Kamer tegen korte HBO
VWO'ers en MBO'ers
Binnenland
amer stemt in met
erzelfstandiging NS
Defensie gaat zelf 'junglezieken' registreren
Toch een tweede reeks
portretten van Beatrix
'Laatste waarschuwing' voor Dijkstal
PvdA-senatoren kiezen juist wel
voor traditionele uitgangspunten
Uitstoot C02 in 2020
even hoog als in 1990
DONDERDAG 21 DECEMBER 1995
CPD CMSOdéanh PWS Diensten
Princen: Twee ambassadebezetters vast
jakarta-pen haag Een deel van de bezetters van de Nederlandse
ambassade in Jakarta is wel degelijk in Surabaya gearresteerd.
Twee van hen zitten nog steeds vast. Dat zegt de Indonesische
activist voor de mensenrechten, Jan 'Poncke' Princen. Hij heeft
regelmatig contact met de mensenrechtenorganisatie LBH in
Surabaya, die de gearresteerde bezetters juridische bijstand ver
leent.
John Cleese helpt mensen van roken af
pen haag De Britse acteur John Cleese moet Nederland van de
sigaret afkrijgen. De Stichting Volksgezondheid en Roken (Sti
voro) heeft hem ingeschakeld voor enkele reclame-spotjes op de
televisie. Volgens Stivoro is de humoristische spot een steuntje
in de rug voor mensen die overwegen het nieuwe jaar als niet-
roker te beginnen. Van de vier miljoen rokers in Nederland over
weegt volgens Stivoro ruim een miljoen te stoppen.
Bemiddelaar in zaak-Oltmans
)en haag De voormalige president van de rechtbank in Amster-
iam, mr. B. Asscher, wordt genoemd als bemiddelaar in de
:aak-Oltmans. De 70-jarige journalist wil van de Staat 2,8 mil-
oen gulden hebben omdat, volgens hem, het ministerie van
juitenlandse zaken en de Binnenlandse Veiligheidsdienst hem
ientallen jaren in zijn werk hebben gedwarsboomd. Daardoor
:ou hij vooral in het buitenland hebben moeten werken, waar-
loor hij inkomsten misliep en geen AOW kon opbouwen.
Europese Commissie achter ecotax
russel De Europese Commissie heeft geen bezwaar tegen de
•nergiebelasting voor kleinverbruikers die Nederland gaat in-
oeren. Ook de uitzondering die Nederland maakt voor groot
erbruikers heeft de instemming van Brussel. Volgens de Eu-
ppese Commissie past de zogeheten ecotax in het streven de
•elasting op milieuvervuiling te verhogen en de belasting op ar-
•eid te verlagen.
Vlet de fiets in autoslaaptrein
trecht Met ingang van komend voorjaar is het ook voor reizi-
ers zonder auto mogelijk met de autoslaaptrein naar de vakan-
ebestemming te reizen. In Den Bosch, waar de autoslaaptrei-
en vertrekken, kunnen treinreizigers hun auto op een vakantie-
arkeerterrein achterlaten. Naar vijf bestemmingen in Frankrijk
n twee in Oostenrijk kunnen voortaan fietsen mee in de auto-
aaptrein. Dit maakte NS Travel Group (NSTG), de reisorganisa-
e van de Nederlandse Spoorwegen, gisteren bekend.
oberco opnieuw voor rechter
•n haag Tweehonderd melkveehouders hebben gisteren het
ostelijke zuivelconcern Coberco opnieuw voor de rechter ge-
aagd. De boeren vragen de Ondernemingskamer in Amster-
am een uitspraak te doen over de omstreden jaarrekening over
990 van de melkpoedercoöperatie Heino Krause, die in 1991
oor Coberco is overgenomen. De boeren vinden dat ze door
lisleidende jaarrekeningen van Cobercö"ruim veertig miljoen
:hade hebben geledën.
icholier komt om in verkeer
dlten Een 12-jarige scholier uit het Gelderse Laren is gister-
tiddag in de buurt van Holten op zijn fiets aangereden door
en personenauto en op slag gedood. De jongen stond met drie
:hoolvriendjes bij een kruising te wachten om over te steken,
/aarschijnlijk heeft het slachtoffer met zijn fiets gedeeltelijk op
l rijbaan gestaan die de vier wilden oversteken. Een 53-jarige
laatsgenote van het slachtoffer schepte met de rechtervoorzijde
in haar auto zowel de jongen als de fiets, aldus de politie.
)ranjes schieten 700 dieren op Het Loo
:n haag Leden van de koninklijke familie en hun gasten heb-
;n vorig jaar ruim zevenhonderd dieren afgeschoten op
oondomein Het Loo. Dat heeft minister Van Aartsen (natuur)
1 ïantwoord op vragen van het SP-kamerlid Poppe. De koninklij-
familie maakte 456 wilde zwijnen, 150 edelherten, 49 reeën
158 damherten buit. De stichting Kritisch Faunabeheer
ireekt schande van de jachtpartijen. „Het kroondomein is ge-
oon een veredelde varkensfokkerij ten behoeve van de plezier-
j cht", aldus een woordvoerster,
irunssumse wethouders werken weer
unssum De twee Brunssumse wethouders die vorige maand
ïrden vrijgesproken van valsheid in geschrifte, zijn weer op
in post. Gisteravond keerden ze na twintig maanden afwezig-
i- iid terug in hun functie. Hun politieke vervangers in het colle-
deden vrijwillig afstand van hun posities. De twee wethou-
ts werden na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 1994
ior hun partij opnieuw kandidaat gesteld voor het wethouder-
e hap. Maar ze trokken zich vorig jaar april tijdelijk terug, nadat
door het openbaar ministerie werden beschuldigd van vals-
id in geschrifte.
reinverkeer gestremd na ongeluk
Hecht Het treinverkeer tussen Zutphen en Deventer was tot
t middaguur gestremd, als gevolg van een ongeval aan het
oor bij Gorssel gistermiddag. Drie treinpassagiers raakten ge
ïnd toen de trein bij een overgang op een vrachtwagen met
legger botste. Het ongeval gebeurde op een overgang aan de
chemseweg. Volgens de politie remde de vrachtwagenchauf-
ir, omdat de lichten begonnen te knipperen. Maar door de
dheid gleed de combinatie door. Na een vergeefse poging
ïangePteruit te rijden, sprong de chauffeur uit zijn cabine,
jaren
el."
bank.
ieti
sten zi
mieerien minister eens over onrendabele lijnen
Alleen-
n van i
rechfc-'
jke oir
duidi
n bij h
degro-weede Kamer is definitief
K6H°rd 8e8aan met de verzelf-
bedjjgjng van Nederlandse
comfij-wgggp en het bijbehoren-
aaltjeS)ntract mjnjster jorrits-
bepaarvoor beeft gesloten met
Kamer handelde het on-
iar eeneip vannacht af, vlak voor-
eft milgj met kerstvakantie ging.
vestersj kamermeerderheid be-
te onderzoeken of en hoe
de '«?ecieeJte van de NS-activi-
tisautt, kunnen worden overge-
anqt naar een onafhankelijk
^ffcrende instantie. Het gaat
j'ij om zaken als het beheer
r 1S "«het spoorwegnet en de co-
»mandatje van treinenloop.
teren bereikten minister
sma en de NS een akkoord
bet openhouden van de
ïdabele spoorlijnen tot
d 1998. Volgend jaar gaan
iar verder over onderhan-
den haag «anp
Het ministerie van defensie gaat zelfbij alle
onderdelen van de krijgsmacht registreren
welke militairen last hebben van het 'Cam
bodja Klachtencomplex'. Die naam intro
duceerde het ministerie gisteren nadat uit
onderzoek is gebleken dat er niet één dui
delijke oorzaak is te vinden voor de klach
ten van een groot aantal van de Nederland
se VN-militairen die enkele jaren geleden in
Cambodja zijn geweest. De kwalen staan
bekend als de jungleziekte.
De brede registratie moet leiden tot beter
inzicht in de klachten en mogelijke oorza
ken. Bovendien wil het ministerie daarmee
onderstrepen de klachten van de militairen
serieus te nemen. Het garandeert dat regi
stratie geen nadelige gevolgen heeft voor de
betrokkenen.
De afgelopen twee jaar meldden 137 VN-
militairen zich bij hun vakbond AFMP met
uiteenlopende ziekteverschijnselen. Het
ministerie van defensie kreeg 27 klachten
van mensen die last hadden van in het bij
zonder chronische vermoeidheid, concen
tratiestoornissen, hoofdpijn of slaperigheid.
De verschijnselen kregen bekendheid als
jungleziekte of Cambodja-syndroom omdat
het vooral militairen betrof die voor de VN
in Cambodja waren geweest. Ook militairen
die in Zaïre, Thailand, voormalig Joegosla
vië en Zuid-Turkije zijn geweest hebben
soortgelijke klachten. Ook Amerikaanse mi
litairen die in de Golfoorlog hebben ge
vochten, hebben soortgelijke (dachten.
De militaire vakbond AFMP stelde giste
ren verheugd vast dat het ministerie volle
dig is tegemoetgekomen aan zijn eisen.
Naast de registratie worden militairen met
klachten gevrijwaard van uitzending en ga
randeert het ministerie dat het Cambodja-
Klachtencomplex geen consequenties heeft
voor de rechtspositie van de militairen. Het
ministerie wil de gedupeerden individueel
begeleiden en behandelen opdat zij zo snel
mogelijk weer kunnen functioneren.
Op aandringen van de vakbond liet het
ministerie onafhankelijke artsen onderzoe
ken of er een gemeenschappelijke oorzaak
was voor de klachten. Defensie wilde vooral
weten of er een relatie bestond met de vele
inentingen die de militairen in korte tijd
voor vertrek kregen. Ook moesten internis
ten onderzoeken of er verband was met het
langdurig gebruik van het anti-malariamid-
del Lariam. Het medisch onderzoek heeft
die relaties niet aangetoond. Maar volgens
de artsen is samenhang met I.ariam ook
niet'geheel uitgesloten.
Aanvullend psychologisch onderzoek
door de landmacht maakte duidelijk dat er
evenmin sprake was van een gemeenschap
pelijke psychische oorzaak. Wel is bij twee
Cambodja-gangers een posttraumatisch
stress-syndroom vastgesteld, waarvoor zij
nu in behandeling zijn.
Tweede Kamerleden vinden maatregel te rigide
Een grote meerderheid van de Tweede Kamer verzet zich
tegen het plan van staatssecretaris Nuis (onderwijs, we
tenschap en cultuur) om de HBO-opleidingen voor stu
denten met een VWO- of MBO-diploma te beperken tot
drie jaar. PvdA, WD, D66 en CDA vinden die maatregel
veel te rigide.
bezwaren tegen het toekomst
plan voor het hoger onderwijs
kenbaar maken. De hogescho
len verzetten zich fel tegen het
plan om VWO'ers en MBO'ers
een opleiding van niet meer
dan drie jaar toe te staan. Voor
HAVO-leerlingen zou de studie
op de huidige vier jaar blijven.
Overleg met Nuis en minister
den haag anp
Dit bleek gisteren na afloop van
een hoorzitting in de Tweede
Kamer over het Hoger Onder
wijs en Onderzoek Plan '96, het
HOOP. Vertegenwoordigers van
universiteiten, hogescholen,
studentenorganisaties en het
bedrijfsleven konden daar hun
Ritzen heeft het geschilpunt
nog niet uit de wereld kunnen
helpen, maar de HBO's krijgen
nu steun van de Tweede Kaïner.
De fracties vinden wel dat de
gemiddelde studieduur in het
HBO omlaag moet, maar ze be
raden zich nog op de manier
waarop dit dan moet gebeuren.
PvdA, WD en D66 willen de ho
gescholen daarin geen volledige
vrijheid geven. „Er moet wel
wat druk op de ketel staan", al
dus WD-kamerlid M. de Vries.
Op 29 januari velt de Kamer het
definitieve oordeel over het
HOOP.
Een meerderheid van de Ka
mer zal dan waarschijnlijk ook
de universiteiten tegemoet ko
men. Die vinden het niet te
recht dat Nuis en Ritzen er nu al
van uitgaan dat zij vanaf 2004
tweehonderd miljoen gulden
moeten inleveren als gevolg van
een dalend aantal studenten.
De bewindslieden willen de
budgetten voor hogescholen en
universiteiten telkens voor tien
jaar vastleggen. Volgens de in
stellingen vallen de studenten
aantallen over zo'n lange perio
de niet te voorspellen. Ook
PvdA, WD en CDA hebben
daarover hun twijfels.
den haag anp
Er mag toch een tweede reeks
worden verspreid van de zeef
druk van koningin Beatrix,
vervaardigd door kunstenares
Carla Rodenberg. Dit is de
uitkomst van een kort gedjng
van kopers van een exem
plaar van de eerste editie te
gen de Rijksvoorlichtings
dienst (RVD), die de auteurs
rechten heeft.
De tweede druk wordt ech
ter niet genummerd, waar
door de zeefdrukken minder
bijzonder zijn. De oplage mag
onbeperkt zijn voor openbare
instellingen. Particulieren ko
men niet meer in aanmer
king. Alleen de 24 burgers die
al een toezegging voor een
portret uit de tweede reeks
hebben, krijgen er nog een.
Ondernemingen met het pre
dikaat koninklijk die zich al
als belangstellenden hadden
aangemeld, ontvangen er ook
nog één. Ze moeten het por
tret wel eerst aan de staat
aanbieden als ze het willen
verkopen.
De broers Te Leef hadden
het kort geding tegen de RVD
aangespannen, omdat ze het
niet eerlijk vonden dat er een
tweede editie komt. Nadat ze
op zaterdag 7 oktober de foto
van de zeefdruk in de krant
hadden gezien, togen ze naar
het Panorama Mesdag in Den
Haag. Daar werd het portret
geëxposeerd en kon ook een
exemplaar worden gekocht.
De Te Leefs wisten exemplaar
nr. 59 te bemachtigen. Behal
ve de spectaculaire voorstel
ling van de koningin in rood.
wit en blauw en dy knappe
zeeftdruktechniek die was ge
hanteerd, was de mate van
exclusiviteit voorde broers
een overweging voor de aan
koop.
In het aankoopbewijs van
het portret stond dat er niet
meer dan tweehondered
exemplaren zouden worden
gedrukt. Toen begin decem
ber bekend werd dat er een
tweede editie kwam om aan
de grote vraag tegemoet te
komen, ontstaken de kunst
minnende gebroeders in woe
de en stapten zij naar de
rechter.
utrecht anp
De politiebonden hebben minister Dijkstal van binnen
landse zaken gisteren de 'laatste waarschuwing' gege
ven. Als de minister vanmiddag bij de (hernieuwde)
CAO-onderhandelingen niet tegemoet komt aan hun
eisen, gaat de politie op 10 januari staken.
„We zijn hier nu met 5.000 man om voor de laatste
keer te roepen dat Dijkstal eindelijk z'n ogen open
moet doen", hield voorzitter Van Duijn van de Neder
landse Politiebond (NPB) gisteren tijdens de landelijke
politiemanifestatie zijn gehoor in de Utrechtse vee
markthallen voor. „Als de minister niet luistert, komen
we in januari met z'n allen, dus met 40.000 man, naar
Den Haag."
Voor de meeste actievoerders hoeft het gesprek met
Dijkstal niet meer. Zij hebben ajlang geen vertrouwen
meer in de minister. „Actie, actie", klonk het gisteren
dan ook herhaaldelijk uit 5.000 kelen.
De politiebonden zelf schoven vandaag met enig op
timisme aan tafel bij de minister. Zij baseren hun opti
misme op informele gesprekken die de afgelopen da
gen zijn gevoerd met topambtenaar Borghouts, die na
mens Dijkstal de CAO-onderhandelingen voert. Daarbij
kwamen nieuwe voorstellen van de kant van de bonden
aan de orde.
„Dijkstal vindt die weliswaar te duur, maar met wat
aanpassingen is er misschien toch een basis te vinden
om verder te praten", denkt Van Duijn. Hij verwachtte
een lange zitting, maar sloot niet uit dat de partijen er
op hoofdlijnen uit zouden komen.
delen. De overeenkomst gaat de
overheid 130 miljoen gulden
kosten.
Jorritsma heeft voor de ex
ploitatie van de onrendabele lij
nen tot medio 1998 55 miljoen
gulden op haar begroting staan.
Waar ze de overige 75 miljoen
vandaan gaat halen, is nog on
duidelijk. De minister heeft eer
der deze week gesuggeerd voor
meer-uitgaven te zullen putten
uit de middelen die nu gereser
veerd staan voor investeringen
in infrastructuur.
De onzekere toekomst van de
verliesgevende lijnen was eer
der een belangrijke bedenking
van de Tweede Kamer bij de
voorgenomen verzelfstandiging
van de NS per 1 januari. We
gens die onzekerheid weigerde
de Kamer twee weken geleden
in te stemmen met een contract
dat die verzelfstandiging regelt.
Eerste Kamer-fractie opvallend positief over standpunt Kalma
den haag «anp
De Eerste-Kamerfractie van de PvdA is opval
lend positief over het kritische rapport dat par
tij-ideoloog Kalma eerder dit jaar heeft ge
schreven ter voorbereiding van het PvdA-con-
gres in februari. Dat blijkt uit het PvdA-blad
Socialisme en Democratie (S&D) van deze
maand.
Kalma. die zich met name verzet tegen een
overdreven geloof in de positieve gevolgen van
lastenverlichting, kreeg over dat rapport forse
kritiek van partijleider Kok en fractieleider
Wallage te verduren.
Uit een bijdrage van de Eerste Kamerfractie
aan het decembernummer van S8D, geheel
gewijd aan de voorbereiding van het februari-
congres, blijkt dat de senatoren juist wel veel
voelen voor de standpunten van Kalma. „Met
Kalma betwijfelen wij of lastenverlichting wel
het geëigende middel zal blijken te zijn om een
stijging van de werkgelegenheid te stimule
ren", aldus de bijdrage van de senaatsfractie.
Ook op andere oplossingen die het kabinet
oppert voor de bevordering van de werkgele
genheid hebben de senatoren wel wat aan te
merken. Zo gaat het idee van de gesubsidieer
de banen (Melkertbanen) volgens de senato
ren niet ver genoeg: meer aandacht is nodig
voor de doorstroming vanuit die banen naar
een 'gewone' baan. Mensen dwingen om
eventueel een baan onder hun opleidingsni
veau aan te nemen heeft ook zo z'n nadelen:
dat leidt immers tot verdringing op de arbeids
markt waardoor laagopgeleiden helemaal niet
meer aan werk komen.
Opvallend aan de discussiebijdrage van de
PvdA-senatoren is de duidelijke keuze voor de
wat traditionelere uitgangspunten van het so
cialisme, waarin de overheid een grote rol
speelt. Hun bijdrage staat daarmee in contrast
met de weg die partijleider Kok vorige week in
zijn Den Uyl-lezing als toekomstvisie presen
teerde.
Streven Wijers in nieuwe Energienota:
den haag anp
Minister Wijers denkt met zijn
gisteren uitgebrachte Energie
nota de uitstoot van broeikasgas
(C02) door industrie en ener
giesector in 2020 te kunnen sta
biliseren op het niveau van
1990. Hij heeft daarmee zijn bij
drage geleverd aan de Klimaat-
nota van minister De Boer
(Milieu), die voor de zomer van
volgend jaar moet verschijnen.
In een begeleidend briefje bij
de 'Derde Energienota' (de vori
ge dateerde uit 1979) schrijft
Wijers dat in de Vervolgnota
Klimaatverandering niet zal
worden teruggekomen op het
energiebeleid. Dat betekent dat
een eventuele vermindering van
de uitstoot elders zal moeten
worden gevonden. Wijers sluit
echter niet uit dat internationa
le afspraken te zijner tijd een
verscherping van het energiebe
leid nodig maken. De stabilisa
tie van de C02-uitstoot bereikt
Wijers door een nieuwe ronde
van efficiency-verbetering in de
industrie, de bouw en de infra
structuur (eenderde minder ge
bruik van fossiele brandstoffen)
en verruiming van het aandeel
duurzame energie van 1 tot 10
procent, beide in de periode tot
2020.
Voor het ombuigen naar
energieopwekking met behulp
van duurzame bronnen stelt
Wijers de komende jaren gelei
delijk 260 miljoen per jaar be
schikbaar. Nieuwe kerncentra
les komen er de komende jaren
niet.
Het kamerlid Van Middel
koop (GPV) is aangesteld als
voorzitter van de speciale com
missie van de Tweede Kamer
die het broeikaseffect gaat on
derzoeken.
Dronken chauffeur
krijgt vijf jaar
na dodelijk ongeval
zutphen anp
De rechtbank in Zutphen heeft
gisteren een 23-jarige man uit
Ulft tot vijf jaar gevangenisstraf
verooordeeld omdat hij onder
invloed van alcohol (0,66 pro
mille) een verkeersongeval heeft
veroorzaakt. Daarbij kwamen
drie mensen om het leven en
raakten twee zwaar gewond.
Het opmerkelijke aan het
vonnis was dat de rechtbank de
man veroordeelde wegens
doodslag en zware mishande
ling, in plaats van het gebruike
lijke dood door schuld. Boven
dien werd hem wegens hel rij
den onder invloed achttien
maanden onvoorwaardelijk de
rijbevoegdheid ontzegd.
De rechtbank gaf als motiva
tie dat de man een enorm per
soonlijk leed had veroorzaakt
bij familie, vrienden en beken
den van de slachtoffers. Boven
dien telde in het oordeel mee
dat de man meer dan eens was
veroordeeld voor snelheidsover
tredingen en dat hij volstrekt
onverantwoord rijgedrag had
vertoond. Ilij reed met hoge
snelheid en naderde zonder
snelheid te minderen het kruis
punt waar het ongeval gebeur
de. I let vonnis was conform de
els van de officier van justitie.
'Prins Bernhard
wist niet van
ledenlijst Nsdap'
DEN HAAG ANP
Prins Bernhard zegt niet te we
ten hoe zijn naam terecht ge
komen is op een lijst van leden
van de Duitse nazipartij
Nsdap. Dat antwoordt premier
Kok op vragen van liet SP-ka-
merlid Poppe. Volgens Kok is
uit recent onderzoek gebleken
dat de naam van Bernhard op
een in een Amerikaans archief
bewaarde lijst voorkomt, maar
dat het betrokken document
niet is ondertekend en geen af
zender bevat.
Ook is er volgens Kok geen
bewijs voor de suggestie dat
een ambtenaar van het minis
terie van buitenlandse zaken
in 1948 zou hebben gepro
beerd de prins te laten schrap
pen van een lijst van Nsdap-le
den. Die lijst zou in handen
zijn van de Amerikaanse am
bassade. Volgens Kok is hier
over in de archieven van het
ministerie van buitenlandse
zaken niets terug te vinden.
In een interview met het
weekblad Elsevier van deze
week ontkent Bernhard op
nieuw ooit lid van de Nsdap te
zijn geweest. „Als ik werkelijk
lid van de Nsdap was geweest,
wat hier en daar beweerd
wordt, geloof maar dat Hitier
dat met duivels plezier tegen
mij zou hebben uitgespeeld",
zo zegt de prins.
Een rockband van politiemensen bracht de stemming er in de Utrechtse veehallen in.
FOTO ANP KOEN SUYK
