Jinglebells rinkelen
zelfs onder gronds
Haagse Gevangenpoort wil 'leuker' worden
Toerisme
GOUDA bij
kaarslicht
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
EISBERIC HTEN
Talenhulp voor automobilist
lij Kosmos kwam een boekje uit onder de titel 'Berlitz - Talen-
ïulp voor de automobilist'. Het werkje (12,50 gulden) verschaft
le chauffeur in vijf talen (Engels, Duits, Frans, Italiaans en
ipaans) houvast bij allerlei essentiële situaties als aanrijdingen,
jroblemen met de motor en verdwalen en dergelijke. Ook bevat
iet boekje woordenlijstjes, verkeersaanwijzingen en informatie
>ver douane-formaliteiten.
skiën in België
lij de Dienst voor Toerisme
tan de Belgische Oostkantons
s voor het vierde achtereen
volgende jaar het Tourist
ournal Winter 1995/95' ver-
chenen. De krant biedt de le
er in drie talen (waaronder
Jederlands) zeer uitgebreide
nformatie over de mogelijk
heden van wintersport in de
\rdennen. Aandacht wordt ge
schonken aan onder meer de
>este aanrijroutes naar de ski
entra, de dienstregeling van
iet openbaar vervoer en die
tan de skibussen, data van
jrote evenementen
(volksskilopen), skiverhuur-
adressen en speciale arrange
menten waarin ook bezoeken
aan musea, concerten, ten
toonstellingen en restaurants
zijn opgenomen. De krant is
gratis aan te vragen bij de
Dienst voor Toerisme van de
Oostkantons, Postbus 66, B-
4780 in St. Vith, (vanuit Neder
land) 00 32 - 80 22 76 64. Ove
rigens verschaft diezelfde or
ganisatie vanaf medio decem
ber via telefoonnummer
00 32 - 80 22 74 74 inlichtin
gen over de sneeuwtoestand
in de Ardennen.
Begeleide vakanties Omnibus
Omnibus is een stichting
lie zich bezighoudt met
'akanties voor mensen
lie om wat voor reden
lan ook niet zelfstandig
>p reis kunnen. Dat zijn
inder anderen bewo-
ïers van gezinsvervan
gende huizen, jonge-
en met leermoeilijk
heden (LOM, VSO),
werknemers van so-
:iale werkplaatsen
;n verder iedereen
die wordt bijge
staan door sociale
jedagogische
liensten. Omni-
)us-reizen wor-
len gemaakt met
deine groepen,
jegeleid door
especialiseer-
e, uitvoerig
geïnstrueerde vrijwilligers.
)e zojuist verschenen nieuwe brochu
re is verdeeld in vijf hoofdstukken: vakanties""voor
anderen van 8 tot en met 11 jaar (met-onder meer 'Dollen op de
Veluwe'), jeugd van 12 tot en met 14 jaar (kamperen bij de boer),
leners van 14 tot en met 20 jaar (paardrijden, Disneyland Paris,
canoën), volwassenen (zeilen in Zweden, fietsen in Frankrijk, va-
en door Nederland) en 50-plussers (landhuisreis in Noord-Bra-
>ant).
nfo: Stichting Omnibus in Voorschoten, 071 - 56 18 32 9.
Visreizen
leisbureau P&S, gespecialiseerd in visvakanties, is verhuisd naai'
de Spaarnvvouderstraat 134 in 1 faarlem. Ter gelegenheid daar
van is het programma voor het komende jaar sterk uitgebreid.
Niet alleen is het aantal bestemmingen in het oude vertrouwde
Ierland zo ongeveer verdubbeld (nieuwe stekken zijn onder
meer Crosshaven, Wexford en Baltimore), ook gaat P&S trips or
ganiseren naar Florida, Portugal, Denemarken en Canada (Bri
tish Columbia).
Info: P&S in Haarlem, 023 - 53 33 76 8.
Oostenrijk 1000 jaar
Oostenrijk herdenkt in 1996
haar 1000-jarig bestaan. Het
land viert dat met een uitvoe
rig programma. Zo wordt van
eind april tot eind oktober in
Schloss Schallaburg bij Melk
een expositie gehouden over
het Oostenrijkse keizerrijk
(1804-1848) en vindt in het
klooster Klostemeuburgvan 1
mei tot 17 november een ex
positie plaats die de Habsbur-
gers als onderwerp heeft. De
voornaamste bijdrage van We
nen aan het jubileum bestaat
uit een tentoonstelling over de
Donau, die is ingericht in de
gewelven van het Schotten-
klooster. Ia het Künstlerhaus
in diezelfde stad kan van 10
maart tot 30 juni een kostbare
verzameling muziekinstru
menten worden bewonderd.
Informatie: Oostenrijks Toe-
ristenburo in Amsterdam,
020-61 29 68 2.
Happy Hamburg
Een verblijf in Hamburg is in de winter extra voordelig. Wie via
de Hamburg-Hotline (00 49 - 40 30 05 13 00) drie overnachtin
gen boekt, hoeft er slechts twee te betalen. Als extraatje krijgen
de gasten de Happy Hamburg-Card, die recht geeft op gratis
openbaar vervoer in de hele stad met inbegrip van een vaar
tochtje op de Binpen-Alster.
vleetbeer geeft
torting op
kipas aan
leterix, is de naam van een
eertje, dat de wintervakantie
oor gezinnen met kinderen in
Ie regio Weissensee (Karinthië,
Oostenrijk) financieel een stuk
antrekkelijker kan maken. Me-
:rix, die de vorm heeft van een
ïeetlat, staat in een groot aan-
il hotels, bij de kassa van de
ciliften, in restaurants en zelfs
de supermarkt. Kinderen die
nder de 'meetbeer' passen, ko
len in aanmerking voor soms
eer forse kortingen. Een drie-
aagse skipas kost bijvoorbeeld
en schilling per centimeter.
>at betekent dat een kind van
10 centimeter voor een skipas
an drie dagen 110 schilling be
talt ofte wel circa 17,50 gulden.
>ok de huur van ski's en schoe-
en wordt op die manier een
uk goedkoper. Kinderen tot 12
ar, die langer zijn dan 1 meter
krijgen een korting van
intig procent. Afhankelijk van
grootte wordt tevens reduc-
le verleend op het kindermenu
'n op overnachtingen,
j Info: Verkehrsamt, A-9762
Veissensee, Oostenrijk, 00 43 -
47 13 22 20 0.
Kerstmarkten veroveren Nederland
Heerlen schijnt vijftien jaar ge
leden de primeur te hebben ge
had: een markt(je) waarop aller
hande kerstartikelen werden
verkocht. Ter verhoging van de
feestvreugde lieten muzikanten
jingle bells rinkelen en waren er
aan diverse kraampjes warme
drankjes verkrijgbaar. Die kerst
markt was overigens puur jat
werk: afgekeken van onze Oos
terburen. Duitsland immers be
leefde zijn eerste Weihnachts
markten in 1434, in Dresden.
Het Heerlense initiatief bleek
commercieel en toeristisch zo'n
succes, dat andere gemeenten
spoedig volgden. Bij de WV in
de voormalige mijnstad liggen
ze daar overigens geen minuut
wakker van. „Integendeel", zegt
informatrice Elly van Keulen,
„wij hebben het idee dat al die
kerstmarkten elkaar juist ver
sterken. Mensen combineren
een bezoek aan Heerlen bij
voorbeeld met een tripje naar
de markt in Aken of Valken
burg."
Keuze is er genoeg. Elke zich
zelf respecterende stad of wijk
in Nederland heeft tegenwoor
dig wel z'n eigen kerstmarkt.
Die overigens vaak uit niet meer
bestaat dan een doodordinaire
Naast kerstmarkten bieden tal
van gemeenten ook andere bij
zondere kerstevenementen, va
riërend van kerstwandelingen
tot midwinterhoornconcerten
in de Achterhoek en Twente.
Befaamd is ook 'Gouda bij
kaarslicht'. Op dinsdag 19 de
cember verlichten duizenden
brandende kaarsen vanaf half
acht 's avonds het gotische
stadhuis op de Markt en de ge
bouwen rondom. De burge
meester leest het kerstevangelie.
Op het programma staan ook
volkskerstzang en een prome
nadeconcert in de St. Janskerk.
Bovendien zijn 's avonds de
musea gratis open.
Met een sfeervolle tentoon
stelling roept Nationaal Muse
um Paleis Het Loo de tijd terug,
waarin de Oranjes in het Apel-
doornse paleis nog feestelijke
diners gaven ter gelegenheid
van Kerstmis en Nieuwjaar. Er
zijn onder meer fraai gedekte
tafels te bewonderen, rijk voor
zien van porselein, tafelzilver,
kristal en vaardig geconstrueer
de piramides van geconfijte en
verse vruchten, taarten en sui
kergoed. Ook staan in het paleis
tafels met speelgoed en andere
cadeaus, bestemd voor de ko
ninklijke familie en het hofper
soneel. Het speelgoed, dat vaak
een didactische hinctie had, is
nooit eerder op deze wijze in
Het Loo tentoongesteld. Boe
ketten, oranjerie- en kasplanten
fleuren de tentoonstelling op.
'Kersttradities in Paleis Het Loo'
duurt tot en met 7 januari. Ge
opend: dinsdag tot en met zon
dag van 10 tot 17 uur; Eerste
kerstdag gesloten.
middenstandsbraderie, opge
tuigd met een arm vol denne-
groen, rode linten en wat toe
ters en ballen. Een verlepte
kerstman, Bing Crosby die uit
krakende luidsprekers vah een
witte kerst droomt plus de vette
walm van braadworst en mis
baksels dienen het sfeertje nog
te verhogen. Om maar te zwij
gen van de golven Glühwein,
chocolademelk en rumpunch.
Maar het kan ook anders
sfeervoller en sjieker vooral. Dat
bewijzen de diverse toppers on
der de vaderlandse kerstmark
ten, zoals het evenement in kas
teel De Cannenburgh te Vaas-
sen. Ook die van Den Haag (Het
Plein), Valkenburg en het al eer
der genoemde Heerlen hebben
zich door hun allure een uitste
kende naam verworven.
Die laatste manifestatie trekt
elk jaar zo'n 200.000 bezoekers.
De grote tent waarin ooit de
kribbe van de vaderlandse
kerstmarkten stond, heeft in
middels plaatsgemaakt voor 35
Limburgse vakwerkhuisjes, tot
de nok volgestouwd met kerst
stallen, -groepen en -ballen,
kaarsen, kerststukjes, speel
goed, speeldozen, feestelijke
kleding, kunst, kitsch, kunstnij
verheid en andere kerstcadeaus.
Wat de Heerlense kerstmarkt
In tegenstelling tot vorige jaren, mogen bezoekers van de kerstmarkt in
het sjieke kasteel De Cannenburgh in Vaassen, nu op eigen houtje door
de feestelijk versierde hallen en gangen dwalen, foto vw gelderland
van vele andere onderscheidt is
volgens Elly van Keulen het cul
turele programma. Dagelijks
treden orkesten, harmonieën of
kinderkoren op.
De markt wordt gehouden
tot en met 21 december en wie
meer informatie wenst, kan
die krijgen op telefoonnum
mer 045-57 16 20 0.
Puur sjiek is de kerstmarkt in
kasteel De Cannenburgh te
Vaassen. Op het voorplein vult
de plaatselijke middenstand tal
rijke kraampjes met kerstartike
len. Ook het kasteel is open. In
tegenstelling tot voorgaande ja
ren hoeven de bezoekers dit
keer niet in het kielzog van een
gids te blijven; via een speciale
route mogen zij op eigen houtje
door de feestelijk versierde za
len en gangen dwalen.
Geopend: vandaag van 11-18
uur en morgen (als alleen het
kasteel is geopend en er geen
echte markt is) van 12 tot 18
uur. Info: 05 7» in 2696.
In Valkenburg duikt de kerst
markt ondergronds. Tot en met
dinsdag 19 december vullen tal
loze kraampjes de Gemeente
grot waarvan de ingang aan de
voet van de Cauberg kan wor
den gevonden. Kaarsjes zorgen
voor een sfeervolle verlichting.
Een cultureel programma met
optredens van muziekgezel
schappen en koren, zorgen voor
een bijpassende omlijsting. De
entree is gratis.
Geopend: zaterdag en zon
dag van 12-22 uur en op
maandag en dinsdag van 14-22
uur. Info: 043 -60 13 36 4.
Het Plein De Noël tot en met
23 december op Het Plein in
Den Haag behoort met ze
ventig kramen tot de grootste
en drukst bezochte kerstmark
ten van ons land. Ook hier een
uitgebreid cultureel programma
met zangkoren, bands en mu
ziekgroepen.
Dagelijks open van 11 tot 18
uur en van 19 t/m 22 decem
ber tot 21 uur. Info: 06-
34 03 50 51.
'Gouda bij Kaarslicht', een van de drukst bezochte kerstmanifestaties van Nederland, heeft dit jaar plaats op dinsdag 19 december.
foto herman van OS
Grote kerstmarkten
Grotere kerstmarkten worden in
Nederland onder meer gehou
den in:
ALMERE-STAD, tot en met 17
december.
APELDOORN, Raadhuisplein,
tot en met 17 december. Open,
12-21 uur
ARNHEM, Rijnhal, tot en met
17 december. Open: zaterdag 10-
20 uur, zondag 10-19 uur
BERGEN OP ZOOM. tot en
met 17 december. Open zaterdag
yan 11-17 uur en zondag van 12-
17 uur.
DEVENTER, centrum, tot en
met 17 december. Open 11-17
uur.
DRACHTEN, centrum, tot en
met 21 december. Open 10-21
uur.
EERSEL, Marktplein, tot en met
17 december. Open 12-17 uur.
GRUPSKERKE, tot en met 23
december. Open dinsdag t/m za
terdag 12-17 uur.
LELYSTAD, Gordiaan, tot en
met 17 december
OSSENDRECHT, centrum, tot
en met 17 december. Open
12.30-18uur
ZUTPHEN, centrum, tof en met
17 december. Open 10.30-17
Duitse markten
trekken drommen
Nederlanders
Drommen Nederlandse toeris
ten trekken in december tradi
tiegetrouw naar de kerstmark
ten in Duitsland. „De belang
stelling is gigantisch. Er zijn da
gen dat er in Keulen en Düs-
seldorf vijftig tot honderd Ne
derlandse bussen aankomen",
zegt Wirnar Meffert van het
Duits Verkeersburo in Amster
dam. Hij schrijft de populariteit
onder meer toe aan de kwaliteit
van de Weihnachtsmarkten en
de* produkten die er te koop
zijn. „Er wordt bijvoorbeeld veel
prachtig écht kunsthandwerk
aangeboden. Vergeet niet dal de
meeste kerstartikelen in Duits
land worden geproduceerd.
Mensen komen natuurlijk ook
voor die heel aparte sfeer, tie
Glühwein, de Printen, U>b-
küchen en gepofte appelen."
De Weihnachtsmarkten in
Keulen en Düsseldorf duren tot
en met 23 december. Keulen
telt maar liefst drie Weihnachts
markten (op de Neumarkt, de
Alle Markt en aan de voet van
de Dom), Düsseldorf twee. De
Nederlandse Spoorwegen ha
ken in op de populariteit van de
toeristische trekpleisters door
op de zaterdagen tot en met 23
december twee tientjes korting
te geven op de le en 2e klas
dagretours naar Keulen en Düs
seldorf. Naar beide steden rij
den zaterdags acht directe Eu-
roCity-treinen vanuit Amster
dam, Utrecht en Arnhem.
Populair bij veel Nederlan
ders zijn eveneens de kerst
markten in Miinster en Aken
(tot en met 22 december). In die
laatste stad zijn rond de Dom
en het gothische stadhuis be
halve kooplieden ook sprook
jesvertellers actief. Heel hijzon
der zijn ook de markten in het
Eifelstadje Monschau met
een levende kerststal en vervoer
per arreslee of koetsje en in
Dresden, dal niet alleen de oud
ste, maar ook een van de leven
digste markten van Duitsland
biedt (tot en met 22 december).
Op de Dresdener Weihnachts
markt is het al eeuwenlang een
traditie dat er een reuzen-kerst
stol wordt gebakken. Dit jaar is
het smakelijke baksel heel toe
passelijk 1.995 centimeter lang.
Veel Duitse vvv's hebben
speciale kerstmarktarrange
menten in de aanbieding.
Info: Duits Verkeersburo,
I loogoorddreef 76,
1101 BG Amsterdam,
Telefoon: 020 69 11 29 3.
De Gevangenpoort in Den Haag wordt gereanimeerd. foto vw DEN haag
Steeds weer andere rondleidingen, een vari
ërende opstelling en wisselexposities moeten
ervoor zorgen dat de Gevangenpoort in Den
Haag aantrekkelijker wordt voor het publiek.
Het museum heeft inmiddels al de eerste stap
gezet: de gidsen vertellen tot in februari het
verhaal van de rol die de eeuwenoude gevange
nis speelde in de zogeheten Bataafs/Franse tijd
(1795-1813). Er hebben toen veel aanhangers
van het Oranjehuis vastgezeten. Een deel van
het expositiemateriaal is eveneens aangepast
en op dat tijdvak gericht.
Conservatrice Jori Zijlmans wil in de toe
komst ook gaan werken met thema's, waarbij
ze denkt aan de middeleeuwen en de zestiende
eeuw. De bedoeling is dat daarbij steeds wordt
ingehaakt op gelijktijdige tentoonstellingen in
het Haags Historisch Museum (HHM) aan de
Korte Vijverberg. Er bestaan plannen om in de
toekomst twee zaaltjes in te richten voor wis
seltentoonstellingen. Voorts wordt gedacht aan
het neerzetten van gekostumeerde poppen,
waardoor de opstelling meer zal gaan leven.
Het zal geen probleem zijn om het geëxpo
seerde materiaal van tijd tot tijd te wisselen.
Door het samengaan met het Haags Historisch
Museum kan voortaan ook een beroep worden
gedaan op die collectie. Bovendien heeft de
Gevangenpoort genoeg in z'n depot staan.
„Hakbijlen, hellebaarden, handboeien, duim
schroeven, noem maar op", zegt Zijlmans.
„Ook hebben we nog pijnborden waar de men
sen in gewrongen werden en een tijdlang vast-
geschakeld zaten."
Museumgids '96
Meer dan duizend Nederland
se musea, van groot tot klein,
zijn beschreven in de uitgave
1996 van de zojuist versche
nen gids 'Nederland Muse-
umland'. Niet alleen het
handzame formaat van het
boekje leidt tot optimale ge
bruiksvriendelijkheid, maar
ook de overzichtelijke rang
schikking en de korte om
schrijving van de collectie
(met aankondiging van
belangrijke exposities).
Uiteraard worden bij elk
museum de openingstij
den vermeld, het adres
(met de nieuwe, tiencij-
ferige telefoonnummers)
en de entreeprijzen.
Achterin staat een alfa
betisch register op on
derwerp. De gids is een
gezamenlijke uitgave
van de stichting Muse
umjaarkaart en uitge
verij lm mere en ligt
voor 14,95 gulden te
koop bij de VW-kan-
toren, grotere musea
en de ANWB.