemingen niet blootstaan
aan de heilzame werking van
concurrentie, zodat zowel bij
OVR als bij de PTT de tarieven
waarschijnlijk hoger liggen dan
nodig is.
BONN DPA-Rtr-,
De centrale bank van Duitsland
waarschuwt voor 'niet in te
schatten risico's' bij de start van
de Economische en Monetaire
Unie in 1999. „De EMU kan
geen gangmaker zijn van een
politieke unie", verklaarde di
rectielid Otmar Issing van de
Bundesbank tegenover het
Duitse weekblad Der Spiegel.
Issing is sceptisch over de
vraag of de landen van de Eu
ropese Unie, 'in de relatief korte
nog resterende periode' wel op
de rails kunnen worden gezet
zodat het Europese monetaire
beleid 'met de juiste voorwaar
den met een gemeenschappelij
ke munteenheid van start kan
gaan'. Volgens hem is de EMU
onvoldoende voorbereid. „De
politici hebben datgene, wat ze
zelf hadden onderschreven, niet
serieus genoeg opgevat."
Minister-president Gerhard
Schroder van de Duitse deel
staat Nedersaksen meent dat de
start van de EMU moet worden
uitgesteld. „Als men voor een
gemeenschappelijk Europa is,
zou het tijdstip een niet zo be
langrijke rol moeten spelen als
op de agenda's van de regering
het geval is", aldus Schroder.
Als bij de start slechts een be
perkt aantal landen kan mee
doen, levert dat de Duitse ex
portindustrie maar weinig voor
delen op, zo luidt een van zijn
argumenten in de Berliner Mor-
genpost.
Uitstel van de EMU is echter
niet aan de orde, zo liet de Duit
se bondskanselier Helmut Kohl
het afgelopen weekeinde weti
Hij zei ervan overtuigd te
dat zijn land aan alle voorwa
den zal voldoen voor toetred
tot de Economische en Mo
taire Unie. Kohl deed zijn i
spraken in een vraaggesp
met het Duitse weekblad
am Sonntag.
Zijn uitspraak komt aan
einde van een week waarin
Duitse centraal bureau voor
statistiek in Wiesbaden beke
maakte dat het begrotingstel
van Bonn vorig jaar was opg<
pen tot 3,6 procent van het b
to binnenlands produkt (BI
In het Verdrag van Maastri
hebben de lidstaten var
ropese Unie afgesproken dat
niet meer mag zijn dan 3,0 p
cent.
In het interview beklemton
de Kohl dat bij de vraag
landen mogen meedoen m
start van de EMU, de resultat
van de lidstaten over het ja
1997 de doorslag zullen geva
De economische gegevens v
de lidstaten in eerdere jan
doen dan niet ter zake.
De EMU zal zoals de bedt
ling is in 1999 van start gaanj
is de verwachting van de voi
zitter van het Europees Pai!
ment, Klaus Hansch. Hij rekt
erop dat voldoende landen 1
toelatingsexamen in 1998 zuil
doorstaan. „Niets wijst erop
we de geplande ingangsdatt
niet halen", verklaarde hij vc
de Duitse radio. De parlemen
voorzitter zinspeelde evenv
op een versoepeling van de t(
latingsvoorwaarden.
BINNENLANDSE AANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
baan Company
bam groep
batenburg beh
burgman heybr
97.50 97.50A goudavu
63,00 57,50 nedcon groep
108.00 110.00
32,00 31.50
groothandelsgeb
67.90 68.50 hal trust b
111.00A 111.00A hal trust u
72.50 73.00 heme ken i
72,00 73,50 heidemt)
67.10 69.00
70,30 70.70
185,00 186,OOA
2350.00A 2360,00A
158O!OO 1580ÏOO
96.00A 96.00A landré&glmd
12.90 42.50A moeara wins
61,00 62,00»
130,00 131.00
59.00 58,90
18,10 18.20A reesink
92,00 f 92.00
49.10A 49.30A
37,00A 37,OOA
261,50 263 00
8,40 8,40
59,50 f 59.50A
435,00a 435,00a
135.00A 135.00A
1935,00A 1935,00
119,50 A 119.50A
1400,OOA 1400,00A
42.90 42.80d
143,80 143.30
21,OOA 21,00
39^30 3*50 hagemeyer
108,00 108,50
20,00 20,10
170,00 171.00
BU1TENLANDSEAANDELEN
64.60A 63.90A
28.20A 28.00A
70.80A 70.30A
28.50A
68.20A
52,60A
52,00A
70*0a
46,00A 46.50A
67.00A
7i80A sears roebuck 4270A
1,80 A sekisui house yen 1150.00A
19,00 A
1850|00A
12.OOA 12,00A
22.50A 23,00A
1450i00A
500,00b
65.70A 65,00A
300,00A
300,00A
111,90 110,OOA
76.30A 76.30A
1100, OOA
1000,00b -
280,OOA -
51,00 A 50,50A
21,30 A 21.10A
33.00A 33,00A
4.70A 4.70A
55,00A 56,00A
69,80 03/01/96 50,20 10/03/95 67,90 67,80
209,70 26/07/95 164,00 23/03/95 183,50 184,00
36,90 12/01/96 27,10 03/03/95 36,60 36,80
74,80 09/01/96 63,70 24/03/95 74,00 74,40
252,50 09/01/96 189,30 08/03/95 245,00
147.90 19/01/95 116,50 02/11/95 133,50
22.60 09/01/96 14,80 13/03/95 22,00
13,50 07/02/95 5,00 11/10/95 10,50
112.00 12/01/96 69,60 25/01/95 110,50
82.40 12/01/96 59.00 20/02/95 82.40
51,80 08/01/96 35,20 24/03/95 50,70
91,50 12/01/96 62,25 20/04/95 90,60
72,50 30 4,20
74,50 74.20 74,20
243,00 244,30 243,00 243,00
134,00 135.30 133.60 133,60
22,00 22.20 22,00 22.00
1970,00A 1970.00A
35003500A
STAATSLENINGEN
113,00 113,00
118,82 119,00
111,6!» 111,90 nlgrt»31/2d
109,10 109.35 nl betert 31/4h
110.15 110.25 nl beiert 3 l.'4v
108.18 108,25 nlbelcrt31'4d
100,55 100,75
109,05 109,15
100,20 100,20
106,35 106,57
100,72 100,70
101,70 101,70
54,50
232,50
60,90
61,50
137,80
109,50
53,00
83,90
108,30
80,00
46,80
234,50
53,90
74,70 23/03/95 111.20 111.00
48,20 13/12/95 57,60 57,70
42,30 23/03/95 56,70 56,80
37,90 23/11/95 45.70 45,80
177,50 08/03/95 223,00 221,30
52,70 28/03/95 60,70 60,80
28,10 30/11/95 35,50 35,80
13/07/95
20/09/95
08/01/96
06/02/95
04/01/96
10/08/95
18/01/95 137,10
13/04/95 108,90
16/11/95 42,20
24/03/95 62,90
19/12/95 92,70
10/04/95 74,0
108,30
42,70
63,00
303,30
81,80
112,00
57,90
57,00
46.40
221,90
61,20
35,80
137,40
51,60 10/01/96 40,20
162,90
117,50.
35,70 20/11/95 42,70 43,10
193,80 11/05/95 228,00 228,00
37,80
244,
06/07/95 50,70
18/04/95 241,80
29/03/95 154,20
50,60
241,80
153,70
92,50
73,70
43,10
50,70
244,60
154,70
108,30 109,90
42,00 42,40
62,50 62,50
91,70 91,90
72,60 73,50
42,80 43,00
i 57,50
i 65,00
60,00
i 5oioo
i 30,00
i 32,50
10,00 10,10 hoog
19 1,80 2,00
0,00 23 4,30
60,00 58 2,90 2.9
65,00 15 1,20 1,4
I 60,00 21 3,30 3.5
16 3.60 3.60
i 90.00 51 21.10 21,8
i 95,00 20 16,10 16.7
1110,00 52 1,60 2,0
115.00 60 2.30
i 67,50 20 4,50b
in 230,00 20 2,90
pr 220,00 21 2,30
EDELMETALEN
rt 165,00
rt 170,00
pi 55,00
170,00 35 0.4
95 4,30
2,50 22 4,80
15,00 19 3,40
57^50 20 3Ï30
57! 50
20 1,00
VERKLARING DER AFKORTINGEN
e gedaan en bieden
f gedaan en laten
g bieden en ex dividend
h laten en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
25 3,00
42
1 65,00 30
2,50 42 1,70 a
Goud
onbewerkt 20,460-21,060
vorige 20,360-20,960
bewerkt 22,660
vorige 22,560
37.50 1010 2.20 2.30
35,00 197 0,60 0,50
NOTERINGEN BIJGEWERKT TOT 11.00 UUR
OVERIGËÖBLIGATIES
sk2 vk commov61/895 5,22 104,00 104,35
5,22 107,50 A 108,20
12.30 A 102,30A csfb f.71/2 931+1;
88.80A 89,50 aab990-97
500,00A
30,50
56.00A
5.62 112,70 A 112,80 A
6.63 112,45 - 112.50
5,50 115,90 11640
8.90 A 109.40 A eib 71/2 94-01
6,55 107,80 A 107,7!
108,65 108.90
106.30 A eib 5 94-99
108,00 108.20 A
102.90 A 103.10A
107,00- 107,50 iadb91/4 90-00
105,55 iadb 71/4 89-99
5,78 101.00 A 101,35A
5,05 107,90 108,05 A
6,26 106.75 107.00
6.03 103.75 104,10 A
4,86 102,40 A 102,70 A
5,63 102.80 A 103.00 A
5.64 105,75 A 105.85 A
4 12 105,80 A 106.10 A
4,25 101.80 102,10 A
- 103,10+ 103.25
5,24 104.00 104.25 A
103,30 A 103.50
I 22,00 100 1,30 1,20
ian 505.00 125 3,80 3,50b
feb 490,00 25 2,50 2,40
10,00 24 0,50 2,00 phil
5,00 77 0,90 1,50 phil
7,50 34 1.80 2,40a phil
10,00 25 3,60 b 4,40b phil
bill,00 30 1,00 1,00
21110,00 15 27.50 29,00
21135,00 25 5.20 5,30
54 4,20 a 3,50
feb 390,00
mrt 400!00
pr 240,00 18 1.70
ul 220,00 16 10,10
in220!00 53 o!80
in 225,00 41 3,10
pr 220,00 65 3,90
'n 5A50 700 *60
in 6*00 842 *40
pr 55,00 875 9,50
pr 60,00 15 5,80
pi 8*00 200 *50
35 9,00 6.50
CONTANT VREEMD GELC
ark (100)
rank (100)
dr. (100)
ngdlr. (100).
udo (100)
pes. (100)
a (100)
149,50 155
14,00 a 13.90
7*00 101 8.70
BELEGGINGSFONDSEN
6,24 98,60 A
67,00 67.70A
6.60A 6.50A
18,00 19.50A
34.50A 34.50A
19,00A 19.00A
100,60+ 100,60
,1,80 A 112,40 A
- 163,25 A 164,50
5,34 107,70 108,00
6,03 110.60 A 110,81
)5.20A 105.20 A meesp 089-99
102.35 A 102,60 A
105.00 A 105.00 A
nib 6 95-00
mb 53-4 93-9!
5.21 106,40 A 106.71
bng 71/2 94-00
5,67 110,55 A 110.90
5.12 110,10 110.10 A
6.49 106,60 106.95
5,71 107,20 107.35
4.01 105,20 105.7!
4.76 104,75 105,(X
5,20 103,75 103,91
113,20 A nwb 71/893-03
nwb 65/8 93-03
oostenr 61/293
oosten r 61/4 94
p« 73/490
rabo 81/2 92-97
rabo 71/4 bbr 94
102,60 102,85
4,36 103,35 103,55
65,25 65,40 A
6,68 103,10 A 103,40
3,75 105.05 A 105.00
- 102,50+ 102,65 A
- 98.20 A 98.35
12,75 A rabo 63/8 94-09
meesp ottsh I
pays basprop f
pays-basprop
55,85 55,85
12160 122.00
70A 103,00
140.00
11.80 A
rgeurope fund
rg hollands bezit
82.30A tgoliehaven
352,90 355,00 transpac I
76,20 76.50A uni invest
57.00A 57,10A unicodm
62.80A 63,00A unifondsdr
58.80A 59T0A
66.70A 67,OOA
266,50$ 266,50A vsbliflgroeil
52,00 52.50A vsbmufund
63.00 63.10 vsboblgroeif
65,30 65,40
135.80 136,10
109^80 110!00
13970 f 139^60
67,20 67,40
122,20 122.70
301,00
65.00A
104,00
66,30
119.10
68Ï90A
95.20A 95.50e
29,80 29,90
18.60A 18.10A
70,0070,00 f
