Blizzard '96: vijftig doden
mm
5P! !!!M in
Jaar van de waarheid voor Duitse liberalen
Buitenland
Tel uitje winst
Peres aanvaardt ontslag hoofd
Israëlische veiligheidsdienst
Kok noemt
Mitterrand
'een idealist
en realist'
log meer bomaanslagen Corsica
PAG 9 JANUARI 1996
alesa wordt weer elektricien
Fhau» Ex-president Lech Walesa van Polen wordt weer
jriciën. Eind maart denkt de 52-jarige Walesa zijn oude be-
te pakken op de scheepswerf in Gdansk, zo heeft de
zitter van de vakbond Solidariteit op de werf gezegd. In
Walesa op de toenmalige Leninwerf de staking die
fyidelijk leidde tot de oprichting van het vrije vakverbond So-
v^jteit. Walesa krijgt nu nog wachtgeld. Dat duurt volgens de
f$e wet drie maanden. Op 22 december trad hij af.
"jheimzinnige ziekte kost babylevens
1|>rest In een kraamkliniek in het Roemeense Braila, op 175
efoeter ten noordoosten van de hoofdstad Boekarest, zijn in
e^eekeinde zeven pasgeboren baby's overleden als gevolg
geheimzinnige ziekte. Volgens het staatspersbureau
expres gaat het mogelijk om een soort griepvirus. Het ministe-
£an volksgezondheid zou de kraamkliniek willen sluiten,
heeft een van de hoogste kindersterftecijfers in Euro-
Kt,
n»
'-premier Grosz Hongarije dood
De voormalige Hongaarse premier Karoly Grosz is
flag op 65-jarige leeftijd in Gödöllö, bij Boedapest, overleden,
jz leed aan nierkanker. Dit heeft het staatspersbureau MTI
■ïidag gemeld. Grosz was premier tussen juni 1987 en no-
1988. In mei 1988 ontworstelde hij de macht in de com-
pstische partij aan janos Kadar, de grote man van de Hon-
politiek sinds de Russische inval in 1956. In november
IJ werd Grosz zelf aan de kant geschoven.
Tden door overstromingen Portugal
bon Overstromingen door hevige regenval en wind hebben
ugal gisteren opnieuw geteisterd. De rivieren Douro en Taag
guiten hun oevers getreden. Vele huizen zijn ondergelopen
•»|ele dorpen zijn geïsoleerd geraakt. Zeker vijf mensen zijn
rhet noodweer om het leven gekomen.
binnenkort nieuwe Griekse premier'
„Griekenland heeft voor het eind van de maand een
jwë premier." Dit heeft voorzitter Dimitris Beis van de Pa-
fractie in het parlement in Athene gisteren gezegd. Beis rea-
|de in een krante-interview op de toenemende roep om een
mening in het vacuüm dat ontstaan is met het alsmaar
toduren van de ziekte van premier Papandreou.
$rste proces Rwanda-Tribunaal
9frA» Het Rwanda-Tribunaal zal naar verwachting voor eind
trt beginnen met de berechting van acht oorlogsmisdadigers,
Richard Goldstone. de openbaar aanklager van het VN-
inlinaal, gisteren gezegd bij de formele opening van het
9.jnda-Tribunaal in hetTanzaniaanse Arusha.
jd, niet staat
|f|pt onderschrift bij de sneeuwfoto op de voorpagina van gis-
3 werd gerept over Phoenixville 'in de staat Philadelphia'.
Jjstaat van die naam bestaat in de VS echter niet. Phoenixville
vlak bij de stad Philadelphia. Beide liggen in de«staat
Oosten van VS praktisch geheel stilgelegd
*■5*1 -üt-i—
Een inwoner van Brooklyn, New York, kiest een van de weinige middelen van vervoer die na Blizzard 1996 nog zijn overgebleven: ski's.
Na een van de zwaarste sneeuwstormen van de eeuw is het oosten van de Verenigde
Staten nog bedekt onder een bijna één meter dik pak sneeuw. Ook vandaag iigt het
openbare leven in de grote steden Washington, New York, Philadelphia en Boston gro
tendeels stil en blijven overheidsgebouwen, scholen, kantoren en winkels dicht.
WASHINGTON Rtr-AFP
In het noordoosten van het land
vielen ten minste vijftig doden
door Blizzard 1996, zoals de
zwaarste sneeuwstorm in ze
ventigjaar is gedoopt. De mees
te slachtoffers vielen door auto
ongevallen, andere werden door
hartaanvallen getroffen bij het
sneeuwruimen. Een man in
New Jersey en een kind in New
York raakten onder een
sneeuwschuiver en kwamen
-11 Clinton
%>ekt Tuzla
;s^merikaanse soldaten, die
|^derdeel van de NAVO-vre-
lacht in Tuzla in Noord-
Bosnië zijn, krijgen de ko-
ie dagen bezoek van hun
^bevelhebber, president
jflon. Hij lijkt daar weinig
pm, was de indruk van een
Qfrerslaggever ter plekke.
Gl's zijn sinds december
/ei in de weer om onder de
omstandigheden van de
winter rond Tuzla
bases te bouwen voor de
20.000 Amerikaanse
v iten die daar eind februari
14len zijn gearriveerd,
jviërs hebben gisteren toe
ven twee Bosniërs vast te
Hen. Dat heeft kolonel Mark
van de internationale
acht (IFOR) in Sarajevo
„De burgemeester van
heeft ons gezegd dat de
iche Serviërs twee Bosni-
mannen hebben aange-
m die bij hun arrestatie
len zouden hebben ge-
aldus Rayner. Ilidza is
de vijf wijken van Sara-
lar Serviërs wonen,
[afgêlopen week hebben de
irs onder druk van IFOR
Servische president Milo-
zestien moslims vrijgela-
die in Ilidza waren ont-
1. Donderdag werd de ont-
ngvan een moslim, Serviër
roaat in de Servische wij-
an Sarajevo gemeld.
fner waarschuwde gisteren
r doden zullen vallen als de
idingen van de vredes-
lenkomst van Dayton
„Wij zullen het schie-
en het zal
Isenlevens kosten", aldus
[er.
bagdad» Voor het eerst sinds lange tijd gaf de centrale bank van Irak
gisteren de geldwisselkantoren toestemming om buitenlandse valuta
te verhandelen tegen zwarte-marktkoersen. De man op deze foto
torst het resultaat van een transactie van honderd Amerikaanse dol
lars tegen 280.000 Irakese dinars. foto epa
om. In acht staten riepen de au
toriteiten de noodtoestand uit,
en op sommige plaatsen werd
alle verkeer verboden. Vijftien
staten zijn getroffen door het
noodweer, dat zich gisteren aan
het einde van de dag in noorde
lijke richting bewoog.
Overheidsinstellingen, die
juist weer hun deuren zouden
openen na een wekenlange im
passe over de begroting, blijven
meest nog gesloten. Burge
meester Giuliani van New York
VS: Troepen
naar Golan
voor vredestaak
JERUZALEM «Rtr
De Verenigde Staten zijn bereid
troepen op de hoogvlakte van
Golan te stationeren om een
eventuele vrede te bewaken tus
sen Israël en Syrië. Dat heeft de
Amerikaanse minister van de
fensie, William Perry, gisteren
gezegd in Jeruzalem.
De bewindsman zei na zijn
overleg met premier Shimon
Peres ook dat Washington er
voor zal blijven zorgen dat Is
raël een militaire voorsprong
behoudt in de regio. Daartoe
trekken de VS een aanvullend
bedrag van 200 miljoen dollar
uit voor de ontwikkeling van de
antiraket-raket Arrow. Een groot
deel van de 500 miljoen dollar
die in de jaren '80 voor de Ar
row werd uitgetrokken, vloeide
voort uit het Amerikaanse Stra
tegische Defensie Initiatief. De
ontwikkeling onderging een
versnelling nadat Irak tijdens de
Golfoorlog raketten op Israël
had afgeschoten.
Het was voor het eerst dat de
VS zich zo duidelijk over de
kwestie-Golan uitlaten.
sprak van de ergste sneeuw
storm in de geschiedenis van de
stad. Hij riep iedereen behalve
hulpverleners en personeel van
nutsbedrijven op dinsdag nog
uit de stad te blijven. Het hoofd
kwartier van de Verenigde Na
ties in New York bleef maandag
al dicht. In Central Park in New
York lag een halve meter
sneeuw, en op de brede aven
ues daar en in Washington werd
geskied.
De duizenden daklozen in de
grote steden hadden het zwaar
te verduren. Honderden vrijwil
ligers gingen zoveel als mogelijk
de stad door om dekens en war
me dranken uit te reiken.
De sneeuwval werd gister
avond minder en meteorologen
zeiden dat de blizzard praktisch
voorbij was. Maar het uitgraven
van gebouwen en auto's zal
naar verwachting nog geruime
tijd duren.
Ook de financiële markten
ondervonden overlast van het
noodweer. De effectenbeurs
van New York ging later open
en eerder dicht. Wall Street lag
maandag bedekt onder een dik
pak sneeuw, waardoor het ver
keer hopeloos in het honderd
liep. Veel personeel bleef daar
om liever thuis.
Vliegverkeer vanaf de drie
vlieghavens rond New York zal
naar verwachting zeker tot van
morgen onmogelijk zijn. Onge
veer 1.700 reizigers zitten vast.
Op het vliegveld John F. Kenne
dy lagen gisteren op sommige
plaatsen sneeuwduinen van zes
meter hoog.
Terwijl in het zuidoosten van
de VS zoals in Florida zelfs
sneeuw viel, boekte de staat Ca
lifornia in het westen warmtere-
cords voor de tijd van het jaar:
strandbezoekers genoten mas
saal van temperaturen van te
gen de dertig graden.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Premier Shimon Peres heeft gis
teravond het ontslag aanvaard
van het hoofd van de Israëlische
binnenlandse veiligheidsdienst.
Het aftreden van de man die op
last van de censor alleen mag
worden aangeduid als K., werd
algemeen verwacht na de
moord in november op premier
Jitzhak Rabin.
Onmiddellijk na de aanslag,
toen duidelijk werd dat de
dienst in menig opzicht had ge
faald, heeft K. zijn ontslag al
aangeboden. Maar Peres wei
gerde dat toen te aanvaarden.
Zondagochtend, toen de pre
mier K.'s ontslagbrief ontving,
probeerde hij opnieuw hem
over te halen aan te blijven. K.
vroeg een dag bedenktijd, maar
liet gisteren weten dat hij bij
zijn besluit blijft.
In een schriftelijke reactie op
K.'s ontslag omschrijft Peres
hem als iemand die een grote
bijdrage heeft geleverd aan Is-
raëls veiligheid. Hij prijst vooral
de manier waarop K. de strijd
tegen de terreur heeft weten te
combineren met een bijdrage
aan Israëlisch-Palestijnse sa
menwerking.
Een officiële commissie van
onderzoek onder leiding van
oud-opperrechter Meir Sham-
gar onderzoekt momenteel de
omstandigheden waaronder de
moord op Rabin kon worden
gepleegd. Vorige maand waar
schuwde de commissie zes le
den van de veiligheidsdienst dat
ze op grond van het onderzoek
waarschijnlijk juridisch zullen
worden vervolgd. Ze kregen de
raad een advocaat te nemen.
Onder de zes was ook K., die
ten tijde van de moord op Ra
bin overigens in het buitenland
verbleef. In zijn ontslagbrief aan
Peres laat hij met nadruk weten
dat hij de beschuldigingen die
in de waarschuwingsbrief van
de onderzoekscommissie wor
den vermeld, verwerpt.
K. schrijft verder dat hij sinds
november hard heeft gewerkt
aan een eerherstel voor de
dienst. „Ik heb nu het gevoel
dat we terug zijn op het goede
spoor, ik heb volledig vertrou
wen in de kundigheid van de
staf en de leden en ik hoop dat
ze in slaat zullen worden ge
steld hun moeilijke werk in het
geheim te verrichten, als 'de on
zichtbare beschermer'. Ik geloof
dat ik nu mijn werk kan beëin
digen met een gevoel van totale
tevredenheid over het herstel
van de dienst en de manier
waarop ze haar missies kan uit
voeren".
Die woorden kunnen er op
wijzen - al staat het niet in de
brief - dat K. de vernuftige eli
minatie van de Palestijnse bom
menmaker Yichia Ayash, afgelo
pen vrijdag, als de kroon be
schouwt op zijn pogingen de
dienst eerherstel te bezorgen.
De Israëlische televisie meld
de gisteravond dat premier Pe
res overweegt de voorganger
van K., Yacov Perry, voor de
tweede maal te benoemen als
hoofd van de veiligheidsdienst.
Perry is nu directeur van Cell-
com, een van Israels twee mo
biele telefoondiensten. Gok de
naam van lian Biran, een hoge
legerofficier, wordt genoemd.
PARUS GPD-Rtr-ANP
Leiders van tientallen landen
hebben een eerbetoon gebracht
aan voormalige Franse presi
dent Francois Mitterrand. Pre
mier Wim Kok noemde hem
een 'romanticus en een idealist,
maar tegelijk ook een realist'.
Jacques Chirac, de gaullisti
sche president, was gisteren een
der eersten om een eerbetoon
aan zijn socialistische voorgan
ger te brengen. „Mitterrand
heeft een belangrijke pagina ge
schreven in de geschiedenis van
Frankrijk", aldus Chirac.
Ook andere politici loofden
Mitterrand. Premier Juppé
prees zijn 'moedige strijd tegen
de ziekte', en ex-premier Bal-
ladur had soortgelijke woorden.
Lionel Jospin, de socialistische
leider, was zichtbaar bedroefd.
De Duitse kanselier Kohl
prees Mitterrand als een vriend
en staatsman wiens ideaal van
een verenigd Europa de toe
komst van het werelddeel zal
bepalen. „Europa heeft in Fran
<;ois Mitterrand een groot
staatsman verloren. Ik rouw om
een goede vriend", aldus kanse
lier Kohl. Premier Gonzalez van
Spanje omschreef hem als de
'architect van de Europese een
heid'.
De Amerikaanse president
Bill Clinton voegde daaraan toe
dat 'niet alleen Frankrijk, maar
ook de Verenigde Staten en de
hele wereld profiteerden van
zijn sterke en principiële leider
schap". Volgens premier Kok
noemde Mitterrand 'op en top
Fransman', maar tegelijk over
tuigd Europeaan. Mitterrand
heeft een 'grote bijdrage' gele
verd aan de totstandkoming
van het Verdrag van Maastricht,
aldus de premier.
Zelfs van staatslieden met wie
hij in het verleden de degens
kruiste, kwam lof. Margaret
Thatcher liet weten dat ze hem
'mocht en respecteerde'.
De Franse regering heeft don
derdag uitgeroepen tot een dag
van nationale rouw. Alle open
bare gebouwen zullen de vlag
halfstok hangen. In de Notre
Dame wordt een rouwmis ge
houden.
Opstand Turkse
gevangenissen
is voorbij
ISTANBUL DPA-Rtr
De landelijke protestacties van
gedetineerden in Turkse gevan
genissen worden vandaag be
ëindigd. Dit heeft de Turkse ver
eniging voor de mensenrechten
IHD bekendgemaakt. In gevan
genissen in het hele land zijn
acties gevoerd legen het optre
den van politic-eenheden en te
gen de situatie in de strafinrich
tingen.
Woordvoerders van het IHI)
en de CHD, de vereniging van
juristen, zeiden dat alle gijze
laars inmiddels zijn vrijgelaten
en alle hongerstakingen zijn be
ëindigd. De belangrijkste eisen
van de gevangenen zijn ingewil
ligd. Zo heeft het ministerie van
justitie de directeur en de rege
ringsafgevaardigde in de ümra-
niye-gevangenis in Istanbul van
hun post ontheven. Ook heb
ben de autoriteiten beloofd de
leefomstandigheden in de ge
vangenissen te verbeteren.
Corsica hebben nationalis
me naar onafhankelijkheid
inThet Franse eiland streven
ijravond opnieuw een golf
gepleegd. Bij 37 ont-
van bommen bij
"tibare gebouwen en bankin-
werd aanzienlijke
1 Jde aangericht maar vielen
J®1» slachtoffers. Dit is verno-
-51 bij de gendarmerie en de
lie.
rond de hoofdstad Ajac-
Jontploften krachtige bom-
bij bankgebouwen van de
aj Été Générale en de Crédit
m :ole, de luchtvaartmaat-
'rafPPij A'r '"ter en vestigingen
es de ministeries van financi-
binnenlandse zaken. De
33 Jsieven-opruimingsdienst
wist gelijktijdig afgestelde bom
men bij een vestiging van Fran
ce Télécom en het belasting
kantoor in Ajaccio onschadelijk
te maken. Daar werden pam
fletten gevonden met het op
schrift 'gevaar, mijnen', aldus
de politie.
Elders in het departement
van Ajaccio gingen bommen af
in de stadjes Porticcio, Porto-
Vecchio, Bonifacio, Propriano
en Sartène. Daarbij liepen
bankkantoren en regeringsge
bouwen grote schade op.
Het centrum van Bastia aan
de noordoostkust schudde op
zijn- grondvesten toen zich daar
rond 23.00 uur ondanks een
versterking van de politietroe-
pen, eveneens een reeks ont
ploffingen voordeed. Zeven
krachtige explosies troffen daar
praktisch gelijktijdig diverse
bankinstellingen en een winkel
van France Tèlécom.
In de omgeving van Bastia
werden vier andere aanslagen
gepleegd in Saint-Florent en in
Ghisonaccia. Ook hier vielen
geen slachtoffers maar is de
schade volgens de politie aan
zienlijk.
De aanslagen worden toege
schreven aan Corsicaanse na
tionalisten, die-streven naar on
afhankelijkheid van het eiland.
Vaak kiezen zij Franse over
heidsinstellingen en banken of
vakantiehuizen van Parijze-
naars als doelwit omdat ze die
zien als symbool van de Franse
overheersing. De nationalisten
bestrijden elkaar overigens ook.
Bij onderlinge vetes vielen vorig
jaar tientallen doden.
BONN PETER VAN NUUSENBURG
CORRESPONDENT
1996 dreigt voor de Duitse liberalen
het jaar van de waarheid te worden. In
maart worden in drie deelstaten ver
kiezingen gehouden. Deze zijn van
cruciaal belang voor de overlevings
kansen van de FDP en daarmee ook
voor die van de regering van bonds
kanselier Kohl.
De toestand waarin de FDP, de kleinste
regeringspartij, verkeert is deplorabel.
1995 was een rampjaar: Vrijwel elke ver
kiezing werd een debacle. Alleen in de
deelstaat Hessen wisten de liberalen
zich te handhaven. Daaruit putten opti
misten zoveel hoop, dat ze de wederop
standing van de partij voorspelden. Die
hoop werd door de kiezers bij elke vol
gende gang naar het stemlokaal weer de
bodem in geslagen, zodat de liberalen in
nog maar vier van de zestien deelstaat
parlementen vertegenwoordigd zijn.
De kans is groot dat deze deprimerende
reeks op zondag 24 maart wordt voort
gezet. Dan zullen de kfezers in Baden-
Württemberg, ooit een liberaal bolwerk,
Rijnland-Palts en Sleeswijk-Holstein
zich vooral uitspreken over de vraag, of
er in de Bondsrepubliek nog wel plaats
is voor een liberale partij.
Er is voor een liberaal weinig reden om
het antwoord met vertrouwen tegemoet
te zien. De partij heeft een programma,
dat iedereen koud laat en een leider,
waar niemand warm voor loopt. Het
eerste is in een tijd waarin programma's
geen doorslaggevende rol meer spelen,
geen onoverkomelijk bezwaar. Het
laatste is, nu partijleiders zelf het pro
gramma zijn, vrijwel fataal.
Sinds juni vorig jaar mag Wolfgang Ger-
hardt zich FDP-leider noemen. Hij volg
de minister van buitenlandse zaken
Klaus Kinkel op, die er maar niet in
slaagde de partij een eigen 'profiel' te
geven. Dat isGerhardt totnogtoe even
min gelukt. Hij is een harde werker,
kent zijn zaakjes, maar is in het half
jaar. dat hij nu voorzitter is, vooral ge
bleven wat hij was: een goedwillende
amateur.
Dat gebrek aan professionaliteit is in
middels het kenmerk van de partij, die
jarenlang werd geleid door de man die
gold als dé raspoliticus bij uitstek, de
voormalige minister van buitenlandse
zaken Genscher.
Hoe onhandig de partijtop opereert kan
waarschijnlijk het best geïllustreerd
worden aan de hand van de perikelen
rond de zogenaamde grote afluister-
campagne. Dat is een omstreden kwes
tie. De CDU van Kohl denkt door het af
luisteren van de privé-woningen van
misdadigers de georganiseerde crimina
liteit effectief te kunnen bestrijden. De
liberale minister van justitie, Sabine
Leutheusser-Schnarrenberger, vond dit
een inbreuk op een van de liberale
grondrechten, de onschendbaarheid
van de woning, en wees het plan af.
Omdat de FDP verdeeld is over deze
zaak, besloot Gerhardt de achterban te
raadplegen. In oktober moest hij in de
krant lezen dat zijn minister zou aftre
den als de leden instemden met de af-
luistercampagne. Dat is precies wat de
leden vorige maand deden en zo raakte
Gerhardt de enige minister kwijt die nog
wel eens voor een liberaal geluid zorgde.
Haar opvolger Schmidt-Jortzig kende
een opvallende start. Hij sprak zich eerst
tegen en vervolgens voor het asielrecht
uit.
De partijleider wilde zich tijdens deze
woelige dagen voor Kerstmis ook van
zijn onbeholpen voortmodderende mi
nistervan economische zaken, Rexrodt,
ontdoen. Althans, dat liet hij de wereld
weten. Maar toen Rexrodt weigerde op
te stappen, zette Gerhardt de falende
bewindsman niet aan de dijk, maar
sprak zijn vertrouwen in hem uit. Zo be
schadig je een minister, jezelf en dus je
partij.
Afgelopen zaterdag hield de FDP in
Stuttgart, Baden YVürttcmherg, haar tra
ditionele Driekoningen-bijeenkomst.
Het was de eerste gelegenheid na de ge
denkwaardige decemberdagen om el
kaar weer moed in te spreken. De aan
wezigen bezworen elkaar dat de rol van
de FDP als middenpartij nog lang niet is
uitgespeeld.
De rechtervleugel, die verlekkerd naai
de Oostenrijkse demagoog I luider kijkt,
kreeg ook nu geen poot aan de grond.
Fr werden krachtige woorden richting
CDU gesproken. En er werd zelfs gez
inspeeld op een kabinetscrisis, wanneer
volgend jaar niet begonnen wordt met
de verlaging van de 'solidariteitstoeslag',
de extra belasting van 7,5 procent voor
de wederopbouw van het oosten.
Maar het meeste applaus ging niet naar
Gerhardt en zijn vazal, de goedgebekte
partij-secretaris Westerwelle, maar naar
de ex-minister van justitie, die in de
wandelgangen en voorde tv-camera's
verklaarde dat ze voor deze FDP geen
campagne wil voeren.
Dit gehannes wordt met afgrijzen ge
volgd door de CDU en haar Beierse zus
terpartij CSU, die zich moeten voorbe
reiden op een leven na de FDP. Wan
neer 24 maart voor de liberalen een
zwarte zondag wordt, moeten Kohl en
Co. er rekening mee houden, dat met de
FDP niet langer te regeren valt. Nieuwe
Bondsdagverkiezingen zijn dan waar
schijnlijk. Zowel de SPI), de grootste op
positiepartij, als de CSU voelen er niets
voor om voor de rest van deze zittings
periode een 'grote coalitie' te vormen.
En nieuwe verkiezingen, daar is ieder
een het nu over eens, betekenen de ge
nadeslag voor de FDP.
