RACEBAAN
Van staafjes tot puzzel matten
COMPUTER!
Schrijf pieten
helpen Sinterklaas
met kinderpost
Sinterklaas
In de ban van de
Peuters lonken ook al naar|E
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1995
DESIRÉE VAN OOYIK GPD
Racebanen zijn sterk in opkomst. Dit
jaar worden er naar schatting 60.000
gekocht. Flitsende fiutootjes, grom
mende motoren, flashlights en
vuurspuwende knalpotten, de spelers
ruiken de benzinelucht, al zit de stek
ker in het stopcontact.
Formule-1, Rally- en Indycarsop
schaal zoeven met snelheden tot 27
kilometer per uur slippend langs de
super-achtbaan. Met het aantal me
ters, bochten en loopings worden de
jongste racers gelokt. De nieuwste re
plica's van de Formule-1rookpotten,
springstukken en slipbanen zijn favo
riet bij de oudere jeugd. Hobbyfana
ten, veelal volwassen, maken het
meeste werk van hun baan. Fanatiek
wordt er een hele wereld omheen ge
bouwd. Racemodellen worden verza
meld. Liefhebbers met een kleine
tachtig schaalmodellen op voorraad
vormen geen uitzondering.
Scalextric
„Opwindend, vol actie, gebaseerd op
snelle reacties", kwalificeert Harry
Becker, product-manager van Scalex
tric, z'n jongste noviteit, de 'Wild 3
Sixty'. „Met die baan kunnen auto's
360 graden slippen, om de as draaien
dus, en verder rijden. Minstens zo
leuk is het halfom slippen. Door een
dubbel sleepcontact keren de
autootjes om en rijden ze terug." De
baan is verbreed met slipstukken in
de bochten en past verder gewoon op
de overige Scalextric baanonderdelen.
Andere spraakmakende noviteit is de
Formule 1-baan met 'pole position
controlcenter'. Exact nagebootst van
het echte racewerk houdt het pole po
sition center bij wie de beste voorron
den rijdt. Die krijgt het voordeel van
de eerste startpositie.
Fors oefenen is wel noodzaak, want
wie niet binnen tien seconden zijn
rondje afraffelt hoort een metalen
stem meedelen: 'Failed to qualify'.
Ook het vuurwerk van de Grand Prix,
de titanium sparks, worden gesimu
leerd op schaal middels een soort
vuursteentjes op de baan.
Tyco
„Met 27 kilometer per uur vliegen on
ze autootjes door, en eventueel uit de
bocht", zegt Yves Rooms, sales-mana
ger voor Tyco-Formula. Dat uit de
bocht vliegen blijft beperkt, want Ty
co gebruikt een andere schaal, 1 87
tegenover de meest gebruikte schaal
van 1/32. De autootjes zijn kleiner.
Dat maakt het racen simpeler.
Tyco is ook de aanbieder van veel
meters per baan. Verwerkt in loopings
en bochten past een baan van ruim
18 meter op krap drie bij anderhalf in
de huiskamer. Doordat de autootjes
klein zijn, blijven ze aan de baan
'vastkleven' zonder snelheid te verlie
zen. Reden waarom de loopings van
Tyco wel werken waar overige mer
ken vaak falen.
Vooral jonge kinderen zijn beter af
met deze banen, omdat ze minder
behendigheid vereisen. Tyco is gespe
cialiseerd in Formule-1 en brengt
daarnaast dit jaar de GT International
uit, een racebaan met een Porsche
935 en een Ferrari F40.
Carrera
„Inhalen en van baan wisselen, dat is
ons sterke punt", meent Fred Hahn,
sales-manager van Carrera. Dit van
ouds bekende merk is hernieuwd ver
krijgbaar in Nederland. Het kent als
enige een systeem waarbij de
autootjes, geleid door magnetische
strips, 'los' op de baan rijden.
Het zogenoemde Servo-systeem leent
zich voor de wat grotere jeugd en vol
wassenen. In auto's wordt nostalgie
niet geschuwd. Oude, statige model
len switchen behendig van baan naar
baan. Hard rijden is hier minder aan
de orde dan op de baan blijven. Blijkt
het systeem te moeilijk dan kunnen
de autootjes van een pinnetje worden
voorzien, waardoor de auto het mid
den van de baan houdt.
Slotracing
Autoracen wordt ook wel slotracing
genoemd. Slot staat in dit geval voor
sleuf. In het midden van de autobaan
zit een sleuf, onder aan de auto een
uitstekend deeltje dat daarin past.
Middels magneten blijft de auto ver
volgens aan de baan 'gekleefd'. Grote
auto's laten zich moeilijker besturen
dan kleine. Dat geeft verschiljen tus
sen het merk Carrera, dat in het 'prof
systeem' auto's heeft tot op een
schaal van 1 /24, en Tyco, dat stan
daard werkt met 1/87.
Jonge kinderen vanaf 6 tot 7 jaar kun
nen met slotracing beginnen, maar
zijn door de bank genomen te klein
om het Servosysteem zonder midden
pal te besturen. In de racewereld is
RAYMOND BEAARD GPD
geen standaard aan te geven. De
meeste merken passen niet op elkaar,
terwijl ook verschillende systemen
binnen een merk zelden aansluiten.
Zo heeft Carrera sinds tien jaar onder
meer een servo- en een prof-systeem
(slotracing 1/24), dat niet past op ba
nen uit de periode daaraan vooraf
gaand. Bij Scalextric daarentegen klik
ken de huidige banen nog op die van
35 jaar geleden. Zodra de tweede ge
neratie wil racen, kunnen de
baanstukken van zolder worden ge
haald.
Met de nieuwste autootjes, wat grap
jes en eventueel extra meters is de ra
cebaan weer actueel. Bij aankoop van
een racebaan is het zelden verstandig
te kiezen voor een erg goedkope
baan. Alle waar naar zijn geld gaat ze
ker op in deze sector. Om teleurstel
lingen te voorkomen is het aan te ra
den de baan in de winkel te proberen
en op stevigheid en systeem te testen.
Kwalitatief goede banen zijn te koop
vanaf een kleine tweehonderd gulden
per starterset inclusief trafo en 2 race
wagens.
Lange banen bepalen
het slotracen in de
huiskamer, foto cpd
Achter de schermen helpen ve
len Sint Nicolaas de kinderhar
ten weer sneller te laten klop
pen. Zo verandert een pittores
ke kinderboerderij in Sinter
klaashof, het secretariaat waar
schrijfpieten brieven beant
woorden die duizenden kinde
ren aan Sinterklaas schreven.
PTT-post werd eri wordt jaar
lijks overspoeld met brieven ge
richt aan 'Sint' of'Sint in Spar-
je' of simpelweg 'Madrid'. Vroe
ger verzamelde FIT-post deze
brieven bij de afdeling
'onbestelbare stukken'. Het be
drijf wist niet wat het aan moest
met de post voor de goedheilig
man.
Ook vrijwilligers van kinder
boerderij Weverkeshof in Nue-
nen zaten met een soortgelijk
probleem. Elk jaar rond de ver
jaardag van Sinterklaas kwamen
veel kinderen uit het dorp een
brief afgeven bij de kinderboer
derij. De vrijwilligers aldaar wis
ten niet wat ze ermee aan
moesten, totdat negen jaar gele
den vrijwilliger Karei Passier
van de kinderboerderij op het
idee kwam de brieven te beant
woorden in naam van Sinter
klaas. Een gat in de markt en
leuk voor de kinderen, dacht
wijlen Passier. De PTT vond het
ook een leuk plan en stuurt
sindsdien de post voor de goed
heiligman door naar de vrijwilli
gers van de Nuenense kinder
boerderij.
En dat hebben de vrijwilligers
geweten. Want na enige tijd
kwamen de brieven overal van
daan, niet alleen uit Nuenen,
nee, uit heel Nederland én ook
uit het buitenland zoals België,
Spanje en zelfs de Verenigde
Staten. De brieven kwamen niet
alleen in sinterklaastijd, maar
ook in de zomer.
„Vorig jaar waren het er zo'n
tienduizend", vertelt Marga Sar
ton. Zij is de secretaresse van de
goedheiligman en weet zodoen
de ook alles van hem af. Zij
helpt de sint met het beant
woorden van de brieven, want
daarbij kan de goedheiligman
wel wat hulp gebruiken. Tijdens
de drie weken dat de kinder
vriend in Nederland verblijft
krijgt hij ook hulp genoeg, meer
dan vijftig vrijwilligers (schrijf
pieten) sturen een leuke brief
terug aan de duizenden kinde
ren.
Niet elk kind dat een enveloppe
stuurt aan Sint Nicolaas is ver
zekerd van een antwoord. De
belhamels die alleen maar wat
knipsels sturen van de Barbie
pop, het Nintendospel of de
doos met Lego die zij graag van
de sint willen ontvangen, hoe
ven niet te rekenen op een ant
woord.
De sint schrijft alleen als hij een
geschreven brief heeft gehad.
Tevens moeten de schrijvers
niet vergeten hun eigen adres te
vermelden en een bedrag van
één gulden aan postzegels in de
enveloppe te doen. Die extra
gulden is goed te gebruiken
voor de schrijfpieten, want ook
zij moeten betalen voor briefpa
pier, postzegels en enveloppen.
Geld verdienen de schrijfpieten
uit Nuenen er niet mee. Hoog
uit wat speculaas, want het blijft
een hobby.
Dat het werk in Sinterklaashof
niet onopgemerkt is gebleven,
bleek vorig jaar toen de schrijf
pieten door de Stichting Natio
naal Sint Nicolaas Comité wer
den uitgeroepen tot winnaars
van de Zilveren Pepernoot. De
stichting wil jaarlijks deze prijs
uitreiken aan een persoon of
groep van personen die het sin
terklaasfeest een 'bijzonder po
sitieve impuls' heeft gegeven.
Vorig jaar overhandigde Sinter
klaas voor de eerste maal dit
kleinood.
DESIRÉE VAN OOYIK GPD
De speelgoedbouwsystemen hebben
meer te bieden dan het simpele
steentjes klikken. Juniorbouwers kun
nen zich voortaan uitleven in staafjes,
kristallen, bollen, zigzag-steeltjes,
pijpjes en puzzelmatten. Het ene sys
teem nog leerzamer dan het andere.
Wordt bij jonge kinderen met fantasie
gebouwd, de oudere jeugd voegt
energie toe middels elektronica. Mini-
motortjes draaien op penlights. Tra
fo's brengen de bouwwereld in bewe
ging-
Een van de meest spraakmakende
ontwikkelingen is K'Nex, een ruimte
lijk systeem dat doorzicht biedt in
haar bouwwerken. Onderdelen, met
als hoofdbestanddeel plastic staafjes,
worden aan elkaar 'geklikt' op basis
van kleur, volgens het zogenaamde
kleuren-code-systeem. Zeker zo mooi
en leerzaam is Capsela, opgebouwd
uit thema's. Natuurkundige wetten,
elektronica en zelfs architectuur zijn
pijlers onder dit bouw- en leersys-
teem. Simpeler zijn de Flipflop puz
zelmatten, geschikt om horizontaal
mee te bouwen. Zelfs complete vloer
matten zijn hiervan verkrijgbaar. Ge
schikt vanaf 3 jaar. Compacter is het
nieuwe Meccano-junior, voor kinde
ren tussen de 4 en 7 jaar. De kunststof
onderdelen zijn groter dan van het
oude vertrouwde metalen systeem
waarmee kinderen boven de 7 jaar
bouwen.
Duplo Primo
Lego toont zich de ware grondlegger
van bouwsystemen en introduceert
Duplo Primo, de bouwsteen met één
enkele nop. geschikt voor baby's. Elke
steen is een speeltje met eigen func
tie. Er zijn zowel vrolijke fantasieste
nen als herkenbare dierenfiguren die
allemaal op elkaar kunnen worden
gestapeld en die vervolgens passen op
duplo. Kortom een systeem waarmee
de kleine beetje bij beetje een eigen
wereldje opbouwt.
K'Nex
K'Nex is de meest kleurrijke nieuwko
mer. Er zijn 23 onderdelen, elk te her
kennen aan de eigen kleur. Basis vor
men massieve staafjes die doen den
ken aan een rietje. Met de verschillen
de vormen en staven zijn rechte hoe
ken, rondingen en hoeken van 45, 90
en zelfs 270 graden te maken. Die
laatste mogelijkheid is uniek voor
K'NEX. Bouwwerken komen tot leven
door middel van beweegbare onder
delen als katrollen en wielen. Na^st
het nabouwen van modellen is het
verleidelijk om kunstwerken te ma
ken, simpel op vorm en kleur. Door
dat er rondom wordt aangeklikt met
vrij lange onderdelen, ontstaan er snel
imposant ogende resultaten. Op dit
moment is het systeem (vanaf 4 jaar)
alleen te koop bij Bart Smit.
Flipflop mat
Peuters en kleuters krijgen hun nieu
we bouwsysteem breed uitgemeten.
De zachte, kunststof Flipflop matten
worden samengesteld uit een soort
puzzelstukken. Kinderen kunnen er
mee aanleggen of kubussen bouwen.
Het materiaal is licht, anti-allergisch
en verkrijgbaar in zowel kleine puz
zeltjes van 15 bij 15 cm als in tapijtte
gels tot 60 bij 60 cm. De puzzelstuk
ken zijn er in uni kleuren, letters en
cijfers. Importeur is TopSide in Bus-
sum.
St rax
Hernieuwd in beeld ten slotte is Strax.
Veelkleurigezigzag-onderdeeltjes
worden aaneen geklikt tot er een
flexibele autobaan ontstaat. Actueel is
de 'spookstad' met Batman en de Jol
ly Joker op fantasietunnels en brug
gen afgebeeld. Speciale autootjes rij
den op batterijen over de zelf aange
legde sporen. Geschikt vanaf 5 jaar.
Lieve stofjes en elektronische hardware bepalen baby- en peuterspeelgoed.
Stapels maken klein
tjes van Duplo Primo,
de jongste bouw-
speeltjes van Lego.
foto cpd
Onstuitbaar is de opmars van elektronica.
Van de eerste dierengeluiden tot aan een
complete pré-computer staan voor peuters
en kleuters klaar. Gezellige televisiehelden
als Bert en Ernie, Donald Duck en Micky
Mouse leiden de kleintjes de wereld binnen
van de chip.
Een drietal fabrikanten lonkt daarnaast
naar CD-rom en brengt in de loop van vol
gend jaar educatieve CD's uit voor kleuters
en schooljeugd. Voor de peuters is er al dit
jaar voldoende speelgoed voorhanden om
zich op de pc van pap en mam voor te be
reiden. Educatief is daarbij het wacht
woord, 'fun' de voorwaarde. De ouders van
de kleintjes kijken welwillend naar de schier
onbeperkte mogelijkheden van het speel
tuig. Drempel vooralsnog zijn de vrij hoge
aanschafprijzen. Voor peuters worden in
Nederland niet gauw de bedragen neerge
teld die de honderd gulden te boven gaan.
„Schoolontwikkelingen worden door ons
op de voet gevolgd", zegt Jan Slecht, sales
manager Benelux voor V-Tech, gespeciali
seerd in educatief elektronisch speelgoed.
„Voor elk land wordt het elektronisch speel
goed aangepast. Onderwijscultuur, een op
handen zijnde nieuwe spelling en de steeds
verspringende belangstelling voor spellen
bij kinderen zijn doorslaggevend voor het
eindprodukt. Het gevolg is een voortduren
de innovatie, een bedrijf dat constant in be
weging blijft en waarin per land het eind
produkt sterk verschilt."
Door te spelen met educatief geschoeide
elektronica leren kinderen tekens herken
nen, raken gewend aan herhalen en leren
daardoor sneller als zij eenmaal op school
zijn aangeland. „Pret is het belangrijkste",
doceert niettemin Slecht. „Kinderen moe
ten plezier beleven aan de speeltjes, de be
hoefte hebben ze steeds opnieuw te pakken
en uit te proberen. Dat er spelenderwijs
wordt geleerd is mooi meegenomen."
Stoffen speeltjes
„Kinderen moeten de kans krijgen iets
weten", meent Jan Meijer, importeur va
het Franse educatieve merk Jeux Nathal
„Leren met de computer wordt gestimu
leerd als de kinderen op een aantal pun
kunnen scoren." Jeux Nathan verenigt
hang naar stoffen speeltjes met elektron i
middels de 'Ordi-Cubulo' (vanaf 6 maai
den), een stoffen kubus met dieren en b
passende geluiden. Het elektronisch ge- 5
deelte is uitneembaar en heeft een aanI
schakelaar. Het kind kan dus zelf raden
kubus laten klinken of eerst raden en da
na horen of het antwoord klopt. Voor pt
ters zijn er het 'sprekende telefoonvrien
dat leert omgaan met getallen, vormen,
kleuren en muzieknoten en het 'sprekei
ABC', (beide V-Tech). De apparatuur is
vig en er wordt gesproken met goede di
delijke stemmen. Op dat punt scoort de
Kidcomp voor kleuters van Jeux Nathan
minder. De insteekkaarten bieden veel
mogelijkheden, het apparaat is degelijk
oogt fris, maar de stem is vrijwel onver
staanbaar door een sterk Frans accent.
Stof is terug in babyspeeltjes. Liefst mei
voelbare structuur en uitgerust met een
verwacht grapje. Zo heeft Playskool voo
baby's vanaf drie maanden een stoffen i
tje met knisperende oortjes, een aapje
waarvan het ene bungelend beentje in
schiet als aan het andere wordt getrokki
en babysokjes met Figuurtjes uit Sesam
straat die bovenop de voetjes bewegen
het kindje trappelt. Voor kleintjes vanaf
gen maanden is er bovendien een autof
op batterij, dat met waggelende wielenr
