'Ik ben een
swingende
grootma'
Cultuur Kunst
Zweden
'rikt nu
Flirt in Kleine Klup
Crescendo wil 20 nieuwe leden
J sponsor
Vergeten Leidse cantate in 'première'
Kunsthal koopt nep-Vermeer van meestervervalser Van Meegeren
fulp met performer Jarvis Cocker beste uit Britpop
PENSDAG 13 DECEMBER 199591119
Leicis Operettegezelschap 'niet onbollig
nt.
1 thede gpd
Hcreeg zelf ook mooie ca-
is, maar het presentje dat
van Zweden, de nieuwe
Tdirigent van het Orkest van
|D Oosten, gistermiddag op
Verjaardag voor zijn nieuwe
gever meebracht, sloeg al-
n^De voorzitter en de direc-
r0,weten het ook nog niet",
dik Van Zweden nadat hij zijn
Itekening onder het con-
had gezet, „maar ik vond
gnde plicht van de nieuwe
•dirigent meteen met eep
i4jve sponsor te komen. Het
ki M
i kleine reus kon meedelen
,cxj>ij zijn aantreden in 1997
aadrkest van het Oosten een
akmdget ter beschikking krijgt
iechts een fractie minder is
dat van het Concertge-
Vorkest, waar hij concert-
jter is en dat de hele wereld
;°feisi.
'er verbouwereerde Overijs-
musici konden bijna hun
niet geloven. Na volgend
tiijullen ze veel en vaak in het
ormland verkeren. Van Zwe-
dt impresario Rob Groen kon
ta^ndigen dat er nu al twee
Inlandse tournees concreet
|pen zitten.
leiden» Honderden feesten afstruinen zonder een feestbeest te zijn. Free-lance fotograaf Michel Pellanders liep vier jaar lang alle mogelijke par
ties af met als enige legitimatie zijn camera. Het resultaat is 'Flirt', een expositie in fotogalerie 'De Kleine Klup'. De foto's van Pellanders zijn tot
en met 4 januari, dagelijks van 15.00 tot 22.00 uur, te zien in de galerie aan de Nieuwe Rijn 1foto michel pellanders
1 let Leids Operettegezelschap
Crescendo zit een beetje met de
handen in het haar: volgend
jaar bestaat het 45 jaar, maar de
keuze voor een operette is nog
niet gemaakt. Toch moeten de
repetities binnenkort beginnen,
want het gezelschap trekt bijna
een jaar uit om een operette in
te studeren. Zeker nu een ande
re dirigent in de persoon van
Bob Berkemeier is aangetrok
ken en is overgestapt op regis
seur George Ouwerling
Vandaar dat in januari twee
kennismakingsavonden worden
gehouden in de vaste verblijf
plaats van Crescendo, de Mara-
nathakerk aan de Driftstraat.
„Vooral mannen en jongeren
vanaf 16 jaar zijn zeer welkom.
Ze hoeven niet vo'o'r te zingen.
Dat komt tijdens de repetities
wel aan de orde. Dan is het in
het begin 'nootjesvreten' gebla
zen", aldus voorzitter Kees Os
kam en bestuurslid Thijs Hijs-
bergen.
Het tweetal hoopt dat er zich
20 nieuwe leden aanmelden,
waardoor de 'cast' in één klap
op 50 zou komen. Dat biedt
meer mogelijkheden voor de
keuze van het repertoire. „Want
in'januari moeten we toch spij
kers met koppen slaan. Dan
moeten we een operette uitkie
zen. En vanzelfsprekend zal dat
er weer een in de Weense tradi
tie zijn. Laten de operettezange
en -zangeressen in spe' nou niet
denken dat het een oubollige
bedoening is. Want dat is bij
ons zeker niet het geval. Ik weel
wel dat de mentaliteit er eentje
is van 'oh, die zit bij de operet
te, dus dat is een doetje'. Maar
we trekken er echt hard aan om
een operette zo professioneel
mogelijk op de planken de
brengen. Voor wie dat nodig
heeft zijn er dans- en acteerles
sen. Een produktie kost ons
40.000 gulden. Het is dus be
paald geen gezelligheidsvereni
gtog."
Maar het moet wel gezellig
blijven. Oskam en Rijsbergen
hebben er alle vertrouwen in
dat de nieuwe dirigent, dankzij
zijn 'koorervaring' het aangena
me met het nuttige weet te ver
enigen.
Crescendo verhuisde voor de
jaarlijkse uitvoering afgelopen
november naar de Leidse
schouwburg. Een noodgedwon
gen verhuizing weliswaar, om
dat de Stadsgehoorzaal in de
verbouwing zit, maar wel een
die hij het operettegezelschap
prima is bevallen. Oskam: „Ik
heb de directie van de schouw
burg ook een bedankbrief ge
stuurd We zijn er zo goed ont
vangen, hel was werkeli'k af
Of Crescendo, ook al is de
Stadsgehoorzaal weer open,
blijvend in de Schouwburg zal
'staan', is nog de vraag Maa'r
Oskam en Rijsbergen denken er
hard over „Al was hel alleen
maar vanwege de kosten Vier
avonden in de .schouwburg wa
ren goedkoper dan drie in de
Stadsgehoorzaal. Dat is toch wel
een reden om ons eens goed Ie
bezinnen."
I)e kennismakingsavoiiden
met Crescendo zijn op 2 en 9
januari, in de Maranathakerk,
Driftstraat 2H, leiden, aan
vang 20.00 uur. Geïnteresseer
den kunnen nu al contact op
nemen met secretaris W. Azier,
(cl. 07 17146830, of UH l VOOf
zitter Kees Oskam, tel. 0297-
868177.
De Kunsthal in Rotterdam, een plek
voor wisselende tentoonstellingen,
heeft op een veiling in Parijs voor
113.000 gulden het schilderij 'Laatste
Avondmaal' van Han van Meegeren
gekocht. Het schilderij is een van de
vele vervalsingen die Van Meegeren
tussen 1935 en 1945 maakte in de stijl
van Vermeer. Directeur Van Krimpen
wilde het schilderij pertinent kopen
om het te kunnen laten zien op de ko
mende grote Van Meegeren-expositie
in de Kunsthal, vanaf 10 februari vol
gend jaar.
De Kunsthal noemt het schilderij
een sleutelstuk in het oeuvre van de
meestervervalser Van Meegeren (1899-
1947). Hij schilderde het doek, dat 224
bij 174 centimeter meet, in 1940.
Van Krimpen had maximaal 150.000
gulden willen betalen voor het werk.
Op de veiling in Parijs werd het schil
derij gisteravond ingezet op (omgere
kend) 50.000 gulden. De biedingen lie
pen snel op tot het dubbele en begon
nen daarna te stokken. Uiteindelijk
was Van Krimpen de laatste bieder op
113.000 gulden.
De bekende Rotterdamse kunstver
zamelaar D.G. van Beuningen, een van
de grondleggers van het Museum Boy
mans-van Beuningen, kocht het schil
derij in het begin van de oorlog voor
1,6 miljoen gulden, in de veronderstel
ling daarmee een echte Vermeer in
handen te hebben. Hij is ook altijd blij
ven geloven dat het werk werkelijk
door Vermeer gemaakt was. Hij heeft
zelfs alles gedaan om onomstotelijke
bewijzen van zijn gelijk te krijgen,
maar slaagde daar niet in.
Van Meegeren zelf had vlak na de
oorlog, toen hij gearresteerd was we
gens z'n kunstvervalsingen, al toegege
ven dat hij opzettelijk Vermeer-achtigc
schilderijen had gemaakt om snel veel
geld te verdienen' Eind 1947 werd hij
voor z'n vervalsingen veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf, korte tijd la
ter overleed hij. In die jaren en ook la
ter nog voerden kunstkenners en verf
experts heftige polemieken over de
werken van Van Meegeren.
Van Beuningen overleed in 1955,
waarna het 'Laatste Avondmaal' in be
zit kwam van diens advocaat Pierre
Sciclounoff. Vanaf dal moment tot nu
is het schilderij niet meer in het open
baar te zien geweest. De erfgenamen
van Sciclounoff brachten het werk gis
teren ter veiling omdat internationaal
vraag begon te ontstaan naar echte
schilderijen van Van Meegeren naar
aanleiding van de komende Rotter
damse tentoonstelling over de grote
vervalser.
De Kunsthal weet nog niet of de nu
aangekochte Vermeer-vervalsing na de
expositie in eigen bezit zal blijven. De
Kunsthal is een plek voor wisselende
tentoonstellingen en is niet bedoeld
om kunstwerken in eigendom te hou
den.
t assen Willeke heeft ander kapsel
Bijna 80-jarige Moya maakt eerste cd
sterdam Willeke Alberti onthult op 19 december haar eigen
[issen beeld in Madame Tussaud Scenerama op de Dam in
Visterdam. Haar evenbeeld heeft een ander kapsel dan de zan
ies zelf, maar dat vindt zij niet erg. De haardracht in het mu-
tim is volgens haar herkenbaarder voor het grote publiek. Aan
3t beeld voor Willeke werd zeven maanden gewerkt. Twee keer
Jseerde de zangeres. Momenteel bereidt ze zich voor op de op-
sjmen van een televisieserie, waarin zij samen met Monique
li der Ven en Linda de Mol de hoofdrol speelt.
Rationale Toneel schrapt Mensenhater
haag Het Nationale Toneel heeft de produktie 'De Mensen-
iter' van Molière stopgezet. Door problemen met zijn gezond-
fid is regisseur Dirk Tanghe niet in staat de produktie waaraan
j inmiddels drie weken heeft gewerkt af te maken. Het is niet
jukt een andere regisseur aan te trekken. Hierdoor zag de lei-
ng van het Nationale Toneel zich gedwongen van de produktie
plc zien. 'De Mensenhater' zou op 19 januari in première zijn
gaan.
.Ef)e Notekraker' in Congresgebouw
pf haag Het Staatsballet van Oefa, onder leiding van Yuri Gri-
rovïch, danst aanstaande vrijdag het bekende sprookjesballet
e Notekraker'. Het ballet verhaalt over het meisje Clara en
1 Qr in een prins veranderde notekraker. De toegangskaarten,
Istlusief gratis busvervoer, zijn te koop bij het Uitbureau vaan K
rf Telefoon: 071-5141141.
Een oude, gebogen dame komt het etablissement aan de
Ridderkerkse haven binnen wandelen. In haar kobalt
blauwe satijnen jurk met even blauwe glinsterende palet
ten nestelt ze zich behaaglijk bij de kachel. Ze is artieste,
al zeventig jaar. Trots is ze op haar eretitel: 'The Queen of
Evergreens'. Ze heet Moya, haar leeftijd is 79 jaar.
Workshop voor jonge blazers
pEN» Tijdens de eerstvolgende editie van de Leidse Jazzweek
miidt de Streekmuziekschool Leiden op 27 januari in De Waag
o*|i Big Band Workshop. Jonge blazers tot circa twintig jaar kun
st i dan deelnemen aan een openbare repetitie met de profes-
inelfe big band de Highlight Jazz Orchestra. De inschrijving is
perkt tot 30 deelnemers. Voor telefonische informatie (vrij-
iflgs van 14.00-15.00 uur): 071-5141041.
li
oncerten Simply Red en Tori Amos
'Aterdam De Britse groep Simply Red treedt 15 mei weer op in
j^Ahoy' in Rotterdam. De kaartverkoop begint aanstaande za-
orflag bij de bekende voorverkoopadressen. De Amerikaanse
teHgeres Tori Amos treedt op 15 maart in het Congresgebouw
n*op 16 maart in het RAI Congrescentrum op. Amos maakt
,0lotionele muziek met zeer persoonlijke teksten. Kaartverkoop
eieTt aanstaande vrijdag bij de bekende voorverkoopadressen.
ridderkerk berrit de lange
De uit Rotterdam afkomstige
zangeres treedt nog minstens
een keer per week op. Zolang
het nog kan, want op het podi
um voelt ze zich al bijna haar
hele leven als een vis in het wa
ter. „Vera Lynn treedt nog op
voor het Engelse koningshuis en
Frank Sinatra is tachtig. Waar
om zou ik het dan niet meer
kunnen?", zo pareert ze de
vraag hoe een vrouw van haar
leeftijd dit nog kan volbrengen.
Moya staat haar mannetje, laat
dat duidelijk zijn.
Met Vera Lynn is meteen haar
grote idool ter sprake gekomen.
„Zij is een groot voorbeeld voor
mij. Ik word wel eens de Neder
landse Vera Lynn genoemd,
omdat ik veel nummers van
haar zing. Daar ben ik wel trots
op, maar Vera's stem is heilig,
niet te imiteren". Hoewel Moya
al optreedt sinds haar vijfde
jaar, ging pas onlangs een lang
gekoesterde wens in vervulling:
zij bracht een cover van de Bac-
cara-hit 'Yes Sir, I can boogie'
uit op cd. Een debuut, op 79-ja-
rige leeftijd.
De zangeres is ervan over
tuigd dat het een hit wordt.
„Verschillende radiostations
hebben het nummer al opge
pikt. Mensen stikken tegen
woordig van nostalgie". Haar
leeftijd belet haar niet te verlan
gen naar dè doorbraak, als het
kan gróég compleet mèt optre
dens op tv.
Talenknobbel
Moya's repertoire beslaat de ja
ren '20 tot '60. Ze brengt num
mers van Vera Lynn, maar ook
van Edith Piaf en Doris Day.
Haar optredens hebben een
hoog meezinggehalte: van
'When the saints go marching
in' tot 'Blueberry Hill'. En we
moeten vooral niet denken dat
haar gehoor uitsluitend bestaat
uit bewoners van bejaardenoor
den. „Het zijn mooie songs die
een breed publiek aanspreken.
Ouderen komen naar mijn op
tredens uit nostalgie, jongeren
willen graag de liedjes horen die
hun moeders vroeger zongen. Ik
Moya: „Het blijft altijd kriebelen."
ben voor hen een swingende
oma. En waarschijnlijk de
meest gezoende zangeres.
Moya trad voor het eerst op in
het Rotterdamse café van haar
oom en tante. Doordat een aan
tal familieleden bij de Holland-
Amerika-lijn werkte, pikte ze op
haar vijfde al een aardig woord
je Engels op. Haar moeder was
Friezin, wat haar naar eigen
zeggen haar talenknobbel ople
verde. „Friezen hebben van na
ture een beter taalgevoel dan
andere Nederlanders. Als arties
te had ik daar veel profijt van."
De zangeres mag dan gebo
ren en getogen zijn in Rotter
dam, ze voelt zich voor alles
Friezin. „Daar komt ook mijn
artiestennaam vandaan. Ik heet
eigenlijk Klaske, maar ik werd
vroeger 'mojje Friezin' ge
noemd. Vandaar Moya.
Haar liefde voor muziek lood
ste haar de oorlog door. Een tijd
die haar de kracht gaf om nu
nog steeds artieste te kunnen
zijn. „Ik heb een goeie schuts
engel. In de oorlog was ik al
eens ter dood verklaard toen de
Philips-fabriek waar ik werkte
werd gebombardeerd. Ik kon
echter vluchten. Met zingen kon
ik het leed wat verzachten."
Kriebelen
Na de oorlog trad ze op voor en
met de Canadese bevrijders,
zo'n vijftienhonderd man. „Ik
was een soort Hollandse Zarah
Leander." Daarna kwam haar
loopbaan op een wat lager pitje
te staan, maar nu is ze klaar
voor een grootse carrière. „Het
blijft altijd kriebelen. En samen
met de Wally McKey-show trek
ik nu nog steeds door het hele
land."
Haar ietwat breekbare uiter
lijk is slechts schijn, want Moya
laat zeker niet met zich spotten
„Mijn optredens zijn echte
shows. Niemand blijft op zijn
stoel zitten. Ik bespeel het pu
bliek als geen ander. Ik spring
nog net zo makkelijk van het
podium aK vroeger. I nthou-
siaste toeschouwers trek ik op
het podium, dal vinden die
mensen prachtig. Natuurlijk zit
er wel eens een vervelende vent
tussen. Die kan ik dan van het
podium kieperen, maar ik kan
hem ook de microfoon voor
houden. Het is toch geweldig
als zo iemand zich ook een
keertje Lee l owers kan voelen?"
Ze gaat door zolang het nog
kan. „Mensen vragen wel eens:
Ben je niet bang dal iemand
zegt: 'Hé oudje, wegwezen. Ik
kan het veel beter'' la, als ie
mand mij overtreft, zou ik direct
plaatsmaken. Maai tot nu n»' Is
dat nog niet gebeurd."
recensie john oomkes
Pulp, met in het voorprogramma: Cast Ge-
8/12, Melkweg/The Max. Amsterdam. Meer
concerten in februari 1996.
nderwear' wordt ingezet, vliegt er
eha richting podium. Lange tijd
meer gezien, maar het'optreden
l dan ook verzorgd door een bui-
imeen populair Brits bandje waar-
Ie muziek een hoog retro-gehalte
Als de daaropvolgende vioolsolo
lagelijk geluid van een zingende
verrassend benadert, vliegt er nog
lipje naar frontman Jarvis Cocker.
Hij raapt het niemendalletje op, veegt
het weinige zweet uit het gelaat en
meldt dat de vorige bezitter in elk geval
een dame blijkt 'die schoon op haar li
chaam' is. De gein verplaatst zich joe
lend door de zaal. Hier bespeelt iemand
met achteloos gemak zijn publiek.
'Underwear' is het aardigste nummer
dat over mode werd geschreven sinds
Ray Davies van The Kinks 'Dedicated
Follower of Fashion' aan papier en vinyl
toevertrouwde. De vergelijking is geen
toevallige: vrijwel alle bandjes uit de
Britpop zijn schatplichtig aan de sixties.
Geen bombast, geen politieke lading (of
het moet de ironie dienen) - pop draait
weer om songs.
Evenals Davies, of tijdgenoten als Blur,
bedient Cocker zich van machtige wa
pens als ironie en sarcasme. Hij kriti
seert zijn generatie, het hele Britse volk
en en passant natuurlijk zichzelf. Als je
de teksten van Pulp's recente en magni
fieke album Different Class er nog eens
op naleest (nu pas valt me de waarschu
wing 'N.B. Please do not read the lyrics
whilst listening to the recordings' op),
dan merk je dat Cocker een groot gevoel
voor taal bezit.
Wie live de hechte band die Pulp is
aan zich voorbij ziet trekken, vallen Coc
kers uitgesproken gevoel voor knappe
leiden debby nobel
melodische passages en bovenal zijn pa
thos op. Vooral in 'I Spy' laat hij zijn on
zekere, androgyne karakter uitkomen
wanneer hij koket zijn Beatle-laarsje uit
schopt.
Jarvis Cocker, met zijdelings wegge
veegde lok, lijkt sprekend op de vroege
Bowie, toen diens uitgebeende lichaam
hem de bijnaam Tin White Duke ople
verde. De podiumpresentatie is evenwel
veel meliger, inderdaad meer Ray Da
vies. Een soort Mr. Bean van de heden
daagse pop. Je voelt compassie met hem
en ontzag voor hem dank zij die humo
ristische factor. Eindelijk weer eens een
echte performer!
Twee eeuwen geleden werd de
cantate 'Het Kerstfeest' van de
Leidse componist Friedrich
Ruppe voor het eerst uitge
voerd. Daarna raakte het stuk in
de vergetelheid en 'verdween'
de compositie in het archief van
het Arme Wees- en Kinderhuis
in Leiden. De cantate werd ech
ter herontdekt en gaat nu op 14
december voor de tweede keer
in première. Het barokensem-
ble Musica ad Rhenum zal in
samenwerking met Ensemble
Bouzignac voor een hernieuwde
kennismaking met het stuk zor
gen.
Tijdens een speurtocht naar
onbekend repertoire uit de 18e
eeuw stootte Jed Wentz. artis
tiek leider van Musica ad Rhe
num op de kerstcantate van
Friedrich Rifppe. Deze com po
nist heeft destijds een aantal
cantates geschreven voor het
weeskinderen koor in leiden.
Dat werd in 1796 opgericht en
Ruppe nam al snel de muzikale
leiding op zich.
Een liefdadigheidsinstelling
met een eigen componist van
landelijke faam was voor die tijd
heel bijzonder. Nog opmerkelij
ker was dat jongens en meisjes
samen in e'e'n koor mochten
zingen: dal werd toen eigenlijk
als onzedelijk beschouwd. I ij
dens het korte bestaan van het
koor (1796-1802) heeft het vier
concerten gegeven in de Hoog
landse Kerk.
De orginele partituur van de
kerstcantate is verloren gegaan
Tijdens de herordening van het
archief, acht jaar geleden, vond
men echter wel alle aparte koor-
en orkestpartijen.
Er zijn maar weinig composi
ties in dit genre bewaard geble
ven en bovendien is dit stuk ge
heel in het Nederlands,getoon
zet. loen Jet Wentz het onder
ogen kreeg, besloot hij dan ook
een nieuwe partituur samen te
stellen en de cantate opnieuw
uit te voeren.
Op 14 december is de eerste
uitvoering in de Hervormde
Kerk van Den Bosch, daarna
worden uitvoeringen gegeven in
de Waalse Kerk in Amsterdam
(15 december) en in de Nicolaï
kerk in Utrecht (17 december).
Het concert is op 24 dec ember
te horen bij de NTS op radio 4.
