Kamer valt Schmitz
fel aan op asielbeleid
Doek valt voor overblijfsel corporatisme
1
Binnenland
Hoon is Heerma's deel
na afzwakken van motie
Nederland wel degelijk grootste
e verander drugs aan Frankrijk
uurwerkcampagne grappig
ard en minder persoonlijk
Trekpaard
'Gynaecoloog had dood tweeling kunnen voorkomen'
pNDERDAG 7 DECEMBER 1995
kiieuwe ronde hypotheekverlaging
fPuwARDENDe hypotheekrente lijkt opnieuw omlaag te gaan.
ferzekeraar FBTO zet deze keer het offensief in, de verwachting
dat de andere zullen volgen. De tarieven voor rentevaste pe-
oden van twee of vijf jaar dalen met 0,3 procent. Een tweejarige
ning met nationale hypotheekgarantie komt daarmee op een
ist rentepercentage van 4,7 procent. Voor een vijfjarige lening,
)or de Friese verzekeraar het meest afgesloten, geldt een tarief
5,9 procent.
irm kind geld geven mag van fiscus
n haag Ouders die kinderen boven de 27 jaar met een bij-
andsuitkering financieel helpen om hun kansen op de arbeids-
arkt te vergroten, mogen dat bedrag aftrekken voor de inkom
enbelasting. Dat blijkt uit een uitspraak van de Belastingkamer
m de Hoge Raad. De Raad vond het terecht dat een vader zijn
l-jarige ongehuwde dochter ondersteunde door haar opleiding
de Verenigde Staten te bekostigen. De vrouw was afgestu
urd (HBO) docent drama en kon niet aan de bak komen. De
ïlastinginspecteur en vervolgens het Gerechtshof in Amster-
im vonden dat de vader zijn dochter hét geld (16.000 gulden)
had moeten lenen.
Algemeen Nederlands Persbureau CPD
Idese pyromaan mag niet terug in cel
inhem Justitie in Arnhem wijst het verzoek af van de Edese py-
imaan om zich vrijwillig achter de tralies te laten zetten. Vol-
ïr. P. Heer van het parket van de procureur-generaal in
ïihem ontbreekt de wettelijke grondslag om op het verzoek in
gaan. Justitie zou daarmee de grenzen van het rechtssysteem
ireiken, aldus de woordvoerder. De man, die was veroordeeld
ior tientallen brandstichtingen, kwam door een fout bij justitie
irige week vrijdag op vrije voeten. Verzuimd was om voortzet-
n de voorlopige hechtenis tot aan het hoger beroep te re
ilen.
leer gif op buitenlandse groenten
n haag Geïmporteerde groenten en fruit bevatten in vergelij-
et Nederlandse produkten gemiddeld vier keer zo vaak te
oge gehaltes aan bestrijdingsmiddelen. Dat meldt het onder-
jeksinstituut Rikilt van het ministerie van landbouw vandaag
een rapport. De instelling is betrokken bij de controles op
frestanten op agrarische produkten. Op gemiddeld 1,5 procent
i de groente en het fruit die vorig jaar in ons land werden ge
ld, waren meer gifresiduen achtergebleven dan wettelijk is
legestaan. Bij de buitenlandse produkten was dat 6,3 procent.
gevonden hoeveelheden leveren geen gevaar op voor de con-
ïment.
larechaussee betaalt voor illegaal
n haag Een Nederlandse marechaussee heeft onlangs op het
iegveld van de Nigeriaanse hoofdstad Lagos twintig dollar
n betalen aan een Nigeriaanse politieman, voordat deze
Nederland afkomstige illegaal wilde overnemen. Aanvan-
ïlijk vroeg de corrupte Nigeriaanse politieman
ïle malen hoger was. Na enig onderhandelen werd het
ïaakt op twintig dollar. De marechaussee heeft proces-verbaal
pgemaakt van het voorval. Dit soort zaken komen incidenteel
aldus de marechaussee op Schiphol.
den haag gpd
Te vaag, te traag en te weinig. Samengevat is dat de te
neur van het oordeel van een deel van de Tweede Kamer
over het stappenplan van staatssecretaris Schmitz van
justitie om het vastgelopen asielbeleid vlot te trekken.
Ook woordvoerders van de coalitiepartijen verweten de
staatssecretaris gisteren gebrek aan daadkracht.
den haag anp-gpd
De bewindsvrouw presenteerde
het stappenplan onlangs als re
actie op kritische rapporten van
de Algemene Rekenkamer en de
onderzoeksbureaus Regioplan
en Berenschot.
De bij de uitvoering van het
asielbeleid betrokken instanties
kampen met enorme achter
standen, vooral door het onver
wacht grote aantal asielzoekers
vorig jaar, ongeveer 50.000.
Proces Engel des
Doods begonnen
Onder grote belangstelling is
vanmorgen om tien uur bij de
rechtbank in Groningen het
proces begonnen tegen een 42-
jarige ziekenverzorgster uit
Farmsum, bijgenaamd de Engel
des Doods. De verdachte is zelf
bij de zitting aanwezig. In de
rechtszaal zitten ook veel nabe
staanden van de slachtoffers en
veel familieleden van de ver
dachte.
De vrouw heeft bekend negen
mensen tussen 56 en 92 jaar uit
het Verpleeghuis Vliethoven in
Delfzijl te hebben gedood
insuline. Justitie legt haar
slechts vier moorden ten laste.
Voor iedere moord kan ze twin
tig jaar cel krijgen.
derland is een van de groot
leveranciers van harddrugs
Frankrijk. Zowel bij het le-
?n van heroïne, amfetamine,
als XTC neemt Nederland
i koppositie in. Dit blijkt uit
i opmerkelijk onderzoek dat
jemaakt in opdracht van het
ïisterie van volksgezondheid,
Izijn en sport.
Jet rapport maakt duidelijk
de felle Franse kritiek op het
erale Nederlandse drugbeleid
els terecht is. De in Frankrijk
derschepte hoeveelheid he
in in totaal 661 kilo was
or de helft afkomstig uit Ne-
rland. Van de tachtig kilo am-
fetamine die vorig jaar in beslag
werd genomen, kwam 57 pro
cent uit ons land. Bijna alle on
derschepte LSD (91 procent) en
81 procent van de XTC waren
eveneens van Nederlandse her
komst.
Wat softdrugs betreft, ligt de
situatie overigens anders en is
de Franse kritiek niet terecht.
Het grootste deel van de 56.000
kilo geconfisqueerde hasj kwam
vorig jaar via Spanje uit Marok
ko. Nederland was goed voor
slechts 1,5 procent.
Het kabinet en drugdeskundi
gen in Nederland hebben het
afgelopen jaar herhaalde malen
bestreden dat ons land de
'drugsupermarkt' van Europa
zou zijn. Drugsmokkel
Frankrijk zou zich beperken tot
verslaafden en kleine handela
ren uit Noord-Frankrijk (Lille).
Het rapport stelt echter vast dat
de 'aanzienlijk lagere' prijzen en
de goede kwaliteit van heroïne
in Nederland een aanzuigende
werking hebben in Frankrijk.
Uit een proefschrift van de
Amsterdamse onderzoeker
D. Korf, waarop hij vandaag
promoveert, blijkt overigens dat
hasjkoffieshops verantwoorde
lijk zijn voor een toename van
het cannabisgebruik in Neder
land. Maar dankzij diezelfde
shops is het gebruik van heroï
ne in Nederland stukken lager
dan bijvoorbeeld in Duitsland.
Reinout Oerlemans hield gisteren in h
campagne ten doop.
de campagne ook de vaders van
de traditionele slachtoffers aan
spreken, want het overgrote
deel van de slachtoffers zijn
mannen. Bovendien blijkt dat
de helft van de gewonden onder
omstanders valt.
De campagne is gisteren offi
cieel ten doop gehouden door
Goede Tijden Slechte Tijden
ster Reinout Oerlemans. Hij
deed dat in het gebouw van
Space Expo in Noordwijk. Oor-
spronkelijk wilde de SIRE de
presentatie in Dronten houden
bij vuurwerk-importeur Broek-
hoff, maar zag daar vanaf nadat
bij dat bedrijf 250.000 kilo vuur
werk in beslag was genomen.
De eerste billboards waren
gisteren al langs de weg te zien.
Vanaf vandaag volgen de spot
jes op radio en televisie. Met
enige trots werd gisteren te ber
de gebracht dat het aantal on
gelukken met vuurwerk de afge
lopen jaarwisseling fors is ge
daald. van 1800 naar 1100. Of
de campagne van SIRE daaraan
heeft bijgedragen is onduidelijk.
Het weer is bijvoorbeeld ook
van grote invloed op het aantal
ongelukken. Als het koud is zijn
mensen korter op straat, als het
regent zijn 'blindgangers' snel
ler onschadelijk. Veel wind ver
groot de kans op ongelukken.
Zo beschouwd is koud windstil
weer in de Nieuwjaarsnacht, ge
volgd door regen in de och
tenduren waarschijnlijk effec
tiever dan welke vuurwerk
campagne dan ook.
Schmitz wil de knelpunten
stapsgewijs aanpakken, onder
meer door betere samenwer
king tussende betrokken instan
ties. Dat moet ertoe leiden dat
eind 1996 de boel goeddeels op
orde is. De rechtbanken hebben
volgens haar echter nog twee
jaar nodig om door de voorraad
beroepszaken heen te komen.
D66-woordvoerder Dittrich
bestempelde het stappenplan
als „traag en vaag". Het is vol
gens hem vooral een onder
zoeksplan. „Een groot deel van
1996 staat in het teken van die
onderzoeken. Dat maakt het
moeilijk nu een oordeel te vel
len", aldus Dittrich. PvdA-colle-
ga Van Oven, tevens partijge
noot van Schmitz, hield het ook
op 'tamelijk vaag'. Oppositie
woordvoerder De Hoop Schef-
fer (CDA) zei: „De regering re
geert en moet keuzes maken.
Maar dat gebeurt niet."
Schmitz voelt er niets voor
het tempo te versnellen. De be
trokken instanties zijn volgens
haar niet gebaat bij politieke
druk. Zij noemde haar plan een
avontuur met risico's. Zij hield
de Kamer voor dat die haar kan
afrekenen op het welslagen van
de maatregelen. Volgens WD-
woordvoerder Rijpstra stelt zij
zich daarmee politiek kwetsbaar
op. Hij verwacht dat eind 1996
de politieke vraag aan de orde is
of Schmitz haar taak aankan.
De Tweede Kamer ging giste
ren wel akkoord met het voor
stel van Schmitz in bepaalde ge
vallen met behulp van röntgen
foto's van botten en gebit leef-
tijdsonderzoek te doen bij al
leenstaande minderjarige asiel
zoekers (AM S
Voor minderjarige asielzoe
kers die zonder ouders of meer
derjarige familieleden naar Ne
derland komen geldt een ruim
hartiger toelatingsbeleid. Vol
gens Schmitz zijn er duidelijke
aanwijzingen dat er misbruik
wordt gemaakt van de regeling.
Zij heeft daarover geen cijfers.
Het CDA heeft zijn motie van
afkeuring tegen minister Dijk
stal na zijn uitspraak over arti
kel 23 van de grondwet, gisteren
danig afgezwakt. De overgeble
ven motie werd slechts door de
eigen partij; A()V, RPF, stil' en
GPV gesteund.
Het CDA had een nachtje sla
pen nodig gehad om te beslis
sen of de motie wel in stem
ming moest worden gebracht.
Dat gebeurde we'
keuring was afge
simpele co
uitspraak v
dat artikel 1
1 tijd
de
aarde
tatering: „Met de
i minister Dijkstal
de minister
e grondwets-
sllee
s dee
genoegen
voorzitter
spifrk^fs
de af-
Met zichtbar
beklom D66-fractie
Wolffensperger het
oelte. „Nu blijkt dat
lotie na een nachtje
niets is overgebleven,
k is gesmolten als
>or de zon", hoonde
Sparta Praag-AC Milan
vanavond bij SBS 6
Deze voetbaltopper om 20.1 5 uur. COC
TV die je riAkt! ijDiJ
De brandweer van Hoogeveen moest gisteren zelf heel hard trekken c
t duizend kilo wegende dier zakte steeds verder weg in de prut.
i Belgische Trekpaard-merrie uit met ijs bedekt veen te
Onderzoek naar
weigering bevel
door Dutehbatters
den haag gpd
Er komt een strafrechtelijk on
derzoek naar twee ex-VN-mili-
tairen van de geneeskundige
eenheid van Dutchbat, die tij
dens de val van Srebrenica een
dienstbevel hebben geweigerd.
Het gaat om militairen van de
geneeskundige eenheid, die
deel uitmaakte van Dutchbat.
Een kapitein-arts weigerde op
11 juli zijn collega's af te lossen,
die de wacht hielden bij de ver-
bandplaats van Dutchbat, om
dat hij dat te gevaarlijk vond.
liet tweede geval is een ser
geant-majoor die op 11 juli wei
gerde te patrouilleren bij de
vluchtelingen die zich verza
meld hadeten i>ij i )utchbat
Gisteren zei VN-deskundige
R. Siekmann dat Defensie eind
oktober onrechtmatig heeft ge
handeld door de 'debriefïngs-
rapportage' openbaar te maken.
In die rapportage deed minister
Voorhoeve van Defensie op ba
sis '('an honderden interviews
met Dutchbat gedetailleerd ver
slag Van tic val van Srebrenic'a.
Volgens Siekmann schrijven
VN-richtlijnen voor dat er altijd
toestemming nodig is om dit
soort informatie openbaar te
maken. Nu gold die toestem
ming slechts enkele vertrouwe
lijke VN-documenten, die in het
rapport zaten.
Officier in zaak tegen ex-arts Elkerliekziekenhuis:
y bosch anp
De officier van justitie heeft gis
teren voor de rechtbank in Den
Bosch ontzetting uit het beroep
van vrouwenarts geëist tegen
een 52-jarige gynaecoloog. Offi
cier mr. J. Stokman achtte be
wezen dat de man die vroeger
in het Helmondse Elkerliekzie
kenhuis werkte, nalatig was ge
weest en daardoor schuldig aan
de dood van een tweeling vlak
voor of tijdens de geboorte in
het ziekenhuis.
Die nalatigheid kwam volgens
Stokman door „banaal gekonkel
over de winst in de maatschap".
De gynaecoloog was afwezig bij
de behandeling. Zijn raadsman
voerde namens hem het woord.
De man was 's avonds en in
de nacht van 12 op 13 novem
ber 1992 als dienstdoende vrou
wenarts verantwoordelijk voor
de patiënten op de afdeling, ook
die van zijn collega's. Een pa
tiënte van een collega was op
genomen omdat de tweeling die
zij verwachtte een groeiachter
stand vertoonde.
Om negen uur belde een arts
assistent de gynaecoloog thuis
op en vroeg hem te komen om
dat speciale meetapparatuur
slechts een van de twee baby's
registreerde. De specialist kwam
niet en zei de assistent door te
gaan met controles.
Om één uur 's nachts belde
opnieuw omdat hij
nog steeds maar één kind zag
en de vruchtvliezen bovendien
waren gebroken. Flet vruchtwa
ter had een alarmerende kleur.
Pas om half drie kwam de spe
cialist en besloot tot een kei
zersnede. Beide jongetjes kwa
men levenloos ter wereld.
De gynaecoloog heeft tegen
de Inspectie voor de Volksge
zondheid gezegd dat hij ach
teraf gezien eigenlijk meteen
had moeten ingrijpen. Maar hij
had niet direct een keizersnede
verricht, omdat hij vond dat zijn
collega, die officieel de behan
delend arts van de vrouw was,
dat naar zijn idee overdag zelf al
had moeten doen.
Volgens hoogleraar dr. J. de
Haan, hoofd van de gynaecolo
gische afdeling van het acade
misch ziekenhuis in Maastricht,
had de gynaecoloog op grond
van de alarmerende berichten
om negen uur 's avonds al moe
ten opereren. Hij achtte de
dood van de kleinste van de
tweeling 'vermijdbaar' en van
de grootste 'verwijtbaar'.
Binnen de maatschap waren
de vijf gynaecologen in het El-
kerliek het oneens over de ver
deling van de winst. Hun sa
menwerking was minimaal. In
1994 bleek uit onderzoek van de
inspectie dat daardoor en door
de organisatorische wanorde in
de maatschap de tweeling en
mogelijk nog twee baby's zijn
overleden.
Elkerliek zette vier van de vijf
collega's up straat. Daartegen
gingen zij in beroep. Het
Scheidsgerecht voor het Neder
landse Ziekenhuiswezen oor
deelde dat het ontslag van de
terechtstaande gynaecoloog en
een collega wel terecht was. Met
de twee anderen trof het zie
kenhuis een financiële regeling.
In het ziekenhuis werkt nu een
andere maatschap.
De rechtbank doet uitspraak op
20 december.
Met het besluit van de Voedingsbonden FNV en CNV
om uit het Landbouwschap te stappen, dreigt het
doek te vallen voor een van de belangrijkste (cri
laatste) overblijfselen van het naoorlogse corporatis
me. Die gedachte, die tegenwoordig zelfregulering-in-
eigen-kring zou heten, gaat er vanuit dat er binnen
bedrijfstakken weliswaar tegenstellingen kunnen be
staan (zoals tussen werkgevers- en werknemers),
maar dat de economie desondanks het meest gediend
is als die sectoren vanuit een gezamenlijk belang hun
eigen zaakjes regelen.
Het corporatisme, dat rond de oorlogsjaren vooral po
pulair was in katholieke en sociaal-democratische krin
gen, leverde in 1954 speciaal voor de agrarische sector
het Landbouwschap op. Tweeënveertig jaar later be
sluiten de Voedingsbond FNV en CNV tot liquidatie,
zoals FNV-vertegenwoordiger J. van der Horst het giste
ren noemde. Omdat er met de agrarische werkgevers,
de boeren en tuinders, niet langer te praten zou zijn.
Het Landbouwschap werkt als een soort Middeleeuws
gilde. Alle boeren en tuinders zijn verplicht lid van de
organisatie, die fungeert als het centrale overleg- en re-
gelorgaan voor de sector. De leden betalen contributie,
waarmee activiteiten in het gezamenlijk belang worden
gefinancieerd, zoals voorlichting.
In het bestuur van het schap zitten zowel vertegen
woordigers van de agrarische werkgevers (lees: de boe-
ren- en tuindersorganisatie LTO-Nederland) als afge
vaardigden van de agrarische werknemers (lees: de
Voedingsbonden FNV en CNV).
Dit bestuur legt de boeren en tuinders ook dwingend
bepaalde heffingen en verordeningen op, bijvoorbeeld
over de bestrijding van dier- of plantenziekten. Feitelijk
heeft de overheid het regel- en overlegwerk daarvoor
gedelegeerd aan de betrokkenen zelf, net als bij andere
publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties (PBO's) zoals de
diverse produktschappen.
Het is goedkoper en effectiever om dergelijke collectie
ve zaken gezamenlijk te regelen. Door de regelingen
wettelijk verplicht te maken, wordt voorkomen dat een
enkeling wel de vruchten plukt, maar aan de lasten ont
snapt. Het schap kent ook regelingen voor de werkne
mers, bijvoorbeeld over scholing.
Het landbouwschap pompt per jaar circa 165 miljoen
gulden rond. De organisatie, waar ongeveer 260 men
sen werken op het hoofdkantoor in Den Haag en twaalf
bijkantoren in de regio, kost 34 miljoen gulden per jaar.
Naast alle regelactiviteiten heeft het schap zichzelf in
1967 ook de taak gegeven de belangenbehartiging voor
boeren, tuinders en hun personeel te verzorgen, met
name in het overleg met de regering en de Tweede Ka
mer.
Het conflict tussen agrarische werkgevers en werkne
mers dat het landbouwschap nu op zijn grondvesten
doet trillen, heeft vreemd genoeg niets met het schap te
maken. Het draait namelijk om de nieuwe CAO voor de
land- en tuinbouw. Onderhandelaars van werkgevers
en werknemers hebben onlangs na zo'n tien maanden
moeizaam onderhandelen daarover een principe-ak
koord bereikt". Maar de achterban van LTO-Nederland
heeft het verworpen, omdat te veel concessies zouden
zijn gedaan aan de werknemers.
Daarop concludeerden de voedingsbonden dat het kli
maat zo verslechterd is dat ze niet meer rond de tafel
willen zitten met de werkgevers. De bonden zullen nu
de officiële ontbindingsprocedure starten. Die zal ove
rigens minimaal nog een jaar in beslag nemen omdat
ook adviesorganen als de Sociaal-Economische Raad
en de Tweede Kamer een oordeel moeten vellen.
De crisis in het landbouwschap komt niet als een tota
le verrassing. I Iet rommelt al langer intern. Dok vanuit
de buitenwacht ligt de organisatie onder vuur.
Binnenskamers is vooral de belangenbehartiging het
hete hangijzer. De boeren- en tuindersorganisatie heeft
in het verleden al diverse malen aangegeven het poli
lieke werk weer zelf te willen doen, vooral omdat de be
langen van werkgevers en werknemers niet meer auto
matisch parallel lopen.
FNV en CNV zijn tegen de afslanking, omdat het schap
daarmee in hun ogen te veel een 'heffingen-machine'
wordt voor en door de boeren. Ook zijn de bonden
bang door de aanpassing hun toegang tot politiek Den
I laag te verliezen.
De buitenwacht richt steeds meer pijlen op de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisaties, zoals het I.and-
houwschap, omdat ze ondemocratisch, kostenverho
gend en verstarrend zouden zijn. Met name politieke
partijen als 1)66 en WD stuit het tegen de borst dat de
iandbouwschapsbestuurders niet worden gekozen,
maar benoemd en dat lidmaatschap verplicht is. Het
starre heffingen- en verordeningensysteem zou een dy
namische ontwikkeling van de sector frustreren. Land-
bouwministers Van Aartsen (WD) heeft deze zomer al
gezegd het I-andbouwschap niet meer van deze tijd te
vinden.
I let kabinet studeert momenteel op een aanpassing
van het systeem. Onder die politieke druk is ook LTO-
Nederland begonnen aan een herbezinning. Een corn
missie onder leiding van ex-minister Hirsch Ballin is in
gehuurd om alternatieve systemen te bedenken. Pas
over enkele maanden komen de commissieleden uit
hun studeerkamer. Waarschijnlijk is het land
bouwschap dan echter al in vergaande staat van ont
binding.
