Eigen bijdrage medische
hulp naar draagkracht
'We zijn een winkel en geen kleuterschool'
Binnenland
Skrnhem» De parketpolitie van het arrondissement Arnhem
maakt haar kaartenbak met driehonderd wanbetalers leeg. Acht
5 kot den mensen zijn vanaf maandag dagelijks op pad om alle
^uitstaande boetes te incasseren. Wie weigert te betalen, zit met
■be feestdagen in een cel in Hoom of Heerhugowaard. Het arron-
^fcissement Arnhem houdt al een paar jaar een dergelijke actie,
^■neldt J. Boeijink van de parketpolitie. „Rond kerst en nieuwjaar
^Rnaken wij de meeste kans mensen thuis aan te treffen."
koningin Beatrix krijgt
)uitse onderscheiding
Steun voor Oosttimorezen
Bij flexibel pensioen ambtenaren
gaat het vooral om het prijskaartje
praakmakender dan ooit!
Geen uitspraak in moord
en verkrachtingsproces
Melkert: Voorkeursbeleid
vrouwen niet aanvechtbaar
Aanbeveling extremist bij
imam-opleiding was foutje
ïAlleei^j^VeeJcbla^Privé
IIJDAG 22 DECEMBER 1995
/ijftien jaar cel voor moord echtgenote
ordrecht» Rechtbank-president j. Geertsema van de rechtbank
i Dordrecht heeft gisteren een 51-jarige man uit Dordrecht ver-
ordeeld tot een gevangenisstraf van vijftien jaar. De man
choot in september dit jaar zijn echtgenote op straat dood en
robeerde tevens haar vriend van het leven te beroven. De man
eweerde te hebben gehandeld uit een gekwetst eergevoel. Het
L Areejarig dochtertje van de verdachte was destijds getuige van
e moord.
ïreedbeeld-TV in trek voor kerst
en haag Dit jaar worden in ons land 100.000 breedbeeld-TV's
erkocht. Vooral deze laatste dagen voor de kerst besluiten veel
onsumenten hun traditionele televisie in te ruilen voor een
e ireedbeeld-TV. Dat maakte de Uneto, de branche-organisatie
an de wit- en bruingoedzaken, gisteren bekend. Ook steengril-
sn, staafmixers en magnetrons doen het volgens een woord-
oerster van de Uneto goed onder de kerstboom.
^leer verslaafden naar hulpverlening
■WMCHT. In 1994 deden bijna 57.000 verslaafden een beroep op
en Centrum voor Alcohol en Drugs (CAD) of een andere hulp-
erlenende instantie. Dat is meer dan in 1993, toen het er nog
uim 50.000 waren. Dat blijkt uit cijfers die de stichting Informa-
-Tevoorziening Verslavingszorg gisteren publiceerde. Van de in-
[eschreven cliënten was in 1994 39 procent alcoholist. Van de
Irugverslaafden gebruiken de meesten heroïne (17.572). Minder
;root is de groep gokverslaafden (6.814).
bedrijven gaan zelf files te lijf
Aen haag Het bedrijfsleven gaat inventariseren wat bedrijven
7\e\i kunnen doen om de toenemende file-problemen aan te
f Dakken. Daarbij gaat het vooral om maatregelen om het gebruik
tan de auto terug te dringen. Hiertoe is een commissie ingesteld
i^^ie binnen vijf maanden een inventarisatie maakt van mogelijke
aat regelen. De commissie onderzoekt ook de mogelijkheden
Dm bedrijfsgebonden verkeers- en vervoersstromen beter over
agljle dag te spreiden door een verdergaande aanpassing van be-
)u \i fs en arbeidstiiden-
freiBoete voor meppende ex-politieman
jt tP°
45jrui
ilden. De rechtbank acht de man schuldig aan machtsmis
bruik. Hij mishandelde in mei vorig jaar een arrestant in een
Üronkemanscel. Het verweer dat er sprake was van noodweer of
noodweerexces, werd door de rechtbank verworpen.
'•""Trein verkeer Zutphen/Deventer hervat
pTREcmHet treinverkeer tussen Zutphen en Deventer, dat
sinds woensdagmiddag door een ongeval was gestremd, is giste-
^ren weer hervat. Het ongeval gebeurde woensdagmiddag op een
Bj^poorwegovergang bij Gorssel. Drie treinpassagiers raakten licht
^^>ewond, toen een trein op een vrachtwagen met oplegger bots
te. Door de klap ontspoorde de trein gedeeltelijk en brak de bo
venleiding.
Wanbetalers krijgen bezoek met kerst
(en-den haag dpa-anp
oningin Beatrix krijgt de Inter-
ationaie Karlspreis, een hoge
uitse onderscheiding voor
ersonen of instellingen die
ich inzetten voor de Europese
enwording. De prijs is uitge-
iofd door een comité van de
tad Aken, niet ver over de
rens bij Zuid-Limburg.
Burgemeester Linden maakte
keuze voor de Nederlandse
orstin gisteren bekend: „Door
aar optreden schiep koningin
eatrix een klimaat van vertrou-
'en in Europa. Wie als zij Euro-
ees en toekomstgericht denkt
i handelt, is een waardige dra-
rvan deze prijs."
Eerdere winnaars waren on-
anderen de Britse premier
Winston Churchill, de Ameri-
aanse minister Henry Kissin-
er en de Franse president
ran^ois Mitterrand. De enige
Vijf gulden voor hut sen is er i bezoek gaat niet door
Minister Borst (volksgezondheid) wil geen eigen bijdrage
voor de huisarts invoeren, maar wel een niet van het in
komen afhankelijke bijdrage van maximaal tweehonderd
gulden voor medische hulp, uitgezonderd de huisarts.
Voor laagbetaalden zal het koopkrachtverlies worden ge
compenseerd. Het kabinet wil in januari de knoop hier
over doorhakken.
ruswuk anpeen eigen bijdrage heeft Borst
nu een aantal voorstellen ge
haald die waarschijnlijk politiek
haalbaar zijn en toch het ge
wenste bedrag opleveren. In het
regeerakkoord is afgesproken
dat het verplicht eigen risico
van tweehonderd gulden er
moet komen. De maatregel
moet ongeveer negenhonderd
miljoen gulden opleveren.
Volgens het voorstel zullen pa
tiënten een vast bedrag zelf
moeten betalen als zij bijvoor
beeld naar een specialist gaan
of medicijnen bij de apotheek
halen. Het maximum van twee
honderd gulden geldt per jaar.
Uit de talloze plannen die cir
culeren over het invoeren van
Tegen het eigen risico rees al
snel verzet. De coalitie sprak
deze zomer af dat er naar een
alternatief zou worden gezocht.
Lukt dit niet. dan blijft de af
spraak in het regeerakkoord ge
handhaafd. Begin december
kwam het onderzoeksbureau
VB Advies met resultaten van
een onderzoek naar de moge
lijkheden voor eigen bijdragen.
Volgens het bureau was het mo
gelijk en uitvoerbaar om zieken
fondspatiënten inkomensaf
hankelijke eigen bijdragen te la
ten betalen. Bij de huisarts zou
den fondsverzekerden vijf gul
den per consult zelf moeten be
talen.
Borst reageerde positief op
den haag Leden van de actiegroep Renetil, hebben gisteren actie ge
voerd voor de belangen van Oosttimorezen die politiek asiel aanvragen
buiten Indonesië. De actiegroep demonstreerde onder meer bij het mi
nisterie van buitenlandse zaken in Den Haag. foto anp roel dijkstra
onderscheiden Nederlanders
tot nu toe zijn de politicus Hen
drik Brugmans. die de prijs in
1951 ontving, en oud-minister
Joseph Luns (in 1967).
De koningin krijgt de prijs 16
mei volgend jaar in de kro
ningszaal van het stadhuis van
Aken. Zij bezocht de stad al op
18 oktober van dit jaar in gezel
schap van de Duitse president
Herzog, die haar prees om haar
inzicht in Europa. De Interna
tionale Karlspreis zu Aachen is
genoemd naar keizer Karei de
Grote, die geldt als grondlegger
van de Westeuropese bescha
ving. Hij woonde in Aken, waar
hij in 814 stierf. In 1949, vier
jaar na de Tweede Wereldoor
log, riepen burgers die zich ver
bonden voelden met hun stad
de prijs in het leven. Aan de on
derscheiding is een geldbedrag
van vijfduizend mark verbon
den.
den haag gpd
De poging van minister Dijkstal (binnenlandse
zaken) om de ambtenaren de VUT-regeling in te
laten ruilen voor een flexibel pensioen lijkt schip
breuk te lijden. De ambtenarencentrales zijn fa
liekant tegen de voorgestelde financiering omdat
de lasten van het nieuwe stelsel voor een groot
deel op de werknemers worden verhaald.
Tegelijkertijd dreigt een rel te ontstaan nu de
minister heeft laten doorschemeren een dergelij
ke regeling desnoods in de acht verschillende
overheidssectoren apart te zullen doordrukken.
De regeling geldt voor zo'n 800.000 werknemers
bij de overheden en aanverwante sectoren. Dat
betekent echter dat hij eerst af moet van de zoge
noemde Kaderwet VUT, die door alle partijen en
sectoren is ondertekend. De vakorganisaties pie
keren er niet over om die zomaar prijs te geven.
Gisteren werd uiteindelijk geprobeerd te red
den wat er te redden viel, nadat Dijkstal beloofde
te zullen kijken naar een betere overgangsrege
ling. Voorzitter C. Vrins van de ACOP (FNV): „Dat
gaf ons een sprankje hoop. We zijn er in elk geval
in geslaagd het overleg niet in een grote plof te la
ten eindigen." De geschillen worden wederom
eerst op ambtelijk niveau behandeld, waarna
eind januari opnieuw overleg volgt.
De centrales hebben Dijkstal duidelijk gemaakt
dat in de marktsector de kosten van overgangsre
gelingen (aanvullingen in verschillende leeftijds
groepen) door de werkgever worden opgebracht.
„Het probleem is dat deze minister alles binnen
een paar jaar geregeld wil zien. Er moet meer fi
nanciële ruimte komen of een betere verdeling
van de lasten op termijn."
Dijkstal is de centrales gisteren wel wat tege
moetgekomen. Basis van zijn plan blijft (bij veer
tig dienstjaren) een uitkering van zeventig pro
cent van het laatstverdiende salaris op 62-jarige
leeftijd (nu is dat 75 procent met 61 jaar). Er kan
individueel worden bijgespaard om al vanaf 60
jaar met zeventig procent uit te kunnen treden.
Het nieuwe pensioen bestaat uit een basisuit
kering en een flexibel deel, dat iedere ambtenaar
zelf bij elkaar spaart. De werknemer zal zelf kun
nen beslissen wat het hem waard is om ergens
tussen zijn 55ste en 65ste met (deeltijd)pensioen
te gaan. Gaat hij pas na zijn 62ste met pensioen,
dan wordt dat beloond met een bonus. Het ge
spaarde deel kan worden meegenomen als een
baan buiten de overheid wordt aanvaard.
De minister heeft de centrales voorgehouden
de opgebouwde rechten van het flexibele deel
ook te laten gelden voor invaliden en nabestaan
den. Ook wil hij een overgangstraject van twaalf
jaar inbouwen met betrekking tot de beperkte
doortelling van dienstjaren bij arbeidsongeschikt
heid of overlijden.
Hukan hekent medeplechtigheid
het voorstel, vooral omdat men
sen die minder dan dertigdui
zend gulden per jaar verdienen
werden ontzien wat betreft het
betalen van eigen bijdrage. Vijf
gulden per huisartsenbezoek
noemde ze 'medisch verant
woord". Desondanks ziet ze af
van de invoering van deze vorm
van eigen bijdrage.
De WD heeft zich vanaf het
begin verzet tegen een inko
mensafhankelijke bijdrage. De
PvdA wil liever geen eigen bij
drage voor huisartsenhulp. D66
heeft altijd laten weten het be
langrijk te vinden dat de laagste
inkomens worden ontzien.
alanya anp-gpd
Voor de zoveelste keer zaten de slachtoffers van het verkrachtingsdra
ma en de moeder van de vermoorde Marijke van Dijk gisteren in de
Turkse rechtszaal. Deze keer om te horen dat het vonnis is uitgesteld tot
18 januari. foto anp marcel antonisse
venden reageerden erg teleur
gesteld. „Dit proces moet nu
een keer afgelopen zijn. liet
wordt steeds zwaarder: zowel
emotioneel als financieel", al
dus Manneke Adrichem.
De zitting van gisteren bracht
overigens wel nieuwe feiten aan
het licht. Een van de verdachten
die tot nog toe elke betrokken
heid had ontkend, legde een be
kentenis af. De 25-jarige Hakan
verklaarde voor de rechtbank:
„Ik wil nu wel zeggen dat ik er
bij ben geweest. Maar ik had
niet de leiding over de anderen
Integendeel. Zij hebben mij er
bij gelapt. Ik heb Marijke niet
gedood, alleen in het ravijn ge
gooid. En van de vrouwen heb
ik alleen Suzanne verkracht. De
anderen niet."
Als de straffen definitief vast
staan, willen de advocaten van
de slachtoffers nog een civiele
procedure tegen de Turkse
Staat beginnen. In hun ogen is
de overheid verantwoordelijk
voor wat met de Georgische en
Nederlandse vrouwen is ge
beurd, omdat hoofdverdachte
Hakan zich al eerder schuldig
zou hebben gemaakt aan ver
krachting en mishandeling. Hij
werd destijds echter vrijgelaten
wegens gebrek aan bewijs.
De rechtbank in het Turkse Ala
nya heeft gisteren geen uit
spraak gedaan in het gerucht
makende moord- en verkrach
tingsproces tegen vier Turken.
Op verzoek van de advocaten
van de verdachten zal op 18 ja
nuari vonnis worden gewezen.
Tegen het viertal werd een
maand geleden de doodstraf ge-
eist wegens het vermoorden
van een Georgische vrouw en
Marijke van Dijk uit Hilversum,
in mei dit jaar. Haar twee Ne
derlandse vriendinnen, Manne
ke Adrichem en Suzanne Kra
nenburg overleefden de ontvoe
ring, mishandelingen en ver
krachtingen.
Het uitstel van het vonnis
kwam onverwacht. Na acht zit
tingsdagen sinds juli dit jaar
leek een uitspraak door de
rechtbank absoluut zeker.
Woensdag echter vroegen enke
le advocaten de rechtbank om
uitstel omdat ze wegens andere
drukke werkzaamheden te wei
nig tijd zouden hebben gehad
zich op de verdediging voor te
bereiden. De rechtbank besloot
hen die tijd te gunnen.
De nabestaanden van de ver
moorde vrouwen en de overle-
Nijmegen wordt
'Bad Nijmegen'
NUMEGEN GPD
Het water in het Nijmeegse
bronnenbad Sanadome is offi
cieel gekwalificeerd als
'heilwasser', geneeskrachtig wa
ter. Dat betekent dat Nijmegen
zich na het Limburgse Valken
burg in het vervolg 'Bad' Nijme
gen mag noemen. Het Duitse
instituut Fresenius, dat het war
me bronwater van Sanadome
heeft onderzocht, is de toon
aangevende organisatie die be
paalt welk bronwater 'heilwas
ser' mag worden genoemd.
Om de naam Bad Nijmegen
te mogen dragen, moest de stad
aan een aantal voorwaarden
voldoen. De aanwezigheid van
een casino is daar één van.
Daarnaast kijkt het Duitse keu
ringsinstituut naar de aanwe
zigheid van natuurschoon en de
kwaliteit van het thermale wa
ter.
Nijmegen wil zich in de toe
komst verder ontwikkelen als
kuurstad. Volgende week don
derdag zal burgemeester
d'Hondt zijn stad officieel om
dopen tot Bad Nijmegen.
den haag anp
Het wettelijke voorkeursbeleid
voor vrouwen bij aanstelling en
bevordering staat niet op ge
spannen voet met de Europese
rechtspraak. Dat schrijft minis
ter Melkert (sociale zaken en
werkgelegenheid) in een notitie
aan de Tweede Kamer. Aanlei
ding voor de notitie was de re
cente uitspraak van het Europe
se Hof van Justitie in de zaak-
Kalanke. Kalanke werd geen
chef van de platsoenendienst in
Bremen omdat bij de plaatselij
ke overheid in deze stad vrou
wen nog niet de helft van de
functies bezetten.
De Europese rechter veroor
deelde die opstelling. In Neder
land bestaat echter geen alge
mene quotumregeling, maar
wordt de achterstand van vrou
wen bekeken per functiesoort
en functieniveau, aldus Melkert
Staatssecretaris Netelenbos
(onderwijs) zal in de toelichting
op haar wetsvoorstel over even
redige vertegenwoordiging van
vrouwen in leidinggevende ba
nen bij het onderwijs een nuan
cering aanbrengen om niet in
dezelfde val (e lopen als
Bremen. Netelenbos schreef dat
er ondervertegenwoordiging
was als niet de helft van de lei
dinggevende functies was bezet
door vrouwen. Het kabinet
meent dat de behandeling van
het wetsvoorstel gewoon kan
worden doorgezet.
ambtenaar had daar geen man
daal voor", aldus een woord
voerder van het ministerie. Het
departement zal de Turkse au
toriteiten laten weten dat de
brief als niet verstuurd moet
woren beschouwd. De ambte-
zoetermeer anp
I let ministerie van onderwijs is
ernstig in verlegenheid gebracht
door een brief van ambtenaar
J. Lutje Schipholt aan de Turkse
autoriteiten. Hij beveelt daarin
de extreem-rechtse activist drs.
A. Vierling aan als docent voor
een imam-opleiding in Turkije.
Vierling is oprichter van het Ne
derlands Blok en oud-medewer
ker van CD-Kamerlid Janmaat.
„De brief had niet verzonden
mogen worden. De betrokken
Supermarkten zitten niet te springen om dertien- en veertienjarigen
den haag gea meulema
Het midden- en kleinbedrijf en de
meeste supermarkten staan niet te
springen om kinderen van dertien en
veertien jaar in dienst te nemen. Scho
lieren van die leeftijd hebben te veel be
geleiding nodig, worden door klanten
niet serieus genomen en kunnen zware
werkzaamheden niet aan.
„Die kinderen zijn lekker goedkoop,
maar vast of extra personeel moet ze
wel begeleiden, dus dat zet weinig zo
den aan de dijk", zegt A. Blok van het
midden- en kleinbedrijf Nederland
(MKB). „Bovendien: wie wil zijn klanten
laten helpen door een dertienjarige? Ik
verwacht niet dat er een grote vraag
komt naar zulk jong personeel."
Door de nieuwe regeling voor kinderar
beid mogen vanaf 1 januari scholieren
van dertien en veertien jaar per school
dag maximaal twee uur betaald hand
en spandiensten verrichten, zoals vak-
kenvullen. Op zaterdag mogen ze maxi
maal zes uur werken. Werken op zon
dag blijft echter verboden.
Supermarktketens die veel jongeren in
dienst hebben, denken niet dat dertien
en veertienjarigen bij hen veel kans ma
ken. „Wij gaan die groep niet inzetten
zegt G. Kleefstra van supermarktcon
cern De Nieuwe Weme. „We zijn geen
kleuterschool! Klanten die vragen heb
ben moeten goed worden geholpen en
niet door kinderen." Ook bij Unigro
(supermarkten Cirkel, Super en De
Spar) vragen ze zich af of zulke jonge
mensen wel op hun plek zijn in de win
kel. „Onze werknemers moeten klant
vriendelijk zijn en vakkundig, dat kun je
nauwelijks van dertienjarigen eisen",
zegt M. Nijhoff. „Je zou ze buiten de
openingstijden in kunnen zetten voor
vakkenvullen of in het magazijn, maar
met grote volle pallets kun je ze al niet
laten sjouwen." Verder is de inzetbaar-
beid van deze leeftijdsgroep builen de
openingsuren gering. Ze mogen alleen
tussen acht uur 's ochtends en zeven
uur 's avonds werken.
Albert Heijn heeft ook zijn vraagtekens.
„Wij hebben nu een groter potentieel
werknemers waar we uit kunnen put
ten, maar scholieren moeten het zware
werk wel aankunnen", zegt E. Muller.
„En de vraag is of die dertien- en veer
tienjarigen wel bij het hoogste schap
kunnen. Ook daar selecteren wij op."
Alle concerns zeggen verder voldoende
aanbod van vijftien - en zestienjarigen
te hebben. „Er staan mensen in de rij
om een zakcentje bij te verdienen."
Andere vraag is of het wenselijk is der
tien- en veertien jarigen te laten werken.
„Nee", zegt de Raad voor Het Jeugdbe
leid, die overigens in mei volgend jaar
wordt opgeheven. „Zestien uurwerken
per week gaat veel te ver. Acht uur is het
maximum." „Werken is goed, jongeren
steken er wat van op", zegt W. Kuijven-
hoven van de Raad. „Maar het leven
van een dertienjarige bestaat uit meer
dan school en werk. Ze moeten ook tijd
hebben om zich te ontplooien, te spor
ten, met vrienden te spelen en noem
maar op." Kuijvenhoven vreest verder
dat een groep ouders het inkomen van
hun jonge kinderen wel eens als welko
me aanvulling op het gezinsinkomen
kan zien. „Dat geeft de overheid hele
maal een extra verantwoordelijkheid."
De aanbeveling volgd
brief van de Turkse ministeries
van onderwijs en godsdienstza
ken en een moskee-organisatie.
Daarin werd gevraagd om een
financiële bijdrage. Bovendien
vroegen de instanties om een
oordeel over enkele kandidaten
die gereageerd hadden op een
advertentie, waarin docenten
voor de opleiding werden ge
vraagd. De school in Zuid Tur
kije is bestemd voor Turkse jon
gens die later in Nederland als
imam aan het werk gaan.
De betrokken ambtenaar liet
weten dat Nederland niet wil
bijdragen aan de opleiding om
dat Nederland daar zelf in wil
voorzien. Wel noemde Lutje
Schipholt, tevens secretaris van
de Turks/Nederlandse Com
missie Onderwijs, Vierling als
mogelijke kandidaat voor een
haan als docent aan de oplei
ilinK.
Kamerlid Rahhae van Groen
links meent dat er sprake is
van een grove misstap van het
ministerie. Hij heeft gisteren
aan staatssecretaris Netelenbos
(onderwijs) om opheldering ge
vraagd. Hij wil weten of ze con
sequenties verbindt aan deze
fout. Het Nederlands Centrum
Buitenlanders is woedend over
de gang van zaken. Volgens di
recteur Akel verliest de Turkse
gemeenschap het vertrouwen in
de Nederlandse overheid door
het voorval.
1 flPfjSSJS InUDE HELt
[•MtelJwAAHHElP
