Ambtenaren VS werken weer Catalonië stemt duidelijk tegen 'Madrid' GOED KOOP Buitenland VS: Onderhandelingen in Dayton voorbij - met of zonder akkoord Israël doet aanval op rechts-extremisme GEHAKT f-£ J Paus zegt definitief 'nee' tegen vrouw als priester MAANDAG 20 NOVEMBER 1995 Deens koninklijk huwelijk hilleroed» Gekleed in een met 8.900 parels afgezette witte zij den jurk met een vier meter lange sleep is de in Hong Kong ge boren Alexandra Manley zaterdag door te trouwen met prins Joachim prinses van Denemarken geworden. Onder de vele gas ten bevonden zich vertegenwoordigers van zeven Europese vor stenhuizen, onder wie prins Willem-Alexander. Zo'n 40.000 mensen juichten Alexandra in de ijzige kou toe bij het pittoreske kerkje in het 40 kilometer ten noorden van de hoofdstad Kopen hagen gelegen Hilleroed. (FOTO REUTER) Gevangenisopstand Athene voorbij athene De gedetineerden die al zes dagen muitten in de gevan genis van Korydallos bij Athene hebben gisteren hun opstand beëindigd. De autoriteiten hebben bevestigd dat de ongeveer 1.300 gevangenen zijn teruggekeerd naar hun cellen, nadat de minister van justitie betere omstandigheden in de gevangenis had beloofd. De opstand kostte vier gedetineerden het leven, 65 gedetineerden liepen verwondingen op. Atlantis maakt zich los van Mir cape Canaveral Het Amerikaanse ruimteveer Atlantis heeft zich zaterdagmorgen na drie dagen losgemaakt van het Russische ruimtestation Mir. De twee waren sinds woensdag aan elkaar gekoppeld. De Amerikaanse bemanning heeft voedsel, water en gereedschap werd overgedragen aan de kosmonauten. Deze blijven tot februari in het station. Atlantis keert vandaag terug op de basis in Florida. Egyptische ambassade opgeblazen Islamabad Drie militante islamitische groeperingen hebben de verantwoordelijkheid opgeëist voor een zelfmoordbomaanslag gisteren op de Egyptische ambassade in de Pakistaanse hoofd stad Islamabad, waarbij tenminste vijftien mensen zijn gedood en 60 mensen gewond raakten. Het gebouw liep zeer zware schade op en is vrijwel ingestort. Roek-sterren steunen echtscheiding dublin Ierse regeringsleiders hebben gisteren steun gekregen van roek-sterren als Van Morrison en Bono van U2 tijdens een bijeenkomst over de invoering van echtscheiding in het katho lieke land. De Ieren stemmen hierover vrijdag tijdens een refe rendum. Het aantal stemmen voor echtscheiding lijkt volgens opiniepeilingen iets groter, maar die voorsprong lijkt terug te lo pen. In Dublin verwacht men een nek-aan-nekrace. Immigratie-decreet verdeelt Italië rome» Het zaterdag van kracht geworden 'immigratie-decreet' van het Italiaanse kabinet-Dini is door de protestpartij Lega Nord scherp bekritiseerd vanwege het te 'zachtaardige' karakter. Maar secretaris Umberto Bossi heeft zijn dreigement het parle ment in Rome te boycotten, ingetrokken. De Lega is door haar optreden wel in een isolement terecht gekomen. Clinton bereikt voorlopig akkoord met Republikeinen Admiraal treedt Achthonderdduizend Amerikaanse federale ambtenaren die vorige week zonder loon naar huis werden gestuurd, zijn vandaag weer aan het werk gegaan. Dankzij een gis teravond bereikt voorlopig akkoord tussen president Clinton en de Republikeinse meerderheid in het Congres kon een einde komen aan de gedeeltelijke sluiting van het overheidsapparaat. washington hans de bruun correspondent Op grond van het akkoord geeft het Congres de regering de be voegdheid om tot 15 december weer geld uit te geven. Vorige week maandag bereikte de staat het uitgavenplafond en weiger den de Republikeinen meer geld beschikbaar te stellen. Gis teravond laat nam de Senaat een tijdelijke uitgavenwet aan, die daarna door Clinton kon worden getekend. Zowel het Witte Huis als de Republikeinse oppositie ver klaarde de begrotingsstrijd te hebben gewonnen. De tijd tot 15 december zal worden ge bruikt om tot een akkoord te komen over het totaal wegwer ken van het begrotingstekort. Clinton heeft zich nu geschaard achter de Republikeinse eis dat dat in 2002 voor elkaar moet zijn. Maar bij de vaststelling van het tekort en de economische ontwikkeling in de VS zal mede worden uitgegaan van cijfers van het presidentiële budgetbu reau, die doorgaans optimisti scher zijn dan die van het Con gres. Daardoor zullen volgens Clinton en de Democraten min der bezuinigingen nodig zijn en kunnen de sociale voorzienin gen deels buiten schot blijven. De Republikeinen gaven hun eis op dat het opheffen van de uitgavenstop zou worden ge koppeld aan drastische bezuini gingen op de ziektekosten voor bejaarden, studiebeurzen en milieuprogramma's. Die koppe ling was voor Clinton de afgelo pen week de belangrijkste reden om niet toe te geven. Hij werd in die harde opstelling door de meeste Amerikanen gesteund. Maar nu hij zich heeft ver plicht tot het wegwerken van het tekort in zeven jaar kraaiden de Republikeinen victorie. Zij hebben vorig jaar campagne ge voerd met die belofte en heb ben daar een jaar lang naar toe gewerkt. Volgens de oppositie heeft Clinton moeten toegeven, maar deze betoogde gister avond juist dat hij op de lires is blijven staan voor de zwakste Amerikanen. Hij was ook blij met de af spraak dat belastingverlichting niet langer alleen rijke Amerika nen ten goede zal komen, zoals de Republikeinen wilden. Maar het is een voorlopig akkoord en de details zullen de komende weken moeten worden uitge werkt. En als de partijen het dan opnieuw niet eens worden, is een nieuwe sluiting van het overheidsapparaat mogelijk. Het akkoord kwam na een weekeinde waarin Republikei nen en Democraten op het scherpst van de snede met el kaar debatteerden. Tijdens een zitting op vrijdag kwam het zelfs tot een handgemeen tussen een Republikeins lid van het Huis van Afgevaardigden en een De mocratische opponent. De poli tie moest eraan te pas komen om de afgevaardigden uit elkaar te halen. Het Uuis van Afgevaardigden nam zaterdag het Republikeinse budget tian, waarin drastisch het mes wordt gezet in de socia le voorzieningen. Clinton hield ook gisteravond vol dat hij die begroting met een veto zal blok keren. omdat hij de bezuinigin gen te drastisch vindt. Er zal nu overleg op gang komen tussen het Witte Huis en het Congres over de inhoud van het meerja- renplan. De opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten in het gebied van de Stille Oceaan en het Verre Oosten, admiraal Richard Macke, is afgetreden. Dat gebeurde na ongepaste op merkingen over de verkrachting van een 12-jarig Japans meisje door Amerikaanse soldaten in september op Okinawa. Macke (57) had vrijdag tegenover jour nalisten verklaard dat de drie soldaten zich absoluut dom hadden gedragen toen ze voor de verkrachting een bestelauto huurden. „Voor het geld dat ze uitgaven om de auto te huren, hadden ze ook een meisje kun nen krijgen." Minister Perry van defensie verklaarde 'dat de obstakels waarmee admiraal Macke in de toekomst te maken had gekre gen in zijn samenwerking met de regering en het volk van Ja pan, ons geen andere keuze lie ten'. De dood van de Spaanse dictator Franco, twintig jaar geleden, is het afgelopen weekeinde door duizenden in Madrid herdacht met demonstraties als deze. fOTO muter barcelona henk van den boom medewerker De kiezers in de autonome Spaanse provincie Catalonië hebben gisteren middels de stembus overduidelijk laten we ten dat ze een nieuwe regering in Madrid willen. Met bijna drie keer zoveel stemmen als in 1992 heeft de oppositie, de centrum rechtse Partido Popular van Jo sé Maria Aznar, zich een lucra tieve uitgangspositie veroverd voor de algemene verkiezingen in maart volgend jaar. De ne derlaag van de socialisten is niet anders uit te leggen dan dat Gonzalez en de zijnen zo snel mogelijk dienen op te stappen. Alleenheerser Jordi Pujol van de Catalaanse nationalisten (CiU), die drie periodes (twaalf jaar) de alleenheerschappij had. heeft zijn absolute meerderheid moeten inleveren. Ook dit zou een teken te meer kunnën zijn dat de kiezers hun buik vol heb ben van het beleid van Madrid van de afgelopen jaren. Pujol heeft twee jaar lang de minder heidsregering van Felipe Gon zalez in het zadel gehouden. Het lijkt erop dat de Catalanen hebben willen zeggen dat hij zich bij zijn Catalaanse zaak dient te houden. De 65-jarige leider van de na tionalisten mag dan de absolute meerderheid zijn kwijtgeraakt, de heerschappij over Catalonië zal ook de komende vier jaar toch weer zijn stempel dragen. Tijdens de campagne heeft Pu- jol al gezegd dat hij bereid is met iedereen samen te werken. Binnen het Catalaanse parle ment krijgt hij volgens de voor lopige tellingen 60 van de 135 zetels, acht te weinig om alleen te regeren. In commentaren wordt voorspeld dat Pujol sa mengaat met de Partido Popu lar. En dit vooral met het oog op de verkiezingen in maart vol gend jaar. Volgens de peilingen zullen de socialisten van Gonza lez dan forse verliezen lijden en zal de huidige oppositie, de Par tido Popular, ad dan niet met een absolute meerderheid op het regeringspluche kunnen plaatsnemen. Het zou voor Pu- jol heel goed uitkomen als de PP geen absolute meerderheid zou halen. Die zou dan een be roep moeten doen op de steun van de zeventien Catalaanse ge deputeerden van de partij van Pujol. Deze heeft de afgelopen jaren gemerkt dat het prettig is de nodige invloed in Madrid te hebben, zodat men daar reke ning met hem moet houden. De verkiezingen in Catalonië hebben om die reden dan ook meer dan alleen maar regionale betekenis. Landelijk PP-leider Aznar zei gisteravond in een eerste reactie dat de uitslag in Catalonië 'nieuwe wegen' opent in de Spaanse politiek. „Vanaf vanavond is er meer duidelijk heid gekomen in Spanje na ja ren van verwarring". Hij duidde hiermee op de eindeloze reeks van schandalen die de Spaanse politiek al an derhalf jaar teistert. Verscheide ne politici hebben het begrip 'politiek kannibalisme' in de mond genomen. Het ging zelfs zover dat de begroting voor 1996 niet kon worden aangeno men bij gebrek aan een parle mentaire meerderheid. Iedereen is ervan overtuigd dat het land onder de huidige regering onbestuurbaar is ge worden en dat alleen verkiezin gen een eind kunnen maken aan die chaos. De Catalaanse verkiezingen moeten overigens niet alleen worden gezien als een barometer voor de nationa le politiek. De autonomie van Catalonië en Baskenland slaan in Spanje meer dan ooit in de belangstelling. Van oudsher een opstandige provincie, is Catalo nië onder het regime van Pujol een relatief rustige en bloeiende regio geworden, waarbij hij handig gebruik wist te maken van met name Financiële steun uit Madrid en Brussel. Pujol is de man geweest, die de extreme nationalisten ervan heeft kunnen overtuigen dat een Catalonië zonder Madrid niet gaat. Daarbij liet hij de mensen dat specifieke Cata laanse gevoel behouden. Het benadrukken van een eigen Ca talaanse taal, cultuur en econo mie vormt een onderdeel van zijn strategie. Het toch wel gevoelige verlies van gisteren wordt door velen gezien als slijtage. De afgelopen weken in de campagne is Pujol vaak afgeschilderd als de 'man van het verleden'. Zijn nationa lisme is ontstaan onder de Franco-dictatuur, die elke vorm van regionaal nationalisme ver bood. Tijdens een concert waar bij Franco aanwezig was zong Pujol samen met anderen de Catalaanse hymne. Daarop werd hij veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf, waarvan hij er drie heeft uitgezeten. Dat verleden heeft hij jarenlang ge bruikl als zijn handelsmerk. washington hans de bruun correspondent Het vredesoverleg over Bosnië in het Ameri kaanse Dayton wordt vandaag afgesloten, met of zonder een akkoord. De Amerikaanse gasthe ren hebben gisteren de presidenten van Bosnië, Servië en Kroatië voor het blok gezet: of jullie te kenen maandag een akkoord, of jullie gaan naar huis en blijven verder oorlog voeren. „Het mo ment is gekomen om te kiezen", zei woordvoer der Nick Burns van het ministerie van buiten landse zaken. Om vier uur vanmiddag onze tijd moeten de onderhandelingen volgens de Amerikanen voor bij zijn. Op dat tijdstip willen de VS dat de presi denten Izetbegovic, Milosevic en Tudjman hun handtekeningen zetten onder een voorlopig ak koord. Dat zou later deze maand op een grote vredesconferentie in Parijs definitief moeten worden bezegeld. Als de drie daar niet toe bereid zijn, is het voor de Amerikanen voorbij, zei Burns. De hele afge lopen nacht is doorgepraat. Volgens Washing ton is een overeenstemming zo goed als onder handbereik, maar hebben nieuwe eisen van de Bosnische regering de zaak weer op losse schroeven gezet. De Amerikanen proberen de druk op de ketel te houden. Als er vrede komt, zal een NAVO-vredesmacht van 60.000 man, waaronder 20.000 Amerikanen, daar toezicht op gaan houden. De drie partijen zouden het eens zijn geworden over de territo riale verdeling van Bosnië. Het land zal worden verdeeld in een Bosnisch-Kroatisch deel en een Servisch deel. De centrale regering in Sarajevo houdt zich alleen bezig met buitenlandse zaken en defensie. Er komt een collectief president schap. De legers van beide deelrepublieken zul len door een gedemilitariseerde zone geschei den worden. De Bosnische Serviërs houden controle over Srebenica en Zepa. De moslims blijven controle houden over de VN-enclave Go- razde. De Kroaten zouden zich bereid hebben verklaard land af te staan, waardoor een corri dor tot stand kan worden gebracht tussen de door de Bosnische Serviërs beheerde gebieden in oost- en west-Bosnië. Het laatste struikelblok bleek de eis-van de Bosnische moslims, dat de VN direct na het be reiken van een akkoord het wapenembargo te gen het land opheffen. De Bosnische regerings delegatie is sterk verdeeld, wat zaterdag tot ui ting kwam in het opstappen van minister van buitenlandse zaken Mohammed Sacirbey. Hij zei dat 'sommige mensen een akkoord willen sluiten dat niet goed is'. Maar hij voegde er aan toe dat 'een slechte vrede beter is dan oorlog'. En gisteren diende ook de minister van justitie, Mate Tadic, zijn ontslag in uit onvrede over de concessies die Izetbegovic in Dayton heeft ge daan. tel aviv ad bloemendaal correspondent De Israëlische regering heeft gisteren officieel de aanval inge zet tegen rechts-extremistische groepen. Leger, politie en veilig- heidsdient zullen beter gaan sa menwerken bij het bestrijden van radicalen, het subsidiebe leid zal worden herzien en rechtsextremistische joden uit het buitenland zullen niet meer worden toegelaten. „Extremistische, gewelddadi ge, racistische en terroristische organisaties vormen een ernstig gevaar voor de Israëlische de mocratie, de staatsveiligheid en het algemeen welzijnstaat in een gisteren uitgegeven verkla ring van het kabinet. De ongerustheid van de rege ring heeft te maken met de moord op premier Yitzhak Ra bin, eerder deze maand, en in het algemeen met de groei van het rechts-extremisme in de laatste paar jaar. Er komt een speciale commissie ter bestrij ding van opruiing, met verte genwoordigers van de generale staf, het politie-commando, de binnenlandse veiligheidsdienst en de procureur-generaal. Een van de maatregelen die kunnen worden getroffen tegen Israëli sche extremisten is 'preventieve hechtenis', ofwel gevangenzet ting zonder vorm van proces voor de duur van een half jaar. In de bezette gebieden is die straf duizenden malen toege past tegen Palestijnen die wer den verdacht van het lidmaat schap van een verboden organi satie. Een nieuwe inter-ministeriële commissie moet er voor gaan zorgen dat er geen overheids subsidie meer wordt verleend aan 'elementen die de soeverei niteit van verkozen democrati sche instituten ondermijnen, opruien tegen de Israëlische de mocratie, racisme en geweld prediken of worden geleid door mensen die oproepen tot racis me en geweld'. De Israëlische oppositie heeft de nieuwe maatregelen krachtig veroordeeld als 'een heksen jacht'. half om half kilo voordeel van VtSV 4- Aanbieding geldig van a 20 november t/m wo 22 november 1995 A&P Services B V tel 035-5483333 ELKE DAG GOED NIEUWS rome eelco van der linden correspondent „Nu niet en nooit niet". Paus Johannes Paulus II heeft zich zaterdag definitief uitgesproken tegen het vrouwelijk priester schap. Geheel onverwacht heeft Karei Wojtyla een document doen uitgaan waarin hij het - omstreden - dogma hanteert van de onfeilbaarheid van de paus inzake kwesties die het ge- ioofbetreffen. Kardinaal Joseph Ratzinger, hoofd van de Congregatie voor de Geloofsdoctrine, lichtte za terdag in het Vaticaan het docu ment toe. Volgens hem is de discussie over het al dan niet toelaten van vrouwen tot het ambt van priester afgesloten, omdat het 'nee' van de paus 'definitief is. Ook de opvolgers van paus Johannes Paulus II zullen volgens Ratzinger zich aan dit besluit moeten houden. De paus, zo is duidelijk, heeft een muur willen opwerpen die tot in de eeuwigheid duurt. Hij weet dat er binnen de katholie ke kerk andere meningen heer sen en vreest dat de kwestie van het vrouwelijk priesterschap hetzelfde lot beschoren zal zijn als het door Paulus VI in de en cycliek 'llumanae Vitae' vastge legde verbod op het gebruik van de pil. Talloz^ bisschoppen en priesters menen dat het verbod niet toepasbaar is en de gelovi gen negeren het dan ook 'en masse'. Dat i naar het 'wapen' van c baarheid, is opmerkelijk. Bij het schrijven van de encyclieken 'Veritatis Splendor' en 'Evangelium Vitae' wilde de paus ook dit concept invoeren. Op aanraden van dezelfde kar dinaal Ratzinger, die begreep dat de niet te vermijden theolo gische discussies de eigenlijke Boodschap zouden schaden, zag hij er uiteindelijk vanaf. Nu, zo blijkt, is de wil van Johanes Paulus II sterker geweest. De paus heeft zich twee keer eerder, met de encycliek 'Mulie ris Dignitatem' in 1988 en het document 'Sacerdotalis Ordina tio' in 1994, gekeerd tegen het vrouwelijk priesterschap.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 5