'Ik was straatarm nu ben ik schatrijk'
Vaticanum II: vernieuwing
en conservatieve restauratie
7
T
Leiden
Kerk Samenleving
MESEiEiniSKISHi
Voormalige
anglicanen
gewijd tot
rk-priester
WOENSDAG 6 DECEMBER 1995
CHEF HENNYVAN EGMOND. 071-5356414, PLV.-CHEF HANS KOENEKOOP, 0;
Peter Labrujère: positivo in hart en nieren
M ijn viking-staartjes bungelen par-
W t mantig aan zijn kin. De bonte
versiering van een man die vindt
dat hij 'er niet uit ziet', maar graag een
beetje wil 'shockeren' met zijn uiterlijk. ,,Je
wilt er een bepaalde identiteit mee opbou
wen en dat is aardig gelukt. Ik wil niet aan
een bepaald cliché voldoen en dit soort din
gen is heel leuk om te doen. Er zijn mensen
die je eerst heel normaal aankijken, maar
vervolgens achter je rug om in een deuk lig
gen."
Hij is geboren en getogen in Leiden. Zijn
vader begon ooit een winkel in lederwaren,
die door zoon Peter is overgenomen en is
uitgegroeid tot een enorme winkel met vrij
etijdsartikelen in de Haarlemmerstraat.
„Mijn moeder is vroeg overleden en dat
had tot gevolg dat ik op mijn elfde al achter
de toonbank van de winkel stond. Ik ben
dus maar een eenvoudige boer, want ik heb
alleen lagere school gehad."
Samen met zijn vader runde hij jarenlang
een winkel op Haarlemmerstraat nummer
117, want een van zijn twee zussen overleed
op 21-jarige leeftijd en de ander verliet al
zeer jong het ouderlijk huis. Het huwelijk
was een 'moetje'.
„We waren straatarm, maar op dat mo
ment zie je niet dat je 't moeilijk hebt. Ei
genlijk mocht ik niet werken, want je had
een leerplicht tot je veertiende. Heel verve
lend dat ik niet meer naar school kon, maar
't kon niet anders. Maar achteraf gezien heb
ik van die periode toch profijt gehad. Als je
op jonge leeftijd al in een dipje hebt geze
ten, leer je snel."
„Ik zou zo'n schoolopleiding graag alsnog
doen, want een beetje talenkennis zou niet
verkeerd zijn, maar ik heb er geen tijd voor.
De tijd is mijn enige vijand."
Hij was en is trots op zijn vader, die ne
gen jaar geleden overleed. „Wat 'ie zei deed
'ie. Hij stond voor iedereen klaar, cijferde
zichzelf helemaal weg. Ik ben blij dat ik de
helft van zijn karakter heb geërfd," zegt La
brujère. „Maar hij was altijd aan het werk
en dat betekende dus ook dat we samen
nooit leuke dingen konden doen. Als ik bij
voorbeeld een sportwedstrijd meedeed
stonden alle vaders op de tribune behalve
de mijne. Maar daar had ik begrip voor."
„De belangrijkste levensles die mijn vader
me geleerd heeft, is dat je nooit je eigen
vrienden moet uitzoeken. Zo van: die ziet er
leuk uit, die wil ik wel als vriend hebben en
daar ga je dan op af. Want die mensen laten
je in nood vallen en met zo'n houding stel
je je ook niet open voor anderen die in
Peter Labrujère (46). Eigenaar van een klein imperium aan dumpzaken. 'Maf van zijn werk, zijn vrouw, Harley Davidson-
motoren en Leiden. 'Positivo' in hart en nieren. „De tijd is mijn enige vijand."
wmismnssmam
nood verkeren en jou als vriend nodig
hebben. Het opbouwen van een vrien
denkring is voor mij vergelijkbaar met
het aanleggen van een ecologische tuin.
Te veel onkruid is niet goed, je moet er
wel wat aan doen, maar niet te veel. Zo
zit het leven ook in elkaar. Je moet alle
kanten uithangen en dat heb ik ook al
tijd gedaan."
„Dat mijn moeder op jonge leeftijd is
overleden heeft ook sporen nagelaten.
Het zijn toch vooral moeders die er in
pompen hoe je liefde moet tonen. Bij je
moeder kan je altijd lekker knuffelen.
Maar dat tere, zachte viel bij mij dus al
vroeg weg. Daardoor heb ik het vooral
in het begin van mijn huwelijk heel
moeilijk gehad om mijn vrouw mijn
liefde te tonen. Gelukkig ben ik rap van
tong en kon ik dat mijn vrouw uitleg
gen."
„En in principe word je door die han
dicap trouwens juist heel vindingrijk. Ik
zet zo 200 waxinelichtjes in de kamer
neer om mijn vrouw te verrassen. Want
dat romantische zit er bij mij wèl in."
Op 24-jarige leeftijd trouwde hij, na
een korte periode van 'feesten en bees
ten'.
„Laat ik het zo zeggen: als er in die
periode AIDS had bestaan had ik 't ge
kregen. Ik ben nozem en provo geweest
en heb zelfs nog een tijdje in een com
mune aan de Witte Singel gewoond.
Omdat het lekker goedkoop wonen
was. Maar verder was het niets voor
mij. Eén grote dronkemansbende werd
het. Altijd maar feesten en je hoefde
niet te werken."
„Op een gegeven moment kwam die ma
nier van leven mijn strot uit. Geen vastig
heid, geen zekerheid, elke avond alleen
naar bed. Ik wilde een groot gezin."
„Mijn vrouw kwam ik tegen tijdens die
periode van 'zwieren en zwaaien'. We heb-
afbreken. Wat dat betreft heb ik een
heel ouderwetse opvoeding gehad.
Ik geloof ook niet in scheiden. Pro
blemen kun je altijd oplossen. En
als je ziet dat je huwelijk aan het
vergrijzen is, moet je er wat aan
doen. Een bosje bloemen meene
men, een dineetje verzorgen. Als je
af en toe een slinger aan het huwe
lijk geeft kun je het best goed hou
den."
„Als ik 't over zou mogen doen zou
ik precies hetzelfde doen. Wij zitten
elkaar niet op de lip, er zit geen ja
loezie in de lucht en we besodemie
teren elkaar niet. Als we bonje heb
ben duurt dat nooit langer dan tien
minuten. Ik hou daar niet van om
elkaar heel lang link aan te kijken.
Dat is trouwens ook zonde van je
tijd."
Het 'grote gezin' bleef beperkt tot
drie ldnderen. Labrujère heeft twee
zoons, respectievelijk 21 en 18 jaar
oud, en een dochter van 11.
„Ik heb me suf moeten lullen voor
een tweede kind, want mijn vrouw
wilde dat eerst niet. Ze vond één
kind wel genoeg. Maar na het twee
de kind wilde ze toch nog wel een
derde. Eén is geen, twee is wat en
drie is zat, zeggen we nu."
Labrujère nam de zaak van zijn va
der over en bouwde diens imperi
um snel uit. Straatarm is hij allang
niet meer. Hij heeft een grote
'dumpzaak' in de Haarlemmerstraat
met een 'paleis van een woning' er
ben een half jaar met elkaar gerommeld en kaar soms ook uit voor rotte vis. Kortom: boven. „Geld interesseert me niet, ik heb
toen zijn we getrouwd. Onze eerste 'zoon een gewoon huwelijk. We kunnen gewoon zat. Ik heb veel meer dan ik eigenlijk bij el-
was er eentje van de beddeplank: twee we- niet zonder elkaar." kaar wil hebben. Het zijn sterke benen die
ken na de bruiloft was mijn vrouw zwan- „Jawel, ik heb ook wel eens momenten de weelde kunnen dragen; ik doe er niets
ger." gehad dat ik dacht: was ik maar niet meer verkeerds mee."
„Ik ben nog steeds bij mijn vrouw. Ik ben getrouwd. Möar bij ons in de familie was „Nee, een huis in Frankrijk interesseert
helemaal maf van haar. Al schelden we el- het huwelijk heilig; je kunt dat niet zo maar me geen bal. Ik ben ook niet bezig voor een
Peter Labrujère: „Als je op jonge leeftijd in een dipje hebt gezeten, leer je snel." foto hielco kuipers
duur jacht. Ik denk dat ik het daar
benauwd van zou krijgen. Dan krijg
maal vrienden en kennissen die je n
hebben, die bij jou de tent leeg kom
ten. Ik heb een fiets, een paar Harl
een caravan bij de Kaag, dat is alles,
straatarm geweest en nu voel ik me
rijk."
„Mijn vader heeft tot zijn 80ste in i
kei gestaan en ik denk dat het mij
vergaat. Een paar jaar geleden kor
zaak voor een enorm bedrag ver
Voor zoveel geld dat ik echt nooit m
zou hoeven te doen. Ik heb er tien n
over nagedacht, maar het niet gedaa
zou ik een toneelspeler zijn geweest
theater. Je moet je ziel niet verkopen.
De laatste jaren spant hij zich, als
nemer, in om het centrum van Leide
aantrekkelijk te maken. „Leiden is ee
Royce, waarin een bestuurder zit zon
bewijs. De stad is zo verschrikkelijk
maar het moet er meer uitgehaald v
't Ouderwetse wil ik terughebben,
ten weer paardenwagens gaan rijdt
entertainment staat nu op een heel
je, daar moet ook verandering in kon
Ondanks alle kritiek op het gevoe
leid en veel plannen voor verbeterinj
niets te maken hebben met gemeer
tiek. „Politiek is voor mij legaal liej
van: nou nja, nou jtiee. Ik stem we
niet uit volle overtuiging. Op het Cl
ik gestemd toen Lubbers lijsttrekki
dat vond ik wel een persoonlijkheid
de WD heb ik gestemd vanwege Wi
kunt ook bijna niet anders als ondei
Maar ik ben niet zo goed op de hoo
de politiek. Ik zou het goed vindei
maar twee partijen waren: een vooi r
beiders en een voor anderen."
Een 'piekeraar' is hij niet, zegt hij,
veel negatieve dingen hebt meegem
je alles heel positief zien. Ik heb in a
ren een verschrikkelijk brok ervarin
bouwd. Je leert elke dag, maar je w
dat je het nooit zal weten."
„Voor vragen over de 'zin van
staan' heb ik eigenlijk geen tijd. Je
verschrikkelijk druk met het leven bjc
je niet doorhebt dat er een einde aa
Denk jij dan wel eens aan de doodfl
er wel voor honderd procent zeker
er wat is. Maar geen hemel of hel.
dienstkaartje stond 'geloofzoekende c
geldt nog steeds."
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-5356481
oen paus Paulus VI op 8
december 1965 voor enkele
honderdduizenden mensen op
het Sint Pietersplein voorging in de
afsluitende mis was het laatste woord
over het 21 e en grootste concilie in de
kerkgeschiedenis nog niet gesproken. De
interpretatie van de geruchtmakende
concilieteksten, met name het
slotdocument Gaudium et Spes, blijft
zowel progressieve als behoudende
rooms-katholieken bezighouden.
De Duitse theologen H. Pottmeyer en
W. Kasper onderscheiden drie perioden
in de ontvangst van Vaticanum II tot nu
toe. In de eerste vijfjaar na het concilie
overheerste optimisme over de
mogelijkheden tot vernieuwing van de
Kerk. 'l ussen 1970 en 1985 sloeg de
teleurstelling toe: de kerkelijke
structuren bleken weerbarstiger dan
gedacht en conservatieve
bisschopsbenoemingen leidden tot
polarisatie. In 1985, toen in Rome een
buitengewone bisschoppensynode over
Vaticanum II plaatsvond, brak volgens
Pottmeyer en Kasper het tijdperk van
realisme aan.
Eén van de realisten is de 81 -jarige
Nijmeegse theoloog Edward
Schillebeeckx, destijds als theologisch
adviseur van de Nederlandse
bisschoppen nauw bij het concilie
betrokken. In zijn vorig jaar verschenen
boek Theologisch testament' blikt hij op
het compromisconcilie terug. Hij aarzelt
niet het een 'baken voor de verdere
toekomst van de Kerk' te noemen, maar
tekent daarbij aan dat de gehoopte
vernieuwing vaak ten onder ging in
dubbelzinnige compromissen.
Het Tweede Vaticaans Goncilie, aldus
Schillebeeckx. was 'geenszins
progressief. Dat de RK-Kerk eindelijk
haar zegen gaf aan de verworvenheden
van de Verlichting en het liberalisme -
democratie, verdraagzaamheid,
godsdienst- en gewetensvrijheid - was
niet meer dan een inhaalmanoeuvre.
Die manoeuvre betekende wel dat de
Rk-Kerk, na eeuwenlang in zichzelf
gekeerd te zijn, naar buiten trad. De
wereld werd belangrijker dan het
hiernamaals. De rest van de christenheid
en andere godsdiensten kwamen in het
vizier. De omhelzing van paus Paulus VI
en de orthodoxe metropoliet Meliton op
7 december 1965 was daarvan een
tastbaar bewijs. Rome en Constantinopel
trokken op die dag hun wederzijdse
banvloeken uit 1054 in.
Het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965) zette de
ramen van de Rooms-Katholieke Kerk naar de wereld
open, maar alle beloften van vernieuwing ten spijt was
het een 'compromisconcilie'. Dertig jaar later zijn veel
bevlogen kerkvernieuwers gefrustreerd en constateren
traditionele katholieken met zorg dat in de Kerk van alle
eeuwen het 'kamerbreed tapijt' is binnengerold.
Voor Schillebeeckx bracht het concilie
in theologisch opzicht weinig nieuws.
Het was wel de bevestiging van de
vernieuwing in de theologie die in de
jaren vijftig was begonnen. „We voelden
ons bevrijd van inquisitie en
veroordeling", herinnert hij zich. Ook
voelden theologen uit Latijns-Amerika,
Azië en Afrika zich door het concilie
geïnspireerd tot de ontwikkeling van hun
door het Vaticaan later heftig bestreden
bevrijdingstheologie.
Ook voor Schillebeeckx zelf sloeg de
theologische lente vrij snel om in een
'conservatieve restauratie'. Drie keer riep
de congregatie voor de geloofsleer hem
in de jaren zeventig en tachtig wegens
zijn inzichten over Jezus en het ambt op
het matje. „De qa het concilie alom aan
het thuisfront gevierde theologen kregen
amper enkele jaren later al de stroom
tegen en werden doelwit van
verdachtmaking, verklikking en soms
van gemene laster."
Conservatievebisschopsbenoemingen
zetten volgens Schillebeeckx een domper
op de kerkvernieuwing. In Nederland
begon de restauratie in 1970 met de
benoeming van Adrianus Simonis tot
bisschop van Rotterdam. Schillebeeckx
had tijdens het concilie al gemerkt dat
Simonis, toen deken van de Nederlandse
priesterstudenten die in Rome hun
doctoraat voorbereidden, 'zich slechts
moeizaam met heel de gang van zaken
op het concilie kon verzoenen'.
Schillebeeckx noemde vorig jaar de
liturgie in de volkstaal één van de
belangrijkste verworvenheden van het
concilie. „De liturgie is dichter bij de
mensen gekomen, ook al is de
vernieuwing ervan niet altijd even
gelukkig verlopen. Soms improviseerde
men maar wat. Maar als je het vergelijkt
met de priester van vroeger, die met de
rug naar het volk stond en zijn Latijnse
gebeden prevelde, is er heel wat
veranderd. Die vernieuwing heeft veel
mensen aangesproken. Het concilie
heeft de kerkverlating afgeremd."
Voor sommigen ging die liturgische
vernieuwing echter te ver. De
behoudende priester Antoine Bodar
sprak onlangs smalend van een
'kamerbreed tapijt' dat in het spoor van
het concilie de Nederlandse kerken
kwam binnenrollen. „Het werd allemaal
zo gewoon. Zo huiselijk. De liedjes, eh de
liederen van Huub Oosterhuis." Volgens
hem hebben de kerkvernieuwers van de
jaren zestig veel kwaad aangericht. „De
Kerk past zich aan in de bijzaken, niet in
de hoofdzaken: de Schrift, de
waarheden, de dogmatiek."
Volgens de progressieve priester
dichter Huub Oosterhuis, voorganger in
de Amsterdamse Studentenekklesia. is
de beloofde vernieuwing van de liturgie
echter uitgebleven. De ontwikkeling van
de liturgie in de volkstaal mondde in
1979 uit in het Altaarmissaal voor de
Nederlandse kerkprovincie, volgens
Oosterhuis een 'droevig, machteloos
kerkboek oude stijl, triomfantelijk dik.
heel dat gesmeerde wereldvreemde
Romeinse taaltje, maar nu in krom en
halfslachtigHollands'. 4
Door het compromiskarakter blijven
rooms-katholieken van links tot rechts
zich op het Tweede Vaticaans Concilie
beroepen. Ook paus Johannes Paulus II,
voor velen hèt symbool van de
conservatieve machtsgreep in de jaren
na de kerkvergadering. In zijn herderlijk
schrijven over het Heilig Jaar 2000 noemt
hij Vaticanum II het richtsnoer voor de
Kerk in het derde millennium.
LONDEN ANP
Kardinaal Basil Hume, voor
zitter van de rooms-katholie-
ke bisschoppenconferentie
van Engeland en Wales, heeft
in de Westminster-kathe
draal elf voormalige angli
caanse geestelijken tot
rooms-katholiek priester ge
wijd.
Het is de eerste groepsge
wijze wijding van voormalige
anglicaanse geestelijken
sinds de Anglicaanse Kerk in
1992 besloot vrouwen tot het
priesterambt toe te laten.
De elf nieuwte priesters zijn
allen ongetrouwde mannen.
Getrouwde anglicaanse
priesters die overgaan naar
de Rooms-Katholieke Kerk,
krijgen geen toestemming als
parochiepriester te werken.
Wel mogen ze als vicarissen
een celibataire priester bij
staan. De meesten van hen
doen pastoraal werk op
scholen en in ziekenhuizen
en gevangenissen.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat82
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18.00-19 30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00uur 071-51280;
DIRECTIE
B M. Essenberg,
G. P. Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G. van der Post (adjunct)
07
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom betaling)
VERZENDING PER POST
PUBLIC RELATIONS
W. H.C. M.Steverink 071-5356356 per kwartaal (NL)
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-5356215
Tel dag 9.30 -11.30 uur of per post.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSET x
Voor mensen die moeilijk lezen, sl t
hebben of blind zijn (of een ande
dicap hebben), is een samenvatti i
regionale nieuws uit het Leidsch I
REDACTIE
GJ. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H W. van Egmond, chef red. Groot Leiden geluidscassette beschikbaar Voorfs
A.J.B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio 0486-486486 (Centrum voor Gesp ïi
F. Blok, chef eindredactie algemeen tuur, Grave)
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
k
K
N H U I Z
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Ridderkerk
(wijkgemeenteS): J.P. Nap te Barne-
veld; te Zetten en Andelst- J.W van
Estrik te Moerkapelle: te Piershil: W.
Bos, kandidaat te 's-Gravenhage.
Aangenomen: naar Bergentheim: G.
Muilwijk te Wanneperveen-Belt-
Schutsloot; naar Rhenen (toez.): M.
Snaterse te Beesd.
Bedankt: voor IJsselmuiden-Graf-
horst: G D. Kamphuis te Apeldoorn
(bw).
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Rotterdam-Alexander-
polder: J. Kareis te Oudemirdum, die
bedankte voor Haarlem; te Dirksland:
J.J van Eckeveld te Zeist; te Terneu-
zen: W Harinck te Kapelle-Biezelin-
ge.
REMONSTRANTSE BROEDERSCHAP
Beroepen: te Amersfoort als zen
dingspredikant te Irian Jaya: dr. A.
Ipenburg, proponent aldaar, die dit
beroep heeft aangenomen en reeds is
uitgezonden.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Sassenheim M P Hof
land te Woerden; voor Middelburg:
H.C. Mijnders te Zwolle; voor Soest.
R. van Beek te Veenendaal (Pniël-
kerk).
ONGEVALLEND1ENST
Academisch Ziekenhuis: vanaf zaterdag 13 00 t/m dinsdag 13.00
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00; Diaconessenhuis: maandag t/r
8.00 tot 17 00 en vanaf dinsdag 17.00 tot woensdag 8.00; St. Elisa
kenhuis: dagelijks
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden,
ners bovendien van 10.30-11.15 uur en van 19 45 - 21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00 - 15.30 uur en 19 00-19
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoe J
pleegkundige
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uui
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14 30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders'
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00—14.3
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131) dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uu
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.0 n|
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.C
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 i
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is e
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-.
ir, u irt
ei
