Arts moet eigen handelen toetsen
december
(UNST-KADO-MAAND
'Mijn zoon moet nog beginnen, maar waaraan?'
Jongeren willen ecotax op sigaretten
wan tilWBiHIfi
Binnenland
sjax Christi roept Shell op
"höt onderzoek in Nigeria
Nieuw stuk Erasmusbrug
aeg| 'Èfc
'Ze huilden wel en dat
vond ik ook wel zielig
Bosnische asielzoekers
terug naar vaderland
JOLGENSVAN TIL
-ATERDAG 2 DECEMBER 1995
Twee doden bij botsing in Landgraaf
tANDCRAAFBij een frontale botsing op de weg tussen Brunssum
e $n Kerkrade zijn in de nacht van donderdag op vrijdag in Land-
1 °traaf een 37-jarige en een 33-jarige man verongelukt. Een 32-ja-
oifjge en een 34-jarige man raakten zwaar gewond. De politie
'n ^eeft dit gisteren bekendgemaakt. De toedracht van het ongeval
dfc de politie nog niet bekend,
ke
Housen mag weer in Kampen
Rampen In Kampen mogen weer houseparty's worden gehou-
lo Jen. Een meerderheid van het college van burgemeester en wet-
^jouders heeft gisteren besloten dat er maximaal twee groot
schalige feesten per jaar mogen worden georganiseerd. De orga-
5stjtisatoren moeten er wel zelf op toezien dat bezoekers geen ver
lovende middelen gebruiken. Kampen verbood afgelopen zo-
per grootschalige houseparty's, nadat bezoekers daar met hard
n drugs op zak waren aangehouden,
nd
''Cornelia Hendrikse wordt vandaag 110
,p joosENDAAL» Cornelia Hendrikse-Maas uit het Brabantse
st^oosendaal wordt vandaag 110 jaar. Zij is de derde ingezetene in
eefJederland die dit jaar deze eerbiedwaardige leeftijd bereikt. Me-
hefrouw Hendrikse werd op 2 december 1885 in het Zeeuwse Aar
lenburg geboren. Haar zoon is tachtig. Twee van haar acht zus-
|enien haalden ook de honderd.
ijk|
Demonstratie voor OETC-onderwijs
ffn haag Allochtone docenten, ouders en kinderen gaan
voensdag een demonstratie houden in Den Haag. Staatssecreta-
jis Netelenbos van onderwijs is van plan de lessen in eigen taal
in cultuur (OETC) buiten de reguliere schooluren te laten geven,
pe leraren zijn bang dat dit voor talloze praktische problemen
z0|al zorgen en dat het slecht zal zijn voor de status van deze vorm
erlan onderwijs.
utOC-pcnning voor Paul de Leeuw
'^oMSTercam Paul de Leeuw en de SAD-Schorerstichting hebben
j^fëCOCBob Angelo-Penningen 1995 toegekend gekregen. De
j VJeeuw krijgt de penning voor de manier waarop hij homoseksu-
r0Ifliteit een plaats heeft gegeven in zijn TV-shows en in de popu-
reflire cultuur in meer algemene zin, aldus het COC. Showmaster
-jjgpe Leeuw „behandelt homoseksualiteit niet als een zielige of
jjn|neelijwekkende afwijking, maar als een verschijnsel dat even
^e(»elachelijk maar tegelijkertijd even ontroerend is als andere ver
schijnselen van het volle leven."
'Rusttijd voor wild is eigenlijk
lichttijd voor Koninlijk Huis
den van het Koninklijk Huis
hun gasten moeten onge-
>ord op het grofwild op het
oondomein Het Loo kunnen
jen en de dieren veilig kun-
n bekijken. Daarom is een
'el van de Koninklijke Hout
vesterij Het Loo jaarlijks geslo-
i tussen 15 september en 15
u'^ cember. Dat antwoordt pre-
ir.ler Kok op schriftelijke vra-
11 Si van het Tweede-Kamerlid
p ininklijke Houtvesterij Het
ezS). Van het 10.000 hectare
^Stende terrein is ieder jaar
c Ven half september en half
ia£|cember 7000 hectare verbo-
c n terrein voor het publiek,
i de bordjes staat dat het
ISSEL ANP
t Christi International heeft
ell Nederland opgeroepen
1 onpartijdig onderzoek naar
milieu-effecten van de olie-
ïning in Nigeria te stimule-
vam. De vredesorganisatie wil
railvendien dat het bedrijf zijn
)t euorgdheid uit over de negen
en Qi Ogoni-activisten die nog op
oern proces wachten, en dat het
deir vraag om een speciale VN-
tadiporteur over de mensen-
hten in Nigeria ondersteunt,
ssajfax Christi doet de oproep in
i diej brief die gisteren aan Shell-
Dorbman Herkströter is gestuurd,
kee&rin wordt benadrukt dat het
'iefjrijf niet verantwoordelijk
rdt gehouden voor de execu-
enivan Ken Saro-Wiwa en zijn
o'sidestanders. „Alleen de Nige-
inse regering weet waarom
de roep om clementie niet is ge
honoreerd", staat in de brief.
Niettemin zegt de organisatie
verbaasd te zijn dat Shell „na de
pijnlijke ervaring tijdens de
campagne tegen de apartheid"
nog steeds vasthoudt aan het
principe zich niet te willen
mengen in politieke zaken. „Wij
geloven dat dit principe niet
overtuigend is. U zult zich her
inneren dat Shell de internatio
nale protesten tegen apartheid
eerst negeerde, vervolgens
weersprak, en tenslotte steun
de", aldus de vredesorganisatie.
Shell zegt in een reactie de
brief van de vredesbeweging te
verwelkomen. De maatschappij
is bereid met Pax Christi van ge
dachten te wisselen over de on
derwerpen die in de brief aan
de orde worden gesteld.
hoq
Conclusie ran symposium over levensbeëindiging ernstig zieke babytjes:
UTRECHT. CPD-ANP
Artsen moeten zelf kunnen toetsen of het staken van een
behandeling of actieve levensbeëinding van een babytje
met ernstige afwijkingen is toegestaan. Een commissie
van medisch deskundigen zou daarover uitsluitsel kun
nen geven. Pas bij twijfel moet de rechter er aan te pas
komen.
steund door verpleegkundigen,
advocaten en ethici. Zij sluiten
zich wat dit betreft aan bij de
opinie van de Groningse officier
van justitie mr. R. Drenth, die
vorige maand stelde dat levens
beëindiging bij baby's uit de
sfeer van het strafrecht moet
worden gehaald. Hij werd daar
voor door zijn superieuren ge-
strafd met uitsluiting van optre
den in euthanasie-zaken.
Neonatoloog dr. A. Brouwers
Dat zijn de voornaamste con
clusies van een symposium dat
gisteren in het Wilhelmina Kin
derziekenhuis (WKZ) in Utrecht
werd gehouden. Deskundigen
uit allerlei disciplines hielden
lezingen en discussieerden over
de grenzen van het medisch
handelen bij ernstig zieke ba
by's.
De conclusies worden ge-
van het WKZ uitte zijn onge
noegen over de vicieuze cirkel
waar de wetgeving naar zijn
mening in terecht is gekomen.
Volgens hem wachten rechter,
minister en praktijk op elkaar
en gebeurt er. te weinig.
De neonatoloog (deskundige
in de leer van pasgeborenen en
hun ziekten) schetste de prak
tijk in het WK7. van de afgelo
pen vijf jaar. Op de afdeling
neonatologie overleden 303 kin
deren. Van hen lagen 243 aan
de beademing. Ruim driekwart
daarvan verkeerde in een me
disch uitzichtsloze situatie en
zou ook zonder ingrijpen zijn
gestorven. Bij 63 pasgeborenen
is de beademing gestaakt waar
na ze zijn overleden. Bij zes kin
deren gingen de artsen over tot
actieve levensbeëindiging.
Er werd vooral over de dilem
ma's gesproken. Prof. dr. A. Ok-
ken van het WKZ stelde dat
door de 'bijna onbegrensde mo
gelijkheden' van machines het
leven van pasgeborenen onein
dig kan worden gerekt. „Maar
moet alles ook wat kan?", vroeg
de hoogleraar zich af, om daar
vervolgens een stellig 'nee' op te
laten volgen.
Klinisch psycholoog
dr. G. Sinnema, eveneens ver
bonden aan het WKZ. zei dat bij
levensbeëindiging of het staken
van de behandeling de ouders
ten volle betrokken moeten zijn.
„Dat is hun grondrecht", aldus
Sinnema. die er wel aan toe
voegde dat artsen een eigen
verantwoordelijkheid houden
wanneer ouders een besluit ne
men dat tegen het belang van
de pasgeborene ingaat.
Met het symposium wilden
de kinderartsen een brede
maatschappelijke discussie op
gang brengen. Aanleiding daar
toe zijn de twee proefprocessen
rond levensbeëindiging die on
langs zijn gehouden. Minister
Sorgdrager wil nog zo'n veertien
proefprocessen uitlokken om
rechterlijke uitspraken te force
ren en zodoende jurisprudentie
'Dijkstal neemt
uitspraken over
artikel 23 terug'
DEN HAAG GPD
I let kabinet heeft er geen en
kele behoefte aan artikel 23
van de grondwet te schrap
pen. In dat artikel wordt de
vrijheid van onderwijs gere
geld. Minister Dijkstal (bin
nenlandse zaken) zal dinsdag
in de Tweede Kamer zijn
woorden hierover terugne
men. Dat heeft minister-pre
sident Kok gisteren na afloop
van de ministerraad gezegd.
Kok liet merken de uitla
tingen van Dijkstal niet erg
verstandig te vinden, maar
hij viel hem niet al te hard af.
„Het gaat er niet om 365 da
gen per jaar de hoofdprijs
voor verstandigheid te win-
ms. v» 1 ft
-
verbod geldt wegens de rusttijd
voor het wild, maar dat blijkt
anders te zijn.
Andere natuurgebieden zijn,
in verband met de bronsttijd
van het wild, slechts een
maand niet toegankelijk, zo
had kamerlid Poppe ontdekt.
Hij wilde weten hoe de tekst op
de bordjes moet worden be
grepen „in een periode dat het
wild door een koninklijk jacht
gezelschap wordt verstoord,
opgejaagd en afgeschoten".
Het verbod geldt, aldus Kok,
om de veiligheid en privacy
van leden van het Koninklijk
Huis en hun gasten te waar
borgen. Maar „om misverstan
den te voorkomen", zal de
tekst op de bordjes „zoals
reeds in het voornemen lag"
volgend jaar worden aange
past.
Acht jaar geëist in Bolswarder ontucht/aak
LEEUWARDEN .ANP
De officier van justitie heeft gis
teren voor de rechtbank in
Leeuwarden twee keer acht jaar,
twee keer vijf jaar en één keer
vier jaar cel geëist in de zogehe
ten Bolswarder ontuchtzaak.
Tegen alle verdachten is tevens
TBS gevorderd. Het openbaar
ministerie beschuldigt hen van
seksueel misbruik van jonge
kinderen.
Gisteren verschenen voor de
rechter een 45-jarige vrouw,
haar 53-jarige man, haar 37-ja-
rige broer, haar oudste zoon en
een kostganger. Het openbaar
ministerie ziet in de vrouw en
haar broer de initiatiefnemers.
Tegen hen luidde de eis acht
jaar.
De echtgenoot zou „zijn mee
gegaan" in de spelletjes. Hij
hoorde daarvoor vier jaar tegen
zich eisen. Tegen de zoon en de
kostganger heeft het openbaar
ministerie vijf jaar celstraf ge-
eist. Behalve de kostganger ont
kennen alle verdachten het
seksueel misbruik, ondanks dat
zij eerder bij de politic zeer ge
detailleerde verklaringen heb
ben afgelegd.
Alle vijf zouden de kinderen,
van wie de jongste vier was,
anaal hebben verkracht onder
bedreiging van een mes. De
vrouw gebruikte voor de ver
krachting een vibrator. De
slachtoffers waren twee zoon
tjes en een dochter van het
echtpaar en drie jongetjes uit de
buurt.
„Ze huilden wel en dat vond
ik ook wel zielig. Maar op dat
moment was ik door het dolle
heen", had de vader tijdens zijn
verhoor tegen de politie gezegd.
Voor de rechtbank trok hij die
bekentenis in. Hij gaf wel toe
dat er „vreemde dingen" in zijn
huis gebeurden.
De advocaten van de ver
dachten pleitten allemaal voor
kortere gevangenisstraffen, zo
dat de behandeling van hun
cliënten in een TBS-inrichting
zo snel mogelijk kan beginnen.
Uitspraak 15 december.
Rotterdam Aan de Erasmusbrug is deze week weer een nieuw gedeelte aangebouwd. Dat brengt de verbinding met het centrum van Rotterdam
weer een stukje dichterbij. foto wfa hans kouwenhoven
Minister De Boer: 'Ik ben voor beffingen op alles wat vies, vuil en goor is'
DEN HAAG.ANP
Een milieuheffing op sigaretten, minder
verkooppunten voor tabaksartikelen en een
verbod op tabaksreclame. Dit verlanglijstje
hebben verschillende jongerenorganisaties
gisteren aangeboden aan de ministers Borst
(Volksgezondheid), De Boer (Milieu) en
Pronk (Ontwikkelingssamenwerking). Vol
gens de jongeren verdienen vooral de
milieuproblemen rond de tabaksteelt extra
aandacht van de beleidsmakers in Den
Haag.
In hun notitie Tabak en Milieu stellen de
jongerenclubs dat de teelt van tabak zorgt
voor een flinke aantasting van het milieu.
Het grootschalige gebruik van bestrijdings
middelen, de enorme houtkap en de daar
mee samenhangende bodemerosie zijn fu
nest, zo vinden ze.
Volgens de opstellers verdwijnt er jaarlijks
2,5 miljoen hectare bos omdat de telers ta
bak drogen op houtsvuur. Volgens gegevens
van de wereldgezondheidsorganisatie WI10
sterft er voor elke driehonderd sigaretten
een boom. Elke Nederlandse roker is vol
gens de jongeren derhalve verantwoordelijk
voor de kap van gemiddeld dertig bomen
per jaar.
In de notitie staat verder dat de voedsel-
produktie veelal moet wijken voor de tabak
steelt. Bovendien blijft herbebossing uit,
waardoor van een duurzaam milieubeheer
geen sprake is, aldus de clubs. Ze vinden
dan ook dat de opbrengst van een ecotax
op tabak ten goede moet komen aan het
stimuleren van alternatieve landbouw in de
tabaksproducerende landen en aan projec
ten voor herbebossing.
Minister De Boer liet tijdens de bijeen
komst weten voorstander te zijn van heffin
gen op „alles wat vies, vuil en goor is". Ze
denkt evenwel dat er voorlopig geen politie
ke meerderheid is te vinden voor een
milieutoeslag op tabakswaren. I laar collega
Pronk zal bezien of er mogelijk ontwikke
lingsgeld beschikbaar kan komen om de
nadelige gevolgen van de tabaksteelt voor
het milieu te ondervangen. Hij denkt daar
bij vooral aan herbebossing.
In de zogenoemde Jongerencoalitie zitten
onder meer de jongerenorganisaties van
CDA, D66 en Groen Links, de Jonge Socia
listen. christelijke politieke jongerenclubs
en Jongeren Milieu Aktief.
Minister De Boer reageerde gisteren des
gevraagd ook op de nieuwste wetenschap
pelijke gegevens van de Verenigde Naties
over de oorzaken van het broeikaseffect.
Die moeten voor Nederland aanleiding zijn
tot een aanscherping van het beleid, zei ze.
Nu veel wetenschappelijke onzekerheden
zijn weggenomen, zijn meer gerichte maat
regelen na 2000 aan de orde.
DEN HAAG/BRUSSEL ANP-AP
De bijna 28.000 in Nederland
verblijvende vluchtelingen uit
Bosnië-Herzegovina zullen op
termijn naar hun eigen land
(kunnen) terugkeren. Het kabi
net heeft gisteren een voorstel
van staatssecretaris Schmitz
hiervoor goedgekeurd. De repa
triëring geschiedt op vrijwillige
basis en volgens een nog uit te
werken plan van de Verenigde
Naties.
In het vredesakkoord van
Dayton hebben alle betrokken
partijen afgesproken de 2,7 mil
joen vluchtelingen uit de voor
malige Joegoslavische deelstaat
te laten terugkeren. Dat moet
stapje voor stapje. Eerst krijgen
de 1,2 miljoen van huis en
haard verdrevenen die nog op
de Balkan rondzwerven nieuwe
huisvesting. Daarna volgen de
800.000 Bosniërs uit landen in
de regio en uiteindelijk ook de
700.000 die in West-Europa zijn.
De 5.700 Bosniërs die in Ne
derland nog „in de asielproce
dure" zitten, krijgen waar
schijnlijk allen een tijdelijke ver
blijlsvergunning lot hun repa
triëring naar behoren kan wor
den georganiseerd. I let is de be
doeling aai «ie 22.000 lotgeno
ten die al een vluchtelingensta
tus hebben, ook teruggaan.
„Maar de terugkeer is natuurlijk
geen druk op de knop, Dat
spreekt vanzelf', zei premier
Kok gisteren. I let ministerie van
justitie opent binnenkort een
centraal inlichtingenloket waar
Bosniërs zich kunnen aanmel
den voor vrijwillige terugkeer of
voor het meewerken aan de we
deropbouw van hun land.
Gisteren gaven de ambassa
deurs van de zestien NAVO lid
staten formeel hun goedkeuring
gegeven aan het sturen van de
eerste 2.600 manschappen
onder wie negentig Nederlan
ders naar Bosnië. Zij zullen
als kwartiermakers de nodige
voorbereidingen moeten treffen
voor de 60.000 man sterke
M OR macht, die in Bosnië de
naleving van het vredesakkoord
van Dayton moet gaan afdwin
gen.
Zie ook Zaterdags Hijvoegsel.
Tweeduizend boerinnen sluiten vijfdaagse wake af met demonstratie op Binnenhof
DEN HAAG MAAIKE KRAAYEVELD
Tweeduizend boze boerinnen
hebben gisteren op het Bin
nenhof in Den Haag een
vijfdaagse protestactie afgeslo
ten tegen maatregelen op het
gebied van milieu en het mest
beleid.
Het 'Jo van Aartsen, slaapt gij
nog?' op de wijs van Vader Ja
cob golft over het plein. Het
protestlied van de land- en
tuinbouwvrouwen rolt via de
gevels van de eeuwenoude ge
bouwen terug naar de trappen
voor de Ridderzaal, waar minis
ter Van Aartsen van landbouw
zich uit het blote hoofd staat
voor te bereiden op een ant
woord op het Manifest dat de
boze boerinnen hem gaan aan
bieden.
Hij begrijpt dat hij zich er niet
makkelijk vanafkan maken. Zo
veel gemotiveerde vrouwen die
voor hun rechten opkomen,
hebben sinds lange tijd niet op
het Binnenhof gestaan. Of zoals
het CDA-Tweede-Kamerlid me
vrouw Van Ardenne 's middags
in het Congresgebouw had ge
zegd: „Het beroert mij zeer dat
vrouwen zo in actie komen.
Dan is er wat aan de hand in
Nederland. Het verplicht ook
ons, politici, naar de uitwerking
van maatregelen te kijken. Het
Verkleed als koe demonstreerden boerinnen gisteren op het Binnenhof.
erge is dat wij een minister heb
ben die niet in de gaten heeft
wat er aan de hand is".
Ze kreeg'er de vrouwen mee op
haar hand, maar ze loste er de
financiële problemen van haar
achterban niet mee op. Ook
Van Aartsen, die vanuit deTré-
veszaal waar de ministerraad op
vrijdag vergadert naar de Rid
derzaal was gekomen, zou dat
niet doen. Begrip voor de socia
le en financiële problemen van
de land- en tuinbouwgezinnen
toont hij wel, maar toezeggin
gen blijven uit.
De protestactie van de vrouwen
is de afsluiting van een vijfdaag
se 'Vrouwenwake voorde toe
komst'. Op verschillende plek-
foto gpd martian bakker
ken in Den I laag (waar deze
weck in de Tweede Kamer de
hoorzittingen plaatsvonden
overhel land- en tuinbouwbe
leid) hebben ze zich laten zien.
Met spandoeken, varkensmas
kers, verkleed als koeien en kip
pen en met toeters en koeien-
bellen.
Boos zijn de vrouwen, maar
vooral bang voor de toekomst.
„De regel en wetgeving doen
ons volledig de das om. De
werkgelegenheid in de onder
nemingen gaat verloren. De
stemming in verschillende be
drijfstakken is grimmig, velen
voelen zich lam geslagen, ze
weten niet hoe 't verder moet",
zegt Jo Jonas.
„Natuurlijk zijn wij ook voor
een gezond milieu. We zijn er
zelfs van afhankelijk. Daarom
hebben boerengezinnen zelf,
uit eigen zak, gemiddeld
350.000 gulden geïnvesteerd in
verbeteringen", zegt Aly Wisse.
„Akkerbouw is voor de regering
gratis onderhoud van de gron
den en de natuur. Het onder
houden kost heel veel geld en
het brengt geen stuiver in het
laatje, maar daar komt de regé-
ring wel achter als ze het straks
zelf moet doen omdat onze be
drijven niet meer bestaan".
De honderdduizend landbouw-
gezinnen in Nederland (waarin
55.000 vrouwen meewerken en
van wie zo'n 20.000 zelfstandig
ondernemer zijn of mede-on
dernemer) zeggen het hoofd
niet meer boven water te kun
nen houden. „In menig agra
risch gezin heerst deze maand
verdriet als de bank komt ver
tellen dat er geen garantie meer
is. De gevolgen voor hen en
voor hun medewerkers en hun
gezinnen zijn heel triest. Dui
zenden gezinnen worden de
bijstand in gejaagd". Ook hel
gebrek aan perspectief voor di
toekomst is angstig, zeggen de
boerinnen. „Mijn zoon moet
nog beginnen, maar waaraan
eigenlijk?"
Van Aartsen krijgt het woord.
I let wordt stil op het Binnenhol.
Maar dal duurt niet lang. Als de
minister zegt dut hij de afgelo
pen maanden diepgaand heeft
gesproken met boerinnen en
weet wat er aan de hand is in de
gezinnen, wordt er geroepen
'Doe er dan wat aan!'
De minister legt het beleid van
de regering nog eens uit „Het is
geen gemakkelijk verhaal, dal
weet ik, maar er moet begin vol
gende eeuw een krachtige land
bouw en tuinbouw zijn en daar
zijn nu maatregelen voor no-
diR".
De vrouwen zijn niet tevreden.
Ze sluiten Van Aartsen in als hij
terug wil lopen naar de Trèves
zaal. Ze doen hun individuele
verhaal dat van toepassing is op
de hele agrarische wereld. „We
komen nog tien keer terug als
het moet", zegt een vrouw. Op
weg naar de bussen die op het
Malieveld staan, heffen ze een
ander lied aan: 'Wat een eikel is
die man'.
""'tUIMMIM
j lat|rr|jk daarom nu uw interieur
et designmeubelen, slaapkamers
n inlexclusief klassiek van Van Til.
I wellicht investeert u tegelijkertijd
iller Persoonl')k kunstbezit.
t\eCk» Openingstijden:
DESIGNCENTRUM
pe in december uw interieuraanko-
n au
rid b|J ^an Ti', want nu honoreren
penj diverse bestellingen met
itclusieve kunstkadoos!
'^Jaardevolle kunst met een hele
?rsob*e van mensen waar
kanlel de wereld over spreekt.
g«(
