Meer doodvonnissen
gevreesd in Nigeria
Presidentsverkiezingen Polen spannend
Taal speelt hoofdrol bij
verkiezingen Catalonië
Buitenland
Islamitisch Reddingsfront
FIS bereid tot dialoog
SCHITTERENDE AANBIEDING
HF BIJ VAN TIL
4995.-
Kroatië: betrekkingen met Servië normaliseren
van tilWEÏGTTi
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1995
u<
Jeltsin nog twee weken in ziekenhuis
w|OSkou De Russische president Boris Jeltsin, die aan een hart
kwaal lijdt, zal waarschijnlijk nog twee weken in het ziekenhuis
moeten blijven. Dat heeft zijn woordvoerder Sergej Medvedev
vrijdag gezegd. Jeltsin werd op 26 oktober opgenomen met acu
te ischemie, verminderde bloedtoevoer naar het hart. Het is nog
altijd niet bekend of Jeltsin zal meedoen aan de presidentsver
kiezingen volgend jaar op 16 juni.
Gijzelaar in Kashmir stervende
5RINAGARDe rebellen die sinds begin juli in Kashmir vier wes
terse toeristen in gijzeling houden, hebben gisteren gemeld dat
een van de gijzelaars zeer ernstig ziek is en waarschijnlijk spoe
dig zal sterven. De gijzelhouders, die behoren tot de separatisti
sche organisatie AJ-Faran, hebben zijn familie opgeroepen naar
Srinagar te komen.
'AEG wordt opgedoekt'
I -v I fftANKFURTHet ooit fameuze Duitse elektrobedrijf AEG wordt
ivaarsrhiinliik in dp Innn van vnlppnd iaar nnppdnpkt Wat nop
waarschijnlijk in de loop van volgend jaar opgedoekt. Wat nog
overblijft na de beoogde verkoop van twee grote divisies, komt
rechtstreeks te vallen onder het moederconcern Daimler-Benz.
Dat heeft een woordvoerder van de ondernemingsraad van AEG
gisteren verklaard op basis van informatie van topman Ernst Ge-
org Stöckl.
Londen: Noordierse gevangenen vrij
londen Groot-Brittannië heeft gisteren geprobeerd het vredes
proces in Noord-lerland nieuw leven in te blazen door ruim 80
Noordierse katholieke en protestante gevangenen vrij te laten.
Londen zei bovendien nieuwe voorstellen te hebben voor de Ier
se regering. Volgens medewerkers van premier John Major om
vatten de voorstellen de instelling van een internationale com
missie, die zich buigt over ontwapening van de strijdende partij-
Frankrijk handhaaft grenscontroles
parus Frankrijk wil nog geen termijn noemen waarop het de
controles aan zijn grenzen afschaft. Die stap volgt pas als is vol
daan aan de voorwaarden die de veiligheid van het Franse terri
torium garanderen. De Franse minister van binnenlandse zaken,
Jean-Louis Debre, heeft dat gisteren verklaard.
Denen klagen over etherpiraten
Groningen De Rijksdienst voor Radiocommunicatie heeft een
fors offensief ingezet tegen de geheime zenders in Groningen,
Drente en Overijssel. De dienst is tot een grootscheepse actie
overgegaan na alarmerende berichten van de Deense autoritei
ten. Het werk van verschillende Deense kustwachtstations, langs
de Deense kust maar zelfs ook op de Far öer-eilanden, wordt in
ernstige mate belemmerd door de illegale zenders in het noor
den van ons land.
Mitterrand te ziek voor prijsuitreiking
i parus De Franse ex-president Francqis Mitterrand is te ziek om
I volgende week de uitreiking van de Duitse Mediaprijs bij te wo-
[nen. Dat heeft zijn secretariaat gisteren laten weten. De 79-jarige
I Mitterrand, die aan prostaatkanker lijdt, zou de prijs op 23 no-
Ivember uitreiken aan Yasser Arafat.
Senaat schaft snelheidslimiet af
Washington De Amerikaanse Senaat heeft gisteren een wet
aangenomen waarin de federale maximumsnelheid wordt afge
schaft en de staten 65 miljard dollar (103 miljard gulden) krijgen
voor onderhoud aan de snelwegen. De nationale snelheidslimiet
bedraagt 55 mijl (88,5 kilometer) rond de grote steden en 65 mijl
(105 kilometer) op de 'interstates' die door het platteland lopen.
De taalkwestie in*Catalonië is
liet hoofdthema van de regiona
le verkiezingen, die morgen in
de Spaanse autonome regio
worden gehouden. Het gaat om
de vraag of het Catalaans het
ïpaans de laatste jaren niet wat
te veel heeft overvleugeld. De
debatten zijn in beide talen ver
hit.
Ooit was Catalonië een onaf
hankelijk koninkrijk. Maar de
nationalistische tendensen wer
den de kop ingedrukt tijdens
het regime van generaal Franco
(1936-1975).
Catalaans is een romaanse
taal die door 67 procent van de
zes miljoen inwoners wordt ge
sproken. Het Catalaans, een van
de vijf officiële nationale talen
van Spanje, is de hoeksteen van
de sterk ontwikkelde regionale
cultuur.
Maar is het niet te ver ge
gaan? Die vraag is opgeworpen
door de Catalaanse afdeling van
de Volkspartij, die wordt geï
dentificeerd met de Spaanstali-
gen en met het landelijke be
BARCELONA AP
Prrs% DPA Deut
Ongeveer twintig activisten van de Beweging voor de
Overleving van het Ogoni-volk (Mosop) wachten in Nige
ria op een proces voor een speciaal militair tribunaal. Dat
tribunaal veroordeelde eerder Mosop-leider en schrijver
Ken Saro-Wiwa en acht medestanders ter dood. Deze ne
gen werden ondanks internationale druk een week gele
den opgehangen.
een in Lagos verschijnend dag
blad dat het door de militairen
ingestelde tribunaal tot januari
met vakantie is. Dit onafhanke
lijke dagblad, AM News, meldde
dat 21 Mosop-activisten in ja
nuari op beschuldiging van
moord worden voorgeleid.
De mensenrechtenorganisatie
Amnesty International (Amnes
ty) spreekt over 17 Mosop-leden
die onder erbarmelijke omstan
digheden sinds juli 1994 wor
den vastgehouden. Amnesty
vreest dat deze gevangenen hun
DEN HAAG-LAGOS ANP-AFP-AP
Een woordvoerder van Mosop
zei gisteren dat 23 leden van de
Mosop in januari terecht moe
ten staan op precies dezelfde
beschuldiging als de negen. Het
bijzondere tribunaal beschul
digde hen van moord op vier
gematigde Ogoni-leiders tijdens
ongeregeldheden in Ogoni-
land, het olierijke kustgebied
van zuidoostelijk Nigeria.
De reden dat de processen op
zich laten wachten is volgens
strijd 'voor gerechtigheid' ook
met de dood moeten bekopen.
De militaire autoriteiten zouden
tevens talrijke arrestaties in het
stamgebied van de Ogoni's heb
ben verricht.
Gisteren was het precies twee
jaar geleden dat de militaire lei
der van Nigeria, generaal Sani
Abacha, de macht greep. Sinds
dien heeft hij de persvrijheid en
de rechterlijke macht beknot en
talrijke vermeende tegenstan
ders van de junta gearresteerd.
Aartsbisschop Desmond
Tutu, schrijfster en Nobelprijs
winnares Nadine Gordiiner en
andere voormalige vooraan
staande Zuidafrikaanse activis
ten tegen de apartheid hebben
hun krachten gisteren gebun
deld voor een nieuw doel: de
bestrijding van de militaire dic
tatuur in Nigeria.
In totaal 200 gewezen anti-
apartheidsactivisten eisten tij
dens een demonstratie voor het
Nigeriaanse consulaat in Johan
nesburg dat er internationale
sancties worden getroffen tegen
Nigeria, die van kracht blijven
tot de democratie in het land is
hersteld.
De milieu-organisaties
Greenpeace en Friends of the
Earth roepen op tot een inter
nationale boycot tegen Shell
vandaag zaterdag. De actie zal
zich volgens een woordvoerster
van Greenpeace beperken tot
alle Angelsaksische landen, be
halve Australië. Het is nadruk
kelijk niet de bedoeling een
langdurige boycot op te zetten.
Met de actie willen de organisa
ties de oliemaatschappij bewe
gen zich terug te trekken uit Ni
geria.
ALGIERS-PARUS AFP-DPA-Rtr
Het Islamitische Reddingsfront
(FIS), de belangrijkste Algerijnse
oppositiepartij, heeft zich na de
verkiezing van Liamine Zéroual
tot president bereid verklaard
tot een dialoog. Een zegsman
van de grotendeels in balling
schap levende FIS-leiding. Ra-
bah Kébir, zei dit gisteren in Pa
rijs.
Volgens Kébir wil het FIS zo
bijdragen aan de terugkeer naar
de vrede in het sinds 1992 door
geweld verscheurde land. Hij
hoopt dal de regering eindelijk
een dialoog zoekt met de echte
politieke krachten in het land.
In de VS zei een ex-fractielei
der van voormalige FlS-parle-
mentariërs, Anouar Haddam,
echter dat het FIS alleen op ba
sis van het akkoord van Rome
een oplossing wil zoeken met
'de militairen'. Hij vindt nog
steeds dat Algerije geregeerd
wordt door een militair régime
zonder legitimiteit.
Haddam was een soort frac
tievoorzitter voordat de door
stuur in Madrid. De slogan van
de Volkspartij roept op tot 'een
pluralistisch Catalonië'. De par
tij vindt dat de Catalaanse lei
ders zich elitair gedragen en de
niet-Catalaanstaligen in de re
gio als tweederangsburgers be
handelen.
Het grootste discussiepunt is
in hoeverre de overheid het Ca
talaans als voertaal kan opdrin
gen aan een' ingezetene die de
taal niet machtig is. In de opi
niepeilingen staat de partij er
gunstig voor: ze rekenen op ver
dubbeling van het aantal zetels
van zeven naar veertien.
Maar de partij die naar ver
wachting ook deze keer weer de
grote winnaar wordt, is de ge
matigd nationalistische Conver
gentie- en Uniepartij van Jordi
Pujol, hoofd van de regionale
overheid. Deze partij heeft drie
opeenvolgende keren de abso
lute meerderheid gehaald bij de
verkiezing van de 135 zetels in
het Catalaanse parlement.
Spanje bestaat uit zeventien
autonome regio's en vier daar
van zijn tweetalig.
ZAGREB-DAYTON Rtr-AFP
De Kroatische president Franjo
Tudjman heeft gisteren bekend
gemaakt dat er een overeen
komst klaar ligt voor het volle
dig herstel van de betrekkingen
tussen Kroatië en Servië. De
overeenkomst zal deel uitma
ken van een vredesakkoord,
waarover in de Amerikaanse
plaats Dayton wordt onderhan
deld.
Volgens Tudjman is het her
stel van de betrekkingen 'van
groot economisch belang'. Ook
het opheffen van de VN-sanc-
ties tegen Servië zal deel uitma
ken van een vredesakkoord.
Verder zou een akkoord zijn
bereikt over het vraagstuk van
vermiste personen. De uitspra
ken van Tudjman bieden hoop
op een volledig vredesakkoord
voor het voormalige Joegosla
vië, dat mogelijk al dit weekein
de of maandag tot stand komt.
Kroatië heeft gisteren toege
zegd te zullen samenwerken
met het VN-tribunaal voor oor
logsmisdaden in het voormalige
Joegoslavië. Tudjman zei dal in
een toespraak voor de radio.
Het tribunaal heeft deze week
zes Bosnische Kroaten in staat
van beschuldiging gesteld. On
der deze zes, die worden be
schuldigd van oorlogsmisdaden
tegen moslim-burgers in de
Lasla-vallei in Centraal Bosnië,
is de 35-jarige commandant Ti-
homir Blaskic.
Het ziet ernaar uit dat de vre-
desgesprekken in de Ameri
kaanse plaats Dayton in hun
eindstadium zijn. Mike Burns,
de woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken, liet weten dat een
vredesregeling niet direct bete
kent dat de sancties tegen
Klein-Joegoslavië, afgekondigd
in 1992, worden opgeheven.
Een aantal zal blijven bestaan
zolang Servië geen gevolg geeft
aan de eisen van hei oorlogstri
bunaal in Den Haag. Het Tribu
naal klaagde donderdag de
Bosnisch-Servische leiders Ka
radzic en Mladic aan voor hun
rol bij de systematische moord
op meer dan zesduizend mos
lims in Srebrenica in juli.
De Verenigde Naties zijn on
gerust dat de regeringen van
Kroatië en Bosnië geheime af
spraken hebben gemaakt over
de gedwongen repatriëring van
20.000 vluchtelingen naar Bos
nië. Een woordvoerder van de
VN-vluchtelingenorganisatie
Unhcr zei gisteren dat klaarblij
kelijk als voorbereiding op de
repatriëring de bewaking van
het vluchtelingenkamp
Kuplijensko de afgelopen dagen
is verscherpt.
In Kuplijensko, nahij de
Kroatische grens, zijn volgelin
gen ondergebracht van de afval
lige moslim-leider Fikret Ahdic,
die in augustus door eenheden
van het Bosnische regeringsle
ger bij Bihac werd verslagen.
Verschil tussen kandidaten Walesa en Kwasniewski vólgens peilingen miniem
itiimm
WARSCHAU HANS GERTSEN
correspondent
Anna Bogusz hoeft niet lang na te den
ken over de vraag wie volgens haar mor
gen de Poolse presidentsverkiezingen
gaat winnen. „Ik denk en ik hoop dat
Lech Walesa toch als winnaar uit de bus
komt", zo zegt de 35-jarige journaliste.
Maar Anna weet als politiek redactrice
van het Poolse persbureau PAP beter
il dan wie ook, dat het waarschijnlijk een
"dubbeltje op zijn kant wordt. „Ik zou er
niet veel geld op durven verwedden",
voegt ze er dan ook schielijk aan toe.
l.£ Volgens de laatste opiniepeilingen be
draagt het verschil tussen de zittende
president Walesa en zijn uitdager
Alexander Kwasniewski morgen hooguit
twee of drie procent. Gezien de ongeveer
even grote foutmarge die de opiniepei
lers zichzelf toestaan, zijn die verschillen
te verwaarlozen. De kans dat Polen op
nieuw kiest voor de 52-jarige voormalige
elektricien uit Gdansk, is vrijwel even
groot als de kans dat het pleit in het
voordeel van de 41 -jarige 'postcommu-
nist' Kwasniewski beslecht wordt
Het feit dat het verschil tussen de leider
van de Links-Democratische Alliantie
(SLD) en de zittende president zo klein
is geworden, is op zich al een verrassing.
Alexander Kwasniewski bleef Lech Wale
sa tijdens de eerste ronde van de presi
dentsverkiezingen op 5 november pre
cies twee procent voor (35,1 tegen 33,1
procent), maar vrijwel iedereen ver
wachtte dat de fervente anti-communist
Lech Walesa zijn rivaal morgen relatief
eenvoudig zou verslaan.
De meeste politicologen gingen ervan
uit dat Kwasniewski's potentieel om de
vereiste extra stemmen te trekken, aan
zienlijk geringer was dan dat van Wale
sa. Het gros van de in de eerste ronde af
gevallen kandidaten stond immers dich
ter bij de conservatieve president dan bij
de voormalige communistische partij
bons. Veel Polen zouden bovendien nog
te verse herinneringen aan het commu
nistische verleden hebben om hun stem
aan een voormalige communist te kun
nen geven.
Walesa speelde daar de afgelopen
maanden gretig op in. Zijn belangrijkste
argument was dat je communisten, ook
al hebben ze zich 'bekeerd' tot gematig
de sociaal-democraten, nooit kunt ver
trouwen. De voormalige leider van de
vakbond Solidamoscschroomde er zelfs
niet voor om Kwasniewski en zijn ach
terban in een televisiedebat uit te maken
voor 'een bende gewetenloze schurken'.
Hij scoort misschien bij een deel van
zijn eigen achterban met een dergelijke
straatvechtershouding, maar veel Polen,
met name jongeren die nauwelijks of
geen herinneringen hebben aan de don
kere tijden van voor 1989, spreekt dat
niet echt aan. „Walesa komt op zulke
momenten over als een fossiel, een over
blijfsel uit een ver verleden, terwijl de
voormalige communist Kwasniewski
paradoxaal genoeg veel minder last van
zijn verleden lijkt te hebben aldus de
politicoloog Sergiusz Kowalski.
Misschien breekt het verleden Kwas
niewski morgen toch nog op. In de serie
weinig frisse verdachtmakingen waar
mee de campagnestaven van de twee
kandidaten wederzijds de reputatie van
de rivaal omlaag proberen te halen,
dook deze week plotseling de naam van
Jerzy Urban weer op.
De voormalige woordvoerder van gene
raal Jarezelsky wist zich in het begin van
de jaren tachtig, ten tijde van de nood
toestand. met zijn cynische commenta
ren en keiharde uithalen naar Solidar-
nosc tot de meest gehate man van Polen
te maken. Het symbool-bij-uitstek van
het gehate communistische regime
mengde zich deze week direct in het
moddergooien.
Het zeer succesvolle boulevardblad Nie
('Nee'), waarvan Urban hoofdredacteur
is, probeerde Walesa in verlegenheid te
brengen door te 'onthullen' dat een be
ruchte oplichter en crimineel een vah
zijn belangrijkste campagnemedewer
kers zou zijn.
Het verhaal lijkt al dan niet op ver
zoek van Kwasniewski's campagnestaf
in scène te zijn gezet. Dat is op zich al
ernstig. Maar zo mogelijk nog fataler
voor Kwasniewski is het feit dat zijn
naam door de affaire met die van Urban
in verband wordt gebracht.
„Ik ben er zeker van dat dit Kwasniewski
veel stemmen gaat kosten. Veel Polen
kunnen het bloed van Urban nog steeds
wel drinkenzo meent Anna Bogusz.
„Het zou best wel eens kunnen zijn dat
dit soort 'details' morgen de doorslag
geeft."
style
Model Signet is een tijdloos bankstel van
perfecte kwaliteit. De zitkussens zijn afgedekt
met dons en hebben dus een prima zitkomfort
De kussens zijn afgewerkt met ritsen. Het bank
stel is geheel bekleed met rundleder, ook de
pootjes. Zolang de voorraad strekt is dit model
bij Van Til leverbaar voor een zéér speciale prijs
Tijdelijk in dik 'Derby'-I
kleur petrol:
2,5-zit» (175 cm)
3-rits (205 cm)
van 7315.-
militairen gedomineerde rege
ring in Algiers zijn partij ver
bood. In 1992 grepen de militai
ren via tussenpersonen de
macht, nadat het FIS algemene
verkiezingen dreigde te winnen.
Sindsdien zijn meer dan 40.000
mensen gedood hij terreurda
den en veldslagen.
In januari kwam een groep
oppositiepartijen van zeer ver
schillende signatuur, waaronder
het FIS, tot een voorstel om met
instemming van de omstreden
regering te komen tot herstel
van de democratie. De regering
in Algiers verwierp dit 'akkoord
van Rome'.
Zéroual heeft met meer dan
60 procent van de stemmen ge
wonnen. De grote steun voor
Zéroual bleek voor een deel uit
het stemgedrag van in buiten
land werkende Algerijnen. In
Frankrijk, waar de Algerijnse
autoriteiten 620.000 stemge
rechtigden registreerden, was
de opkomst in de stemlokalen
bijna 68 procent. Meer dan de
helft van de uitgebrachte stem
men bleek voor Zéroual.
Akkoord over
nieuwe
CFE-ronde
WENEN-DEN HAAG AFP-ANP
De NAVO en Rusland hebben
gisteren in Wenen overeen
stemming bereikt over een
nieuwe onderhandelingsronde
die kan leiden tot een aanpas
sing van het CFE-verdrag. Het.
verdrag voorziet in een forse be
perking van conventionele wa-
péns in Europa en gaat uit van
bovengrenzen waaraan de lid
staten zich vanaf gisteren moe
ten houden.
De meeste landen, waaronder
Nederland, hebben de afgelo
pen jaren hun aantal conventio
nele wapens teruggebracht tot
het gewenste niveau. Rusland
eist echter een aanpassing van
het CFE-akkoord om meer troe
pen en materieel aan de zuid
grens langs de Kaukasus te kun
nen houaen. Na het uiteenval
len van de Soy]
grenst Rusland
aantal instabiele republieken
zoals Georgië en Azerbeidzjan.
Sinds begin dit jaar houdt Mos
kou al extra eenheden in Tsjets
jenië om te voorkomen dat dit
gebied zich van Rusland af
scheidt.
De dertig ondertekenaars van
het verdrag (de zestien NAVO
landen en veertien voormalige
Warschaupact-staten) onder
handelen al weken in Wenen
om met Rusland tot een rege-
ling te komen. Het Westen heeft
wel begrip voor de Russische
wensen maar weigert daar,
vooral onder druk van NAVO-
partner Turkije, aan tegemoet te
komen.
Een vrouw geniet in de vroege ochtend van het warme najaarsweer en het uitzicht op het centrum van de Bosnische hoofdstad Sarajevo. Hoewel een vredesakkoord misschien nog dit
weekeinde bereikt wordt, lijkt de toekomstige status vanm de stad nog niet te zijn geregeld. foto lpa
'Plan moord op
Rabin onbekend'
JERUZALEM AP
Niemand wist waar en wanneer
Yigal Amir de Israëlische pre
mier Yitzhak Rabin wilde ver
moorden. Amir heeft tegen de
politie gezegd dat hij niemand
op de hoogte had gesteld van
zijn precieze plannen. Dit meld
de de Israëlische televisie giste
ren.
Amir had hij aan diverse perso
nen verteld dat hij van plan was
Rahin te doden. En in ieder ge
val wist een verdachte, Margalit
Harshefi, dat hij het al drie keer
eerder had geproberd. De 20-ja
rige I larshefi wordt beschouwd
als een belangrijke medeplichti
ge
•rtarrwi InnWf genlolw
DESIGNCENTRUM
Duitse rechter
proces-Krenz
gewraakt
BERLUN Rtr-DPA
Een Berlijnsc rechtbank heeft
gisteren de rechter die het
proces tegen de voormalige
Oostduitsc leider Egon Krenz
voorzit, gewraakt wegens
vooringenomenheid. De ver
dediging van Krenz had aan
gevoerd dat rechter Hansge-
org Hrautigam partijdig was,
omdat hij had ingestemd
met het verzwaren van de
aanklac hten tegen Krenz en
vijf andere verdachten.
Dezen staan terecht we
gens hun verantwoordelijk
heid voor het gericht schie
ten op burgers die de grens
tussen de DDR en het voor
malige West-Duitsland wil
den oversteken. Veel DDR-
burgers zijn omgekomen bij
pogingen hun land te ont
vluchten.
Het deze week uitgestelde
proces gaat maandag verder,
zonder Brautigam, maar met
de twee andere door de ver
dediging omstreden rechters.
