il
Poolse premier Oleksy
verwijt Walesa laster
Prinses Diana niet van plan stilletjes op te stappen
Honger kan Noord-Korea naar wapens doen grijpen
Buitenland
Colombia zoekt naar
overlevenden vliegramp
België gaat Frankrijk
achterna met stakingen
Noordse landen sluiten
zich aan bij Schengen
Snelle berechting van
Di Pietro gevraagd
DONDERDAG 21 DECEMBER 1995
Geen safe-sex voor katholieken
rome Het Vaticaan heeft gisteren een document gepresenteerd
met adviezen voor alle katholieken in de wereld omtrent seksue
le voorlichting. De Pauselijke Raad voor het Gezin roept op stel
ling te nemen tegen de voorlichting van degenen die niet de
christelijke leer onderschrijven en seksualiteit loskoppelen van
liefde, huwelijken voortplanting. In het 70 pagina's tellende
boekje wordt gesteld dat de christelijke moraal ook via de seksu
ele voorlichting aan kinderen moet worden overgebracht. Alle
bekende principes van de roomskatholieke kerk komen aan de
orde. Ontbinding van het huwelijk en buitenechtelijke relaties
zijn taboe, maar ook anti-conceptie, sterilisatie, abortus,
masturbatie en'safe-sex'.
Estland ratificeert verdrag met Russen
moskou Het parlement van Estland heeft gisteravond na an
derhalfjaar ingestemd met het verdrag met Rusland over de te
rugtrekking van de Russische troepen uit de Baltische staat. Het
Russisch parlement stemde twee maanden geleden met de over
eenkomst in. De Russische parlementariërs vonden dat de rege
ring in Moskou meer compensatie had moeten eisen voor de te
rugtrekking van haar troepen uit de Baltische staat. De Esten
hadden er problemen mee dat er zoveel Russen op het Ests
grondgebied blijven wonen.
Toestand Griekse premier verslechtert
athene De gezondheidstoestand van premier Papandreou van
Griekenland is zo verslechterd dat hij nu constant aan beade
mingsapparatuur en een apparaat voor nierdialyse ligt. De pre
mier (76) was op 20 november met longontsteking opgenomen
in het ziekenhuis. Volgens artsen die anoniem wilden blijven is
er sprake van een nieuwe infectie in zijn longen. Zijn immuun
systeem heeft problemen met het reageren op antibiotica, waar
door zijn toestand kritiek is.
Multimedia Duits woord van het jaar
wiesbaden Multimedia is het 'woord van het jaar 1995', zo heeft
de Genootschap voor de Duitse taal (GfdS) in Wiesbaden be
kend gemaakt. „Het gebruik van het woord multimedia is dit
jaar met 500 procent toegenomen", aldus GfdS-woordvoerder
Gerhard Müller. De top drie van de belangrijkste woorden van
het jaar bestond verder uit 'eurogeld' en 'crucifixoordeel'. Op de
vierde plaats kwam 'rijksdaginpakking'.
Prins in ballingschap in Frankrijk
phnom penh Prins Norodom Sirivudh, de 44-jarige halfbroer
van de koning van Cambodja, Norodom Sihanouk, heeft van
morgen Cambodja verlaten. De prins werd enkele weken gele
den gearresteerd omdat hij een complot zou hebben gesmeed
om de tweede premier van Cambodja, Hun Sen, te vermoorden.
De prins reist naar Parijs waar hij in ballingschap gaat. De prins
gold als de belangrijkste kandidaat voor de opvolging van de zie
ke Cambodjaanse koning.
Jemen dreigt met oorlog over eiland
sanaa De president van Jemen, Ali Abdullah Saleh, heeft
Eritrea gisteren met oorlog gedreigd als er geen andere manier is
om het geschil tussen beide landen over het bezit van het eiland
Groot-Hanish in de Rode Zee op"te lossen. Jemen voert aan dat
Eritrea het eiland heeft bezet. Het conflict leidde het afgelopen
weekeinde tot vijandelijkheden waarbij gevechtsvliegtuigen en
oorlogsschepen werden ingezet.
Westen betaalt sluiting Tsjernobyl
ottawa De G-7 (de groep van zeven toonaangevende westerse
industrielanden) en de Europese Unie heeft gisteren jn het Ca
nadese Ottawa in principe besloten de sluiting van de kerncen
trale in Tsjernobyl te betalen. In samenspraak met de Oekraïnse
regering namen de zeven landen de kosten voor de operatie,
vijfhonderd miljoen dollar, op zich. Het westen beloofde verder
1,8 miljard dollar aan leningen om de Oekraïnse energievoorzie
ningen te moderniseren.
Ex-president Zuid-Korea naar ziekenhuis
seoul» Ex-president Chun van Zuid-Korea is gisteren overge
bracht van de gevangenis naar een ziekenhuis. Chun heeft sinds
zijn arrestatie op 3 december alleen gerstethee tot zich geno
men. Zijn gezondheidstoestand is ernstig verslechterd. Hij was
begin deze maand gearresteerd op beschuldiging van muiterij,
voorafgaand aan de militaire staatsgreep van 1980.
BOGOTA DPA-Rtr
Een Amerikaans vliegtuig met
153 inzittenden aan boord is
afgelopen nacht neergestort in
de omgeving van de stad Cali
in het westen van Colombia.
Reddingsploegen zijn uitge
stuurd om het wrak te lokali
seren. Het is onbekend of er
overlevenden zijn.
Het toestel, een Boeing 757,
stortte door nog onbekende
oorzaak op 50 km van de
luchthaven van Cali neer ter
wijl de landing was ingezet.
Het vliegtuig van American
Airlines was met 145 passa
giers en acht bemanningsleden
op weg van Miami via Bogota
naar Cali.
Ooggetuigen in het gebied
zeiden een enorme explosie te
hebben gehoord en vervolgens
een vuurbal in de lucht te heb
ben gezien. Mogelijk is de ma
chine tegen een berg gevlogen.
De plaats van het ongeluk is
dichtbebost en moeilijk toe
gankelijk, aldus de politie en
het Colombiaanse leger, die de
reddingsactie coördineren. Het
leger zette zes helikopters in
om het toestel op te sporen en
het bergingswerk te leiden.
Wegens onderhouden van nauwe banden met voormalige KGB
brussel gpd
De Poolse premier Josef
Oleksy heeft de aftredende
president Walesa en de
veiligheidsdiensten ervan
beschuldigd hem via laster
en chantage tot aftreden te
willen dwingen. „Ik wijk
niet voor chantage en ik
ben niet van plan om af te
treden", zei de premier gis
teren in een TV-rede waar
in hij nogmaals alle be
schuldigingen over zijn
banden met de Russische
geheime dienst KGB van
de hand wees.
WARSCHAU Rtr-DPA
Het Poolse kabinet wees gister
morgen al meteen de beschul
digingen van Walesa over ver
meend landverraad van de
hand. Walesa verklaarde dins
dagavond dat 'de staat in gevaar
is'. Zonder namen te noemen,
suggereerde Walesa dat de ex-
communist Oleksy tot vorig jaar
voor de voormalige KGB, de
Russische geheime dienst, zou
hebben gewerkt.
Walesa eiste vervolgens dat
een speciale commissie de acti
viteiten van Oleksy zou onder
zoeken, maar daar wilde het ka
binet niet aan. In Polen ont
stond grote beroering aan de
vooravond van de machtsover
dracht (zaterdag) van president
Walesa aan zijn ex-communisti
sche opvolger Alexander Kwas-
niewski, een partijgenoot van
Oleksy.
Walesa riep de voorzitters van
beide huizen van het parlement
dinsdagavond voor spoedbe-
De sociale onrust die Frank
rijk ruim drie weken lang vrij
wel volledig heeft lamgelegd,
lijkt over te slaan op België.
Na twee dagen van wilde sta
kingen bij de spoorwegen en
de luchtvaartmaatschappij
Sabena hebben de christelijke
en socialistische overhcids-
bonden ACOD en CVCC op
geroepen tot een algemene
ambtenarenstaking op 15 ja
nuari.
Terwijl het treinverkeer gis
termiddag weer aarzelend op
gang kwam, moest Sabena al
le vluchten vanaf de nationale
luchthaven Zaventhem annu
leren. Het arbeidsconflict bij
het verlieslijdende Sabena zit
muurvast. De Sabena-directie
zegde tot grote woede van
haar werknemers eerder deze
maand alle (".AO's op, omdat
geen akkoord kon worden be
reikt over een bezuinigings
operatie waarbij de lonen
worden bevroren en werktij
den verlengd.
Bij een betoging op Zaven
them werden gisteren twee
honderd demonstranten ge
arresteerd op verdenking van
vernielingen. De bonden heb
ben aangekondigd actie te
blijven voeren zolang de
CAO's niet van kracht zijn. In
Wallonië staakte het spoor
wegpersoneel. het treinver
keer in heel België had daar
onder te lijden. De regering
probeert het conflict nog voor
de kerstdagen te sussen.
Een zeer geïrriteerde Walesa beende gisteren weg uit een kabinetsvergadering foto anp janek skarzynski
raad bij zich, alsmede de presi
denten van de Hoge Raad, het
Grondwettelijk Tribunaal en het
Administratieve Hof en minister
van binnenlandse zaken Mil-'
czanowski. Volgens de Poolse
radio zou de voormalige vak
bondsleider beschikken over
documenten waaruit blijkt dat
Oleksy goede banden had met
de Russen tussen 1990 en 1994.
Oleksy: „Wat er is gebeurd,
Iaat zien dat de staatsveiligheid
misschien wordt bedreigd,
maar dan door diegenen die
hun post niet op een waardige
manier kunnen verlaten." Olek
sy was vroeger lid van de com
munistische PZPR en minister
in enkele kabinetten. Na de op
heffing van zijn partij werd hij
lid van SAD, die in september
1993 de verkiezingen won,
waarop hij voorzitter van het
parlement werd. Ruim een half
jaar geleden volgde hij premier
Pavlak op. Walesa neemt mor
gen afscheid als president. Hem
wacht dan mogelijk een proces
omdat hij geen belasting zou
hebben betaald over een hono
rarium van een miljoen dollar.
Die ontving hij in 1989 van de
Amerikaanse maatschappij
Warner Bros, voor de rechten
op een film over zijn leven.
OOSTENDE «ANP
De drie Scandinavische landen
plus Finland en IJsland kunnen
zich aansluiten bij Schengen,
het verbond van zeven Europe
se landen (en drie geassocieer
de landen) die streven naar
open grenzen. De Schengen-
ministers, bijeen in Oostende,
hebben dit gisteren besloten.
De Belgische voorzitter, vice-
premier Johan Vande Lanotte,
sprak van een doorbraak.
Denemarken, Finland en
Zweden, inmiddels alle drie lid
van de Europese Unie, wilden
zich graag aansluiten bij Schen
gen. Probleem was dat de drie
een paspoortunie hebben met
Noorwegen en IJsland en geen
controle uitoefenen aan eikaars
grenzen. Zou Zweden toetreden
tot Schengen dan moest het
land aan de zeer lange grens
met Noorwegen, dat geen lid is
van de EU, weer douaneposten
instellen.
In Oostende is nu besloten
dat Noorwegen en IJsland een
associatieverdrag met Schengen
kunnen sluiten. De drie andere
landen van de Noordse pas
poortunie zullen gewoon toe
treden. Vande Lanotte kondigde
aan dat al op korte termijn de
onderhandelingen daarover
zullen beginnen. Dat gebeurt
onder het voorzitterschap van
Nederland, dat de hamer op 1
januari overneemt van België.
De vijf landen zullen waar
schijnlijk al per 1 mei 1996 de
waarnemersstatus krijgen.
LONDEN HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Een van de belangrijkste kwes
ties in de scheiding van Charles
en Diana wordt de titel die Dia
na krijgt inclusief financiële toe
lages. Het is geen geheim dat zij
prinses wil blijven en haar hui
dige manier van leven wil blij
ven voortzetten.
Bij de scheiding van tafel en
bed in 1992 zijn al financiële af
spraken gemaakt en ook een
bezoekregeling voor de twee
kinderen. Maar nu het op een
officiële scheiding uitdraait, zul
len die regelingen opnieuw ter
sprake worden gebracht. Diana
is zeer benauwd dat zij als ge
scheiden vrouw door 'de vijand'
op een zijspoor wordt geran
geerd.
Een scheiding betekent dat
Diana bij troonsbestijging van
Charles niet de titel koningin
kan dragen. Het Hof heeft tot
nogtoe laten blijken dat zij als
moeder van de prinsjes William
en Harry onderdeel van'de ko
ninklijke entourage blijft. Maar
welke officiële titel ze krijgt is
nog onbekend. Ze zou prinses
van Wales kunnen blijven, maar
daartegen pleit dat ze die titel
kreeg door haar huwelijk met
Charles, die prins van Wales is.
Grondwettelijk zijn er voor
Charles geen problemen om ko
ningin Elizabeth op te volgen.
Er kunnen wel moeilijkheden
ontstaan als hij zou hertrouwen.
Volgens de 'Koninklijke Huwe
lijks Wet' van 1772 moeten le
den van het koninklijk huis toe
stemming van het parlement
Charles en Diana gaan definitief hun eigen weg.
hebben voor een huwelijk. Dat had vooral te maken met de
In 1936 deed koning Edward toen heersende opvattingen
de Achtste afstand van de troon, over scheiding en huwelijk,
omdat hij met een twee keer ge- Edward kreeg geen toestem
scheiden vrouw wilde trouwen, ming voor het huwelijk en koos
voor zijn liefde. Charles onder
houdt al jaren een relatie met
Camilla Parker Bowles, een
vrouw van zijn leeftijd, die in
middels gescheiden is. Het is ui-
FOTO» REUTER
terst onwaarschijnlijk dat Ca
milla koningin zou worden als
Charles zou besluiten met haar
te trouwen.
De opvattingen over het hu
welijk zijn maatschappelijk da
nig veranderd sinds het drama
met Edward, maar in de ko
ninklijke sferen loopt men ge
woonlijk danig op de tijdgeest
achter. Bovendien speelt mee
dat Charles en Camilla door de
'Camilla tapes' zeer in opspraak
zijn gekomen.
Het enige verschil tussen een
koninklijke scheiding en die van
gewone burgers is dat de konin
gin toestemming moet geven.
Daar behoeft na haar brief van
gisteren geen twijfel over te be
staan. Verder doorlopen Charles
en Diana alle etappes van een
gewone echtscheidingsproce
dure. Eerst wordt de scheiding
aangevraagd bij een gerechts
hof. Vermoedelijk zal Charles
dat doen. Vervolgens heeft de
rechtbank ongeveer zes weken
nodig voor een scheidingsde
creet. Dat wordt pas afgekon
digd als de rechter er zeker van
is dat een goede regeling voor
de kinderen is getroffen.
Charles zal financieel weinig
problemen hebben met een
scheiding. De winst uit inko
mens onder meer van land-
goeden en boerderijen be
draagt jaarlijks tegen de 1,5 mil
joen pond (4 miljoen gulden).
Het zal van Diana afhangen of
de scheiding gladjes verloopt.
Zeker is dat de prinses pas zal
instemmen als haar wensen
voor een betekenisvolle baan
bijvoorbeeld als goodwill am
bassadeur worden ingewil
ligd. „Ik stap niet stilletjes op",
voorspelde Diana al in haar TV-
interview.
rotterdam joop breedveld
Schoorvoetend is Noord-Korea de laatste
maanden uit haar zelf gekozen isolement ge
kropen. De laatste, met stalen vuist geregeer
de, stalinistische staat gunt de wereld sinds
kort een kijkje in 'het paradijs in verval'. Waar
om? Omdat het regime in Pyongyang wel
moet. In het 22 miljoen zielen tellende land
dreigt zich een humanitaire ramp te voltrek
ken, die zelfs met de krachtigste retoriek over
'imperialistische, Amerikaanse agressors en
hun Zuidkoreaanse marionetten' moeilijk kan
worden weggemasseerd.
Noord-Korea lijdt honger. En dan is het ook voor
gehersenspoelde mensen die ruim een jaar gele
den nog heilig geloofden dat 'kraanvogels, zwa
luwen en zeldzame roerdompen treurig zongen
bij de standbeelden van de overleden leider Kim
II Sung' lastig om hun gedachten niet te laten af
dwalen naar dat knorrende gevoel in de buik.
In een wanhopige poging de hongerende massa
niet van zich te vervreemden, liet het regime een
select gezelschap journalisten en hulpverleners
toe. Uiteraard hoopte Pyongyang dat dat zou lei
den tot een stroom van hulpgoederen. De verha
len waarmee de BBC, het Rode Kruis, Caritas en
het Wereldvoedselprogramma van de VN terug
kwamen, rechtvaardigen een omvangrijke red
dingsoperatie. Videobeelden toonden de over
blijfselen van een ingestorte dam, hectaren ver
nielde rijstaanplant, en rijst die wordt uitgedeeld
aan hongerige, van kou rillende boeren. Het is
het soort beelden dat je verwacht in elk land dat
door de ernstigste overstromingen van de eeuw
is getroffen.
Maar Noord-Korea is geen Ethiopië of Bangla
desh. Als het om lijden gaat, meet de wereld met
twee maten. Dat in Noord-Korea 500.000 daklo
zen angstig de winter afwachten in de weten
schap dat temperaturen van twintig graden on
der nul hun overlevingskansen minimaal ma
ken, heeft nog niet geleid tot koortsachtig han
delen in hulpverlenersland.
Integendeel. Het Wereldvoedselprogramma van
de VN sloot begin deze week zijn bureau in Py
ongyang, omdat de internationale gemeenschap
in gebreke blijft met de levering van voedsel.
Volgens directeur Page is er tot september 1996
twee miljoen ton rijst nodig om de ergste nood
het hoofd te bieden. De 5.000 ton van de VN,
1.500 van Caritas en 1.750 van het Rode Kruis
zijn, dat zal duidelijk zijn, weinig meer dan een
druppel op een gloeiende plaat.
De cruciale vraag is waarom de wereld Noord-
Korea laat aantobben. Daar is geen eenduidig
antwoord op te geven. De drie grote potentiële
geldschieters de Verenigde Staten en de re
gionale grootmachten Zuid-Korea en Japan
hebben uiteenlopende redenen om gereserveerd
te reageren op de omzichtige hulpvragen van
Noord-Korea. Zoals min of meer gebruikelijk
worstelt Washington met een binnenlands en
een buitenlands belang. Belangen die haaks op
elkaar staan.
Het is voor Clinton in eigen land moeilijk te ver
kopen om de beurs te trekken voor een commu
nistisch land dat steeds openlijk haat jegens de
VS ventileert. Bovendien kan Noord-Korea niet
op Amerikaanse sympathie rekenen, omdat het
steeds nieuwe financiële eisen stelt in ruil voor
het opgeven van nucleaire aspiraties.
Maar het buitenlands belang is van een andere
orde. De VS zijn, evenals Zuid-Korea, als de
•dood dat het noorden steeds verder opschuift in
de richting van de afgrond. Een totale ineenstor
ting van de economie kan er toe leiden dat Py
ongyang de militaire inspanningen verder zal
opvoeren om de aandacht van de deplorabele
leefomstandigheden van de onderdanen af te
leiden.
Nu al zijn veel boeren er heilig van overtuigd dat
de honger vooral de schuld is van het buiten
land. Het regime hamert er onverminderd op
dat er volop wapens moeten worden gekocht
voor de verdediging van hun heilstaat tegen de
buitenlandse agressors. En dan kan geld voor
voedsel er wel eens bij inschieten.
In het beleid van Zuid-Korea speelt de vrees
vooreen Noordkoreaanse aanval uiteraard
eveneens een belangrijke rol. Anderzijds weigert
Seoul door het stof te gaan om die dreiging af te
wentelen. Hulp wil het rijke deel van het Ko-
reaans schiereiland slechts geven als de noor
derlingen daar direct en onverbloemd om vra
gen of liever zelfs smeken.
Japan wacht af, omdat Tokyo zich niet geroepen
voelt een voortrekkersrol te vervullen. En het
moet gezegd dat het logisch is dat eerst Amerika
en Zuid-Korea, als respectievelijk de laatst over
gebleven grootmacht en de naar hereniging stre
vende buurman, over de brug komen alvorens
ook Japan de zak met yens laat rammelen.
Daardoor is sprake van een patstelling waardoor
het scenario van een gewapend conflict steeds
reëler wordt. Deze week waren er de eerste teke
nen dat Noord-Korea niet langer gelooft in de
barmhartigheid van het westen. Het land stuur
de twintig extra vliegtuigen richting de gedemili
tariseerde zone. Zuid-Korea onderkende de drei
ging die daar vanuit ging en bracht haar lucht
macht in de hoogste staat van paraatheid.
Nu heeft Noord-Korea zich de afgelopen jaren
regelmatig met militair machtsvertoon langs de
best bewaakte grens ter wereld gemanifesteerd.
Maar dit keer zijn de omstandigheden toch an
ders. Noord-Korea kan met een verrassingsaan
val de aandacht enigszins van de binnenlandse
sores afleiden. Bovendien kampen hun tegen
strevers juist nu met grote problemen. Zuid-Ko
rea is in verwarring door een reeks corruptie
schandalen en de VS kunnen het zich aan de
vooravond van de NAVO-operatie in Bosnië
moeilijk veroorloven ook op een ander front nog
eens de handen uit de mouwen te steken.
ROME EELCO V
Anti corruptie-rechter nu zelf beschuldigd
corruptie. Verder zou hij een
vriend hebben geholpen hoofd
te worden van de Milanese ge
meentepolitie en de door hem
van corruptie beschuldigde mi
nister van Posterijen hebben af
geperst opdat deze hem toe
stemming gaf voor de (alom ge
roemde) automatisering van het
Parket van Milaan.
De advocaat van Di Pietro
was gisteren verbitterd. „Di Pie
tro moet de prijs betalen voor
de hardnekkige wijze waarop hij
heeft gepoogd door te gaan met
het onderzoek Schone Handen.
De beschuldigingen zijn volle
dig ongegrond."
Gezien de trage rechtsgang in
Italië lijkt het onwaarschijnlijk
dat de oud-rechter zich voor de
verkiezingen, die waarschijnlijk
in februari of juni worden ge
houden, van alle blaam heeft
gezuiverd. Di Pietro heeft zelf
gezegd dat hij, zolang er onder
zoeken tegen hem lopen, niet
actief zal zijn in de politiek.
CORRESPONDENT
Antonio Di Pietro, de voormali
ge spil van het anti-corruptie
team 'Schone Handen' en lieve
ling van het 'eerlijke Italië',
moet worden berecht. Dat vin
den de twee rechters uit Brescia
die onderzoek hebben gedaan
naar zeven gevallen van ambts
misbruik en afpersing waaraan
Di Pietro zich zou hebben
schuldig gemaakt toen hij nog
rechter was.
De twee willen verder dat ex-
minister van defensie Cesare
Previti en twee inspecteurs van
het ministerie van justitie straf
rechtelijk worden vervolgd voor
afpersing. Zij zouden Di Pietro,
precies een jaar geleden, min of
meer hebben gedwongen de
magistratuur te verlaten.
Di Pietro zou persoonlijke le
ningen hebben afgedwongen
van een directeur van een ver
zekeringsmaatschappij naar wie
hij een onderzoek deed wegens
